Gebiedsontwikkeling.nu

In de interviewserie ‘Gebiedsontwikkeling voor alle leeftijden’ bundelen een junior en een senior-expert hun krachten. Stedenbouwkundige Riek Bakker (de senior) en hoogleraar gebiedsontwikkeling Co Verdaas (de junior) bespreken hoe in deze ingewikkelde tijden grote gebiedsontwikkelingen gerealiseerd moeten worden. “Neem van tevoren goed de tijd om te kijken waar de pijn zit.”

Met een cv waarop functies staan als Tweede Kamerlid, staatssecretaris en dijkgraaf wordt Co Verdaas niet vaak meer als junior van een gesprek beschouwd. Maar aan tafel met Riek Bakker, moeder van de gebiedsontwikkeling in Nederland, legt hij zich snel neer bij de rolverdeling. Dat is ook vanwege hun gezamenlijke voorgeschiedenis. “Mijn eerste baan was bij de gemeente Zwolle als creatief strateeg en projectleider. Riek was het externe geweten voor de stad en het bestuur. In je eerste baan met Riek aan de slag, mooier kan je start het niet zijn.” Kan Bakker de werkdagen met Verdaas zich ook nog zo goed herinneren? Lachend: “Nee, sorry. Dat is gewoon te lang weg.”

Een leidende rol voor natuur en water en meer regie voor de Rijksoverheid. Dat moeten de komende vier jaar de uitgangspunten zijn van het ruimtelijke ordening-beleid in Nederland. Dat vertelt D66-kamerlid Tjeerd de Groot in de laatste aflevering van Ruim Keuze, de podcast van Gebiedsontwikkeling.nu waarin de grootste politieke partijen uitleggen hoe zij denken over de ruimtelijke ordening van Nederland.

Een halvering van de veestapel in Nederland. Het is een van de standpunten waarmee Tjeerd de Groot, sinds 2017 kamerlid voor D66, de afgelopen jaren in het nieuws kwam. Hij pleit voor een nieuwe kijk op de landbouw, zodat onder meer de ruimtelijke ordening kan profiteren. “De manier waarop wij de aarde gebruiken, ook in Nederland, waarbij we veel vruchtbare grond gebruiken voor de teelt van veevoer, is heel inefficiënt. We moeten anders kijken naar de ruimtelijke ordening vanuit de landbouw. De bodem bepaalt de functie, niet andersom. In het huidige Nederland willen we alles overal.”

Strijd

Dus moet het de komende vier jaar anders, zegt De Groot. Als D66 na de verkiezingen de touwtjes binnen de ruimtelijke ordening in handen krijgt, wil hij twee zaken direct veranderen. “Natuur en water worden veel meer leidend in de keuzes die we maken. Een groener en schoner Nederland, waarin je ook nog kan wonen. In die volgorde. En het Rijk moet meer regie op de ruimtelijke ontwikkeling krijgen. Zeker met het natuurbeleid is het best wel lastig en zijn er relatief weinig mogelijkheden om provincies een schop onder de kont te geven als zij hun werk niet goed doen.”

De Groot ziet de strijd met het water als een van de belangrijkste uitgangspunten van dat beleid. “De grootste opgave voor de komende honderd jaar is hoe wij omgaan met water. Dat hebben we de laatste eeuwen gedaan door water heel slim weg te pompen. Maar met de weersextremen die zijn ontstaan moet je de waterhuishouding veel meer doordenken en leidend laten zijn voor de inrichting van Nederland. Met de natuur het water beheren. Als je de natuur een beetje begrijpt, zie je dat natuur veel effectiever is dan beton.”

In de podcastserie Ruim Keuze vraagt adjunct-hoofdredacteur Inge Janse van Gebiedsontwikkeling.nu zes politieke partijen (CDA, D66, GroenLinks, PvdA, SP en VVD) naar hun visie op ruimtelijke ordening. Ook worden zij voor het blok gezet van vijf actuele dilemma's. De podcasts verschijnen wekelijks tot de verkiezingen op 17 maart.

Meer regie voor de Rijksoverheid en een compleet andere Omgevingswet. Mocht GroenLinks het voor het zeggen krijgen, dan hoopt kamerlid Paul Smeulders deze thema’s binnen de ruimtelijke ordening snel aan te pakken. Dat vertelt hij in de vijfde aflevering van Ruim Keuze, de podcast van Gebiedsontwikkeling.nu waarin de grootste politieke partijen uitleggen hoe zij denken over de ruimtelijke ordening van Nederland.

