Мен Билем

#soroskg #bizdintv #yntymak #Менбилем Бул аудиоподкаст "Ынтымак" КРТРКСЫ тарабынан "Мен билем" долбоорунун алкагында "Сорос Кыргызстан" фондунун "Менин санариптик укугум"  маалымат программасынын карж

“Мен Билем” долбоорунун кезектеги чыгарылышы үй-бүлөлүк медицина борборунун дарыгерлерине онлайн кезекке туруу темасынын алкагында уюштурулду. Программанын алкагында үйдөн чыкпастан туруп, дарыгерлерге кайрылуу үчүн электрондук кезекке туруу боюнча жарандарга графика менен оозеки түрдө түшүндүрүлдү. Эфирдин алкагында маалым болгондой, ар бир жаран registratura.med.kg сайтына кирип, башкы беттеги дарыгерге жазылуу бөлүмүнө ID картадагы жеке номурду жана телефон номурун жазуу керек болот. Бул жеке маалыматтар толтурулгандан соң ал жарандын кайсыл аймактагы, канчанчы үй-бүлөлүк медицина мекемесинде каттоого алынганы боюнча маалымат чыгат. Анын негизинде кайсыл дарыгерге жана кайсыл күнү, саат канчада бараарын толтуруп койуу жетиштүү. Ошол эле учурда электрондук кезекке туруу системасы толук ишке аша электиги маалымдалды. Ош, Бишкек шаарларында дарыгерлер бул система боюнча билим алышып, компьютердик жабдуулар жетиштүү болгону менен, алыскы аймкактардагы үй-бүлөлүк медицина борборлорунда онлайн кезекке туруу системасын ишке ашыруу жумуштары жүрүп бүтө элек.

Салыктарды онлайн кантип төлөө керек? “Мен билем” долбоорунун бул чыгарылышы мына ушул суроонун айланасында уюштурулду. Маалыматта айтылгандай салык төлөөнү электрондук түрдө аткаруу үчүн алгач электрондук каттоодон өтүү керек болот. Андан ары ар бир ишкер салыкты жашаган аймагына жараша үйдөн туруп эле төлөп койсо болот. Эфирде белгиленгендей ар бир салык төлөөчү электрондук жеке кабинет түзүлгөндөн кийинки 120 күндүн ичинде пайдаланылбаса, автоматтык түрдө системаны пайдалануудан четтетиле турганы айтылды. Суроо-жооптун алкагында система иштебей калган учурда кандай кадамдарга баруу керек дегенде жарандар кайра эле салык кызматынын кеңсесине барып төлөмдөрдү аткаруу керектеги белгиленди. Анткени системада мүчүлүштүк болуп, салык төлөөгө мүмкүн болбой калган учурда кызмат жоопкерчилик албай турганы айтылды. Бул видео тасма "Ынтымак" КРТРКСЫ тарабынан "Мен билем" долбоорунун алкагында "Сорос Кыргызстан" фондунун "Менин санариптик укугум"  маалымат программасынын каржылык колдоосу менен ишке ашырылды. Видео тасмада айтылган ой-пикирлер "Сорос-Кыргызстан" фондунун көз карашын билдирбейт.

Маалыматтарды электрондук система аркылуу тактоо, текшерүү кызматы 2018-жылы ишке кирип, андан бери порталдан 132 кызматты пайладануу жеткиликтүү болуп калгандыгын Түштүк аймагы боюнча адис Бабур Худайбердиев маалымдады.  Түндүк электрондук порталындагы кызматтарды пайдалануу кыргыз, орус тилдеринде жеткиликтүү. Программанын алкагында мамлекеттик, муниципалдык ишканалардагы маалыматтардын бардыгы электрондук порталга жайгаштырылып бүтө электиги айтылды. Ошондуктан колдонуучулар айрым бир маалыматтарын издегенде түндүк системасынан таба албай калган учурлар кездешүүсү ыктымал. Белгилей кетсек, порталга жыл сайын кошумча кызматтар толукталып жатат. Маселен, кыймылсыз мүлккө болгон укуктардын бирдиктүү мамлекеттик реестринен көчүрмө алуу боюнча кызмат көрсөтүү, автоунаанын техникалык кароодон өткөндүгүн жана айып пулдар жөнүндө маалыматтарын түндүк аркылуу эле текшерип алууга болоору программа алкагында айтылды.

