Enter

De oefening zit erop. We blikken terug op ISIDOOR met verschillende evaluaties achter de rug. In deze aflevering spreken we Hester Somsen (NCTV), Doenja Hagtingius (NCSC), Luuk Dijkema (gemeente Den Haag) en Freek Bax (KPN) over het verloop van de grootste cyberoefening van Nederland. Hoe kijken zij terug op deze drie dagen durende oefening? En welke waardevolle lessen zijn hieruit gekomen?  

Presentatie: Yasmine Abiadh

NCSC’ers: Doenja Hagtingius en Hester Somsen

Gasten: Luuk Dijkema (Gemeente Den Haag) en Freek Bax (KPN)

Redactie: Doenja Hagtingius & BKB Het Campagnebureau

Montage: FC Afkicken

Logo: Aron Vellekoop Léon

Dag 3 van ISIDOOR zal door de deelnemende organisaties niet snel worden vergeten. De gevolgen zijn immens en een deel van Nederland dreigt plat te komen liggen. Dat merken we ook op de werkvloer bij KPN. Daar werd om 14:00 in de middag opgeschaald naar code rood: het hoogste crisisniveau. Waarom gebeurde dit en welke besluiten moeten er dan worden genomen?

Daarna gaan we in gesprek met Herman Wiersema (NCTV) en Sanne van Rheenen (Nationaal Crisis Centrum). Want vanuit de overheid werd er naar het hoogste crisisniveau opgeschaald. Wat betekent het voor de organisaties en voor de maatschappij wanneer de Nationale Crisisstructuur wordt geactiveerd? 

Presentatie: Yasmine Abiadh

NCSC/NCTV: Herman Wiersema en Sanne van Rheenen

Gasten: Freek Bax (KPN) 

Redactie: Doenja Hagtingius & BKB Het Campagnebureau

Montage: FC Afkicken

Logo: Aron Vellekoop Léon

Op dag 2 van ISIDOOR wordt duidelijk dat een cybercrisis ook gevolgen kan hebben in de fysieke wereld. Het doel is om de impact zo klein mogelijk te houden. Of dit lukt, verschilt per deelnemer aan deze cyberoefening. We gaan langs bij de gemeente Den Haag en spreken daar met verschillende medewerkers: hoe kan het dat bepaalde systemen bij hun niet meer werken, welke gevolgen heeft dit voor hun inwoners en hoe communiceer je daarover zonder paniek te veroorzaken?

We blikken terug op de tweede dag van deze fictieve crisis met Stephan Nelwan (NCSC), Astrid van Lieshout (gemeente Den Haag) en Dorien van Veen (KPN). Welke rol speelt (sociale) media en communicatie in een cybercrisis? Hoe bepaal je welke informatie je wel of niet deelt? En welke partijen werken samen tijdens een Nationale Crisisstructuur? 

Presentatie: Yasmine Abiadh

NCSC’ers: Stephan Nelwan

Gasten: Astrid van Lieshout (gemeente Den Haag) en Dorien van Veen (KPN)

Redactie: Doenja Hagtingius & BKB Het Campagnebureau

Montage: FC Afkicken

Logo: Aron Vellekoop Léon

Op maandagochtend 13 november, de eerste dag van ISIDOOR, ontstond er verwarring op de IT-afdelingen van verschillende organisaties. Er werd een kwetsbaarheid ontdekt in een veelgebruikt softwaresysteem. Door heel Nederland ging men aan de slag om de oorzaken en gevolgen van deze kwetsbaarheid te ontdekken.

In deze aflevering spreken we Bart van Wijnen (NCSC), Luuk Dijkema (gemeente Den Haag) en Freek Bax (KPN) over de eerste reactie bij hun organisaties. Wat kwamen zij tegen? Waren ze goed voorbereid op een cybercrisis? En wat voorzien zij voor de komende dagen?

Ook gaan we langs op de werkvloer van het NCSC. We spreken daar met mensen en horen hun directe reactie en reflectie op de ontwikkelingen rondom ISIDOOR tijdens de eerste ochtend.

Presentatie: Yasmine Abiadh

NCSC’ers: Bart van Wijnen 

Gasten: Luuk Dijkema (Gemeente Den Haag) en Freek Bax (KPN)

Redactie: Doenja Hagtingius & BKB Het Campagnebureau

Montage: FC Afkicken

Logo: Aron Vellekoop Léon

ISIDOOR is de grootste cyberoefening van Nederland. De organisatie is in handen van de NCTV en het NCSC. Ruim 120 organisaties oefenen drie dagen lang hun reactie tijdens een grootschalige cybercrisis. 

In deze aflevering vertellen Hester Somsen (directeur Cybersecurity en plaatsvervangend NCTV) en Hans de Vries (directeur NCSC) over het belang van ISIDOOR: alleen met goede voorbereiding en door te oefenen, kan je de impact van een cyberaanval zo klein mogelijk houden. Bart van Wijnen (Senior Adviseur Crisispreparatie bij het NCSC) vertelt over de voorbereidingen en verwachtingen van de oefening. Welke samenwerkingen zijn essentieel tijdens een crisis? En waarom is het van zo groot belang dat deze oefening op nationaal niveau wordt uitgevoerd?

Presentatie: Yasmine Abiadh

NCSC’ers: Hans de Vries en Bart van Wijnen

Gasten: Hester Somsen (NCTV)

Redactie: Doenja Hagtingius & BKB Het Campagnebureau

Montage: FC Afkicken

Logo: Aron Vellekoop Léon

“Hacktivisten zijn eigenlijk burgers die zich digitaal mengen in een oorlog. Ze leggen geen verantwoording af. Dat hun rol steeds groter wordt in de oorlog tussen Oekraïne en Rusland is zorgwekkend en dit zouden we niet moeten nastreven.”

Hacktivisten zijn individuen die zich mengen in een digitaal conflict. Vaak voeren zij aanvallen uit vanuit een eigen ideologie en lang niet altijd met grote impact. Toch kunnen de gevolgen groot zijn: op het digitale slagveld, maar ook voor de persoonlijke omgeving van hacktivisten.

In deze aflevering gaan we met dreigingsanalist Robin Vollebregt en CTI specialist Pascal Beij van het NCSC, hoogleraar Cyber Warfare Paul Ducheine en Sebastiaan Reyn van de MIVD in gesprek over de toenemende rol van hacktivisten in conflicten als deze. Wat is een hacktivist eigenlijk? En welke invloed heeft hacktivisme op een cyberoorlog?

Presentatie: Yasmine Abiadh

Gasten: Paul Ducheine, Sebastiaan Reyn

NCSC’ers: Robin Vollebregt en Pascal Beij

Redactie: Doenja Hagtingius, Roger Kaemingk & BKB Het Campagnebureau

Productie: FC Afkicken

Logo: Aron Vellekoop Léon

De overheid is lang niet meer de enige partij die een bijdrage levert aan een digitaal conflict. Steeds vaker mengen commerciële bedrijven zich, bewust of onbewust. Zo maakten ook Microsoft en Slowaaks techbedrijf ESET de keuze om een bijdrage te leveren aan de digitale verdediging van Oekraïne tegen Rusland. “Het is een gekke mix van publieke en private actoren. De overheid kan het simpelweg niet meer alleen. En zo sta je als private onderneming ineens schouder-aan-schouder met overheden in een oorlog.”

In deze aflevering gaan we met Jelle Niemantsverdriet van Microsoft, Donny Maasland van ESET en hoogleraar Cyber Warfare Paul Ducheine in gesprek over de rol van private actoren in een oorlog. Waarom zou je als privaat bedrijf je mengen in een conflict tussen overheden? En welke risico’s zijn er verbonden aan deelname aan een internationale oorlog?

Presentatie: Yasmine Abiadh

Gasten: Paul Ducheine, Donny Maasland en Jelle Niemantsverdriet

Redactie: Doenja Hagtingius, Roger Kaemingk & BKB Het Campagnebureau

Productie: FC Afkicken

Logo: Aron Vellekoop Léon

De oorlog tussen Oekraïne en Rusland speelt zich ook in de cyberwereld af. Niet gek volgens hoogleraar Cyber Warfare Paul Ducheine: “Ons leven is doordrenkt van digitale communicatie. Dus ontkom je er in oorlogen en conflicten ook niet aan. Als je digitaal leeft, zal je uiteindelijk ook digitaal gaan vechten.”

In deze aflevering gaan dreigingsanalist Bart van den Berg en hoogleraar Cyber Warfare Paul Ducheine in gesprek over de rol van cyber in de oorlog in Oekraïne. In hoeverre komen de ontwikkelingen die ze zien overeen met hun verwachtingen? En zijn de Russische aanvalstactieken succesvol?

Presentatie: Yasmine Abiadh

NCSC’ers: Bart van den Berg

Gasten: Paul Ducheine (Hoogleraar Cyber Warfare bij Defensie)

Redactie: Doenja Hagtingius, Roger Kaemingk & BKB Het Campagnebureau

Productie: FC Afkicken

Logo: Aron Vellekoop Léon

Het is een jaar geleden dat Russische troepen Oekraïne binnenvielen. We hebben niet alleen een fysieke oorlog, ook online wordt er gevochten. Het NCSC hield al voor de Russische invasie in de gaten wat de mogelijke gevaren voor Nederland konden zijn.

“Doordat we steeds meer nieuwsberichten lazen over de mobilisatie van Russische troepen bij de grens met Oekraïne, voelden we steeds meer de noodzaak om zo snel mogelijk onze analyse uit te voeren.”

In deze aflevering nemen drie dreigingsanalisten van het NCSC, Bart van den Berg, Ivan Flos en Robin Vollebregt, ons mee naar de beginfase van de oorlog. Welke (doem)scenario’s werden door hen geschetst? En wanneer wisten zij dat deze scenario’s weleens werkelijkheid konden worden?

Presentatie: Yasmine Abiadh

NCSC’ers: Bart van den Berg, Ivan Flos en Robin Vollebregt

Redactie: Doenja Hagtingius, Roger Kaemingk & BKB Het Campagnebureau

Productie: FC Afkicken

Logo: Aron Vellekoop Léon

“Een autoproducent zegt ook niet: het kan zijn dat dat de auto ontploft, dus je moet wel zelf dit en dat draadje nog even checken.” Om de kans op schade te verkleinen, moeten producenten verantwoordelijk worden gehouden voor de veiligheid van producten. Maar wie is verantwoordelijk wanneer duizenden mensen voortbouwen op een gratis stukje software?

In deze aflevering gaan we met Jurriën Norder, Kees Verkade en Martijn Jonk, allen onderdeel van het calamiteitenteam bij het NCSC en Bibi van den Berg, hoogleraar Cybersecurity Governance, verder in op de toekomstige bestrijding van cybercrises. Wie is er verantwoordelijk? En hoe wordt deze verantwoordelijkheid genomen?

Presentatie: Yasmine Abiadh
NCSC’ers: Kees Verkade (senior adviseur crisisbeheersing)  & Martijn Jonk (voorzitter calamiteitenteam)
Gasten: Bibi van den Berg (hoogleraar cybersecurity Universiteit Leiden)
Redactie: Doenja Hagtingius, Roger Kaemingk & BKB Het Campagnebureau
Montage: FC Afkicken
Logo: Aron Vellekoop Léon

De aanpak van het NCSC tijdens de Log4j-crisis wordt geprezen door experts en collega’s in binnen en buitenland. De Github die het NCSC ontwikkelde was een groot succes. Maar: 'De Log4j-crisis was een mooie eerste stap, maar nu moeten we daarop voortbouwen.’

In deze aflevering gaan we met Roy Kokkelkoren, senior security specialist, Jurriën Norder, buitenlandspecialist, en Steven van Baardewijk van Z-CERT in gesprek over de internationale rol van het NCSC tijdens de crisisbestrijding van de Log4j-crisis. Gorazd Božič, werkzaam bij het Sloveense NCSC, belt in om zijn ervaring te delen. Hoe groeide de Github uit tot dit succes? En wat betekent dit voor de internationale samenwerking van de toekomst?

Presentatie: Yasmine Abiadh

NCSC’ers: Jurriën Norder (senior adviseur internationale zaken) & Roy Kokkelkoren (senior security specialist)
Gasten: Steven van Baardewijk (Z-CERT) & Gorazd Božič (SI-CERT, Slovenië)
Redactie: Doenja Hagtingius, Roger Kaemingk & BKB Het Campagnebureau
Montage: FC Afkicken
Logo: Aron Vellekoop Léon

Het Log4j-doemscenario: een kwaadwillende partij dringt een systeem binnen en heel Nederland ligt plat. Dit was een van de scenario’s opgesteld door het calamiteitenteam van de NCSC. “Crisismanagement is omgaan met onzekerheid en inspelen op de dingen die je niet hebt voorzien. Een zekerheid is dat het nooit loopt volgens onze scenario's.”

In deze aflevering gaan Kees Verkade en Martijn Jonk, beide onderdeel van het calamiteitenteam van het NCSC, dieper in op de crisisbestrijding van de Log4j-crisis. Hoe houdt het calamiteitenteam van het NCSC dan toch het hoofd koel? En hoe bescherm je je mensen tegen uitputting tijdens een opschaling die wekenlang duurt?

Presentatie: Yasmine Abiadh
NCSC’ers: Kees Verkade (senior adviseur crisisbeheersing), Martijn Jonk (voorzitter calamiteitenteam)  & Roy Kokkelkoren (senior security specialist)
Redactie: Doenja Hagtingius, Roger Kaemingk & BKB Het Campagnebureau
Montage: FC Afkicken
Logo: Aron Vellekoop Léon

Het NCSC stuurt een high-high waarschuwing naar haar doelgroep. Onder andere de Kamer van Koophandel en Z-CERT ondernemen direct actie. “Cybercriminelen zitten niet stil tijdens het weekend en zeker niet tijdens kerst. Er was geen tijd te verliezen.” Twee weken zet de KvK al hun systemen uit.

In deze aflevering duiken we samen met Pieter van Halenbeek van de Kamer van Koophandel, Steven Baardewijk van Z-CERT en Kees Verkade & Roy Kokkelkoren van het NCSC, in de beginfase van de Log4j-crisis. Hoe werd er gereageerd op de bedreigende, maar onzekere situatie? En hoe breng je de ernst van een crisis over zonder paniek te zaaien?

Presentatie: Yasmine Abiadh

NCSC’ers: Roy Kokkelkoren (senior security specialist) & Kees Verkade (senior adviseur crisisbeheersing)
Gasten: Pieter Halenbeek (Kamer van Koophandel) & Steven van Baardewijk (Z-CERT)
Redactie: Doenja Hagtingius, Roger Kaemingk & BKB Het Campagnebureau
Montage: FC Afkicken
Logo: Aron Vellekoop Léon

Van onbekende logtool naar wereldwijde cybercrisis. ‘’Log4j bleek wereldwijd in duizenden systemen te zitten. Door deze kwetsbaarheid zouden kwaadwillenden Log4j kunnen gebruiken om servers en systemen binnen te dringen.’’

In deze korte introductie vertelt Roy Kokkelkoren, Senior IT security specialist bij het NCSC, over het begin van de Log4j crisis, wat Log4j nu precies inhoudt en hoe het heel Nederland plat zou kunnen leggen.

Presentatie: Yasmine Abiadh
NCSC’ers: Roy Kokkelkoren (senior security specialist)
Redactie: Doenja Hagtingius, Roger Kaemingk & BKB Het Campagnebureau
Montage: FC Afkicken
Logo: Aron Vellekoop Léon