پادکست بوطیقا | Boutigha Podcast

! این قسمت رو با فیلترشکن باید گوش کنید !

توی این قسمت پادکست روی اشعارِ طنزی تمرکز کردیم که به اوضاع و احوال کشور، بعد از انقلاب مشروطه میپردازن و با زبان طنز و نیش و کنایه مشغول گلایه از شرایط بد ایران هستن. یک مسمط داریم از ملک الشعرای بهار یک مسمط داریم از نسیم شمال و یک ترجیع بند هم از میرزاده عشقی براتون میخونیم

محتویات این قسمت:

• شعر سیاسی ( 1:00)
• مسمط "امان از من و تو" از ملک‌ الشعرای بهار (3:38)
• بنگ و تریاک (7:20)
• حزب دموکرات و حزب اعتدالیون (10:02)
• مجوس در شعر فارسی (15:28)
• خوانش شعر "امان از من و تو" با صدای یگانه زیبا (19:00)
• مسمط "خیالات شب‌های دراز زمستان" از نسیم شمال (23:32)
• مسقطی و راحت الحلقوم (26:51)
• آلاله و لاله و شقایق (32:51)
• خوانش شعر "خیالات شب‌های دراز زمستان" با صدای یگانه زیبا (35:26)
• ترجیع بند "مهدی کچل" از میرزاده عشقی (41:11)
• مُلک و مَلَک و مَلِک و مِلک (43:35)
• سرنوشت میرزاده عشقی (44:34)
• خوانش شعر "مهدی کچل" با صدای یگانه زیبا (47:44)

منابع:

دیوان اشعار ملک الشعرای بهار

کتاب نسیم شمال تالیف سید اشرف الدین رشتی

کلیات مصور عشقی نگارش علی اکبر مشیر سلیمی

لغتنامه دهخدا

قسمت دوازدهم یک قسمت ویژه‌ ست که در مورد موسیقی شعر حرف میزنیم که بهش وزن شعر یا بحر شعر یا وزن عروضی شعر فارسی هم میگن. شعرهای خیلی زیادی توی این قسمت داریم. از شعرای خیلی معروف مثل سعدی و حافظ و مولانا گرفته تا حزین لاهیجی و سنایی و عطار و حتی فریدون مشیری. در مورد تاریخچه ی زبان فارسی و رابطه ی اون با زبان عربی حرف میزنیم. آمار وزن های مختلف شعر فارسی رو درمیاریم و کلی چیزهای جور و واجور دیگه!

محتویات این قسمت:

• تاریخچه زبان‌های ایرانی (2:30)
• خصوصیات شعر (15:45)
• وزن و بحر شعری (23:28)
• اتانین و افاعیل (26:40)
• نامگذاری اوزان شعر (29:07)
• خوانش شعر "بحرهای شعر فارسی" (32:38)
• موسیقی و وزن شعر (34:01)
• وزن‌های پرکاربرد شعرِ فارسی (41:25)
• رتبه هشتم: مَفاعیلن مَفاعیلن فعولن (42:31)
• خوانش شعر "سحرگاهی شدم سوی خرابات" عطار با صدای سارا نیک اقبالی (44:30)
• رتبه هفتم: مفعولُ مفاعیلُ مفاعیلُ فعل (47:19)
• رتبه ششم: مَفاعیلن مَفاعیلن مَفاعیلن مَفاعیلن (50:19)
• خوانش شعر "مرا جز عشق تو جانی نمی‌بینم نمی‌بینم" عراقی با صدای سارا نیک اقبالی (54:13)
• رتبه پنجم: فَعلاتن مَفاعلن فَعلن (55:43)
• رتبه چهارم: فَعلاتن فَعلاتن فَعلاتن فَعلن (56:41)
• خوانش شعر "شب که در خلوتِ اندیشه تمنّای تو بود" حزین لاهیجی با صدای سارا نیک اقبالی (1:00:25)
• رتبه سوم: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (1:02:25)
• رتبه دوم: مفعولُ فاعلاتُ مفاعیلُ فاعلن (1:04:21)
• رتبه اول: مَفاعلن فَعلاتن مَفاعلن فَعلن (1:06:09)
• وزن در اشعار معاصر و نیمایی (1:13:35)
• خوانش شعر "راز هر چه بادا باد" فریدون مشیری با صدای سارا نیک اقبالی (1:16:26)
• بحر طویل (1:19:49)
• مولانا و افاعیل (1:21:52)
• وزن دوری (1:24:45)
• خوانش شعر "دی ناگه از نگارم اندر رسید نامه" سنایی غزنوی با صدای سارا نیک اقبالی (1:25:59)