Социалдык тармактарда маалымат алуу, жаратуу, жарыялоо Маалыматтар бат тарап жаткан мезгилде аны жаратуу, жазуу жана бөлүшүүдөгү эрежелерди билип алган маанилүү. Чыгарылышта Медиа сабаттуулук боюнча треньерлер жарандарга эске алчу жагдайларга токтолушат. Маселен, автору башка интернет колдонуучусу болсо да бирок, сиз экстремисттик жагдайларга тиешеси бар маалыматтарды жарыяласаңыз анда мыйзам чегинде жоопкерчиликке тартыласыз деп эскертилип келинет. Мындан башка дагы кандай өңүттөгү маселелерде маалымат алып, жаратып, бөлүшүү мыйзам бузуу болуп саналаары тууралуу суроолорго жооп тизмектелет. Жаны бул чыгарылыш аркылуу жарандар маалыматтардын чын же жалган экенин анализдеп алууну үйрөнө алышат.

Бул чыгарылышта биометрикалык паспортту колдонуу, өзгөчөлүктөрү тууралуу маалымат алабыз. Паспорт столдун адиси жарандардын жеке маалыматтары паспорт ичиндеги электрондук чипке жайгаштырылганын жана аны калкты тейлөө ишканаларындагы атайын жабдуулар менен гана окууга болоорун билдирди. Ошол эле учурда жеке маалыматтарды руксаатсыз көчүрүп алып, пайдаланууга мыйзам жол бербешин кошумчалады. Анткени электрондук чиптеги маалыматтарды текшерген компьютерлердин IP (Айпи) адреси сакталып калат. Маекте белгилүү болгондой учурда  мекеме-ишканаларда электрондук паспорттогу жеке маалыматтарды окуй турган жабдуулар жетишсиз. Ошондуктан жарандар кайра эле калкты тейлөө борборлоруна барып маалымкаттарды кагаз түрүндө алып убара тартып жатышат. Эфирдик коногу (адис) адамдарды убарагерчиликтен арылуу үчүн электрондук түндүк порталын колдонууга чакырды. Порталга катталып маалымкаттардын 15 түрүн электрондук түрдө алууга болот. Биометрикалык паспорттун микросхемасына жазылган жеке маалыматтарыңызды эч ким руксаатсыз пайдалана албайт. Себеби, кайсыл мекеме-ишканага барбаңыз биометрикалык паспорттогу чипте жайгаштырылган маалыматтарыңызды текшерүүнүн коопсуздугу камсыздалган. Маселен, банкка же нотариуска барсаңыз жеке маалыматтарыңыз боюнча ар бир сурам системада сакталып калат. Тактап айтканда, кайсыл күнү, саат канчада жана кайсыл IP даректен (компьютерден) текшерилгени архивден өчпөйт. Эгерде сиз тууралуу маалыматтар макулдугуңузсуз тарап кетсе, анда ушул жол-жоболор аркылуу аныктап алууга болот. Жана мыйзам чегинде жоопкерчиликке тартуу каралган. Жазык кодексинин 186-беренесинин 1-бөлүгүнө ылайык, мыйзамда белгиленген учурлардан тышкары, адамдын жеке жашоосу жөнүндө купуя маалыматты анын макулдугусуз мыйзамсыз жыйноо, сактоо, пайдалануу жана жайылтуу, - IV категориядагы коомдук иштерге же III категориядагы түзөтүү жумуштарына, же IV категориядагы айып салууга жазаланат.

Бул видео тасма "Ынтымак" КРТРКСЫ тарабынан "Мен билем" долбоорунун алкагында "Сорос Кыргызстан" фондунун "Менин санариптик укугум"  маалымат программасынын каржылык колдоосу менен ишке ашырылды. Видео тасмада айтылган ой-пикирлер "Сорос-Кыргызстан" фондунун көз карашын билдирбейт.

Бул видео тасма "Ынтымак" КРТРКСЫ тарабынан "Мен билем" долбоорунун алкагында "Сорос Кыргызстан" фондунун "Менин санариптик укугум"  маалымат программасынын каржылык колдоосу менен ишке ашырылды. Видео тасмада айтылган ой-пикирлер

Бул видео тасма "Ынтымак" КРТРКСЫ тарабынан "Мен билем" долбоорунун алкагында "Сорос Кыргызстан" фондунун "Менин санариптик укугум"  маалымат программасынын каржылык колдоосу менен ишке ашырылды. Видео тасмада айтылган ой-пикирлер "Сорос-Кыргызстан" фондунун көз карашын билдирбейт.