Kultura u Podstaw

Od wielu lat zaangażowana w propagowanie historii kobiet, Kamila Kasprzak-Bartkowiak przygotowuje przewodnik herstoryczny „Gnieźnieński Szlak Kobiet”. Publikacja będzie poświęcona wybranym mieszkankom Gniezna, żyjącym od pierwszej połowy XIX w. aż do początków XXI w., których praca i działalność publiczna miały wpływ na losy gnieźnieńskiej społeczności. Nie zostały jednak w należyty sposób upamiętnione. Bohaterkami przewodnika będą m.in. poetka Maria Springer, fotografka Pelagia Eitner-Gdeczyk, lekarka Stanisława Sławska-Taczakowa i nauczycielka oraz Sprawiedliwa wśród Narodów Świata Helena Kowalewska.

Kamila Kasprzak-Bartkowiak jest aktywistką społeczną i animatorką kultury. 

Koordynatorka gnieźnieńskiego Klubu Krytyki Politycznej oraz inicjatorka wielu społecznokulturalnych debat i wystaw (m.in. ekspozycji z cyklu „Duchy transformacji...” czy „Społeczna historia Gniezna”). Współorganizatorka Czarnych Protestów od 2016 roku i Strajków Kobiet oraz dwóch jak dotąd Marszów Równości w Gnieźnie. Jest tegoroczną stypendystką Marszałka Województwa Wielkopolskiego w dziedzinie kultury.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Fot: archiwum Kamili Kasprzak-Bartkowiak

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/
Music promoted by https://www.free-stock-music.com
Creative Commons Attribution 3.0 Unported License
https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Naukowczynie, artystki, sufrażystki, a także kobiety-potwory będą bohaterkami obrazów Moniki Paligi. Prace zostaną uzupełnione opowieścią w formie komiksu. Cały projekt ma na celu przybliżenie historii kobiet żyjących na terenie Wielkopolski. Ukaże mało znane lub wręcz anonimowe bohaterki istotnych wydarzeń dla regionu, a także codziennego życia wielu osób. 

Monika Paliga pochodzi z Ostrowa Wielkopolskiego. Jest absolwentka Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Zajmuje się głównie malarstwem sztalugowym oraz technikami mineralnymi. Jest tegoroczną stypendystką Marszałka Województwa Wielkopolskiego w dziedzinie kultury. Jej pierwsza wystawa indywidualna odbyła się w 2019 roku w Galerii 33 w rodzinnym mieście. Tam też będziemy mogli obejrzeć wystawę herstorycznych obrazów oraz komiks, który w formie elektronicznej trafi również do internetu. 

Kobiety są dominującym tematem twórczości Moniki Paligi. Poświęciła im m.in. cykl „Rozmontowane” i „Zdeformowane”. 

Dlaczego jej zdaniem ważna jest popularyzacja herstorii? Jakie postaci zobaczymy na obrazach? Kim są kobiety-potwory?

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z Moniką Paligą!

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/
Music promoted by https://www.free-stock-music.com
Creative Commons Attribution 3.0 Unported License
https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

To pierwszy w Polsce poradnik herstoryczny dla edukatorek i edukatorów oraz wszystkich zainteresowanych propagowaniem historii kobiet. „Można w nim znaleźć porady, gdzie i jak szukać wiedzy o bohaterkach przeszłości i współczesności oraz jak ją popularyzować w szkole, swoim otoczeniu i internecie. Dowiecie się, co to edukacja równościowa oraz historia sprawiedliwa. Poznacie sposoby, na radzenie sobie z własną niepewnością i cudzymi wątpliwościami” – zapewnią inicjatorki powstania podręcznika, członkinie Fundacji Muzeum Historii Kobiet. „Herstoria Stosowana” jest efektem wielu lat doświadczeń zespołu Fundacji oraz ukoronowaniem kompleksowego kursu edukacji herstorycznej „Co Wy o nich wiecie?” w 2023 i 2024 roku.

Szczegóły w rozmowie z Pauliną Kirschke, Prezeską Fundacji MHK oraz Fundacji im. Julii Woykowskiej. Zapraszamy do słuchania!

Podręcznik można pobrać za darmo ze strony Fundacji Muzeum Historii Kobiet.

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/

Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 Unported License

https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

„Dlaczego te zdjęcia nie są w czyichś albumach?” – zastanawiają się Katarzyna Kłopska i Martyna Adamska, kuratorki wystawy „Powroty – kobiety na dawnej fotografii”. W Atelier Wimar przy ul. Święty Marcin zawisły czarno-białe fotografie, które Martyna i Kasia znalazły na pchlich targach, opuszczonych strychach i śmietnikach. Ze swoich zbiorów wybrały te, na których widać kobiety – roześmiane i zamyślone, na wakacjach, zabawie czy w pracy, patrzące w obiektyw albo w inną stronę. Nie wiemy nic o bohaterkach zdjęć (z dwoma małymi wyjątkami) ani o fotografach. Możemy więc opowiedzieć sobie samemu historie kobiet na starych zdjęciach. I właśnie do tego zachęcają kuratorki wystawy. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!  

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/



Music promoted by https://www.free-stock-music.com



Creative Commons Attribution 3.0 Unported License
https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Jak to jest być nastoletnim chłopakiem dziś? Jak wyobraża sobie przyszłość? Czego się obawia? Czy pozwala sobie na płacz? 

O tym Martyna Nicińska rozmawia z autorkami raportu „Nastoletni chłopacy o dyskryminacji i swojej codzienności. Wskazówki dla edukacji równościowej” doktorkami Katarzyną Chajbos-Walczak i Zofią Małkowicz oraz Patrykiem Moszką, trenerem antydyskryminacyjnym i antyprzemocowym, pracującym w metodzie SZTAMA. 

W raporcie czytamy m.in. o tym, że chłopacy „chcą przede wszystkim być niezależni i dobrze radzić sobie w życiu. Marzą o tym, by odnieść sukces, zależy im na tym, by inni ludzie ich doceniali i podziwiali. Uważają, że kluczem do radzenia sobie, jest dyscyplina i walka ze słabościami. Jednym z obszarów takiej dyscypliny jest panowanie nad ciałem i emocjami. Dla chłopaków niezwykle ważne jest dobre poczucie humoru i pozytywne nastawienie. (…) w przyszłości chcą założyć rodzinę”.

Publikacja powstała w ramach projektu „Chłopaki na rzecz równości”, realizowanego przez Fundację HerStory i jest dostępna bezpłatnie na stronie Fundacji. 

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/


Music promoted by https://www.free-stock-music.com


Creative Commons Attribution 3.0 Unported License
https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

„Kobiety Solidarności. Materiały odrzucone” to książka o kobietach biorących udział w solidarnościowym zrywie, które zniknęły z kart wielkiej historii. Głos oddaje im Marta Dzido – pisarka i reżyserka, która pracowała m. in. przy filmach „Siłaczki” (o walce kobiet o prawa wyborcze) i „Solidarność według kobiet” – pierwszym polskim dokumencie opowiadającym o roli kobiet w strajkach w 1980 roku w Gdańsku i konsekwencjach tego zaangażowania. Mało kto wie, że to trzy kobiety: Anna Walentynowicz, Alina Pienkowska i Ewa Ossowska zatrzymały 16 sierpnia 1980 r. wychodzących ze stoczni robotników, co pozwoliło na kontynuowanie strajku, powołanie Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, a następnie podpisanie porozumień sierpniowych.

Bohaterkami książki „Kobiety Solidarności. Materiały odrzucone” (wydawnictwo Relacja) są też Wielkopolanki, m. in. Krystyna Stachowiak, która za swoją działalność opozycyjną była internowana, a po zniesieniu Stanu Wojennego wielokrotnie przesłuchiwana i zatrzymywana.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z Martą Dzido!

Emocje to cos takiego, że czujemy smutek i złość. Możemy czuć radość lub smutek. Przed świętami Bożego narodzenia czuliśmy zniecierpliwienie. Ale oczekiwanie na święta jest czasem szczęśliwym! Kiedy wspólnie śpiewaliśmy kolędy było nam ze sobą dobrze.

O emocjach związanych ze świętami opowiadają dzieci z Przedszkola nr 7 „Pod Grzybkiem”: Marysia, Olaf, Igor, Czarek, Zuzia, Zuzia i Helena.

Niektóre szkolne lektury nieszczególnie interesują młodych ludzi. Gdy sięgamy po książki, które wybieramy sobie sami, wówczas   czytanie staje się bardziej interesujące. Są uczniowie mający przekonanie, że należy czytać wszystkie lektury, które ma się w spisie. A zdarza się, że czasem ktoś pominie jakąś pozycję, ale gdy jest ona omawiana na lekcji to stwierdza, że koniecznie trzeba po nią sięgnąć.

Młode osoby najbardziej lubią lektury opowiadające o ludziach w swoim wieku.

A co Maja, Zosia, Marysia i Kasia polecają obok (lub zamiast) lektur szkolnych? Dylogię Weroniki Ancerowicz, „Małe kobietki” Louisy May Alcott, „Heardstopper” Alice Oseman, „Wywiad z wampirem” Anne Rice.

Posłuchajmy dlaczego warto czytać książki!

Przedszkolaki z Mieściska rozmawiają o zazdrości.

Zazdrość jest wtedy, gdy ktoś coś ma, a my też tego chcemy. Możemy być zazdrośni o zabawki, o gry, o jedzenie. Czasem ktoś komuś kupi hamburgera, a komuś innemu nie. I wtedy pojawia się zazdrość.

Zazdrość jest też wtedy, gdy ktoś ma dziewczynę. Albo pieniądze. Zazdrośni jesteśmy o talent. O siłę. O pokój w mieszkaniu, ale i o pokój duszy!

 Nie tylko dzieci zazdroszczą. Dorośli też. Gdy jesteśmy zazdrośni czujemy nerwy, jesteśmy źli i smutni.

Co możemy na to poradzić?

- nie przejmować się,

- położyć się na dywanie i głęboko oddychać.

Zazdrość nie jest fajna. Trzeba pogodzić się z tym, że czegoś fajnego nie mamy, bo mamy coś innego!

Można zazdrościć tego, że ktoś ma fajnego tatę, bo z nim gra.

Albo, że tata kogoś przytula, a kogoś innego nie.

Zwierzęta też mogą być zazdrosne. O głaskanie. Albo wiewiórki mogą być zazdrosne o orzeszki.

Książka „Sztuka poza sztuką? Fotografia dokumentalna w Polsce” to obszerne spojrzenie na dokument, które bazuje na przemyśleniach, doświadczeniu i pasji wielu artystek, artystów, kuratorek, kuratorów i osób z kręgu polskiej fotografii. 

Autorem tej 500-stronicowej publikacji jest Adrian Wykrota – fotograf, dokumentalista, wykładowca, pomysłodawca i współzałożyciel galerii Pix.house w Poznaniu, świeżo upieczony doktor.  

Książka „Sztuka poza sztuką?” jest próbą zdefiniowania nurtu fotografii dokumentalnej w Polsce. Rozmówcami Adriana Wykroty są m.in. Michał Adamski, Anna Bedyńska, Filip Ćwik, Grzegorz Dembiński, Mariusz Forecki, Diana Lelonek, Jędrzej Nowicki, Silvia Pogoda, Agnieszka Rayss.

Czy istnieje coś takiego jak fotografia kobieca? Jak zmienia się fotografia wojenna? Jaki wpływ na fotografię dokumentalną ma sztuczna inteligencja? Czy można być współcześnie fotografem niezaangażowanym?    

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/


Music promoted by https://www.free-stock-music.com


Creative Commons Attribution 3.0 Unported License
https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Za nami druga konferencja herstoryczna w Pałacu Dąbrowskiego w Winnej Górze (6-7.10.2023). Program został podzielony na 3 panele: język, praca, ciało, bo jak mówi twórczyni programu Oliwia Olesiejuk, są to trzy obszary najbardziej istotne z perspektywy współczesnych kobiet i osób utożsamiających się jako kobiety. Każdemu panelowi towarzyszyła inna herstoryczna matronka, m.in. Aniela i Zofia Tułodzieckie czy Zofia Sokolnicka. W konferencji wzięły udział naukowczynie, aktywistki i dziennikarki, zajmujące się na co dzień tematyką feministyczną i herstoryczną.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy podsumowującej wydarzenie z Oliwią Olesiejuk wraz z fragmentami wypowiedzi panelistek: prof. Iwony Chmury-Rutkowskiej, dr Marty Mazurek, prof. Ewy Bińczyk, Karoliny Sulej, Pauliny Kirschke i Agaty Kominiak.

Całą konferencję „Organiczne. Praca, język, ciało” można obejrzeć na kanale YouTube Pałac Dąbrowski. 