منابع:

ادبیات فارسی (1) - (قافیه و عروض - نقد ادبی) - دفتر برنامه ریزی و تألیف کتاب ‌های درسی 1385
عروض و قافیه - دکتر سیروس شمیسا
کلیات سعدی اثر حسین استاد ولی و بهاالدین اسکندری
دیوان حافظ به کوشش کاظم برگ نیسی
غزلیات شمس تبریز به تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی
کلیات شمس تبریزی به کوشش کاظم برگ نیسی
دیوان حکیم سنایی غزنوی به سعی و اهتمام مدرس رضوی
دیوان فریدالدین عطار نیشابوری به تصحیح سعید نفیسی
دیوان عراقی سعید نفیسی
دیوان حزین لاهیجی به تصحیح ذبیح الله صاحبکار
گنجور: مجموعه‌ ای تحت وب از آثار سخنسرایان پارسی ‌گو

قسمت یازدهم و آخرین بخش از ترجیع بند سعدی! توی این قسمت 4 بندِ آخرِ رو میخونیم و جسته و گریخته از خیلی چیزها حرف میزنیم. از زهر و تریاک، شهرِ تاریخیِ بابِل و ربطش به ضحاک، از نظامی و داستان بهرام و فتنه و .... میگیم و البته از اینکه بعضی ها کدوم بندهای این ترجیع بند رو الحاقی میدونن صحبت میکنیم و کلی چیزای دیگه

محتویات این قسمت:

• مرور بندهای اپیزود قبلی [بندهای شانزدهم و هفدهم و هجدهم] (1:56)
• بند نوزدهم ترجیع‌بند سعدی (6:05)
• فصل‌الخِطاب بودنِ حرفِ سعدی (7:58)
• فتراک در شعرِ فارسی (11:00)
• زهر و تریاک در ادبِ فارسی (11:37)
• سحرِ بابِل و مارِ ضحّاک (14:17)
• بند بیستم ترجیع‌بند سعدی (23:13)
• بند بیست و یکم ترجیع‌بند سعدی (26:03)
• نظامی گنجوی و فتنه (26:18)
• سعدی و جمال‌پرستی (31:26)
• بند بیست و دوم ترجیع‌بند سعدی (34:23)
• حیوانات در شعرِ سعدی (36:00)
• جو در ادبیات فارسی (39:36)
• خوانش ترجیع بند سعدی‌‌ [بندهای نوزدهم و بیستم و بیست و یکم و بیست و دوم] با صدای سارا نیک اقبالی (44:24)
• مسمّطِ تضمین و استقبال شده از ترجیع‌بند سعدی (50:49)

منابع:

در قسمت دهم ششمین بخش از ترجیع بند شیخ اجل، سعدی رو دنبال می‌کنیم و از شوخ و شوخی در شعر فارسی میگیم و یک بحث اولیه و مقدماتی داریم در مورد ادبیاتِ عرفانی در شعرِ سعدی

محتویات این قسمت:

• مرور بندهای اپیزود قبلی [بندهای دوازدهم و سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم] (2:25)
• بند شانزدهم ترجیع‌بند سعدی (7:29)
• کلمه شوخ در شعرِ فارسی (7:58)
• گساردن در ادبِ فارسی (9:52)
• بند هفدهم ترجیع‌بند سعدی (12:53)
• بند هجدهم ترجیع‌بند سعدی (19:30)
• سعدی و شعرِ عارفانه؟ (20:48)
• کلمه پی در شعر فارسی (24:17)
• اصطلاحِ "غلط کردن" در ادبیات قدیم (24:53)
• پیاده، رخ، اسب، شطرنج (25:54)
• زدن سَرِ شمع (27:43)
• خوانش ترجیع بند سعدی‌‌ [بندهای شانزدهم و هفدهم و هجدهم] با صدای سارا نیک اقبالی (34:22)

منابع:

توی قسمت نهم که اپیزود پنجم از ترجیع بندِ بلندِ سعدی هست، چهار بندِ دیگه از این شعر رو میخونیم. از پروانه و شاپرک حرف میزنیم، یه اشاره‌ ی مختصری میکنیم به بحثِ پُر مناقشه ی توصیف زیبایی پسرانه در شعرِ فارسی،‌ از بعضی از پوشش های طبقه های اجتماعی مردم میگیم و کلی مطلب دیگه.

