Podcast της λήθης

Η Ιουλία Μπίμπα (31 Μαΐου 1910–26 Φεβρουαρίου 1943)  ήταν Ελληνίδα αντιστασιακή, μέλος της ΠΕΑΝ και η μοναδική γυναίκα μεταξύ των πρωτεργατών της ανατίναξης των γραφείων της ΕΣΠΟ την περίοδο της κατοχής.

Η Ιουλία Μπίμπα γεννήθηκε στη Σάμο στις 31 Μαΐου 1910 και το πατρώνυμό της ήταν Γκαρμπολά. Με τον σύζυγό της, Κωνσταντίνο Μπίμπα (1905) ο οποίος ήταν τυφλός εκ γενετής, διέμεναν στην Αθήνα, επί της οδού Πινότση 14, κάτω από τον λόφο του Φιλοπάππου στο Κουκάκι. Η Ιουλία ήταν φτωχή και εργαζόταν ως παραδουλεύτρα, ενώ στον ελεύθερο χρόνο της δίδασκε στο κατηχητικό σχολείο της γειτονιάς της, στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Εκεί απέκτησε το ψευδώνυμο «δασκαλίτσα» με αποτέλεσμα να θεωρείται ότι ήταν δασκάλα.

Σύμφωνα με επιστολή της μέσα από τη φυλακή, η επιθυμία της να ανακατευτεί στην Αντίσταση ίσως προέκυψε από  «εκείνα τα παλικάρια που κατέβασαν τη γερμανική σημαία από την Ακρόπολη τον Μάιο του 1941 και δεν είχαν μάθει ακόμα τα ονόματά τους», εννοώντας τους Μανώλη Γλέζο και Λάκη Σάντα.

Πληροφορίες πάρθηκαν από τη Μηχανή του Χρόνου, απο το e class του ΕΚΠΑ και την εργασία της Ουρανίας Χρυσαφίνου και από το βιβλίο του Αντώνη Μυτιληναίου «Μαρτύρων Πορεία», Εκδόσεις Επικαιρότητα, 1997.

Την μουσική υπόκρουση ντύνει το κομμάτι του Κ. Παπακωνσταντίνου Dystopia.

Με αφορμή την πρόσφατη επέτειο και τους εορασμούς για τα 203 χρόνια από την επανάσταση του 1821, η λήθη ασχολείται με τους ξεχασμένους ήρωες που συνέβαλλαν τα μέγιστα στην απελεύθέρωση της χώρας. Ένας από αυτούς ήταν ο Παναγιώτης Καρατζάς. Στοιχεία πάρθηκαν από το βιβλίο του Σπύρου Αλεξίου "21 ρωγμές στην επίσημη ιστορία για το 1821" καθώς και από την μελέτη του Νίκου Τόμπρου Ἐπίκουρου Καθηγητή Πολιτικῆς Ἱστορίας Στρατιωτικῆς Σχολῆς Εὐελπίδων

Σαν σήμερα, 17-8-1944, λίγο πριν από την απελευθέρωση από τους Γερμανούς, στην Κοκκινιά, γράφηκε μία από τις πιο μαύρες σελίδες της σύγχρονης ιστορίας μας.Το μπλόκο είναι γεγονός με τις μεγαλύτερες ανθρώπινες απώλειες στην Αθήνα κατά το οποίο διεξήχθησαν εκατοντάδες ομαδικές εκτελέσεις (200-400 νεκροί) και συνελήφθησαν 7.000 άνθρωποι ως όμηροι και σημειώθηκαν εκτεταμένοι εμπρησμοί σπιτιών.Οι ταγματασφαλίτες που πρωταγωνίστησαν στις εκτελέσεις αθωώθηκαν μεταπολεμικά στο πλαίσιο του εμφυλιακού κράτους. Στη δημόσια μνήμη, από την δεκαετία του 50 τιμούνταν οι εκτελεσθέντες από τοπικές οργανώσεις. 