Żyje herstoriami kobiet ze swojej małej ojczyzny. „Czuję te herstorie, te kobiety do mnie mówią. Jest to dla mnie ważny temat, ponieważ wszystkie moje przodkinie (do początku XX wieku) zamieszkiwały obszar ziemi pleszewskiej" – mówi Agnieszka Słupianek-Winkowska, historyczka, nauczycielka, regionalistka. 

Agnieszka jest członkinią Klubu Kobiet Ławka nr 4, który od 2022 roku działa w Pleszewie. Jego misją jest m.in. upamiętnienie właścicielki miasta, Anny Tęczyńskiej (zwanej potocznie Anną Pleszewską), żyjącej na przełomie XV i XVI wieku. Choć bardzo zasłużona, to jeszcze do zeszłego roku nieobecna w powszechnej świadomości pleszewian. 

Agnieszka Słupianek-Winkowska razem z prezeską Klubu, Moniką Matyjaszczyk była jedną z prelegentek na konferencji herstorycznej „Organiczne. Praca, język, ciało” w Pałacu Dąbrowskiego w Winnej Górze (6-7.10.2023). Podczas wystąpienia o działalności Klubu Kobiet Ławka nr 4 wspomniane zostały nazwiska kobiet, które pełniły ważne, urzędowe funkcje w Pleszewie po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku. 

Anna Suchocka, Maria Radomska i Zofia Plecińska to, obok Anny Pleszewskiej, bohaterki tego odcinka. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Klub Kobiet Ławka nr 4 zaprasza 26 listopada na wydarzenie w 105. rocznicę uzyskania praw wyborczych przez Polki „Głos pleszewskiej wolności” w Bibliotece Publicznej oraz Zajezdni Kultury w Pleszewie.   

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/

Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 Unported License

https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Co pomaga w czytaniu?

Książki, czy audiobooki?

Lektury, czy inne książki?

O co chodzi w literaturze młodzieżowej?

Wrzesień był miesiącem pełnym zmian w życiu małego przedszkolaka, pierwsze poważne rozstanie z rodzicami, obce miejsce, nieznajome osoby, wszechobecne wołanie ,,Maaammaaaa!''.

Jak sobie poradzić z tymi nagromadzonymi uczuciami?

Jakie są to uczucia?

Czy mogą się zmienić?

Na te pytania - jakże niezwykle ważne opowiadały dzieci z Przedszkola ,,Leśne Ludki" z Mieściska:  Jagoda, Marysia, Marcelek, Melody i Zuzia.

Eksponaty, które się na niej znajdują, miały zostać zniszczone. Zrządzeniem historii możemy je oglądać na wystawie „Nie zmarnujcie niepodległości. Srebra Funduszu Obrony Narodowej. Silva rerum” w Muzeum Sztuk Użytkowych w Poznaniu.  

Fundusz Obrony Narodowej utworzono na mocy dekretu Prezydenta RP z 9 kwietnia 1936 roku w celu pozyskania dodatkowych środków na dozbrojenie armii w obliczu zagrożenia ze strony hitlerowskich Niemiec. Polacy ochoczo przekazywali swoje obrączki, papierośnice, medaliki czy torebki balowe. Część z nich nie zdążyła zostać przetopiona, by za kruszec zakupić broń. Przez czterdzieści lat 2,5 ton srebra przeleżało w oddziale Banku Francji w Marsylii. Jakie były dalsze losy tych przedmiotów? Co mówią o Polakach żyjących sto lat temu i wcześniej? Jaką herstorię odkryli muzealnicy? I co stało się z tzw. „złotym FON-em”? 

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z kuratorem wystawy, Michałem Błaszczyńskim.

fot. Sonia Bober, Muzeum Narodowe w Poznaniu

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/

Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 Unported License

https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

„Graphic Concept” to cykl działań organizowany przez Galerię Plakatu i Designu w przestrzeni Muzeum Sztuk Użytkowych w Poznaniu. Edycja 2023/2024 przebiegnie pod hasłem „Ciałopozytywni”. „Przyjrzymy się dogłębnie tematyce ciała w sztuce projektowania graficznego” – zapowiadają pomysłodawczynie.

„Grafika zdrowego rozsądku”, „Kiedy ciało budzi strach i niepokój?” „Plakat musi być sexy!” to niektóre z tytułów spotkań, na które Muzeum zaprasza raz w miesiącu od października do maja. 

My zapraszamy do wysłuchania rozmowy z prowadzącymi wykłady, Barbarą Górecką i Aleksandrą Pietrzak!  

Muzyka:

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/

Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 Unported License

https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Agata ma 13 lat, a w internecie znana jest jako „Mroczne litery”

Mówi o sobie: „Książki pozwalają mi się odstresować i wyłączyć. Dają mi taką oazę spokoju.”

Jej przygoda z czytaniem rozpoczęła się w roku 2021.

Od ponad roku opowiada o przeczytanych książkach w mediach społecznościowych. Obecna jest na Tik Toku i Instagramie.

Czyta tylko w nocy.

Przestajemy się wstydzić chłopskich korzeni. Po latach nobilitowania wyłącznie kultury arystokratycznej i szlacheckiej, zaczynamy dostrzegać realia życia naszych przodków na wsi: wieki pańszczyźnianego ucisku i niełatwe początki uwłaszczenia. Bestsellerowa książka Joanny Kuciel-Frydryszak „Chłopki. Opowieść o naszych babkach” (Wydawnictwo Marginesy) otwiera oczy na wstrząsającą codzienność kobiet na przełomie XIX i XX wieku: biedę, głód, wyzysk, bezwzględną władzę ojców i mężów, brak dostępu do szkół i opieki medycznej. W reportażu Joanny Kuciel-Frydryszak znajdujemy też wiele powodów do dumy z naszych przodkiń, które dążyły do poprawy swoich losów lub przyszłości swoich dzieci. Kluczem do zmiany warunków życia było przede wszystkim zdobycie wykształcenia. 

Źródeł informacji do książki pisarka poszukiwała m.in. w Muzeum Narodowym Rolnictwa w podpoznańskiej Szreniawie. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z kustoszkami, Anną Barłóg-Mitmańską i Agnieszką Floryszczak, które od lat badają losy chłopów i chłopek. Warto wybrać się do muzeum w Szreniawie, żeby m.in. zobaczyć obiekty i maszyny, który musiały obsługiwać kobiety w codziennej pracy. Do połowy października trwa tam również wystawa fotografii „Zofia Rydet. Wieś bez filtra”, a w 2024 zostanie otwarta ekspozycja „Chłop – niewolnik? Opowieść o pańszczyźnie”. 

Przez 10 lat napędzała Generator Malta swoją energią i wiedzą. Od 2014 roku Joanna Pańczak stała na czele zespołu, który w ramach Festiwali Malta przygotowywał wydarzenia na placu Wolności oraz w różnych częściach Poznania. 

Były to: spotkania z twórcami, projekcje filmowe, warsztaty dla dzieci, wyprzedaże garażowe, koncerty, silent disco, poranne gimnastyki oraz wydarzenia uwrażliwiające na ludzi i zjawiska.

W rozmowie wspominamy m.in. symboliczny mur, który stanął na placu Wolności w 2017 roku, organizowanie wydarzeń w miejscach, do których nie można wejść „prosto z ulicy” i niekiedy syzyfową pracę z mieszkańcami poznańskich dzielnic. 

Zapraszamy do słuchania!

Joanna Pańczak: socjolożka, teatrolożka, animatorka kultury. W latach 2010-2023 związana z Festiwalem Malta (od 2014 kuratorka Generatora Malta oraz innych projektów edukacyjnych i społecznie zaangażowanych). Zainicjowała m.in. Akademię Miasta, Wolno Dzieciom, Ogrody Społecznościowe na Łazarzu, Wildzie i Jeżycach, Mikro Dom Kultury „Lotaryńska 6”. W Poznaniu znana również z wielkoformatowej poezji na murach. Współtworzy Poznańską Garażówkę. Człowiek kultury sezonu 2019/2020. 

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/Music promoted by https://www.free-stock-music.comCreative Commons Attribution 3.0 Unported Licensehttps://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Emocje są wtedy, gdy ktoś jest smutny albo zły. Albo, że się cieszy.

A wakacje to taki czas, że jest z czego się cieszyć. Bo przecież można pojechać na basen. Albo można w ogóle wyjechać z domu!

Nad morze, do Gogolina - do babci. Można wyjechać do Włoch albo do Ameryki.

Czasem bardzo chcemy wyjechać. Natychmiast!

Ale trzeba poczekać. A nie lubimy czekać... Gdy czekamy stajemy się niecierpliwi.

O emocjach związanych z podróżami opowiadają przedszkolaki z Pleszewa.

Horror czy romans? Komiks czy powieść? Co czytają młodzi? Jaki jest młodych świat? Kilka ciekawych podpowiedzi dostajemy od Martyny Dębiec i Julii Kucz.

Kiedy jesteśmy weseli? A kiedy smutni? Z kim możemy o tym porozmawiać? Dobrych podpowiedzi udzielą nam przedszkolaki z Mieściska!

Amerykańskie korporacje i startupy pompują niewyobrażalne sumy w prace nad cyfrową nieśmiertelnością. Idea zakłada stworzenie awatara, który w oparciu o udostępnione przez nas jeszcze za życia dane, przedłuży nasze istnienie w nieskończoność. Na razie nieskończenie wiele pytań w obszarze wirtualnej nieśmiertelności towarzyszy badaczom, etykom i prawnikom. Jedną z takich osób jest dr Katarzyna Nowaczyk-Basińska, która pracuje na stanowisku Research Fellow w The Leverhulme Centre for the Future of Intelligence na Uniwersytecie Cambridge. W swojej pracy naukowej bada, jak nowe technologie kształtują nasz sposób rozumienia i doświadczania śmierci, żałoby i pośmiertnego trwania.

W jaki sposób już teraz możemy mieć wpływ na naszą wirtualną obecność po śmierci? Jakie są tendencje w pracach nad rozwojem tej obecności? Czy od teraz będziemy bombardowani reklamami o życiu po śmierci?   

To niektóre z wątków rozmowy z badaczką. Zapraszamy do słuchania!

Katarzyna Nowaczyk-Basińska – absolwentka Dziennikarstwa i komunikacji społecznej, Wiedzy o Teatrze oraz fakultetu Media interaktywne i widowiska na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W lutym 2022 z wyróżnieniem obroniła doktorat pt.: „Nieśmiertelność. Technokulturowe strategie współczesności”. Od 2020 współpracuje z The Leverhulme Center for the Future of Intelligence na Uniwersytecie Cambridge, rozwijając ideę studiów nad (nie)śmiertelnością. W 2021 współorganizowała na Uniwersytecie Cambridge wraz z profesorem Stephenem Cavem międzynarodowe sympozjum „Digital (Im)mortality. Philosophy, Ethics and Design”. 

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/

Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 Unported License

https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Natalia Adamska i Dobrochna Marchwiak są studentkami Filologii Polskiej UAM. Po raz pierwszy pójdą jesienią od urn wyborczych. Jakie jest ich nastawienie do polityki? Jakie decyzje polityków do tej pory wpłynęły na ich życie? 

Co ukształtowało poglądy Natalii i Dobrochny? Co oznacza, że chciałyby obalić patriarchat? 

Jak rozumieją płeć? Jakie pułapki myślowe kryją się ich zdaniem w haśle „siostrzeństwo”? 

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy! 

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/

Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 Unported License

https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Jest scenarzystką i aktorką Teatru Usta Usta Republika. Przez ostatnie lata często sięgała do tematyki historycznej, wojennej. W najnowszym spektaklu „Ćwiczeniach z dyplomacji” mierzy się z najnowszymi wydarzeniami wywołanymi agresją Rosji na Ukrainę. Ten bardzo poruszający scenariusz Ewa Kaczmarek tworzyła razem z artystkami, które uciekły z Charkowa, Odessy, Kijowa i Lwowa.

„Zależało nam, żeby widz przejął się wojną, ale nie chciałyśmy jej metaforyzować, banalizować ani upiększyć” – mówi Ewa Kaczmarek.

Jedna z aktorek, Natalia Nikoliuk, za rolę w spektaklu „Ćwiczenia z dyplomacji” otrzymała wyróżnienie 29. Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej.

W drugiej części rozmowy Ewa Kaczmarek opowiada Martynie Nicińskiej o pracy nad rolą Heleny Modrzejewskiej do spektaklu „Listy do M.”, który będzie miały premierę późną jesienią. Scenariusz „Listów...” powstanie dzięki stypendium Marszałka Województwa Wielkopolskiego.

Zapraszamy do słuchania!

„Ćwiczenia z dyplomacji” Teatr Usta Usta Republika, reż. Wojciech Wiński, premiera: 25.11.2022r.

Scenariusz: Ewa Kaczmarek (we współpracy z Nina Burnevich, Anastasiia Ivasova, Natalia Nikoliuk,

Marharyta Puhachenko, Rimma Tyshkevych)

Kostiumy: Idalia Mantas, Muzyka: Hubert Wińczyk

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/ Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0

Unported License https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Była prekursorką mówienia o kobiecej seksualności. Wychowana w konserwatywnej, mieszczańskiej rodzinie Maria Pinińska-Bereś czuła nieustanne napięcie między społecznymi normami a życiem w zgodzie ze sobą. Dzięki pracy dr Agaty Jakubowskiej „Sztuka i emancypacja kobiet w socjalistycznej Polsce. Przypadek Marii Pinińskiej-Bereś” (Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2023) możemy prześledzić rozwój twórczości artystki w latach 60. i 70. XX wieku: od betonowych „Rotund” po performance „Pranie”. Poznajemy procesy, które zachodziły w polskim społeczeństwie, m.in.: rozwój badań nad seksualnością; obecność poradników i czasopism poświęconych relacjom partnerskim („Ty i ja”); moda na spódniczki „mini” i utrzymujące się wpływy moralności katolickiej. A wszystko to z dala od „drugiej fali feminizmu”, która nie mogła się przebić przez „żelazną kurtynę”.     

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Maria Pinińska-Bereś (1931-1999) – rzeźbiarka, performerka. Urodzona w Poznaniu, w którym mieszkała do wybuchu II wojny światowej. Całe jej artystyczne życie było związane z Krakowem. Uznawana za jedną z pionierek sztuki feministycznej. Żona rzeźbiarza Jerzego Beresia, matka malarki Bettiny Bereś.

Dr hab. Agata Jakubowska – historyczka sztuki. Przez wiele lat związana z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, obecnie pracuje w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego. Autorka i redaktorka licznych publikacji poświęconych sztuce kobiet, m.in.: Aliny Szapocznikow, Natalii LL, Zofii Kulik.

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/
Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 

Unported License
https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

To rozmowa na wiele tematów. Od losów XIX wiecznych organiczniczek po rzeczywistość kobiet, które chciałyby połączyć dziś karierę naukową z macierzyństwem. 

Pretekstem do spotkania z prof. Elżbietą Lesiewicz, Kierowniczką Zakładu Najnowszej Historii Politycznej na Wydziale Nauk Politycznych i Dziennikarstwa UAM, jest numer „Przeglądu Wielkopolskiego” poświęcony Wielkopolankom i Poznaniankom. Profesorka Elżbieta Lesiewicz była redaktorką prowadząca wydanie nr 1/2022, które w całości jest dostępne na stronie Wielkopolskiego Towarzystwa Kulturalnego. „Przegląd Wielkopolski” to kwartalnik wydawany przez to Towarzystwo od 1987 roku. 

Jaka jest herstoryczna panorama Wielkopolski? Jak współcześnie wygląda zaangażowanie Polek w życie publiczne? Jak prof. Elżbieta Lesiewicz wspomina powrót do pracy na Uniwersytecie po urodzeniu dzieci? Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

-----

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/
Music promoted by https://www.free-stock-music.com


Creative Commons Attribution 3.0 Unported License
https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Nie odkryła w archiwum Kazimiery Iłłakowiczówny żadnych sekretów. To, co ją zaskoczyło to obszerna korespondencja z czytelnikami, którą poetka przekazała Bibliotece Kórnickiej. Efekty wieloletniej pracy dr Lucyna Marzec zamieściła w książce „Papiery po Iłłakowiczównie. Archiwum jako przedmiot badań”, która ukazała się na początku roku nakładem wydawnictwa Instytutu Badań Literackich. Z obszernego opracowania wyłania się obraz kobiety pilnie strzegącej swojej prywatności i poetki niechętnie dzielącej się procesami twórczymi. Dowiadujemy się, jaki był jej stosunek do zjawiska zwanego „Nową Kobietą”, pracy w urzędzie czy u boku Józefa Piłsudskiego. Zagłębiamy się w korespondencję z redaktorami Państwowego Instytutu Wydawniczego podczas tłumaczenia „Anny Kareniny” i Barbarą Łopatkówną, która chciała napisać monografię o związkach życia i twórczości Kazimiery Iłłakowiczówny.

Minęło półtora roku od rozmowy, w której Lucyna Marzec opowiadała nam o przebiegu pracy w archiwum. Zapraszamy do wysłuchania rozmowy Martyny Nicińskiej z dr Lucyną Marzec już po wydaniu książki!

Dr Lucyna Marzec – badaczka literatury, intymistyki (life writing), redaktorka naczelna „Czasu Kultury”. Pracuje w Zakładzie Literatury XX wieku, Teorii Literatury i Sztuki Przekładu na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej UAM.

W 2018 roku kuratorowała wystawę „Bez kompromisów! Julia Woykowska w dziewiętnastowiecznym Poznaniu". Pomysłodawczyni i organizatorka Wielkiego Czytania Olgi Tokarczuk na Uniwersytecie w grudniu 2019 roku. Współtworzy Centrum Badań Płci Kulturowej i Tożsamości oraz Life Writing Working Group.

„Papiery po Iłłakowiczównie. Archiwum jako przedmiot badań” jest jej rozprawą habilitacyjną.

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/
Music promoted by https://www.free-stock-music.com
Creative Commons Attribution 3.0 Unported License
https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Kobiety z obrazów Klimta, Maneta, da Vinci czy Picassa są kobietami z historią. Ich życiowa rola nie sprowadzała się do pozowania – przekonuje Małgorzata Czyńska, autorka trylogii „Kobiety z obrazów” (Wydawnictwo Marginesy).

Bohaterki książek Małgorzaty Czyńskiej to artystki, które znamy zazwyczaj jako muzy znanych malarzy. Portretując kobiety (m.in. Zofię Jachimecką, Almę Mahler, Berthe Morisot), pisarka portretuje także epokę, realia życia i pracy w XIX i XX-wiecznym Krakowie, Wiedniu czy Paryżu.

„Opisywanie herstorii to nie kwestia mody, tylko konieczności. Dziwię się, że to dzieje się tak wolno” – mówi Małgorzata Czyńska w rozmowie z Martyną Nicińską.

Podczas pisania czyjej biografii Małgorzata Czyńska wertowała książkę kucharską z 1822 roku? Jaka opowieść kryje się za portretem „Helena z krogulcem” Jana Matejki, która trafiła niedawno do Muzeum Narodowego w Warszawie? Czy będzie kolejna część „Kobiet z obrazów”?

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

Małgorzata Czyńska – dziennikarka, pisarka, historyczka sztuki, krytyczka dizajnu i kuratorka wystaw, stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Autorka cieszących się ogromną popularnością książek – portretów kobiet, m.in. „Kobro. Skok w przestrzeń”, „Berezowska. Nagość dla wszystkich”, „Witkacy i kobiety” i trylogii: „Kobiety z obrazów”, „Kobiety z obrazów. Nowe historie” oraz „Kobiety z obrazów. Polki”.\\

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/
Music promoted by https://www.free-stock-music.com
Creative Commons Attribution 3.0 Unported License
https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Odkryła dla nas poezję Zuzanny Ginczanki, teraz przybliża twórczość Felicji Kruszewskiej. Profesorka Izolda Kiec wydała właśnie obszerne opracowanie tekstów tej niesłusznie zapomnianej poetki przeplatane opowieścią o jej życiu. 

Felicja Kruszewska (1897-1943) była poetką, dramatopisarką, tłumaczką, autorka opowiadań, reportaży i utworów dla dzieci. Pisała wiersze szczere i prostolinijne. Odważnie odsłaniała swoją wrażliwość, uwieczniała chwile zachwytu nad światem oraz momenty wyczerpania i niespełnienia. Dała nam wgląd w swoją wyjątkową relację z naturą. Była jedną z pierwszych studentek Uniwersytetu Warszawskiego i Szkoły Nauk Politycznych, profesjonalną tłumaczką i urzędniczką samodzielnie zarabiająca na życie, w czasie II wojny światowej – konspiratorką. 

Dlaczego Felicja Kruszewska została zapomniana? Jak jej poezję odbierali ówcześni czytelnicy? W jaki sposób Izolda Kiec dotarła do dalekiej krewnej Felicji Kruszewskiej? 

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z prof. Izoldą Kiec, autorką tomu „Felicja Kruszewska. Pisane wiatrem na skórze. Utwory wybrane z biografią w tle” (wyd. Instytut Kultury Popularnej). 

Izolda Kiec – literaturoznawczyni i teatrolożka; prezeska Fundacji Instytut Kultury Popularnej, profesorka w Uniwersytecie Artystycznym im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu. Autorka artykułów i monografii książkowych poświęconych literaturze i teatrowi XX wieku oraz formom kultury popularnej. Ma swoim dorobku książki m.in.: o Zuzannie Ginczance, Halinie Poświatowskiej, Agnieszce Osieckiej, Romanie Tadeuszu Wilkanowiczu i poznańskim kabarecie. Jest współautorką (razem z Jaremą Jamrożkiem) opracowania spuścizny dziennikarza Wiktora Batera. W 2015 roku została wyróżniona przez minister kultury odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Była stypendystką Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w dziedzinie literatura oraz Marszałka Województwa Wielkopolskiego w dziedzinie Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego.

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/
Music promoted by https://www.free-stock-music.com
Creative Commons Attribution 3.0 Unported License
https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Długonoga, blondwłosa, ubrana na różowo, z przyklejonym uśmiechem i do tego droga – takie skojarzenia ze słowem Barbie ma większość z nas. Mało kto widzi w niej coś więcej niż zabawkę, która zaszczepia w dzieciach wyidealizowany obraz kobiety. Wystawa „Barbie. Nieznane oblicza” nie ukrywa grzechów Barbie, ale też ich nie eksponuje. Największy nacisk został położony na rolę jaką lalka odegrała w... historii emancypacji Amerykanek.

„Lalka Barbie nie tylko podążała za zmianami w społeczeństwie amerykańskim, ale nawet je wyprzedzała” – przekonuje kuratorka wystawy „Barbie. Nieznane oblicza”, Aleksandra Podżorska.

Wystawa w przemyślany sposób zapoznaje dziewczynki i dziewczyny z prawami, które kobiety zdobywały przez ostatnie dziesięciolecia. To przy okazji świetna „lekcja” feminizmu dla braci, kolegów z klasy, ojców i dziadków, którzy przychodzą na wystawę tylko „dla towarzystwa”. Opowieść o Barbie to też opowieść o historii reklamy czy historii... koloru różowego.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z kuratorką wystawy Aleksandrą Podżorską. Wystawa „Barbie. Nieznane oblicza”, potrwa w Muzeum Sztuk Użytkowych w Poznaniu do 30 lipca 2023 r.

---

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/

Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 Unported License

https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Nie mogły uczęszczać do publicznych szkół. Nie mogły uczestniczyć w zajęciach z modelami. Takich „czerwonych świateł” było więcej niż „zielonych” w życiu kobiet, które chciały być malarkami na przełomie XIX i XX wieku.

Opowiada o tym Martyna Kliks, historyczka sztuki, autorka artykułów popularnonaukowych i podcastu o sztuce „Gablotki”.

Rozmowa toczy się wokół artystek, o których mogliście wcześniej nie słyszeć: Zofii Dziurzyńskiej-Rosińskiej i Wandzie Chełmońskiej (córce Józefa Chełmońskiego). Warto poznać je bliżej!

Gdzie się uczyły warsztatu? Kto musiał wyrazić na to zgodę? Jakie tematy podejmowały w swoich pracach?

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

---

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/

Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 Unported License

https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Cały marzec Wikipedia poświęca na poszukiwania i promocję inspirujących kobiet – historycznych i współczesnych, których brakuje w polskojęzycznej Wikipedii.

Projekt „(Nie)znane kobiety Wikipedii” pozwala to zmienić. „W kobietach i ich biografiach kryje się historia naszego świata. Nieoceniona jest rola kobiet i ich pracy, niestety równocześnie nadal jest niewystarczająco opisana” – uważają twórcy i twórczynie projektu.

Jedną z nich jest Maria Weronika Kmoch, historyczka i regionalistka, członkini zarządu Stowarzyszenia Wikimedia Polska. Jako wikipedystka zajmuje się głównie herstoriami. Prowadzi, organizuje i opiekuje się szkolnymi i regionalnymi projektami opartymi o herstorię w Wikipedii.

Wszyscy są zaproszeni do edytowania i uzupełniania Wikipedii o brakujące biografie, by przywrócić światu encyklopedyczne kobiety. Akcji towarzyszy konkurs dla twórców haseł, herstoryczny webinar oraz edyton z Towarzystwem Miłośników Historii.

Co to znaczy, że ktoś jest encyklopedyczny? Jakie efekty przyniosły poprzedniej edycje projektu? Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z Marią Weroniką Kmoch.

---

Mood by Alex-Productions | https://onsound.eu/

Music promoted by https://www.free-stock-music.com

Creative Commons Attribution 3.0 Unported License

https://creativecommons.org/licenses/by/3.0/deed.en_US

Galeria Sztuki w Mosinie zaprasza na wystawę prac Bartosza Muszyńskiego.

Jaki związek ma Maria Kownacka, autorka „Plastusiowego pamiętnika”, z segregacją odpadów? Co pionierskiego zapoczątkowała Paula Wężyk? Kogo gościła w swoim salonie Maria Paruszewska? O tym wszystkim Martyna Nicińska rozmawia z herstoryczką i przedszkolanką Dagmarą Lis. Co ma jedno z drugim wspólnego także okaże się w rozmowie!

Podczas studiów polonistycznych Dagmara Lis współpracowała z portalem herstorie.pl i kolektywem Aleje Bibianny. Pod okiem dr Lucyny Marzec badała losy m.in. Janiny Morawskiej (jednej z pierwszych twórczyń scenariuszy radiowych), Pauli Wężyk (prekursorki tekstów dla dzieci w polskich czasopismach) czy Marii Paruszewskiej (prowadzącej salon towarzyski przy obecnych Al. Marcinkowskiego 2).

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy!

*Drobne sprostowanie: Majątek męża Marii Paruszewskiej, który wspomniany jest w rozmowie, mieścił się w Rzęszkowie, nie w Rzęskowie. W 1987 roku Sylwester Paruszewski sprzedał Rzęszkowo adwokatowi z Bydgoszczy. W tym samym roku Maria z dziećmi sprowadziła się do Poznania i zamieszkała w kamienicy swojej matki przy Al. Marcinkowskiego 2. [za: „Zacne rodziny Kramarkiewiczów i Paruszewskich”, K. Dzierzkowski, w: Kronika Miasta Poznania 4/2015 r., Wydawnictwo Miejskie Posnania.]

To wydarzenie prezentowało najważniejsze działania wokół pracy organicznej kobiet dziś i w przeszłości. Za nami konferencja „Herstorie” w Pałacu Dąbrowskiego w Winnej Górze (4-5.10.2022), którą można w całości obejrzeć na kanale YouTube Pałacu.

Pałac Dąbrowskiego to nowa instytucja kultury Samorządu Województwa Wielkopolskiego – „centrum interpretacji historii”, które swoją misję realizuje wokół postaci generała Jana Henryka Dąbrowskiego oraz prekursorów i prekursorek pracy organicznej.

W konferencji herstorycznej wzięły udział badaczki, aktywistki i dziennikarki, m.in. Katarzyna Dworaczyk, Małgorzata Tkacz-Janik, Natalia Waloch, Katarzyna Wężyk, Katarzyna Wala, Joanna Jodełka i Irena Gorzelańczyk-Ryś.

Podczas krótkich prelekcji dzieliły się swoimi doświadczeniami, przemyśleniami i analizami. Wszystkie panele złożyły się na niezwykle inspirujące i motywujące wydarzenie.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z koordynatorką konferencji, Oliwią Olesiejuk.

104 lata temu kobiety w Polsce wywalczyły sobie prawo wyborcze i od razu z niego skorzystały.

W pierwszym Sejmie Ustawodawczym po odzyskaniu przez nasz kraj niepodległości zasiadło osiem kobiet: Zofia Moraczewska, Maria Moczydłowska, Zofia Sokolnicka, Anna Piasecka, Jadwiga Dzubińska, Franciszka Wilczkowiakowa, Gabriela Balicka oraz Irena Kosmowska.

Dwie z nich: Sokolnicka i Wilczkowiakowa były związane z Wielkopolską.

Reporterka Olga Wiechnik jako pierwsza pozbierała rozproszone strzępki ich biografii i napisała książkę „Posełki. Osiem pierwszych kobiet” (Wydawnictwo Poznańskiej, 2019). Wiele z jej bohaterek nie zostawiło po sobie zapisków, a po Franciszce Wilczkowiakowej nie zachowała się nawet fotografia. Tak przynajmniej było do pewnego momentu poszukiwań Olgi Wiechnik…

Wszystkie opisywane przez reporterkę posełki wyróżniały się zaangażowaniem w „sprawę polską” i odwagą na długo przed ich wyborem do Sejmu. Dzięki Oldze Wiechnik poznajemy ich dokonania.

Nawet jeżeli autorce nie udało się dotrzeć do informacji o wszystkich osiągnięciach i zasługach tytułowych „ośmiu pierwszych kobiet”, to już te zawarte w książce robią ogromne wrażenie.

Zapraszamy do wysłuchania rozmowy o kobietach, które walczyły nie tylko o geograficzną, ale i umysłową niepodległość Polek i Polaków.

Jaki związek ma turbina wiatrowa z aktywizmem? Czy po rysunku można poznać charakter człowieka? Jak brać sprawy w swoje ręce, nie oglądając się na Bundestag? O tym wszystkim Martyna Nicińska rozmawiała z artystką, aktywistką i architektą, Anną Krenz, poznanianką mieszkającą od lat w Berlinie, a pracującą w Danii.

Każda aktywność Anny Krenz zasługuje na osobny podcast. Od 2001 roku współpracuje z duńskim centrum energii odnawialnych Folkecenter for Renewable Energy przy projektach dotyczących zrównoważonego rozwoju.

Angażuje się w lokalne działania ekologiczne w Puszczykowie oraz w Poznaniu.

Jest założycielką grupy Dziewuchy Berlin, nieformalnego kolektywu polskich aktywistek, które od 2016 roku organizują demonstracje i akcje, spotkania i akcje solidarnościowe z kobietami z Polski.

W 2018 roku współtworzyła projekt „ONE Poznań. 1918-2018 Stulecie Praw Wyborczych Kobiet”. Współpracowała z Uniwersytetem im. Adama Mickiewicza przy popularyzowaniu dokonań naukowczyń.

Tworzy sztukę zaangażowaną, zajmuje się zagadnieniami i tematami kobiecymi, społeczno-politycznymi, stereotypami i religią, które łączy z ironią i humorem.

Posługuje się wieloma formami wyrazu, od rysunku, malarstwa i video po net-art czy performance. Jej ilustracje i grafiki publikowane są w mediach drukowanych i cyfrowych.

Anna Krenz przyjechała do Poznania na zaproszenie Wielkopolskiego Kongresu Kobiet, którego jednym z partnerów był Samorząd Województwa Wielkopolskiego. Podczas swojej prelekcji opowiadała o działaniach poświęconych „zapomnianej bohaterce” Irenie Bobowskiej, poznańskiej poetce i działaczce antyfaszystowskiej.

Był uznanym poznańskim fotografem amatorem z przełomu XIX i XX wieku. Tworzył fotografie artystyczne i naukowe, dokumentował zabytki Poznania i utrwalał widoki miasta. Poznań na jego zdjęciach prezentuje się tak okazale, że chciałoby się spędzić w nim choć jedno popołudnie.

Z dorobku Sally’ego Jaffégo ocalało niewiele, a on sam został całkowicie zapomniany.

Na jego zdjęcia natrafiła w zbiorach Muzeum Narodowego w Poznaniu, kuratorka Ewa Hornowska.

Tak zaczęła się trwająca latami jej wielka przygoda z odkrywaniem losów Sally’ego Jaffégo. W efekcie powstała wystawa zdjęć ze zbiorów MNP, zatytułowana „Poznański fotograf. Sally Jaffé” i co może ważniejsze – książka, w której Ewa Hornowska snuje opowieść o zamożnej rodzinie Jaffych i utalentowanym Sallym.

W wydawnictwie zostały zamieszczone wszystkie odnalezione fotografie jego autorstwa (kilkadziesiąt odbitek posiada Biblioteka Uniwersytecka UAM, pojedyncze znajdują się w innych instytucjach).

Czego Ewa Hornowska dowiedziała się o życiu artystycznym Poznania dzięki Sally’emu Jaffému i w jaki sposób fotografowie skorzystali na odkryciu promieni Röntgena jeszcze zanim przysłużyły się one medycynie?

„Ta rodzina zasługuje na wielką aleję w samym centrum, a nie skromne rondo na końcu miasta” - mówi muzealnik Michał Błaszczyński o rodzinie Cichowiczów: Ludwiku (1857 – 1940), Helenie (1860 – 1929) oraz ich córce Wiesławie (1886 – 1975).

Przed II wojną światową Ludwik był wziętym adwokatem (brał udział w pracach nad nowym Kodeksem cywilnym w Komisji Kodyfikacyjnej powołanej przez Józefa Piłsudskiego), Helena prowadziła Salon Towarzyski, w którym bywał m.in. Leon Wyczółkowski, a Wiesławie przepowiadano światową sławę śpiewaczki. Działalność pań Cichowicz nie ograniczała się jednak tylko do rozwijania talentów i podtrzymywania mieszczańskich znajomości. Helena i Wiesława Cichowicz kompletnie zatraciły się w prowadzeniu Towarzystwa Ludoznawczego i tworzeniu jego zbiorów (1910).

Jeżdżąc od wsi do wsi, gromadziły wielkopolskie stroje ludowe, sprzęty domowe, ceramikę, kapliczki ludowe i inne pamiątki.

Podczas wojny znaczna część kolekcji uległa zniszczeniu. Po 1945 roku Wiesława Cichowicz rozpoczęła gromadzenie wszystkiego od nowa. Po jej śmierci rodzinne pamiątki i meble trafiły do Muzeum Archidiecezjalnego w Poznaniu, a zbiory etnograficzne do Muzeum Narodowego.

Jak dokładnie wyglądało życie rodziny Cichowiczów przed wojną?

Jak potoczyły się losy Wiesławy po 1945 roku? I dlaczego Muzeum Archidiecezjalne w Poznaniu ma największą kolekcję damskiej bielizny?

Była jedną z pięciu architektów, którzy działali w Poznaniu po wojnie. Projektowała szpitale, domy jednorodzinne, zaplanowała przebudowę Biblioteki Raczyńskich, miała pomysły na odbudowę kamienic na Starym Rynku. Wcześniej Janina Czarnecka (1898-1974) brała udział w obronie Lwowa i powstaniu śląskim, pracowała w tajnym nauczaniu.

Miała trzech synów i słynnego męża, także architekta, Władysława Czarneckiego, który jeszcze przed II wojną światową kierował pracami nad pierwszym ogólnym planem rozbudowy Poznania.

To pamięć o nim była przez lata pielęgnowana przez środowisko poznańskich architektów. Od lat 90. jego nazwisko nosi park na poznańskich Winogradach.

Janina dopiero niedawno pojawiła się w naszej świadomości. W 2022 roku została patronką wiaduktu na Naramowicach, a trzy lata wcześniej była, wraz mężem, bohaterką wystawy „Dom. Miasto. Ogród.” w Bramie Poznania.

Według niej, wody jeziora Kierskiego, Strzeszyńskiego i Rusałki prowadzą swoje melancholijne rozmowy. W ramach projektu Off Opera, Daria Mielcarzewicz (autorka strony jeziorawielkopolski.pl), przygląda się trzem poznańskim akwenom, a jej poszukiwania dotyczą głębi wodnej toni.

Zdaniem Darii Mielcarzewicz

Opowieść o wodzie i melancholii zamknęła w cyklu fotografii „Profundum”, który można było oglądać w ABC Gallery w Poznaniu.

Daria od trzech lat tworzy mapę wielkopolskich jezior.

Na północy kończy się na Obornikach, a na południu w okolicach Kórnika. Do każdego narysowanego jeziora dodaje zdjęcia, autorski opis i nagranie audio, bo jezioro można doświadczać wszystkimi zmysłami!

*W podcascie wykorzystano fragmenty dźwięków, które Daria Mielcarzewicz nagrała nad jeziorami.

Wypowiedzi uczestników programu oraz relacja z debaty poświęconej literaturze – w reportażu Wandy Wasilewskiej. Zachęcamy do jego wysłuchania!

„Let’s play!” – pod tym hasłem odbyła się 10. edycja międzynarodowych warsztatów projektowych Mood for Wood w Poznaniu. Ponad 50 studentów kierunków projektowych z Polski, Niemiec i Francji, we współpracy z doświadczonymi architektami i projektantami, zaprojektowało i wykonało meble miejskie na terenie „Dziecińca pod Słońcem” (tak, tak, to „dzieciniec”) przy Młodzieżowym Domu Kultury nr 1 w Poznaniu oraz w dolinie Głuszyny.

Mood for Wood to jedyne w swoim rodzaju warsztaty, na których studenci mają okazję nie tylko stworzyć projekt, ale też go zrealizować.

Uczestnicy, podzieleni na kilkuosobowe zespoły, stworzyli: stoły piknikowe, scenę letnią, obiekty do zabawy, przestrzeń warsztatową i mebel do obserwacji przyrody.

Jak bardzo przemyślane są to projekty i jak wszechstronne jest przeznaczenie drewnianych obiektów, przekonacie się, słuchając rozmowy z Marią Dondajewską!