Skip to main content
Anna Charko | ludzie i medycyna

Anna Charko | ludzie i medycyna

By Anna Charko | ludzie i medycyna

Rozmawiam o chorobie jako doświadczeniu z ludźmi, którzy mnie zafascynowali: osobami chorymi, lekarkami, pielęgniarkami, ratownikami, psycholożkami, artystkami, antropologami kultury.

Nazywam się Anna Charko, jestem psycholożką zdrowia (i choroby), założyłam Fundację Ludzie i Medycyna, wspieram pacjentów w dbaniu o zdrową psychikę w chorobie, mam genetyczną chorobę nerek.

(autorka fot.: Dominika Dzikowska)
Available on
Apple Podcasts Logo
Google Podcasts Logo
Overcast Logo
Pocket Casts Logo
RadioPublic Logo
Spotify Logo
Currently playing episode

Każdy organ ma swój mózg. Psychologia transplantacji. Aleksandra Tomaszek

Anna Charko | ludzie i medycynaJan 26, 2022

00:00
53:03
Gramy do jednej bramki. O spotkaniach "Schwartz Rounds" dla osób pracujących z pacjentami. Katarzyna Borowczak

Gramy do jednej bramki. O spotkaniach "Schwartz Rounds" dla osób pracujących z pacjentami. Katarzyna Borowczak

"Schwartz Rounds" to regularne spotkania dla WSZYSTKICH osób, które mają styczność z pacjentem w danym miejscu (np. szpitalu).

Uczestniczą w nich lekarki, pielęgniarze, ale też personel nie medyczny, np. osoba, która prowadzi ogród w hospicjum, osoba z recepcji, osoby sprzątające. 

Bo - jak mówi Kasia Borowczak, która te spotkania organizuje - "wszysycy gramy do jednej bramki". 

Spotkania te służą wymianie doświadczeń, ale nie po to, aby rozwiązywać jakieś problemy, czy szukać lepszych metod terapeutycznych. Rozmowy służą nazwaniu tego wszystkiego, co kontakt i praca z pacjentem robi w nas jako w ludziach. Że nas zmienia. Że nas obciąża. Że budzi emocje, z którymi nie zawsze wiadomo, co zrobić. Że nas wzbogaca. 

Każde spotkanie jest tematyczne. Ulubiony temat przewodni Kasi: "Kiedy ostatnio miałam ochotę rzucić to wszystko i trzasnąć drzwiami". 

W  naszej rozmowie:

- o tym, skąd się wzięła taka inicjatywa i jaka jest jej skala w Wielkiej Brytanii,

- o tym, czy się różną rundy Schwartza od innych form wymiany doświadczeń i wspierania rówieśniczego dla profesjonalistów, np. grup Balinta czy superwizji,

- o tym, co daje uczestnictwo w spotkaniach samym uczestnikom, ale też pacjentom.

Nazwa rund "Schwartza" pochodzi od nazwiska pacjenta, którego doświadczenie osobiste zainspirowało stworzenie tego formatu. W Wielkiej Brytanii licencją na  tworzenie grup Schwartza ma fundacja the Point of Care, dla której Kasia pracowała w momencie, gdy nagrywałyśmy naszą rozmowę (w 2022 roku). 

Obecnie Kasia podróżuje po Ameryce Południowej. Prowadzi własny projekt: project conversation, w którym rozmawia o doswiadczeniu straty z osobami z całego świata. To jest moja druga rozmowa z Kasią, pierwsza dotyczyła usługi doradcy zdrowotnego w brytyjskiej publicznej służbie zdrowia. 

Rozmawiała: Ania Charko, Fundacja Ludzie i Medycyna


Feb 01, 202344:33
Życie na receptę - jak to robią w UK. Katarzyna Borowczak

Życie na receptę - jak to robią w UK. Katarzyna Borowczak

Rozmawiam z Kasią Borowczak o trendzie i programie "social prescribing". Jest to projekt wdrażany przez NHS czyli brytyjski odpowiednik NFZtu. Polega on na stworzeniu sieci wsparcia okołomedycznego dla osób chorych na poziomie przychodni - w każdej z nich docelowo ma pojawić się Nawigator/Nawigatorka (tzw. link worker / health advisor etc.), który będzie kierował osoby chore do dodatkowych źródeł pomocy, w tym tak różnych, jak psycholog, zajęcia artystyczne, spacery, doradca finansowegy, książka o diecie, czy aplikacja z mapą toalet w Londynie (o której wspomina w rozmowie Kasia). 

Kasia, psycholożka i pedagożka, brała udział w pilotażu tego projektu, jako członkini zespołu fundacji Macmillan Cancer Support, który wspierał od strony niemedycznej osoby, które zostały zdiagnozowane z chorobą onkologiczną. 

O Kasi dodam jeszcze, że prowadzi ona autorski projekt, w którym rozmawia o doświadczeniu śmierci bliskich z osobami z całego świata: https://pl.project-conversation.com/

Po naszej rozmowie Kasia podesłała mi linki uzupełniające różne jej wątki:

Projekt, nad którym Kasia pracowałam: https://www.bbbc.org.uk/insights/learning-from-our-services/supporting-people-affected-by-cancer-in-their-community/

Fundacja Macmillan Cancer Support: https://www.macmillan.org.uk/

Centrum lokalne, gdzie było biuro Kasi: https://www.bbbc.org.uk/ 

Film, który zrobili uczestnicy kursu: https://vimeo.com/295738943?embedded=true&source=video_title&owner=3019789 

Mapa toalet publicznych w UK: https://www.toiletmap.org.uk/

Long term NHS plan - https://www.longtermplan.nhs.uk/  

Befriending - https://befriend.london/

-   https://www.ageuk.org.uk/services/befriending-services/

Good gym - https://www.goodgym.org/about (biegasz i dzialasz wolontariacko)


Kasiu, dziękuję za cudowną rozmowę.

Ania Charko

Sep 30, 202253:28
Pod kloszem choroby. Joanna Twardak

Pod kloszem choroby. Joanna Twardak

Pod kloszem choroby - z Joanną Twardak zastanawiamy się, jak wychować chore dziecko do samodzielności.
Sięgamy w tym do osobistych doświadczeń Asi, która w wieku 12 lat rozpoczęła dializy, a gdy miała 17 lat przeszła przeszczep nerki.
Od tego czasu mineło 25 lat, Asia skończyła studia z historii sztuki i biologii i została mamą.

Teraz dzieli się swoim doświadczeniem w zespole Fundacji Ludzie i Medycyna, gdzie prowadzi projekt "Oswoić chorobę".
Jego celem jest stworzenie narzędzi, dzięki którym rodzice będa mogli nieść świadome wsparcie dzieciom w życiu z chorobą.


Zapraszam, Ania Charko.

Sep 08, 202251:50
Pielęgniarka. Natalia Sak-Dankosky

Pielęgniarka. Natalia Sak-Dankosky

Z Natalią Sak-Dankosky rozmawiamy o tym, że to dobrze móc robić ukochane rzeczy i mieć za to płacone.

Taką pielęgniarkę, jak Natalia, chciałabym spotkać na mojej drodze w chorowaniu kiedyś. Najchętniej jako pielęgniarkę prowadzącą!

Taką, która:

1. zobaczy mnie z całym moim bagażem,

2. popłacze razem ze mną i nie będzie się tego wstydzić,

3. poda mi i przytrzyma przy uchu telefon, gdy będę niezdolna by sama zadzwonić,

4. pogada ze mną o tym, czego ostatnio dowiedziała się ze swoich badań naukowych.

Sep 02, 202255:05
O kondycji psychicznej medyków i medyczek. Aleksandra Tomaszek, Katarzyna Pardela

O kondycji psychicznej medyków i medyczek. Aleksandra Tomaszek, Katarzyna Pardela

Czy mamy kryzys psychiczny wśród pracowników medycyny? Od tego pytania zaczynamy naszą rozmowę. Moimi przewodniczkami po post-pandemicznym krajobrazie są: 

dr n. med. Katarzyna Pardela, psycholog kliniczna, psychotraumatolog, która prowadzi terapię indywidualną, oraz szkolenia z zakresu teorii poliwagalnej, psychofizjologii i metod regulacji układu nerwowego, pracuje z lekarzami i lekarkami.

oraz

dr n. o zdrowiu Aleksandra Tomaszek, psycholog, psychotrumatolog, która pracuje z pacjentami onkologicznymi i transplantacyjnymi oraz z ich rodzinami.

A ponieważ wszystkie jesteśmy psycholożkami, w rozmowie staramy się też odpowiedzieć na inne pytanie wazne dla medyków i medyczek: Co zrobić, aby chronić swoją psychikę? 

Aug 24, 202252:53
Będzie znak. Monika Mamzeta

Będzie znak. Monika Mamzeta

Zapraszam na spotkanie z Moniką Mamzetą, artystką, autorką pracy: "Idzie RAK... będzie ZNAK". Rozmawiamy właśnie o tej pracy, o doświadczeniu choroby i innych ważnych/trudnych doświadczeniach oraz o tym, jak Monika "przetwarza je na sztukę". 

W rozmowie pojawiają się także inne prace Moniki: 

Blizna po matce, Plus minus, Extra Safe 2.

Portret Moniki wykorzystany w zapowiedzi tego odcinka jest autorstwa Anny Walewskiej.

Aug 17, 202201:07:47
Każdy organ ma swój mózg. Psychologia transplantacji. Aleksandra Tomaszek

Każdy organ ma swój mózg. Psychologia transplantacji. Aleksandra Tomaszek

Moim gościem jest dr Aleksandra Tomaszek, psycholog i psychotraumatolog w Klinice Niewydolności Serca i Transplantologii Narodowego Instytutu Kardiologii, doktor nauk o zdrowiu, przez 10 lat była koordynatorem transplantacyjnym.


Z Olą rozmawiamy o psychologii transplantacji:

O etapach adaptacji do choroby i przygotowaniach do przeszczepu: 

„Jeżeli tej akceptacji choroby nie ma, to pójście w przyszłość jest bardzo utrudnione”.

O wsparciu, zasobach i organizowaniu życia na nowo:

"Pacjent nie choruje sam. Jeśli choruje jeden człowiek w rodzinie, to ta rodzina najbliższa cała choruje."

O życiu po przeszczepie:

"Najpiękniejszym momentem pacjentów po transplantacji, to jest moment, kiedy pojawiają się na świecie dzieci."

"Transplantacja jest po to, aby wrócić do życia, do aktywności."

O wyzwaniach dla pacjentów:

"Kolokwialnie mówię: „Każdy organ ma swój mózg” – i jeśli nie dostanie leków immunosupresyjnych, to będzie sobie mówił: „o, nie jestem u siebie, to ja sobie stąd pójdę”."

O kwalifikacji do przeszczepu:

"Jeśli pacjent nie dba o siebie, to nie jest dobrym kandydatem do transplantacji serca."

O zgodzie na pobranie naszych organów:

"My możemy uratować kogoś po swojej śmierci. Inne osoby mogą mieć piękne życie, dzięki nam. Ale żeby to mogło być, to musimy ze sobą rozmawiać."

Jan 26, 202253:03
Kartka dla bliskich od osoby z rakiem ginekologicznym. Aga Szuścik

Kartka dla bliskich od osoby z rakiem ginekologicznym. Aga Szuścik

Aga Szuścik, edukatorka ginekologiczna i onkologiczna, autorka bloga "życie po raku", zaprojektowała dla Fundacji Ludzie i Medycyna - i przede wszystkim dla osób po diagnozie nowotworów ginekologicznych i ich bliskich - kartkę "Staję się Syrenką / Amazonką".

Ta kartka to przyjazna i pół-gotowa instrukcja, którą osoby po diagnozie mogą wręczyć komuś w domu czy pracy. A wcześniej dopasować do swoich potrzeb. 

W tym odcinku rozmowa toczy się wokół kartki: 

-> mówimy o tym, jak ważne - i trudne - jest umieć prosić o pomoc, 

-> zastanawiamy się, kiedy humor i żart z choroby są na miejscu, a kiedy nie,

-> zgadzamy się, że nie trzeba kogoś lubić, by okazać mu empatię,

-> uściślamy, że nie ma głupich pytań, ale trzeba słuchać odpowiedzi.


Zapraszam gorąco do wysłuchania rozmowy z Agą, w której gościnnie wystąpili: Pies i Kurier.

Ania

Dec 16, 202152:03
Gaslighting w gabinecie i partnerstwo z lekarzem i lekarką. Katarzyna Antczak, Helena Butkiewicz

Gaslighting w gabinecie i partnerstwo z lekarzem i lekarką. Katarzyna Antczak, Helena Butkiewicz

Rozmowa pomiędzy: "zatkało mnie" a: "jak odzyskałam mój głos" - w gabinecie lekarskim.

Wspaniałe dziewczyny o mocnych (już teraz) głosach. Posłuchaj, jak doszły do tego, że znalazły prawdziwie partnerskie relacje ze swoimi lekarzami:

Helena Butkiewicz, chemik w trakcie doktoratu w Polskiej Akademii Nauk, pacjentka z zespołem Chiari i Jamistością rdzenia kręgowego, Hashimoto, endometriozą i depresją.

Kasia Antczak, product designerka (m.in. w zespole Fundacji Ludzie i Medycyna), pacjentka zaprzyjaźniająca się ze swoją epilepsją, nerwicą lękową i policystycznymi jajnikami.

Z rozmowy dowiesz się:

- jak możesz reagować, gdy twój lekarz/lekarka ci nie służy,

- że negocjacje z lekarzem są możliwe, 

- że "grubsza skórka" jest spoko.


Dec 05, 202153:31
Death Cafe w Warszawie. Anja Franczak: Sprawy Ostateczne

Death Cafe w Warszawie. Anja Franczak: Sprawy Ostateczne

Z Anją Franczak z bloga Sprawy Ostateczne podsumowujemy dwa pierwsze spotkania Death Cafe, które zorganizowałyśmy razem w Warszawie (w listopadzie 2019 i styczniu 2020). Każda z nas mówi też dlaczego zajmuje się właśnie tym tematem: Anja opowiada o swojej pracy toważyszki w żałobie, a ja mówię, co rozmowy o śmierci mają wspólnego z medycyną. W czasie rozmowy postanawiamy, że zrobimy też odsłonę Death Cafe dla specjalistów, którzy pracują z osobami chorymi. Tak się pracuje z Anją! Pomysł - działanie. 

Jan 29, 202048:21
Med-Stres. Internetowy program psychologiczny dla zawodów medycznych. Ewelina Smoktunowicz i Magdalena Leśnierowska
Jan 23, 202045:40
Uzdrowieniem jest to, że choroba nie odbiera mi chwili obecnej. Mariusz Wirga, psycholog, psychoterapeuta
Nov 27, 201956:37
Posmuć się, ale uciesz się. Katarzyna Linard @rakietakasia

Posmuć się, ale uciesz się. Katarzyna Linard @rakietakasia

"Chociaż to jest bardzo takie... niepojęte. Jak coś, co powinno być najgorszą rzeczą w moim życiu, nagle zaczyna stawać się czymś dobrym."

Katarzyna Linard opowiada o swoim doświadczeniu życia po diagnozie choroby nowotworowej i o e-booku, który stworzyła dla innych pacjentów i ich bliskich.

Nov 27, 201939:10
Umieć zadać to pytanie. Jadwiga Hermanowicz, Fundacja Serce Anielki. O transplantacjach u dzieci

Umieć zadać to pytanie. Jadwiga Hermanowicz, Fundacja Serce Anielki. O transplantacjach u dzieci

Dlaczego w Polsce jest tak mało przeszczepów u dzieci? Jadwiga Hermanowicz - na podstawie badań, wykonanych przez Fundację Serce Anielki - mówi, że "nie zadajemy tego pytania", że lekarze boją się spytać rodzica, który stracił dziecko, o zgodę na pobranie jego organów do transplantacji.


Tekst rozmowy znajdziecie na blogu ludzieimedycyna.pl: http://www.ludzieimedycyna.pl/umiec-zadac-to-pytanie-jadwiga-hermanowicz-fundacja-serce-anielki/

Nov 25, 201949:45
Żeby wyzdrowieć potrzebna jest wioska. Janek Dudziec

Żeby wyzdrowieć potrzebna jest wioska. Janek Dudziec

Rozmowę nagrywamy w warszawskim Centrum Onkologii. Ale zanim zaczniemy, idziemy na taras, posiedzieć na słońcu (woreczek do kroplówki, która odżywia Janka, ma filtr UV, więc możemy). A gdy już nagrywamy,  w tle słychać spokojne chrapanie innego pacjenta z sali. Rozmawiamy o doświadczeniach granicznych, o nadziei i o tym, co można zyskać dzięki chorobie. Rozmawiamy też o byciu aktywnym pacjentem i prawie do podejmowania decyzji (nawet takich, żeby operacja była w Niemczech). I oczywiście rozmawiamy o wiosce: że maili z pytaniami o zdrowie Janka było tak dużo, że w końcu założył grupę na Facebooku, aby informować przyjaciół, co u niego. 

"Nie jesteśmy nieśmiertelni. Pewna dojrzałość tkwi w tym, aby pamiętać o swojej naturze i dobrze swój czas wykorzystać."

Nov 25, 201934:21
Dominika Jeżewska @pani_luska

Dominika Jeżewska @pani_luska

Dominika Jeżewska  - na Instagramie jako @pani_luska. Rozmawiamy o życiu z łuszczycą, o sile, jaką daje społeczność w sieci i o tym, jak otwartość w pokazywaniu choroby innym pomaga w "oswojeniu" jej dla siebie.

Rozmowa była nagrywana w maju 2019, kiedy startowała akcja #dajsieodkryc zainicjowana przez Dominikę - już teraz wiem, że okazała się wielkim sukcesem - poruszyła całą masę osób do pokazywania zdjęć siebie z łuszczycą. 

"Od kiedy zaczęłam otwarcie mówić o tym, że choruję, zaczęłam to pokazywać - to nagle moja choroba się zastopowała."

Nov 25, 201932:55