De Inktpodcast
By Patrick Bassant
De inktpodcast, een project van schrijver Patrick Bassant, is een proeftuin op de grens tussen tekst en geluid. Theatrale uitvoeringen, strips in geluid, verhalen voorzien van een geluidsband, gehorige teksten of abstracte geluiden. Alles kan. Elke aflevering een op zichzelf staand werk, geschreven, opgenomen en gemonteerd door Patrick Bassant
De InktpodcastFeb 28, 2023
De Inktpodcast 18: Adolf Liepmann. Hoog spel in Westerbork en Theresienstadt
Ik vond in mijn eigen kast een cadeautje, een boek waarvan ik niet meer wist hoe het daar gekomen was. Ik liet me verrassen en belandde in een rijk en tragisch leven, dat van Adolf Liepmann, bevlogen theaterman en Holocaustoverlevende.
Ik duik in zijn verleden bij diverse theatergezelschappen, breng met gelegenhiedsformatie Kom uit de inktpodcast een scene uit de comedie Hoog spel en maakte een bloemlezing uit zijn verslag uit de concentratiekampen. Met de fijne hulp van Sanne Langelaar en David Lucieer hoop ik deze vergeten man een klein eerbetoon te brengen.
'Een week later moest dit vogelverschrikkertje op transport, met zijn moeder. Snotterend en snikkend, een echt, ineengeschrompeld kind, met een door angst verteerd hartje, stond hij voor mij en ik trachtte hem te troosten. En hij ging...'
Tekst: A.J. Liepmann en Patrick Bassant, stemmen: Sanne Langelaar, David Lucieer en Patrick, opname montage sounddesign: ook Patrick.
De tekst van Westerbork en Theresienstadt haalde ik uit: B. Siertsema, Eerste Nederlandse getuigenissen van de Holocaust, 1945-1946, uitg. Verbum 2018.
A.J. Liepmann, Hoog Spel! Comedie in drie bedrijven, uitg. E.W. Hekman, toneelfonds Festa 1936
De Inktpodcast 17: Boekenweekspecial Brusjes in letterland.
‘Bij ons in de familie’ is het thema van de Boekenweek dit jaar. Ik dacht daar eens lekker commercieel in te springen. In deze aflevering ga ik dan ook dieper in op het interessante leven van de broers en zussen van auteurs.
Ik vertel jullie alles over de zus van Hugo Claus en de broer van Frans Kellendonk, over Karel van het Reve en de tweelingbroer van Kluun, of dat was de bedoeling, maar dan belt de broer van Tommy Wieringa en die ontwricht alles…
“Hé, als ik een freesklus zou hebben en ik woonde in Twente, man, ik zou het wel weten. Wieringa Betonboringen, die moet ik hebben. Maar laten we de techniek nu even voor wat het is en ons richten op de menselijke succesfactor achter Wieringa Betonboringen en dat is Elmo Wieringa. Elmo werd in 1965 geboren, twee jaar voor zijn broertje...”
De Inktpodcast 16: De Claude Krijgelmans Kronieken 1: 'De deserteur' van Imre Sarkadi
In 2022 overleed een van mijn literaire helden, de Vlaamse auteur C.C. Krijgelmans. In een onregelmatige serie van de Inktpodcast ga ik aandacht besteden aan zijn werk.
Krijgelmans debuteerde in 1961 met de eerste werkelijk avant-gardistische Vlaamse tekst. Messiah bestaat uit 1 lange zin van 80 pagina’s. Heel onregelmatig, met soms tientallen jaren stilte, publiceerde hij mondjesmaat. Zijn laatste boek is het door de onvolprezen uitgeverij Het Balanseer postuum uitgegeven Paul Wildvlees helderziende.
Ik zou liefst gewoon grote stukken tekst voorlezen uit zijn oeuvre en daarmee mijn podcast vullen. Als je Krijgelmans hoort, ben je verkocht. Komt vast nog wel, de Claude Krijgelmans Kronieken gaan een vervolg krijgen. Maar ik zal nu voorzichtig beginnen.
Ik vond een werkvertaling gemaakt door Claude Krijgelmans, ten behoeve van een radio-uitzending uit 1966. Het betreft een verhaal van de Hongaar Imre Sarkadi (1921-1961) van wie u nog nooit hebt gehoord. Ik zal vandaag de auteur inleiden, het verhaal proberen te plaatsen en daarna Krijgelmans’ vertaling integraal voorlezen.
We maken een lange mars vanaf Messiah en onze reis eindigt op de grens met Tsjecho-Slowakije, in december 1943, enkele maanden voor de Duitse machtsovername.
Tekst: Patrick Bassant en Imre Sarkadi, vertaling: C.C. Krijgelmans, in opdracht van de BRT. Opname en de hele mikmak: Patrick Bassant.
De Inktpodcast 15: De ontdekking van Antarctica. Fictie over de zuidpool en verder. Deel 2
Welkom bij de Inktpodcast 15. Ook deze maand verblijven we in het verre zuiden. Vorige maand vulden Jules Verne en Edgar Allen Poe de witte gaten in die ontdekkingsreizigers in de 19de eeuw lieten ontstaan. Er waren vermoedens, oude kaarten die een aanwijzing vormden voor het bestaan van land in het uiterste zuiden, misschien een continent, misschien slechts een enorme ijsklomp.
Maar nu gaan we de zuidpool voorbij. Bereid je voor op warm water, grote gaten, bleke mannetjes die heel hoog kunnen springen, Nazi’s, heel veel zeehondjes, Casanova en een chagrijnige potvis. We gaan nader in op een tweetal mannen dat fanatiek achter het bewijs aangaat voor hun theorie dat de aarde hol is. De een zoekt het in fictie, de ander in de werkelijkheid.
Verantwoording, ook voor deel 1:
Tekst Patrick Bassant en de geciteerde auteurs. Opname, montage, sound design: Patrick Bassant. Dank aan mynoise.net voor de soundscapes. Speciale dank aan Adwin de Kluyver.
Literatuur:
Baughman, T.H. Before the heroes came. Antarctica in the 1890’s, 1994
Kluyver, Adwin de, Niemandsland. Een antarctische ontdekkingsreis, 2021
Poe, Edgar Allen, The adventures of Arthur Gordon Pym of Nantucket 1838
Poe, E.A. ‘Manuscript in een fles gevonden’ 1831
Seaborn, Adam, Symzonia. Voyage of discovery 1820
Verlinden, Jozef, Naar Antartica. Belgen en Nederlanders op expeditie naar de Zuidpool, 2009
Verne, Jules, 20.000 mijlen onder zee 1870
Verney, Michael A. ‘Chapter 1: Jeremiah Reynolds and the Empire of Knowledge’ in: A Great and Rising Nation: Naval Exploration and Global Empire in the Early US Republic. 2022
De Inktpodcast 14: De ontdekking van Antarctica. Fictie over de zuidpool en verder. Deel 1
Welkom bij de Inktpodcast 14. Vandaag dalen we af naar het verste zuiden. Tussen het moment dat James Cook in 1775 Antarctica bijna ontdekte, maar niet helemaal, en 1911, toen Roald Amundsen als eerste mens de geografische Zuidpool bereikte, ligt een flinke periode waarin het zesde continent vooral een plaats had in de fantasie.
Er waren vermoedens, oude kaarten die een aanwijzing vormden voor het bestaan van land in het uiterste zuiden, misschien een continent, misschien slechts een enorme ijsklomp.
Ik ga eerst even de historische context schetsen van de ontdekking van Antarctica. Daarna duiken we het diepe en koude water van de fictie in. We reizen mee met de schrijvers die in hun gedachten als eerste de grote ijsbarrière passeren en we gaan kijken wat daar aangetroffen wordt. Warm water, grote gaten, anti-imperialistische strijders uit India, bleke mannetjes die heel hoog kunnen springen, zwarte mannetjes met snode plannen, Nazi’s, heel veel zeehondjes en een chagrijnige potvis.
Tenslotte gaan we nader in op een tweetal mannen dat fanatiek achter het bewijs aangaan voor hun theorie dat de aarde hol is. De een zoekt het in fictie, de ander in de werkelijkheid.
De Inktpodcast 13: De tong is de baas. Een culinair erotische poëtische dialoog
De tong als venster van de psyche,
als tochtluik van de geest.
als drukventiel van de snelkookpan
als boter aan de galg
als aardbei
als proever van het fijne
praat me naar mijn mond
ik vraag het je
ik beveel het je
ik smeek het je
traag.
Tekst, opname, montage: Patrick Bassant. Met ook de stemmen van Gijsbert Pols en Shaniqua van der Karbargenbok.
De Inktpodcast 12: Beeld is bloed. De vampier en de talkshow
Vandaag gaan we griezelen. Drugs, seks en moord in een moderne parabel over de media en de beeldcultuur, geworteld in een eeuwenoude horrortraditie. Laat me beginnen die traditie voor u te schetsen. Waarom vampiers relevanter zijn voor u dan zombies. Waarom de romantische dichter Lord Byron, de Italiaanse smeerlap Silvio Berlusconi en Peter R. de Vries in één verband worden genoemd. Over de gevaren van harde sjankers, de tol van de roem en leer alles over mogelijk de meest omslachtige manier ooit om drugs te gebruiken. Het begint allemaal in dat jaar zonder zomer…
De Inktpodcast 11: Het pad van Johan Brouwer 3: De aanslag op het bevolkingsregister
Johan Brouwer, de moordenaar-schrijver die 'op een bepaalde wijze het doodsgevaar zocht dat hem een religieus-extatische sensatie verschafte’, begint in de oorlog carrière te maken als auteur en aan de universiteit, tot zijn verleden hem inhaalt. Een groep kunstenaars komt op een vermetel plan: het vernietigen van het Amsterdamse bevolkingsregister zal de bezetter een flinke klap in het gezicht zijn. In maart 1943 is het dan zo ver, de aanslag lukt grotendeels, en is een van de eerste geslaagde mediagenieke acties van het verzet. De meeste plegers worden snel opgepakt – is het het allemaal waard geweest? Ik vertel over de plannen en de uitvoering, de daders en de afloop. In deze aflevering we gaan we van de leeuwenkooi in Artis naar de duinen van Overveen.
En ook ga ik verder op zoek naar het Johan Brouwerpad. Ik bind de strijd aan met Google Maps.
Patrick Bassant, De vlinder in de inktpot, Amsterdam Wereldbibliotheek 2020
Johan Brouwer, Verzameld Werk in 3 dln, Amsterdam Uitg. Van Oorschot 1956-1957.
Hendrik Henrichs, Johan Brouwer. Zoeker, ziener en bezieler, Amsterdam Arbeiderspers 1989
Lou de Jong, Het koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog, deel 6 2de helft pp. 712-736
Verzetsmuseum Amsterdam, Explosiegevaar! De aanslag op het Amsterdamse bevolkingsregister 2018
De Inktpodcast 10: Het pad van Johan Brouwer 2: Wanneer word ik gefusilleerd?
Dit is deel twee van de driedelige biografische podcast over moordenaar, schrijver en verzetsheld Johan Brouwer. In deze aflevering gaan we naar Spanje, waar Brouwer verslag geeft van de Burgeroorlog die daar vanaf juli 1936 woedt. Van een congres naar een bombardement en van de directe actie naar de mystiek. Twee keer gaat het bijna mis en wordt hij gearresteerd wegens spionage, maar hij weet aan het vuurpeloton te ontkomen.
En ik ga verder op mijn zoektocht naar het verdwenen Johan Brouwerpad in Amsterdam Nieuw West.
Komen verder nog aan bod: de dichters Baudelaire en Federico Garcia Lorca, jonkvrouw Kajsa Ollongren, generaal Francisco Franco, en de verzetsheld Krijn Breur.
Dit is deel twee van een driedelige serie. Deel 3 verschijnt op 1 september.
Stemmen: Paul den Arend, Hendrik Henrichs
Tekst, opname, montage, sounddesign: Patrick Bassant
De Inktpodcast 09: Het pad van Johan Brouwer 1: De moord op de Essenburgsingel
Johan Brouwer, arbeiderszoon uit Rotterdam, pleegde tijdens zijn studententijd een moord, om te kijken of hij wel een geweten had. In de cel studeerde hij Spaans, en was journalist voor De NRC, tijdens de Spaanse burgeroorlog. Terug in Nederland werd hij bestsellerschrijver en in de Tweede Wereldoorlog was hij betrokken bij de overval op het Amsterdamse bevolkingsregister. Hiervoor werd hij door de Duitsers gefusilleerd in de duinen bij Overveen.
Brouwer leidde een gevaarlijk leven en verbleef regelmatig in de schaduw van de dood. Wat is er nog van deze intrigerende man over? Een gedenkplaat, een straat die naar hem vernoemd is? Of zelfs dat niet? Ik neem je, in drie delen, mee door het bestaan van deze moordenaar-auteur-verzetsheld, door de dood geobsedeerd en door het leven getekend.
Tekst, opname, montage en sound design: Patrick Bassant. M.m.v. Hendrik Henrichs
De Inktpodcast 08: Van links naar rechts. Een sinusverhaal.
Deze maand heb ik een sinusverhaal gemaakt. Twee horrorverhalen die zich in hetzelfde duistere bos afspelen, over twee vrouwen die het bos doorkruisen, van links naar rechts en de ander van rechts naar links. Beide verhalen worden tegelijk verteld, je hoort ze dus door elkaar heen. Wordt dat een kakofonie? Luister ze dan apart, dan heb je deze maand twee podcasts voor de prijs van één!
Deze aflevering van de Inktpodcast werd geschreven, voorgedragen, opgenomen, gemonteerd en soundgedesigned door Patrick Bassant. Van YouTube haalde ik een piano uitvoering van Snollebollekes’ meesterwerk Links rechts, door Piano Dolce 55, waarvoor dank. De Inktpodcast is een serie experimenten in audio en literatuur. Voor meer info: www.patrickbassant.nl
Contact: vriendenvandevlinder[apenstaart]gmail[puntje]com
Je kan de inktpodcast heel makkelijk een financieel opkontje geven via buymeacoffee.com/inktpodcast. Dan hoef ik mijn ziel niet aan de duivel te verkopen en is er volgende maand weer zo’n eigenwijze aflevering van de inktpodcast, je favoriete vreemde eend in de podcastvijver. Mijn dank zal groot zijn. Geniet van je dag en tot volgende maand!
De Inktpodcast 07: De Podcastjager. Een avontuur in de onderzoeksjournalistiek
Ik ben Patrick Bassant en ik waardeer enorm dat je luistert, want zo evident is dat niet in deze tijden. De concurrentie is moordend. Laten we wel zijn, als je nu nog geen podcast maakt, dan zeg je waarschijnlijk ook nog elk jaar ‘Koninginnedag’. Maar ik weet uit ervaring dat elk uur dat je besteedt aan het maken van een podcast, ten koste gaat van je tijd om ze ook te luisteren. Dat je dus nu luistert naar mijn podcast, betekent dat je niet nu zelf bezig bent met je eigen podcast, en dat is een veilige gedachte. Ja dat klinkt misschien vreemd, ‘veilig’, maar het is niet pluis meer om een podcast te maken, dezer dagen. Met gevaar voor eigen leven heb ik deze aflevering gemaakt, en ik kan je wel zeggen: het had maar een haartje gescheeld, of het vroegtijdige einde van de Inktpodcast was gekomen, in een plas met bloed. Het zijn gure tijden. Ik zal vertellen hoe dit zo kwam.
Deze aflevering van de Inktpodcast werd geschreven, voorgedragen, opgenomen, gemonteerd en soundgedesigned door Patrick Bassant. De Inktpodcast is een serie experimenten in audio en literatuur. Voor meer info: www.patrickbassant.nl
Contact: vriendenvandevlinder[apenstaart]gmail[puntje]com
De Inktpodcast 06: Oktoberman 3. De eerste dood van Leon Trotski. Een Inktpodcast over de eerste aanslag op Leon Trotski
Oktoberman 3: Politiek gekonkel, de Russische geheime dienst en heel veel rookgordijnen omhullen een van de meest merkwaardige moordaanslagen uit de geschiedenis: 24 mei 1940, de eerste aanslag op kopstuk van de revolutie Leon Trotski in Mexico-City. Een uitstekend voorbereide aanval van 20 oorlogsveteranen mislukt faliekant. Volg mij op het dwaalspoor tussen de schilderende kolonel, een bloedende teen en de minnaar van Frida Kahlo. Een comedy of errors in true crime, met vuile spionnen, corrupte agenten en valse beschuldigingen.
Dit is het derde en afsluitende deel van Oktoberman. Hoe liep het af met onze vrienden? Wie was de Franse Jood? Waarom liep de broer van Siqueiros in vrouwenkleren rond? Wat doet Jef Last nou weer in dit verhaal? Gaat de politie de daders vinden? Staat je geweten in dienst van je idealen? En waarin verschilt een verfpistool van een mitrailleur? En wat heeft de wereldberoemde Chileense dichter Pablo Neruda er nou weer mee te maken?
Met de stemmen van David Lucieer en Anne Gehring. Voor inhoudelijk commentaar dank ik Alex de Jong van het IIRE.
Tekst, opname, montage, sounddesign: Patrick Bassant.
contact: vriendenvandevlinder[apenstaart]gmail[punt]com
Voor Oktoberman gebruikte ik de volgende literatuur:
Patenaude, Bertrand M, Trotsky. Downfall of a revolutionary. Harper Collins 2009
Sanchez Salazar, Leandro A. & Julian Gorkin, De GEPEOE slaat toe, Amsterdam G.W. Breughel 1946, vertaling Jef Last
Serge, Victor & Natalya Sedova Trotsky, The life and death of Leon Trotsky, London Wildwood House, 1975 transl. Arnold J. Pomerans (or. 1973)
Service, Robert, Trotsky. A biography, London Macmillan press 2009
Siqueiros, David Alfaro, Man nannte mich den "Grossen Oberst". Erinnerungen. (Me llamaban el Coronelazo. Memorias) Dietz Verlag Berlin 1988. (oorspr. 1977 Mexico)
Stein, Philip, Siqueiros. His Life and Works. 1994 NY International Publishers
Sudoplatov, Pavel and Anatoli, with Jerrold L. and Leona P. Schecter, Special Tasks. The memoirs of an unwanted witness - a Soviet Spymaster. Boston e.a. Little, Brown and Company 1995 Updated edition
Trotsky, Leon, ‘Communazi Columnists’ In: Time van 3 juni 1940,
Trotsky, Leon, ‘The May 24th Attempt to Assassinate Trotsky.’ Written: 1 June 1940. First Published in: Fourth International, Vol.1 No.5, October 1940, pp.138-139.
Trotsky, Leon, ‘The Comintern and the GPU. The Attempted Assassination of May 24 and the Communist Party of Mexico.’ Written: 19 August 1940. First Published: Fourth International, Vol.1 No.6, November 1940, pp.148-163.
Trotsky, Leon, ‘Stalin Seeks My Death.’ Written: 24 May, 1940
First Published: Fourth International, Vol. 2 No. 7, August 1941, pages 201-207
De Inktpodcast 05: Oktoberman 2. De eerste dood van Leon Trotski. Een Inktpodcast over de eerste aanslag op Leon Trotski
Politiek gekonkel, de Russische geheime dienst en heel veel rookgordijnen omhullen een van de meest merkwaardige moordaanslagen uit de geschiedenis: 24 mei 1940, in Mexico Stad, de eerste aanslag op kopstuk van de Oktoberrevolutie Leon Trotski. Een uitstekend voorbereide aanval van 20 oorlogsveteranen mislukt faliekant. Volg mij op het dwaalspoor tussen de schilderende kolonel, een bloedende teen en de minnaar van Frida Kahlo. Een comedy of errors in true crime, vol vuile spionnen, corrupte agenten en valse beschuldigingen.
Dit is deel 2 van een driedelige serie. Deel 1 verscheen op 1 februari en deel 3 op 1 april.
In dit deel wordt dan toch een moord gepleegd, maar niet op het beoogde slachtoffer. De NKVD laat zich van zijn meest rücksichtslose kant zien. En hoe verging het de jongen met de bloedende teen? We ontrafelen het verhaal steeds verder.
Voor de stemmen dank ik David Lucieer en Anne Gehring
Tekst, opname, montage, sounddesign: Patrick Bassant
De Inktpodcast 04: Oktoberman. De eerste dood van Leon Trotski. Een Inktpodcast over de eerste aanslag op Leon Trotski
Politiek gekonkel, de Russische geheime dienst en heel veel rookgordijnen omhullen een van de meest merkwaardige moordaanslagen uit de geschiedenis: 24 mei 1940, in Mexico Stad, de eerste aanslag op kopstuk van de Oktoberrevolutie Leon Trotski. Een uitstekend voorbereide aanval van 20 oorlogsveteranen mislukt faliekant. Volg mij op het dwaalspoor tussen de schilderende kolonel, een bloedende teen en de minnaar van Frida Kahlo. Een comedy of errors in true crime, vol vuile spionnen, corrupte agenten en valse beschuldigingen.
Dit is deel 1 van een driedelige serie. Deel 2 verschijnt 1 maart en deel 3 op 1 april.
Voor de stemmen dank ik David Lucieer en Anne Gehring
Tekst, opname, montage, sounddesign: Patrick Bassant
De Inktpodcast 03: Steppewolf. Een verhaal in stem en audio.
Aflevering 3 van de Inktpodcast van Patrick Bassant: een verhaal over een herdersjongen in de stad. Steppewolf. Ik vond een wat oudere prozatekst terug, met daarin veel aandacht voor geluiden en sfeer. Voor de Inktpodcast heb ik het verhaal voorzien van een stevige evenknie in geluid. Sfeergeluiden, muziek, foley: geluid en tekst ondersteunen elkaar, schuren tegen elkaar en stuwen elkaar op naar een meeslepend resultaat. Traditie en vooruitgang, samenleven en overleven, schapen en ander gedierte, het loopt uit op een fiasco... Dikke tip: te genieten met een hoofdtelefoon.
"In de stad word je niet snel definitief uitgeschakeld. De mensen daar schrikken op het laatste moment terug en durven niet hun duim tot diep in je oogkas te boren. Ze slaan hard en roepen dan dat het ‘de laatste waarschuwing’ is. Belachelijk! Geen beest geeft laatste waarschuwingen. Een beest wil bloed zien of verdedigt zichzelf. Zo’n beest was ik. In de week voor mijn afscheid van de school heb ik vier jongens ontmoet. Ze vielen me aan, scholden me uit voor zigeuner en wilden mijn broek uittrekken. Wilden de slagtanden uit mijn bek slaan, het schapenvet uit mijn kleding ranselen, het zaad uit mijn kloten. Ik verdedigde mijzelf. Ik was een everzwijn."
Dit verhaal verscheen in De Gids van december 2003.
Voor de versie zonder sounddesign maar met beeld checke men: Patricks Pandemonium op YouTube
Tekst, opname, sounddesign: Patrick Bassant. Montage: Harold Pflug en Patrick Bassant. Dank aan Mynoise.net, Zapsplat en Freesound
De Inktpodcast 02: Het vangen van de Zeitgeist, of: Seks met geweld. Een verkenningstocht naar strips en audio.
In deze tweede aflevering vind ik een radiotranscript uit de jaren zestig, waarin het gaat over seks met geweld en een stripverhaal in audio wordt gevangen. De strip is vermoedelijk een ontzettende draak waarin een vrouw, Phoebe Zeitgeist, in elk hoofdstuk wordt ontvoerd door een andere engerd die haar misbruikt, maar ik heb de strip zelf niet gelezen. Het idee om een strip om te vormen tot een hoorspel, is echter geweldig. Dit experiment ga ik herhalen.
Tekst: Patrick Bassant en Michael O'Donnaghue, montage, sounddesgin en de hele mikmak: Patrick Bassant, additionele stemmen door Google en Voxal, additionele geluiden van Zapsplat en Freesound.
De Inktpodcast 01: Klantenservice
Mijn eerste podcast! Dat er maar vele afleveringen mogen volgen!
Aflevering 1 van De Inktpodcast, een serie experimenten in geluid en literatuur.
'Klantenservice' is een dialoog tussen Patrick Bassant en een bot van een internetwarenhuis. Dit soort bots kan heel behulpzaam zijn, maar je moet niet iets anders willen dan ze voorgeprogrammeerd hebben gekregen. Als hij er niet uit komt, vraagt Patrick om des bots baas te spreken. Dan blijkt langzaam maar zeker dat de klant helemaal geen koning is, maar dat het iets gecompliceerder ligt...
Tekst, opname, productie, sounddesign, montage: Patrick Bassant
Additionele stemmen: Fluency, Google Translate
Mmg: Nederlands Letterenfonds
Logo De Inktpodcast: Martin Draax