محتویات این قسمت:

• مرور بندهای اپیزود قبلی [بندهای نهم و دهم و یازدهم] (01:56)
• بند دوازدهم ترجیع بند سعدی (06:08)
• پروانه در شعرِ فارسی (7:13)
• بند سیزدهم ترجیع بند سعدی (11:30)
• توصیف زیبایی مردانه یا زنانه؟ (11:44)
• کلاه سر کردن در ادبِ‌ فارسی (13:33)
• زهدِ ریاکارانه در شعر سعدی (15:12)
• بند چهاردهم ترجیع بند سعدی (19:25)
• طاق و جُفت: یک بازی یا اصطلاحی در تخته نَرد؟ (20:17)
• بند پانزدهم ترجیع بند سعدی (25:04)
• شعرِ مُلَمّع (27:47)
• خوانش ترجیع بند سعدی‌‌ [بندهای دوازدهم و سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم] با صدای سارا نیک اقبالی (32:00)

منابع:

در قسمت هشتم که اپیزود چهارم از ترجیع بند سعدی هست، سه بندِ دیگه از این شعر رو میخونیم و درباره ی خیلی چیزها صحبت می کنیم. از کتاب مقدس مسیحی ها میگم و از اسمِ اعظمِ خدا صحبت میکنیم در مورد چشم زدن و چشمِ شور حرف میزنیم و یک مقدمه مختصری در مورد وزن شعر فارسی میگیم

محتویات این قسمت:

• مرور بندهای اپیزود قبلی [بندهای ششم و هفتم و هشتم] ( 01:52)
• بند نهم ترجیع بند سعدی (05:58)
• توضحات پیرامون کتاب مقدس مسیحیان و عهدِ جدید (06:25)
• اسمِ‌ اعظم در شعرِ فارسی (10:45)
• دستان و کاربردهای مختلفش در ادبِ فارسی (13:53)
• بند دهم ترجیع بند سعدی (19:15)
• بند یازدهم ترجیع بند سعدی (28:00)
• مقدمه ای بر عروض و وزن شعر (28:41)
• چشم بندی (36:42)
• چشم زخم و روش دفعِ بلا در شعرِ فارسی (38:03)
• خوانش ترجیع بند سعدی‌‌ [بندهای نهم و دهم و یازدهم] با صدای سارا نیک اقبالی (46:48)

منابع:

در ادامه ی ترجیع بند سعدی، سه بند دیگه از این شعر رو دنبال می کنیم و از پری در فرهنگِ قدیم ایران باستان میگیم، از فلسفه ی وجودیِ چشم از دیدِ سعدی صحبت می کنیم و درباره نرگس توی شعر و ادبیات فارسی و ادبیات غرب حرف می زنیم

منابع:

در ادامه قسمت قبل، ترجیع بند بلندِ سعدی رو دنبال می کنیم و از اینکه چرا شاعرهایی مثل سعدی اینقدر خوب عربی بلدن صحبت میکنیم، از تُرک و تاجیک توی شعرِ فارسی میگیم و از اینکه از نظرِ سعدیِ زکاتِ زیبایی و خوشگل بودن چیه حرف میزنیم

منابع:

این قسمت رفتیم سراغِ یکی از معروف ترین اشعار اَفصَحُ‌ المُتکلمّین یعنی ترجیع بند معروف سعدی شیرازی و هم از قالبِ ترجیع بند صحبت میکنم و هم از باغِ ارم و نهنگِ عنبر و تفاوت های مگس و زنبور در شعرِ سعدی و کلی چیزای عجیب غریبِ دیگه در اشعار سعدی!

منابع:

در این قسمت میریم سراغِ پدیده ای به نامِ قصیده. کهن ترین قالب شعری زبان فارسی و قالبی که خیلی از شاعرها استفاده کردن ازش اما خیلی از علاقه مندان به شعر فارسی اون رو دوست ندارن! اما غافل از اینکه خیلی از شعرهای درجه یک شعر فارسی در قالب قصیده سروده شدن...

محتویات این قسمت:

• قالب قصیده (01:21)
• قصیده "کدام باغ به دیدارِ دوستان ماند" از سعدی (08:40)
• مُشک (15:39)
• خوانش شعر "کدام باغ به دیدارِ دوستان ماند" با صدای سار نیک اقبالی (19:28)
• قصیده "دلم به مهرِ تو ای سرو کاشمر کشدا" از سروش اصفهانی (22:27)
• معرفی سروش اصفهانی (22:26)
• سروِ کاشمر (23:49)
• خوانش شعر"دلم به مهرِ تو ای سرو کاشمر کشدا" با صدای سارا نیک اقبالی (29:55)
• قصیده "چون پَرندِ نیلگون بَر روی پوشَد مَرغزار" از فرخی سیستانی (32:29)
• معرفی و داستانِ فرخی سیستانی (32:37)
• بوقلمون در شعرِ فارسی (40:52)
• ادامه داستان فرخی (48:12)
• خوانش شعر "چون پَرندِ نیلگون بَر روی پوشَد مَرغزار" با صدای سارا نیک اقبالی (50:10)

منابع:

در قسمت سوم پادکست بوطیقا میریم سراغ شاهنامه فردوسی و از اینکه چطور شد که شاهنامه فردوسی سروده شد صحبت می کنیم و اینکه چه اتفاقاتی افتاد که الان یک کتاب عظیمی به اسم شاهنامه به دستمون رسیده. همه این داستانها رو هم از زبون شخصِ شخیص فردوسی نقل میکنم

محتویات این قسمت:

• دیباچه و مقدمه در کتاب های زبان فارسی (1:55)
• پنجه تنتره و کلیله و دمنه (5:40)
• شاهنامه ابومنصوری (7:38)
• شعرِ‌ "گفتار اندر فراهم آوردن شاهنامه" از فردوسی (11:16)
• داستان های شاهنامه؛ واقعیت یا افسانه؟ (13:30)
• خالقِ شاهنامه (20:38)
• خوانش شعر "گفتار اندر فراهم آوردن شاهنامه" با صدای سارا نیک اقبالی (23:55)
• شعرِ "گفتار اندر داستان دقیقیِ شاعر" از فردوسی (27:14)
• گشتاسب نامه ی دقیقی (28:25)
• فردوسی و دقیقی (30:17)
• وزن شاهنامه (31:18)
• خوانش شعر "گفتار اندر داستان دقیقیِ شاعر" با صدای سارا نیک اقبالی (34:32)
• شعر "گفتار اندر بنیاد نهادن کتاب" از فردوسی (36:45)
• فردوسی و سعدی (42:34)
• خوانش شعر "گفتار اندر بنیاد نهادن کتاب" با صدای سارا نیک اقبالی (44:52)

منابع:

در اپیزود دوم پادکست بوطیقا یک شعر از غزلیات سعدی داریم و یک مُسَمّط درجه یک از مَلِکُ الشعَرای بهار. از دسته بندی غزلیات سعدی حرف میزنیم و از پدیده استقبال و الهام گرفتن شاعرها از کار همدیگه

محتویات این قسمت:

• دسته بندی غزلیات سعدی (1:53)
• غزلِ "مشنو ای دوست" از سعدی (3:45)
• رقیب در شعر فارسی (5:47)
• زنّار در ادب فارسی (10:08)
• خوانش شعر "مشنو ای دوست" با صدای سارا نیک اقبالی (13:52)
• الهام گرفتن هنرمند از یک اثر هنری (16:47)
• معرفی ابواسحاق اطعمه (19:35)
• معرفی سیف فرغانی (21:35)
• قالب شعری مسمط (24:12)
• مُسَمَّطِ "سعدیا چون تو کجا نادره گفتاری هست" از ملک الشعرای بهار (25:50)
• داستان حضرت موسی (28:19)
• خوانش شعر "سعدیا چون تو کجا نادره گفتاری هست" با صدای سارا نیک اقبالی (38:15)

منابع:

در اپیزود اول، از یک غزل از حافظ و یک غزل از سعدی صحبت می کنیم. دو غزل خیلی ساده ولی بسیار پُر محتوا. از قصه ی هُدهُد و بادِ صبا و سرزمینِ سبا و بلبل میگیم براتون و کلی مطالبِ جالبِ دیگه

محتویات این قسمت:

• توضیح در مورد پادکست بوطیقا (00:42)
• حافظ (03:08)
• شعر "مژده ای دل که دگر بادِ صبا بازآمد" از حافظ (6:14)
• باد صبا (7:22)
• هدهد و سلیمانِ‌ پیغمبر (7:57)
• داود پدرِ سلیمان (9:59)
• گل در شعر فارسی (11:14)
• گلِ سوسن (13:28)
• گلِ‌ لاله یا شقایق؟ (15:12)
• خوانش شعرِ "مژده ای دل که دگر بادِ صبا بازآمد" با صدای سارا نیک اقبالی (18:32)
• شعر "ای نفسِ خرمِ بادِ صبا" از سعدی (20:44)
• خسته در شعر و ادبِ‌ فارسی (23:44)
• قفا در شعرِ فارسی (24:52)
• خوانش شعرِ "ای نفسِ خرمِ بادِ صبا" با صدای سارا نیک اقبالی (27:40)

منابع: