Het Is Wat Het Was

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Terug na ziekteverlof: we hebben het over alle tegennatuurlijke natuur!

Markers

02:20: Claire heeft het over wolfs- en andere kinderen.

19:15 Marc heeft het over ons verkeerde beeld van de dodo.

24:10 Maaike bespreekt de ontstaansgeschiedenis van de teddybeer.

Factchecks

# Farao Psamtek. Dat is de juiste schrijfwijze.

# 'Het amfibie', is de bijnaam van Ramachandra, een Indiase jongen die in 1982 stierf door kokend water op zich te krijgen (dus niet in de 19de eeuw).

# Genie wordt als genie geschreven, niet als Falco's grote hit 'Jeanny'.

# Gojira's album geïnspireerd op Kaspar Hauser heet 'L'Enfant Sauvage' en dateert uit 2012. Kaspar Hauser leefde vermoedelijk tussen 1812 en 1833. 

# 'Motel of the Mysteries' werd geschreven door David Macauley. Het krijgt 4 sterren op Goodreads, maar de dichtstbijzijnde bibliotheek die het heeft is in Oranjestad, Aruba.

# Frances Glessner Lee (1978-1962) was de vrouw die gespecialiseerd was in miniatuurreconstructies van misdaadplaatsen.

Music by Jack Pierce

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Nieuw seizoen, nog steeds middelmatig: we hebben het over de zon!

Markers

02:10: Claire heeft het over hoe je je kan beschermen tegen de zon: het ontstaan van de zonnecrème.

13:40 Marc heeft het over de zonneboot van Cheops en wat de functie daarvan was… in een woestijn.

24:10 Maaike heeft het over drie merkwaardige voorvallen uit de middeleeuwen met als overkoepelend thema ‘waar de zon niet schijnt’.

Factchecks

# Claire vergist zich van oppervlaktemaat. Je kan best 2 mg zonnebrandcrème per cm2 smeren, niet per m2.

# De ‘Red Vet Pet’-sunscreen van de Amerikaanse navy staat voor ‘red veterinary petrolatum’.

# De wagen met paard werd gevonden in Trundholm, een plaats op het grootste Deense eiland Seeland.

# De klemtoon ligt anders bij het Engelse dorpje Muchelney (spreek uit als mutsjelnie).

# Godfried III met de Bult gaat dood in de Vlaardingse toiletmoord van 1076. Maaike vertelt er meer over in aflevering 27 ‘Moord’.

# In 2022 gaat het De Zon Festival door op zondag 5 juni in Amsterdam.

Music by Jack Pierce

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Deze week: het briljante brein!

Markers:

# tbd 

Facts en checks:

# tbd

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Deze week vertellen Claire, Marc en Maaike over gewelddadig geweld.

Markers:

komt eraan

Facts en checks:

komt eraan

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Deze week vertelt Maaike over het liefdesleven van Percy Bysshe Shelley. 

Facts en checks:

# De Franse stad Biches wordt geschreven zonder 't'. Er is dus sowieso geen verwarring mogelijk met de Engelse benaming voor 'vrouwelijke hond'.

# De eerste experimenten met elektriciteit à la pootjes van insecten laten bewegen vonden al plaats in de 18de eeuw. Het is vermoedelijk dat soort bezigheden dat Percy Bysshe Shelley had.

# De wet van Godwin is vernoemd naar Mike Godwin die in 1990 een aforisme bedacht dat luidt: "Naarmate online-discussies langer worden, nadert de waarschijnlijkheid van een vergelijking met de nazi's of Hitler tot 1." Dit heeft een link met de zogenaamde Reductio ad Hitlerum-drogreden waarbij men stelt dat 'Hitler X was dus X slecht is'. Hitler was bijvoorbeeld een groot hondenliefhebber en vegetariër ergo ...

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Deze week vertellen Maaike en Marc over speciaal spe(e)lgoed!

DISCLAIMER: in deze podcast wordt onder andere over zelfmoord gesproken. Heb je dringend nood aan een gesprek? Bel 1813 of ga naar zelfmoord1813.be 

Markers:

03:30 Maaike doet een boekje open over de waaghalzen die al ooit van de Niagarawatervallen sprongen. Don't try this at the Falls.

20:35 Marc heeft het over thaumatropen, spelen in de prehistorie en Claire vult aan met haar belevenissen over op een treintje zitten in de Dordogne.

Facts en checks:

# Komen eraan!

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Deze week gaat het over authentieke ambacht!