Misschien wel mijn lievelingsportefeuille. Zo omschrijft Paul Smeulders, Tweede Kamerlid voor GroenLinks, de thema’s ruimtelijke ordening en wonen. Wat ondanks dat ook onderwerpen als de arbeidsmarkt, sociale zekerheid en pensioenen in zijn portefeuille zitten, is zijn keuze snel gemaakt. “Ik denk dat ruimtelijke ordening een noodzakelijk kwaad, maar ook ongelofelijk belangrijk is. Weinig mensen worden super enthousiast van regels rondom ruimtelijke ordening, maar het is echt hard nodig. En ruimtelijke ordening wordt de komende jaren alleen maar belangrijker in ons land, omdat we voor zo’n grote maatschappelijke opgave staan.”

Over de schutting

Smeulders heeft dan ook een duidelijk idee over hoe hij de ruimtelijke ordening de komende vier jaar wil vormgeven, mocht de verkiezingsuitslag gunstig uitpakken voor zijn partij. Bouwen binnen de steden, investeren in rails en vooral een einde aan de blokkendozen. “Je ziet dat de Rijksoverheid de afgelopen tien, vijftien jaar een steeds minder rigide beleid heeft gevoerd. Er zijn nu op zoveel plekken enorme distributieloodsen verschenen waar heel weinig waarde aan ons land wordt toegevoegd. Dan denk ik wel: alsjeblieft, hou hiermee op.”

In alle plannen die de partij heeft voor het oplossen van de vraagstukken in de ruimtelijke ordening is een duidelijke lijn te ontdekken: de Rijksoverheid moet weer een veel sterkere rol innemen. “Wij vinden dat de Omgevingswet grondig herzien moet worden, omdat we vinden dat de Rijksoverheid daarin veel te weinig bevoegdheden heeft. De regels in Nederland zijn er niet voor niets. Die zijn er omdat wij een klein druk land zijn waar heel veel verschillende functies om voorrang strijden en met elkaar in conflict komen. Flikker alles maar over de schutting bij provincies en gemeentes, daar zijn wij niet heel enthousiast over."

In de podcastserie Ruim Keuze vraagt adjunct-hoofdredacteur Inge Janse van Gebiedsontwikkeling.nu zes politieke partijen (CDA, D66, GroenLinks, PvdA, SP en VVD) naar hun visie op ruimtelijke ordening. Ook worden zij voor het blok gezet van vijf actuele dilemma's. De podcasts verschijnen wekelijks tot de verkiezingen op 17 maart.

Een nieuwe stad in de polder van Flevoland om het woningtekort in Nederland op te lossen. Dat is het droombeeld van Julius Terpstra, CDA-kamerlid en woordvoerder ruimtelijke ordening. Hij vertelt daarover, naast alle concrete plannen voor de komende vier jaar, in de vierde aflevering van Ruim Keuze, de podcast van Gebiedsontwikkeling.nu. Hierin leggen de grootste politieke partijen in aanloop naar de verkiezingen kort en bondig uit hoe zij denken over de ruimtelijke ordening van Nederland.

De gezondheid van de Nederlander moet centraal staan bij de keuzes die de komende vier jaar worden gemaakt in de ruimtelijke ordening. Dat zegt SP-kamerlid Henk van Gerven in de derde aflevering van Ruim Keuze, de podcast van Gebiedsontwikkeling.nu waarin de grootste politieke partijen in aanloop naar de verkiezingen kort en bondig uitleggen hoe zij denken over de ruimtelijke ordening van Nederland.

Naast woordvoerder ruimtelijke ordening is Henk van Gerven woordvoerder zorg binnen de fractie van de Socialistische Partij. Zorgt die dubbelfunctie ervoor dat zijn visie op de ruimtelijke ordening is beïnvloed? Moeten ruimtelijke ontwikkelingen ook altijd goed zijn voor de mens? “Zeker, daar ben ik altijd erg alert op. Kijk naar de Omgevingswet. Samen met mijn voorganger Erik Smaling heb ik een amendement gemaakt voor het voorzorgsbeginsel. Bij ruimtelijke ontwikkelingen moet naar de gezondheid van mensen worden gekeken en de effecten daarop.”

Niet over de hoofden

Of het nou het planten van 18 miljoen bomen is, het verplaatsen van windturbines naar zee of de focus op rails in plaats van op asfalt: het welzijn van de mens staat centraal in de RO-visie van de SP. “Ik maak mij daar grote zorgen over en ik ben heel erg boos over projecten die er zomaar doorgedrukt lijken te worden. Hoe democratisch gaat het er allemaal aan toe bij al die projecten?”

Daarom wil Van Gerven, mocht de SP het de komende vier jaar voor het zeggen krijgen, vooral gaan luisteren naar de mensen. “Het doel is om in 2050 het CO2-vraagstuk te hebben opgelost, daar staat een grote meerderheid van Nederland achter. Dan gaat het erom: op welke manier komen we daartoe? We moeten het samen met de mensen doen, niet over de hoofden van de mensen.”

Wat zijn eigen rol in dat proces gaat zijn, is nog onduidelijk. Van Gerven staat niet op de kieslijst, dus een zetel in de Tweede Kamer zit er niet in. Maar er zijn andere mogelijkheden. “Ik kan natuurlijk wel minister worden. Wij zijn een groot voorstander van een minister van Ruimte en ik leen mij daar graag voor.”

In de podcastserie Ruim Keuze vraagt adjunct-hoofdredacteur Inge Janse van Gebiedsontwikkeling.nu zes politieke partijen (CDA, D66, GroenLinks, PvdA, SP en VVD) naar hun visie op ruimtelijke ordening. Ook worden zij voor het blok gezet van vijf actuele dilemma's. De podcasts verschijnen wekelijks tot de verkiezingen op 17 maart.

De landelijke overheid moet een kader neerzetten, maar verder moet de ruimtelijke ordening vooral niet worden ‘dicht gereguleerd’. Dat zegt Kelly Regterschot, Tweede Kamerlid voor de VVD en woordvoerder ruimtelijke ordening, in de tweede aflevering van Ruim Keuze. In deze podcast van Gebiedsontwikkeling.nu leggen de grootste politieke partijen in aanloop naar de verkiezingen uit hoe zij denken over de ruimtelijke ordening van Nederland.

Dat Regterschot als woordvoerder ruimtelijke ordening pas op plek 36 van de VVD-lijst voor de komende verkiezingen staat, betekent volgens haar helemaal niet dat de liberalen minder waarde hechten aan het onderwerp. “Wij zijn er ons van bewust dat de ruimte in Nederland beperkt is, dat we die ruimte goed moeten verdelen en dat we een hoop opgaves hebben als woningbouw, energie en de klimaattransitie. Dat zit in zoveel portefeuilles verdeeld.”

Andere keuzes

Publiek-private samenwerkingen zijn als het aan Regterschot ligt het instrument waarmee de ruimtelijke ordening de komende jaren vormgegeven moet worden. “We nemen ruimtelijke ordening serieus. Dat is misschien net als andere partijen, maar dan wel op een manier waarop we optimistisch zijn over wat partijen zelf kunnen.” En dat betekent: een landelijke overheid die vooral niet alles binnen de lijntjes inkleurt. “Wel een kader neerzetten, maar daarbinnen ruimte geven om dat zelf in te vullen en niet alles dicht te reguleren door alles van bovenaf aan te sturen.”

Wat betreft de woningbouw is het VVD-kamerlid duidelijk: probeer eerst de bestaande bouw te verdichten. “Omdat er nog ruimte in de steden is. Waar we massa moeten maken, zouden we misschien wat meer de andere gebieden moeten opzoeken.” En daarbij schuwt de partijen veelbesproken locaties als Valkenburg in Zuid-Holland niet. “Mensen willen in de Randstad wonen. Ik weet dat er ook wel andere keuzes gemaakt kunnen worden, maar we zullen de ruimte toch met z’n allen ergens moeten zoeken en daar is wel nog ruimte.”

In de podcastserie Ruim Keuze vraagt adjunct-hoofdredacteur Inge Janse van Gebiedsontwikkeling.nu zes politieke partijen (CDA, D66, GroenLinks, PvdA, SP en VVD) naar hun visie op ruimtelijke ordening. Ook worden zij voor het blok gezet van vijf actuele dilemma's. De podcasts verschijnen wekelijks tot de verkiezingen op 17 maart.