Πληροφορίες πάρθηκαν απο τα sites rizospastis.gr, news247.gr από το Λεύκωμα του Δήμου Νίκαιας για τα 60 χρόνια από το Μπλόκο της Κοκκινιάς. Οι μαρτυρίες των επιζώντων και των συγγενών είναι από το ντοκιμαντέρ του Διονύση Γρηγοράτου, το μπλόκο της Κοκκινιάς. Η μουσική επέσνδυση είναι το Ηπεριώτικο Μοιρολόι του Πτερολούκα Χαλκιά.

Με αφορμή τον θάνατο του τέως Βασιλιά Κωνσταντίνου, το Podcast φέρνει στην επιφάνεια άγνωστες πτυχές από την ζωή και τα έργα του τέως Βασιλιά. Πληροφορίες πάρθηκαν από τα sites Μηχανή του Χρόνου, Aftodioikisi, Protagon και από το βιβλίο του Driault Edouard " Βασιλιάς Κωνσταντίνος , Θρύλος και Ιστορία. Η μουσική είναι από το τραγούδι του Φ. Δεληβοριά με τον τίτλο "Ο Λωτοφάγος"

Με αφορμή τον θάνατο του τέως Βασιλιά Κωνσταντίνου, το Podcast φέρνει στην επιφάνεια άγνωστες πτυχές από την ζωή και τα έργα του τέως Βασιλιά. Πληροφορίες πάρθηκαν από τα sites Μηχανή του Χρόνου, Aftodioikisi, Protagon και από το βιβλίο του Driault Edouard " Βασιλιάς Κωνσταντίνος , Θρύλος και Ιστορία.

Βρισκόμαστε στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Στις 29 Οκτωβρίου 1961, η ΕΡΕ κερδίζει για μια ακόμα φορά τις εκλογές και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής εκλέγεται για τρίτη φορά πρωθυπουργός της χώρας, κουβαλώντας την πολύ σοβαρή κατηγορία, πως το αποτέλεσμα αυτό των εκλογών ήταν προϊόν «βίας και νοθείας», με την εφαρμογή από τα Σώματα Ασφαλείας και τις Ένοπλες Δυνάμεις, του «Σχεδίου Περικλής», το οποίο είχε σχεδιαστεί, για την εφαρμογή μιας εκτεταμένης τρομοκρατίας εναντίον των κομμάτων του Κέντρου και της Αριστεράς, αλλά και για να νοθεύσει αποτελεσματικά το εκλογικό αποτέλεσμα.

Τους πρώτους μήνες του 1962 τα τσεμπέλια[1] της προηγούμενης σοδειάς του 1961 βρίσκονταν αδιάθετα ακόμα στις αποθήκες των  καπνοπαραγωγών των επαρχιών Βάλτου, Ξηρομέρου και Τριχωνίδας. Η Κυβέρνηση Καραμανλή αναγκάστηκε ύστερα από πίεση και διαμαρτυρίες εκ μέρους του καπνοπαραγωγικού κόσμου της περιοχής, να δώσει εντολή προς τους καπνοβιομήχανους, να προβούν στην αγορά των καπνών εσωτερικής κατανάλωσης εσοδείας 1961 απ’ την 1η Απρίλη 1962, κατά ποσοστό 20% μηνιαία, ώστε, μέχρι την 31 Αυγούστου της ίδιας χρονιάς να πωληθεί και το τελευταίο κιλό εσοδείας 1962, και εν συνεχεία η Κυβέρνηση προέβη στην χρηματοδότηση των καπνοβιομηχάνων.

Αντί όμως να δρομολογηθεί η διευθέτηση του όλου ζητήματος, οι κα-πνέμποροι και οι καπνοβιομήχανοι αδιαφόρησαν για την απόφαση της κυβέρνησης και παρά το γεγονός της χρηματοδότησής τους κωλυσιεργούσαν την αγορά με την ανοχή και την ουσιαστική συμπαράσταση της Κυβέρνησης, η οποία πέραν της τυπικής της απόφασης, καμία άλλη ουσιαστική πίεση δεν ασκούσε.

Αγανακτισμένοι οι καπνοπαραγωγοί προχωρούν σε συλλαλητήριο άρχιζοντας να καταλαμβάνουν το οδό-στρωμα της Εθνικής οδού Αγρινίου – Αμφιλοχίας σε δύο σημεία. Πεντακόσιοι (500) αγρότες περίπου, κατέλαβαν τη γέφυρα στο χωριό Σφήνα (σημερινή Κυψέλη), ενώ παραπάνω από 3.500 περίπου, «μπήκαν» στην Εθνική οδό, λίγο νοτιότερα της Αμφιλοχίας, στο ύψος του χωριού Στάνος, στη Θέση «Σαμάρι».O νεαρός Δημήτρης Βλάχος ήταν παιδί μιας πολύτεκνης οικογένειας αγροτοκτηνοτρόφων της Λεπενούς, του Κωσταντίνου και της Γεωργίας Βλάχου, οι οποίοι είχαν άλλα πέντε παιδιά. Ο Μήτσος, όπως τον αποκαλούσαν όλοι, είχε πρόσφατα ολοκληρώσει τη μεγάλη στρατιωτική θητεία και όσοι τον γνώριζαν, μιλούσαν για ένα ζωηρό και δυναμικό νέο, που δεν έβαζε εύκολα νερό στο κρασί του. Η μαχητικότητα του Βλάχου στο συλλαλητήριο με τις δυνάμεις καταστολής ξεχώρισε ιδιαίτερα, αφού ο νεαρός Λεπενιώτης πρωτοστατούσε στον αγώνα και μοιραία στοχοποιήθηκε. Το αποτέλεσμα ήταν η σφαίρα ενός χωροφύλακα να τον τραυματίσει θανάσιμα στο κεφάλι.

Πληροφορίες πάρθηκαν από τα sites agriniostories.gr, epoxi.gr και από το βιβλίο «Η δίκη των καπνοπαραγωγών Ξηρομέρου – Βάλτου στο Αγρίνιο το 1962» του Γρηγόρη Μπακόλα. H μουσική είναι το τραγούδι "μαλλιά σγουρά" του Πέτρου Πανδή.

Το 10 επεισόδιο του podcast ασχολείται με το  τρομακτικό πόλτεργκαϊστ του Μεσολογγίου, με τα δραματικά φαινόμενα δηλαδή που συνίσταντο σε άγριους εκσφενδονισμούς αντικειμένων, που ρίχνονταν καταγής ή σε απλές μετακινήσεις, όπου τα αντικείμενα μετατοπίζονταν, χωρίς να χάσουν την ισορροπία τους παρά την ανεξέλεγκτη πορεία τους και έλαβαν χώρα το 1926 στην πρωτεύουσα της Αιτωλοακαρνανίας

Ο κόσμος σχολίαζε το γεγονός ποικιλοτρόπως. Άλλοι έλεγαν ότι τα φαινόμενα αυτά τα προκαλούσε η ψυχή του Πρόξενου Σωμάκη, που είχε ταφεί εκεί κοντά 16 χρόνια νωρίτερα, άλλοι ότι τα δημιουργούσε η ψυχή ενός Αρμενίου, που δολοφονήθηκε κι ετάφη εκεί που ήταν το διαβόητο καφενείο των παράδοξων συμβάντων και άλλοι, τέλος, θεωρούσαν τους δύο συνεταίρους και ιδιοκτήτες του καφενείου, καθώς και τις οικογένειές τους, κολασμένους.

Πληροφορίες πάρθηκαν από τις σελίδες mixanitouxronou.gr, artofwise.gr και strangepress.gr. Πολύτιμη είναι η συμβολή του φίλου Νώντα Λαμπρακόπουλου. H μουσική που ντύνει το συγκεκριμένο podcast είναι από τη σειρά μυστηρίου του Netflix, Stranger Things. 

Η μικρή κοινωνία της επαρχίας Ξηρομέρου στην Αιτωλοακαρνανία αναστατώθηκε εκείνο το χειμωνιάτικο απόγευμα του 1991, όταν ένας 71χρονος συνταξιούχος κατελήφθη από αμόκ και σκόρπισε το θάνατο στο χωριό Κανδήλα.

Λίγο νωρίτερα είχε τσακωθεί με δύο άνδρες σε ένα καφενείο στον Μύτικα και ξέσπασε την εκδικητική μανία του στις συζύγους και τα παιδιά τους! Το αποτέλεσμα ήταν να πέσουν νεκρές μια 27χρονη και οι δύο κόρες της, 7 και 5 χρόνων, καθώς επίσης και μια 25χρονη, ενώ τραυματίστηκε σοβαρά η πεθερά της 67 χρόνων.

Πληροφορίες πάρθηκαν από τα sites e-gegonos.gr , και το astinomiko.gr καθώς και το βιβλίο του Π. Σόμπολου "Τα εγκλήματα που συγκλόνισαν την Ελλάδα"

Η μουσική είναι το soundtrack της σειράς του Netflix Stranger Things.

Συνέντευξη με τον εικαστικό Θανάση Βαλαώρα για την έρευνα που έχει κάνει για πάνω από μια δεκαετία για τη στυγερή εκτέλεση 120 κομμουνιστών από τους ντόπιους συνεργάτες των Ναζί τη Μ. Παρασκευή του 1944 στο Αγρίνιο. Το 2017 καταθέτει την εικαστική του παρουσία-δημιουργία, με τίτλο «η ζωή εν τάφω», μια έκθεση η  οποία ήταν αφιερωμένη στη μνήμη των 120 μαρτύρων της ευρύτερης περιοχής του Δήμου Αγρινίου και της Κρυοπηγής Πρεβέζης, στον στεγασμένο αύλειο χώρο των Καπναποθηκών Παπαστράτου. Ένα γεγονός που ανέσυρε ξανά το γεγονός της εκτέλεσης στην  επιφάνεια και άρχισαν τα στόματα και οι γλώσσες δειλά δειλά να λύνονται

Ένα ηχητικό ντοκιμαντέρ για την εκτέλεση των 200 κομμουνιστών που έλαβε χώρα στο σκοπευτήριο της Καισαριανής την 1-5-1944. Οι συνεντεύξεις αποτελούν μέρος από το ντοκιμαντέρ του Γιώργου Τσιώκου, παραγωγής 1998 το οποίο παρουσιάζει το χρονικό της εκτέλεσης. Πληροφορίες πάρθηκαν επίσης από το site "μηχανή του χρόνου" και ethnikiantistasi-dse.gr καθώς και από τον έντυπο Ριζοσπάστη. Το τραγούδι που λειτουργεί ως μουσική υπόκρουση είναι του Κωνσταντή Παπακωνσταντίνου με τον τίτλο Πριν την αυγή. 

Η μαρτυρία και η καταγραφή των γεγονότων της αδερφής του Κωνσταντίνου Αλεξανδρή που εκτελέστηκε με άλλους 120 από τους ταγματασφαλίτες του Τολιόπουλου τη Μ. Παρασκευή του 1944. 

Την άνοιξη που ανθοφορεί η φύση και ανθίζουν τα φυτά στην πόλη του Αγρινίου πριν 80 χρόνια συντελέστηκε ένα αποτρόπαιο έγκλημα. 117 κομμουνιστές εκτελέστηκαν στην Αγία Τριάδα Αγρινίου, ενώ τρεις κρεμάστηκαν στη κεντρική πλατεία της πόλης, σαν αντίποινα στην αντιστασιακή πράξη των ανταρτών του ΕΛΑΣ που έλαβε χώρα πέντε μέρες νωρίτερα ανάμεσα στα χωριά Σταμνά και Αγγελόκαστρο και ανατίναξαν την αμαξοστοιχία των Σιδηροδρομικών της Βορειοδυτικής Ελλάδας, που κινούνταν από Κρυονέρι προς Αγρίνιο, η οποία μετέφερε πολεμικό υλικό και καύσιμα για τα γερμανικά αεροπλάνα που βρίσκονταν στο αεροδρόμιο του Αγρινίου. Οι αντάρτες εξουδετέρωσαν τη γερμανική συνοδεία και κατάστρεψαν ολόκληρη την αμαξοστοιχία μαζί με το πολεμικό υλικό των Γερμανών που μετέφερε, αφού πήραν τα όπλα και ό,τι άλλο μεταφερόταν. Στη μάχη που ακολούθησε σκοτώθηκαν δεκάδες Γερμανοί, μεταξύ των οποίων ένας ταγματάρχης των SS, αρκετοί τραυματίστηκαν και πιάστηκαν αιχμάλωτοι.

Οι Γερμανοί με τους ταγματασφαλίτες του προδότη ταγματάρχη Γ. Τολιόπουλου, που είχαν την έδρα τους στο Αγρίνιο προχώρησαν σε συλλήψεις 450 ατόμων και γέμισαν τις φυλακές της πόλης, προχώρησαν στην εκτέλεση 120 κρατουμένων.

Η πληροφορίες για το συγκεκριμένο podcast πάρθηκαν από την διαδικτυακή εφημερίδα του Αγρινίου «Η Νέα Εποχή»  από το κείμενο της Κωνσταντίνας Μπάδα που εμπεριέχεται στον βιβλίο «Κατοχή Αντίσταση – Εμφύλιος» των εκδόσεων «Παρασκήνιο» και αποτελεί μέρος του κεφαλαίου «Η ιστορία και η μνήμη των εκτελέσεων γυναικών στο Αγρίνιο» και από το δημοσιευμένο άρθρο του Βασίλη Τραπέτσα στην τοπική εφημερίδα «Εβδομάδα». Το podcastπλαισιώνεται από το τραγούδι του Πετρολούκα Χαλκιά – Μοιρολόι με γυρίσματα.

Ο Γιάννης Ρίτσος για το συγκεκριμένο συμβάν έγραψε το «Αναστάσιμο μνημόσυνο»

Ο Νίκος Μπελογιάννης δεν είναι ένα πρόσωπο που έχει περάσει στη λήθη της Ιστορίας. Απεναντίας όταν έρχεται η 30η Μαρτίου, ημέρα της θανάτωσης του είτε η 22η Δεκεμβρίου ημερομηνία της γέννησης του, τα social media και τα sites γεμίζουν από δοξολόγια και μηνύματα πίστης για τον άνθρωπο με το γαρύφαλλο. Παρόλα αυτά ο θάνατος του είχε μεγάλη ιστορική σημασία για εκείνη την περίοδο αφού λαμπρές προσωπικότητες όπως ο Πικάσο ή ο Αινσταιν έστειλαν επιστολές ώστε να αποτραπεί η εκτέλεση του.

 Πληροφορίες πάρθηκαν από τα sites ethniki-antistasi-dse.gr, imerodromos.gr και τις εφημερίδες Έθνος και Ριζοσπάστης. Το πρώτο ηχητικό που ακούγεται και είναι η απολογία του Ν. Μπελογιάννη αποτελεί ηχητικό ντοκουμέντο από την ταινία του 1980 με τίτλο "ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο" σε σκηνοθεσία του Ν. Τζήμα. Το δεύτερο ηχητικό είναι από το αρχείο της ΕΡΤ και είναι η Έλλη Παππά που περιγράφει την τελευταία συνάντηση με τον Ν. Μπελογιάννη  

Το αιματηρό περιστατικό στο Δαφνιά Ρίβιου που έλαβε χώρα τον Ιούλιο του 1945