DISCLAIMER: Deze aflevering werd bijna twee maand geleden opgenomen. Aangezien deze podcast nog steeds op afstand werd opgenomen, is er alweer sprake van een beetje technische moeilijkheden. Vooral als Marc spreekt kan je (afhankelijk van je podcastapp) heel wat oversturing horen. Gebruik de speakers van je computer om te luisteren ipv je koptelefoon of skip naar 18:47 waar Claire begint te spreken. Sorry, volgende keer *hopelijk* beter!

Markers:

02:00 Marc rolt de loper uit voor 'Ambacht: een geschiedenis van de prehistorie tot de 20ste eeuw.'

18:47 Claire-Eline heeft het over kantklossen en waarom het zoveel tijd vraagt

30:00 Maaike legt het verhaal van Julian Altman uit: de man die een Stradivarius stal en er 50 jaar lang mee wegkwam.

Facts en checks:

# Ljubljana is wel degelijk de hoofdstad van Slovenië. *rolt de ogen*

# De eerste auteur die gezien wordt als fantasyschrijver is George MacDonald met Phantastes uit 1858. Morris schreef 'The Well at World's End' in 1892. 

# Goud- en zilverdraad zijn soorten metaaldraad die gevormd worden door een staafje metaal door steeds kleinere openingen te trekken.

# Stradivaria is het Ensemble baroque de Nantes.

# 'Bear' als benaming voor behaarde, gezettere homomannen werd voor het eerst gebruikt in 1979 door George Mazzei. Een oorsprong voor de naam van de club in NYC werd niet gevonden. 

# Bouncers of uitsmijters worden meestal particulier aangeworven en werken gewoonlijk niet voor een securityfirma. In Nederland moet je sinds 1999 een speciaal diploma hebben en om de 3 jaar word je door politie gescreend. De stereotiepe reputatie van uitsmijters komt vooral door de media. In Rusland, Hong Kong en Japan zou er wél vaker een link zijn met georganiseerde misdaad.

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Deze week gaat het over wonderbaarlijke mirakels!

DISCLAIMER: Deze aflevering werd bijna twee maand geleden opgenomen. Afhankelijk van je podcast app kan het geluid gecomprimeerd worden en scheller overkomen. 

Markers:

02:00 Maaike vertelt het verhaal van Michael Malloy, de man die maar niet dood wou gaan (hoe sterk men ook probeerde). 

12:50 Marc haalt 'Samurai Cop' aan; de film die nooit had kunnen gemaakt worden en door een internetmirakel populair werd. 

35:00 Claire gaat de christelijke toer op en heeft het over de 15-jarige jongen die door middel van zijn religieuze hobby zalig werd verklaard. 

Facts en checks: 

# tja. 

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Deze week hebben Claire-Eline en Marc het over Duitse mannen en hun capriolen. 

Markers:

03:08 Marc doet een boekje open over Heinrich Schliemann, de archeoloog die Troje ontdekte op geheel eigen dubieuze wijze

24:03 Maaike bespreekt Conrad Veidt; het meisjesidool dat de directe inspiratiebron werd voor The Joker

38:20 Claire-Eline voegt Bruno Gröning toe; een gebedsgenezer die tot vandaag een grote aanhang kent

Facts en checks:

# Geen referentie gevonden naar het verbranden van heksen na WOII. 

# Medische historici denken dat bepaalde ziektes meer voorkomen na grote crisismomenten (na WOII, maar ook na de industrialisering in de 19e eeuw bijvoorbeeld) in de geschiedenis. Men vermoedt dat er sprake is van fibromyalgie. Door genezers en kwakzalvers die een holistische praktijk aanboden, kon er wat verlichting van de klachten ontstaan waardoor mensen sterk geloofden in de mogelijkheden van deze mensen die al dan niet goede bedoelingen hadden.

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Deze week hebben Claire-Eline en Marc het over (on)natuurlijke natuur.

Markers:

02:00 Marc heeft het over de hangende tuinen van Babylon.

20:40 Claire vertelt over de de oudste planten ter wereld (en misschien ook wel de lelijkste).

Facts en checks:

# Alles klopt hier ook al...?!!?

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Deze week hebben we het over kekke kledingkeuzes. 

Markers:

04:00 Claire-Eline heeft het over de evolutie van waterjurk met lood in naar monokini.

26:40 Van mensen die graag nat worden, naar mensen die niet graag nat worden: Marc heeft het over de regenjas.

45:00 Maaike heeft het over macaroni's (jaja, dat past zeker binnen het thema) en macaronische verzen.

Facts en checks:

# Alles klopt...?!

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Deze week hebben we het over uitzonderlijke uitvindingen!  

Markers:

03:35 Marc heeft het over mysterieuze kalenders, Egyptisch blauw en waarom de Britten het Parthenon zo agressief gepoetst hebben

22:30 Maaike fileert een inventieve verzinner en misdadiger: de man die tweemaal de Eiffeltoren verkocht

37:30 Claire-Eline praat over het belang van patenten, zowel voor bakeliet als bij wegwerpondergoed

Facts en checks:

# De vibrerende tattoo van Nokia zou gepatenteerd zijn op basis van gemagnetiseerde inkt. Het patent dateert ui 2012.

# Meer voorbeelden van ridicule uitvindingen op theworstthingsforsale.com

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Deze week hebben we het over beroemd- en beruchtheden.  

Markers: 

03:00 Marc legt uit hoe Caligula aan de macht kwam door de populariteit van zijn vader 

18:00 Maaike heeft het over heremieten en waarom sommigen leeuwen of bodyguards hadden 

35:00 Claire-Eline vertelt over het heropgraven van overleden celebrities (en waarom James Brown nu geen benen meer heeft)  

Facts en checks:  

# Binnen de politieke families is er bij de clan Michel de jongere broer Mathieu Michel die staatssecretaris voor Digitalisering is geworden, niet minister.

# Polonium 210 is ongelooflijk gevaarlijk want het wordt niet gedetecteerd door een geigerteller. Chemisch valt het niet te traceren maar het is zo moeilijk verkrijgbaar dat indien er een vermoeden is van vergiftiging men dit direct moet linken aan inmenging van een interne staatsorganisatie of nucleair onderzoek. Aleksandr Litvinenko (ex-KGB) en Yasser Arafat zijn vermoedelijk hiermee vermoord.

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Deze week hebben we het over dieren (en bestialiteit, jaja).

Markers:

01:50 Maaike heeft het over lycantropie (weerwolven) en wat een stoute burgemeester daarmee te maken had.

15:30 Marc babbelt over de domesticatie van dieren doorheen de geschiedenis (en zelfs die van de zijderups). 

30:30 Claire op haar beurt leert jou meer over random dieren en welk soort pinguïn goed zou zijn in basketbal. 

Facts en checks:

# Jan Schepens heeft effectief een wolf gespeeld in de musical van K3 ‘De drie biggetjes’.

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Deze week hebben we het politiek correct over China.

Markers:

02:30 Claire heeft het over Chinese astrologie en wie van ons het aap of het varken is.

14:10 Maaike zoekt het bij Chinese keizers en immortaliteit. Spoiler: ze sterven.

25:00 Marc praat over het meest sexy onderwerp aller tijden: scheepswrakarcheologie.

Facts en checks:

# De hype van vorige zomer was 'dalgonakoffie'. Je maakt het met oploskoffie waar je schuim van maakt. 

# Maaike haalt de Gregoriaanse kalender (°1582) en de Juliaanse kalender (°45 v.C.) door elkaar.

# Japan volgt de Gregoriaanse maandindeling maar houdt voor bepaalde gelegenheden vast aan de traditionele kalender. 1 april is de start van het fiscale jaar en het schooljaar waardoor agenda's meestal dan starten. 

# Walt Disney werd niet door cryogenese bewaard. Een handvol andere mensen hoopt wel op een wederopstanding. 

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Deze week hebben we het over iets wat niet eens in deze podcast gebeurt: ontspannen! 

DISCLAIMER: 't Is weer met stom geluid. Na 4 minuten wordt de audiokwaliteit beter en na 15 minuten nog wat beter. En zo is het leven. 

Markers:

02:30 Marc speelt spelletjes nl. Chturanga, het Koningsspel van Ur en Senet. 

17:00 Claire wil op vakantie en vroeg zich af wat de geschiedenis daarvan is (alsook sorry aan alle Nederlanders!)

38:00 Maaike vertelt over de hobby's van James IV van Schotland (kinderen op eilanden achterlaten). 

Facts en checks: 

# Er is voor het Vlaams onderwijs geen specifieke minimum- of maximumtemperatuur in een gewoon klaslokaal. De temperatuur moet wel minimum 20 °C en maximum 30°C zijn. Indien er zich problemen voordoen moet dat met de preventieadviseur besproken worden, maar je mag noch als leerkracht noch als leerling weigeren om les te geven/volgen of omwille van de temperatuur eerder naar huis gaan.

# John Damian, waaghals en alchemist aan het hof van James IV, werd +- 60 jaar oud. 

# De man die in 1912 van de Eiffeltoren sprong met zijn zelfgemaakte parachute heette Franz Reichelt. Er bestaan videobeelden van de afgrijselijke afloop. Niet voor gevoelige ogen/zieltjes dus. 

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Deze week hebben we het over hetgeen waar iedereen het over heeft op 14 februari. Maar dan anders...

Markers: 

05:00 Marc heeft het over de antieke inspiratie voor Shakespeares Romeo en Julia

19:30 Claire vertelt over de geschiedenis van de kuisheidsgordel

31:30 Maaike heeft het op haar beurt over de reden waarom Hendrik VIII al wou scheiden nog vóór hij getrouwd was

Factchecks: 

# Pyramus en Thisbe werden weergegeven door o.a. Hans Baldung Grien, Nicolas Poussin en John William Waterhouse. 

# Marc vraagt of de Shakespearespelers een Oscar kregen. Dat kan niet aangezien die enkel weggelegd zijn voor filmacteurs. Theateracteurs krijgen Tony awards.

# Het Etruskisch graf waarover Claire het heeft, heet 'Tomba Della fustigazione' in Tarquinia, Italië. De geseling die getoond wordt zou in het kader van de cultus van Dionysus plaatsvinden en bedoeld zijn om kwade geesten te weren. 

# Geen informatie gevonden over kuisheidsgordels in India. De stad Batu in Indonesië nam in 2008 inderdaad wel maatregelen voor masseuses in de panti pijat (traditionele massagesalons).

# Claire spreekt over renaissanceportretten die knapper werden gemaakt dan de vrouw in het echt was. Dit is het uitgangspunt voor de aflevering van de comedyreeks Blackadder die heette 'The Queen of Spain's Beard'. 

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Deze week hebben we het over moord doorheen de geschiedenis. 

Facts en checks:

# tbd

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Deze week deel 3 van 3 over de Moche-cultuur en hun 'sex pots'. 

Facts en checks:

# Wanneer je 'Moche sex pots' intypt in Google, krijg je een heel aantal voorbeelden. 

# Voor de academische liefhebbers: Jstor e.d. hebben artikels die dieper ingaan op de hoe, wat en waar van de keramiek.

# Rechter Potter (haha) Stewarts uitspraak 'I know it when I see it' kwam voor in de zaak Jacobellis v. Ohio. Stewart beoordeelde een film als niet hardcore pornografisch. De zaak gaat in essentie over het bannen van de Franse film 'Les Amants' uit 1958. De film op zijn beurt gaat over een vrouw die vastzit in een ongelukkig huwelijk en dan maar tijd spendeert met een aantal minnaars. Naar 21ste-eeuwse normen is het programma Winterbeelden spannender. Imdb-pagina: https://www.imdb.com/title/tt0052556/?ref_=nv_sr_srsg_6 De bioscoopeigenaar die de film vertoonde werd beschermd door de First Amendment.

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Deze week deel 2 van 3 over de voorloper van de échte Fifty Shades: Fanny Hill.

Facts en checks:

# DBNL heeft scans van het boek: https://www.dbnl.org/tekst/clel001fann01_01/ 

# Vermoedelijk heeft Claire het op 'Me and Mrs Jones' van Billy Paul.

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Deze week deel 1 van 3 over de obsceenste vrouw in Gent tijdens de vroegmoderne tijd.

Facts en checks:

# Maaike zegt op een bepaald moment dat de Moerloose van Gent naar Middelburg gaat en zegt 'Zuid-Nederland'. Dit moet 'Noord-Nederland' zijn.

# Je kon het Heimlichmanoeuvre uitvoeren vanaf 1974.

# In 1660 werd geen Middelnederlands, maar Nieuwnederlands gesproken.

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Deze week hebben we het over schoonheid (in meerdere zinnen van het woord).

Markers:

03:50 Marc heeft het over Nefertiti en hoe zij het beeld van de knappe, 20ste-eeuwse vrouw bepaalde

18:20 Claire-Eline doet de traditie over 'Lotusvoetjes' uit de doeken

32:30 Maaike praat over 'Mr Clean' en waarom schepen het antwoord zijn op een groot misverstand

Facts en checks:

Zoals te vaak, tbd :)

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Deze week hebben we het over eten en drinken (en hoe Claire kerst gaat vieren).

Markers:

06:30 Maaike vertelt over Marcel Proust en wat de filosoof met de uitvinding van de croque-monsieur te maken heeft.

17:54 Claire legt bekende mensen (o.a. Grog, Melba en Kir) op je bord.

37:25 Marc heeft het over het kookboek van Apicius, flamingotong verorberen en waarom arme Romeinen alleen streetfood aten. 

Facts en checks:

# De podcast van Noel Callebaut en Annelies van Wittenberghe heet 'Smaak! Gentse geschiedenis in lekkere verhalen' en kan je hier vinden: https://bit.ly/3mMvFnW

# Het boek 'Geschiedenis op uw bord' is van Eric de Maerteleire, niet -aere. 

# In 'Ons Kookboek: editie 1972' wordt géén frambozensaus toegevoegd aan de Perziken Melba.

# De volledige naam van de grote Bourgondiër avant-la-lettre is Marcus Gavius Apicius. 

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Deze week hebben we het over vervoer(ing) (en hoe het soms fout kan gaan).

DISCLAIMER: Je kan vooral tijdens Marcs stukje soms klikjes horen. We hebben aan de Sint een nieuwe microfoon en v-nekt-shirt voor Marc gevraagd. Fingers crossed dat hij het voorbije jaar braaf genoeg was om effectief iets te krijgen.

Markers:

04:10 Maaike heeft het over het meest sexy vervoermiddel uit de vroegmoderne tijd: de trekschuit! 

17:42 Marc vertelt over wagenrennen en hoe je daar rijk en dood van kon worden/zijn. 

31:50 Claire doet de geschiedenis van de zeppelin uit de doeken. Shock, horror en afschuw! 

Facts en checks:

tbd :)

Cultuurhistorische podcast met centraal thema. Deze week gaat het over sport (en welke je vooral niet moet beoefenen...).

Markers:

07:35 Marc heeft het over Ulama, het Meso-Amerikaanse balspel waar je al gauw je hoofd bij verloor.

21:50 Claire ontdekte bossaball, octopush en volgooien.

39:30 Maaike vertelt over hoe graasrechten in The Cotswolds tot een traditie met kaasbollen en hersenschuddingen leidde.

Facts en checks:

# De sport waarbij je zo veel mogelijk moet wandelen heet eigenlijk ultrawandelen en Lenny Bassleer is de Europese kampioen bij de -30-jarigen.

# De tandarts en ultraloper die vernoemd wordt is Karel Sabbe. Op zijn Wikipediapagina staat dat in Gent een berg naar hem vernoemd werd omdat hij die 1000 keer had opgelopen. Het gaat om de oude skiheuvel in de Blaarmeersen. Bij één van zijn prestaties (daterend van oktober 2020) liep hij 502 km in 75 uur.

# Cheese Rolling komt ook voor in de Netflixserie ‘We Are The Champions’; vanaf 17 november te zien.

‘Het is wat het was’ is een podcast die draait rond cultuurhistorische verhalen, anekdotes en feitjes die proberen verklaren waarom dingen vandaag zo zijn en misschien ook wel waren.

Hallo en welkom bij de minisode van Het Is Wat Het Was. Deze week heeft Maaike het over de Wilhelmschreeuw.

Hallo en welkom bij de minisode van Het Is Wat Het Was. Deze week heeft Maaike het over de kapsalon. 

Facts en checks:

# Als Maaike het heeft over het gemiddelde inkomen in Nepal (240 euro) dan is dat op jaarbasis. Dat is dus een getal dat bekomen wordt via gemiddelden, vele Nepalezen verdienen hier jaarlijks slechts de helft van.

‘Het is wat het was’ is een podcast die draait rond cultuurhistorische verhalen, anekdotes en feitjes die proberen verklaren waarom dingen vandaag zo zijn en misschien ook wel waren.

‘Het is wat het was’ is een podcast die draait rond cultuurhistorische verhalen, anekdotes en feitjes die proberen verklaren waarom dingen vandaag zo zijn en misschien ook wel waren.

Er ging de vorige keer iets mis met Marcs internetverbinding en aangezien hij zoveel research op het internet had gedaan en daarmee ook zijn zoekgeschiedenis voor eeuwig besmeurde, moest hij toch ook nog zijn zegje kunnen doen. 

‘Het is wat het was’ is een podcast die draait rond cultuurhistorische verhalen, anekdotes en feitjes die proberen verklaren waarom dingen vandaag zo zijn en misschien ook wel waren.

Facts en checks:

‘Het is wat het was’ is een podcast die draait rond cultuurhistorische verhalen, anekdotes en feitjes die proberen verklaren waarom dingen vandaag zo zijn en misschien ook wel waren.

In deze minisode heeft Claire-Eline het over bloemen.

‘Het is wat het was’ is een podcast die draait rond cultuurhistorische verhalen, anekdotes en feitjes die proberen verklaren waarom dingen vandaag zo zijn en misschien ook wel waren.

In deze minisode heeft Marc het over Alexander Helios. 

‘Het is wat het was’ is een podcast die draait rond cultuurhistorische verhalen, anekdotes en feitjes die proberen verklaren waarom dingen vandaag zo zijn en misschien ook wel waren.

Facts en checks: