Skip to main content
Outriders Podcast - świat z perspektywy rozwiązań

Outriders Podcast - świat z perspektywy rozwiązań

By Outriders

Outriders Podcast: świat z perspektywy rozwiązań. Tworzymy unikalne reportaże audio o problemach i wyzwaniach na całym świecie, ale nie kończymy historii na tym, że jest źle. Rozmawiamy z ludźmi, którzy szukają rozwiązań i patrzymy na to, co działa, co może zadziałać i czego należy spróbować.


Available on
Amazon Music Logo
Apple Podcasts Logo
Google Podcasts Logo
Overcast Logo
Pocket Casts Logo
RadioPublic Logo
Spotify Logo
Currently playing episode

Outriders Brief #134.1

Outriders Podcast - świat z perspektywy rozwiązańOct 05, 2020

00:00
04:29
Jeszcze jedna piosenka [Reportaż Outriders]

Jeszcze jedna piosenka [Reportaż Outriders]

Ukraińska muzyka niezależna podczas wojny.

Wojna zmieniła życie wszystkich mieszkańców Ukrainy. Na pierwszym planie znalazły się podstawowe potrzeby — bezpieczeństwa, schronienia, ucieczki. Ale z biegiem czasu coraz ważniejsze stało się też bycie razem — a dla niektórych, artystów, muzyków, animatorów, to kultura stała się sposobem na przetrwanie. Osobiste, wspólnotowe, patriotyczne. 

Pisanie muzyki, granie, komponowanie. Organizowanie imprez. Zbiórki dla armii. Jak wygląda niezależna scena w Ukrainie? Jak muzyka i jej twórcy organizują się w czasie wojny? Jak pisze się piosenki w miastach pod ciągłym ostrzałem? I czy metro to dobre miejsce na event?

Posłuchajcie o niezależnych scenach Odessy, Charkowa, Dniepru i Lwowa. Poznajcie artystów. Posłuchajcie muzyki. Zapraszamy na najnowszy reportaż audio Outriders.

Rozmawiali z nami: Anton Nazarko z kolektywu Some People, Evgen Gonchar z wytwórni DniproPop, Maria Zaitsova, managerka Klubu 119, Alina Khanbabaieva z Radia Nakypilo, Hlib Kovaliov z zespołu Kh8, Igor, właścicel baru Kazka w Charkowie oraz członkowie zespołu Nazva.

Mar 27, 202447:41
Jak pszczoły samotki pokonały Pacyfik? [Magazyn #308]

Jak pszczoły samotki pokonały Pacyfik? [Magazyn #308]

Jest piątek, więc jak zwykle od ponad sześciu lat o godzinie 8.00 wysyłamy Magazyn Outriders (dawniej Outriders Brief). Czy lubimy go tworzyć? Bardzo. I to nie dlatego, że praca nad nim jest zajmująca, bo co tydzień wiemy, co będziemy robić każdego dnia, i jest to przewidywalna, a często też żmudna praca. (Wyobraź sobie, że robisz to samo od sześciu lat!) Co tydzień jednak zdobywamy wiedzę i informacje, które nie miałyby szansy do nas trafić, gdybyśmy nie wydawali Magazynu. A do tego możemy je wyselekcjonować i przekazać Tobie.

A dla nas najważniejsze jest to, że Magazyn trafia do Ciebie oraz innych czytelniczek i czytelników, którzy wymagają od mediów więcej. Nie potrzebują tego, co mogą znaleźć wszędzie. Idą dalej. I za to Ci dziękujemy, że jesteś z nami. Praca dla Ciebie jest dla nas zawsze największą motywacją. 40 tys. ludzi, którzy chcą więcej, chcą rozumieć i wiedzieć, co się dzieje na świecie, to niebagatelna liczba, wszystko się jednak zmienia, w Outriders również. Ponieważ istnieją tak przyziemne sprawy jak pieniądze, budżet i system finansowania.

Słowo o zmianach. Być może już je zaobserwowałaś/zaobserwowałeś, czytając to wydanie. Po pierwsze… moja twarz pojawiła się na górze. Wiesz, co to oznacza? (Nic strasznego ;)). Co tydzień będę pisać w tej rubryce i poruszać różne tematy, które mogą być, mam nadzieję, ciekawym wprowadzeniem do Magazynu. A po drugie… widzisz ten pasek poniżej? Obecnie mamy połowę środków na wydawanie Magazynu. Posiadamy fundusze na niego do końca czerwca, ale potem będziemy musieli reagować. To nie szantaż, chęć wzbudzenia litości czy strachu. Po prostu walczymy o Magazyn. Dlatego co tydzień będziemy pokazywać, jak wygląda sytuacja, ciekawi, czy się zmieni. To jedno jest akurat w Twoich rękach :). Mamy dobrą energią i wierzymy, że jest to nowy początek, nie koniec.

Miłego czytania tego numeru. Jeśli masz ochotę podzielić się z nami swoimi przemyśleniami, napisz, odpowiadając na tego maila. Wydanie stworzyli Grzegorz Kurek i Kasia Pasierbik przy wsparciu Sary (fact-checking) oraz Leny i Julii (korekta), a okładkę narysowała niezawodna pani Krysia.

Pozdrawiam serdecznie

Ania Górnicka

współzałożycielka i redaktorka naczelna Outriders

W dzisiejszym numerze posłuchasz m.in. o:

  • pszczołach samotkach

  • tytoniu w Zimbabwe

  • AI w medycynie

  • karze śmierci w Iranie, Pakistanie i USA

  • skandalach politycznych w Japonii

  • sposobach na oszczędne życie

Mar 22, 202416:20
Jak kraje NATO przygotowują się na nowy konflikt zbrojny?

Jak kraje NATO przygotowują się na nowy konflikt zbrojny?

Pełnoskalowa inwazja Rosji na Ukrainę zmieniła nasze postrzeganie bezpieczeństwa — kwestia ta była jedną z trzech najważniejszych, które decydowały o tym, na kogo oddamy głos w październikowych wyborach. Wojna zmieniła też podejście do bezpieczeństwa decydentów wielu krajów Europy. Pomoc wojskowa, reformy armii, odstraszanie militarne rozgościły się na czołówkach gazet, wkraczając do dyskusji nie tylko eksperckich, ale też politycznych, a nawet codziennych, domowych. 

Co zmieniło się w ciągu ostatnich dwóch lat? Jakie działania podejmowane są przez NATO, jakie przez kraje Europy? Na co powinniśmy być gotowi w sensie społecznym — czego żądać od decydentów, czego oczekiwać? I jak w nowej rzeczywistości swoje role widzą tacy politycy, jak Donald Trump, Emmanuel Macron czy Olaf Scholz? 

O tym w najnowszym odcinku Outriders Podcast opowiadają dr Wojciech Lorenz i dr Piotr Śledź.



Mar 20, 202443:34
Ibogaina, Lakszadiwy i aplikacja na pomoc uwięzionym [Magazyn #307]

Ibogaina, Lakszadiwy i aplikacja na pomoc uwięzionym [Magazyn #307]

Cześć!


W dzisiejszym numerze posłuchasz m.in. o:

  • zastosowaniu meduzy Aequorea victoria w kryminalistyce,

  • kryzysie ekonomicznym w Egipcie, Argentynie i na Kubie,

  • sytuacji, gdy Europie skończy się żywność,

  • ibogainie i motylach a zdrowiu psychicznym,

  • pracy hybrydowej i podwyżkach,

  • aplikacji, która ratuje ludzi z więzień.

Mar 15, 202416:04
Jak Francja wprowadziła aborcję do konstytucji?

Jak Francja wprowadziła aborcję do konstytucji?

Francja jako pierwszy kraj w historii wpisała aborcję do swojej konstytucji. W symbolicznym Dniu Kobiet wszystkie Francuski otrzymały prezent, dzięki któremu ich prawo do decydowaniu o ciągłości ciąży będzie zabezpieczone i gwarantowane w ustawie zasadniczej.


We Francji aborcja jest legalna od 1974 roku. Przepisy te weszły w życie kilka lat po opublikowanej, w jednym z francuskich magazynów, petycji feministek, które publicznie przyznały się do popełnienia nielegalnej aborcji. Manifest 343, bo tak nazwano publikację, przyczynił się do wielu kulturowych i społecznych zmian w historii praw kobiet we Francji.


Półwieku później Francja idzie o krok dalej włączając prawo do aborcji do swojej konstytucji, dążąc do bycia wzorem dla innych państw, jak podkreśla prezydent Francji, Emmanuel Macron. Czy taka zmiana była konieczna? Czy bez niej prawa do aborcji we Francji mogłyby być zagrożone? Jak społeczeństwo odnosi się do tej inicjatywy i czy inne kraje są gotowe podążać śladem Francji?


Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć, rozmawiając z naszymi gośćmi: Amandą Dziubińską i Antoniną Lewandowską.


Mar 12, 202452:30
Prawa kobiet, Carlina corymbosa i azjatyckie 800+ [Magazyn #306]

Prawa kobiet, Carlina corymbosa i azjatyckie 800+ [Magazyn #306]


Niezwykle rzadko rozpoczynamy Magazyn od życzeń, ale też nigdy dotąd Magazyn Outriders nie ukazywał się dokładnie w poranek 8 marca.

Drogie Czytelniczki, Słuchaczki, równości płci i równości prawa w Polsce życzy redakcja Outriders! 

W dzisiejszym numerze posłuchasz m.in. o:

  • prawach kobiet,

  • gospodarkach w państwach Azji,

  • rozwiązaniach klimatycznych w Arktyce,

  • znaczeniu imigrantów dla ekonomii,

  • eksperymencie w elektrowni jądrowej Fukushima nr 1,

  • drewnie produkowanym w laboratorium.

Mar 08, 202415:31
Transport – technologie, rozwiązania i rowerowa Europa [Magazyn #305]

Transport – technologie, rozwiązania i rowerowa Europa [Magazyn #305]

Hej! To 305 wydanie Magazyny Outriders, które po raz drugi udostępniamy otwarcie na platformach podcastowych. To był mega ważny tydzień w życiu Outriders - zaprezentowaliśmy się na ważnej konferencji medialnej w Nowym Jorku! Emocje opadają - a o szczegółach i efektach opowiemy za tydzień.


W dzisiejszym numerze posłuchasz m.in. o:

  • wielkich projektach kolejowych,

  • sposobach na smugi kondensacyjne,

  • milionie samochodów elektrycznych,

  • rowerowych państwach i miastach,

  • przyjaznym transporcie publicznym,

  • bezpieczeństwie aut typu SUV i pick-up.

Mar 02, 202416:51
Jak Chiny rozprawiły się z Hongkongiem?

Jak Chiny rozprawiły się z Hongkongiem?

Pekin uzyskał zwierzchnictwo nad Hongkongiem, byłą kolonią brytyjską, w 1997 r., gwarantując regionowi szeroką autonomię zgodnie z formułą „jeden kraj, dwa systemy” co najmniej przez 50 lat — do 2047 r. Jednak zaledwie połowa tego czasu wystarczyła, by formuła ta stała się fikcją, a Hongkong został politycznie całkowicie zintegrowany z ChRL. Stoi za tym wizja XI Jinpinga i jego polityka podporządkowywania Pekinowi ziem, nad którymi kiedyś Chiny miały zwierzchność. Mieszkańcy Hongkongu nie przyglądali się temu biernie — rewolucja parasolek z 2014 r. oraz protesty z lat 2019 i 2020 nie były jednak w stanie zatrzymać tego procesu. 

Co stało się z Hongkongiem na przestrzeni ostatnich dwudziestu kilku lat? Jak rozwija się miasto, co stało się z jego mieszkańcami, którzy w większości protestowali przeciwko polityce Pekinu? Jak podporządkowanie ChRL odbiło się na sytuacji społecznej, kulturalnej i ekonomicznej prowincji? O tym w nowym odcinku Outriders Podcast opowiada Marcin Przychodniak, analityk ds. Chin w programie Azja i Pacyfik Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych.

Feb 28, 202434:16
Optymalizacja orgazmu, zagrożeni „wędrowcy” i drobnoustroje [Magazyn #304]

Optymalizacja orgazmu, zagrożeni „wędrowcy” i drobnoustroje [Magazyn #304]

304. wydanie Magazynu Outriders, naszego cotygodniowego, autorskiego przeglądu zweryfikowanych wydarzeń ze świata. W tym numerze posłuchasz m.in. o zaletach trzymania się za ręce, drobnoustrojach w kryminalistyce, sposobach UE na problemy z migracją, zagrożonych gatunkach wędrownych, efektywnym przemyśle mięsnym w Hiszpanii, bezwizowych granicach Iranu.

Feb 23, 202414:28
Jak AI pomaga chronić środowisko? Fotopułapki, monitoring, prognozowanie

Jak AI pomaga chronić środowisko? Fotopułapki, monitoring, prognozowanie

Sztuczna Inteligencja cieszy się nieustającym zainteresowaniem wśród naukowców, przedsiębiorców, entuzjastów technologii i codziennych użytkowników. Wielu z nich zastanawia się nad potencjalnymi ryzykami i szkodami związanymi z wykorzystaniem AI, jak również nad korzyściami, jakie może przynieść.

Chilijski startup „Lemu” wykorzystuje AI i uczenie maszynowe do łączenia darczyńców i inwestorów z projektami z zakresu klimatu, energii i ochrony zagrożonych gatunków. W Afryce jest projekt fotopułapki wykorzystującej AI do zwalczania kłusownictwa.

Ekolodzy dostrzegają w sztucznej inteligencji wielki potencjał do walki ze zmianami klimatycznymi, oferując nowe możliwości w monitoringu, analizie danych, czy identyfikacji gatunków. Czy to wszystko jest w zasięgu naszych możliwości? Z jakimi ograniczeniami technologii musimy się zmierzyć?

Sztuczna inteligencja i ochrona środowisko to jedne z najważniejszych tematów ostatnich lat. A co się wydarzy, gdy połączymy te dwa hasła i czy nasza planeta na tym skorzysta? Nad tym zastanowimy się z trójką naszych gości: Tomaszem Krzywickim, Agnieszką Podobińską i Rafałem Rzepkowskim. 

Feb 21, 202436:27
Jak Czechy poradziły sobie z wykluczeniem komunikacyjnym?

Jak Czechy poradziły sobie z wykluczeniem komunikacyjnym?

W Polsce od lat borykamy się z wykluczeniem komunikacyjnym, które dotyka przede wszystkim mieszkańców małych miejscowości i wsi oraz osób z niepełnosprawnościami, seniorów, dzieci i młodzieży. Takiego problemu nie mają nasi południowi sąsiedzi. Jak z wykluczeniem transportowym walczą Czesi? Jak to możliwie, że praktycznie wszędzie dojedziemy tam pociągiem lub autobusem? Co wpływa na kolejne inwestycje i sposób patrzenia Czechów na transport publiczny?

W tym odcinku pytamy o to dr. Dawida Krysińskiego i Dorotę Chmielewską.



Feb 14, 202447:14
Jak Skandynawia zmniejszyła różnice społeczne dzięki programom socjalnym?

Jak Skandynawia zmniejszyła różnice społeczne dzięki programom socjalnym?

Programy socjalne budzą wiele kontrowersji. Są szeroko omawiane, zwłaszcza przed wyborami, kiedy to politycy chcą przekonać do siebie wyborców różnymi zasiłkami, ulgami, czy nowymi modelami. Ale najważniejszą kwestią jest to, jak takie programy mogą wpłynąć na nierówności społeczne w państwie. Czy rzeczywiście są w stanie poprawić jakość życia obywateli? 

Przypadek krajów północnej Europy udowadnia nam, że tak. Modele Norwegii, Danii i Szwecji górują w większości europejskich rankingów, w tym dotyczących ochrony zdrowia, szkolnictwa, czy opieki społecznej. 

Powolne wdrażanie projektów, skupianie się na tym, co działa, holistyczne podejścia do problemu i praca lokalnych urzędów sprawia, że poziom życia w Skandynawii jest uznany za bardzo wysoki. 

Ale jak ten model wygląda w rzeczywistości? Czy spełnia on swoje założenia i jak wygląda wdrażanie kolejnych pomysłów? 

O tym porozmawiamy z naszymi gościniami: dr hab. Agnieszką Sową-Koftą oraz Gosią Dvorakovą.

Feb 07, 202448:22
Świat rzuca palenie? W jaki sposób Europa walczy z uzależnieniem od tytoniu

Świat rzuca palenie? W jaki sposób Europa walczy z uzależnieniem od tytoniu

W lipcu 2024 roku większość państw Unii Europejskiej ma zakazać sprzedaży wyrobów tytoniowych w tradycyjnych punktach handlowych, takich jak sklepy, puby, automaty oraz inne miejsca publiczne. Wiele z krajów już teraz idzie na wojnę z przemysłem tytoniowym i podejmuje kroki w stronę całkowitego zakazu palenia papierosów, zgodnie z unijnymi założeniami strategii ,,endgame". Wśród tych krajów znajdują się między innymi Holandia, Irlandia, Francja, Szwecja, a wkrótce dołączy do nich również Polska.

Jednak obecne regulacje prawne nie nadążają za ewolucją rynku. Oprócz tradycyjnych papierosów coraz większym wyzwaniem stają się nowe produkty zawierające nikotynę: papierosy elektroniczne, saszetki nikotynowe czy jednorazowe e-papierosy, które cieszą się rosnącą popularnością wśród młodych osób.

Jak skutecznie walczyć z tym długoletnim problemem uzależnienia? Jakie nowe regulacje planują wprowadzić poszczególne kraje i jakie jest stanowisko przemysłu tytoniowego? Czy rzeczywiście nie ma już reklam papierosów i jak one wpływają na nasze społeczeństwo? O tych i innych kwestiach porozmawiamy z naszymi gościniami: dr Dominiką Harasimiuk oraz  Pauliną Derą.

Jan 31, 202444:56
Po co budować megalotniska? Przypadek Turcji

Po co budować megalotniska? Przypadek Turcji

W kwietniu 2019 r. lotnisko w Stambule przejęło rolę głównego portu lotniczego w Turcji. Według planów ma ono obsługiwać nawet 200 mln pasażerów rocznie. 

Powstanie lotniska kosztowało ok. 10,2 mld euro, a budowa trwała 42 miesiące. Jego głównym zadaniem jest rywalizacja z lotniskami w Katarze i Dubaju, by stać się jednym z najważniejszych i największych lotnisk przesiadkowych w tej części świata.

Centralizacja, megalomania, czy może zyski i ekonomia? Dlaczego powstają megalotniska? Czy rzeczywiście wspomagają państwa gospodarczo? Oto pytamy dr Karolinę Wandę Olszowską i Łukasza Malinowskiego.

Jan 24, 202441:51
Jak państwa i społeczeństwa korzystają na turystyce medycznej?

Jak państwa i społeczeństwa korzystają na turystyce medycznej?

Ludzie poszukują niedrogich i wysokiej jakości usług opieki zdrowotnej - i trudno się temu dziwić. Dlatego popularność turystyki medycznej na całym świecie rośnie. Rynek ten generuje rocznie miliardy dolarów a do najpopularniejszych destynacji należą: Indie, Tajlandia, Turcja, Węgry, a ostatnio także… Kanada.


Pacjenci często decydują się na podróż, aby uzyskać dostęp do procedur i zabiegów, które mogą być zbyt kosztowne lub wymagać długiego czasu oczekiwania w ich kraju. Chociaż turystyka medyczna może zapewnić oszczędności finansowe i skuteczną opiekę, może również powodować problemy, takie jak wyzwania w zakresie dalszej opieki, a także względy etyczne. Czy taka praktyka może odciążyć lokalne systemy opieki zdrowotnej, kierując pacjentów do miejsc o nadwyżce możliwości medycznych? Czy spowoduje lepszą jakość usług i szybszy dostęp do specjalistów?

Gościnie: Anna Białk-Wolf i Nina Manduk-Czyżyk


Jan 17, 202442:47
Jak Estonia zalegalizowała małżeństwa osób tej samej płci?

Jak Estonia zalegalizowała małżeństwa osób tej samej płci?

W 2015 roku Estonia zalegalizowała prawo do rejestrowania jednopłciowych związków partnerskich. Pod koniec 2023 roku parlament przyjął ustawę, która pozwala zarejestrowanym partnerom uzyskać to samo nazwisko. Niezależnie od płci. Ustawa weszła w życie w 1 stycznia 2024 r. Jest to pierwszy postsowiecki kraj, który tego dokonał i drugi (po Słowenii) kraj w Europie Środkowej. 

W ustawie, za wyjątkiem małżeństw, wprowadzono możliwość umowy dotyczącej wspólnego życia.

Jak doszło do wprowadzenia tego prawa w Estonii? Jak długo trwały dyskusje, jak zmiany przyjęło estońskie społeczeństwo i czy były one elementem rozgrywek politycznych? Pytamy o to ekspertów: Bartosza Chmielewskiego, analityka ds. państw bałtyckich Ośrodka Studiów Wschodnich i Huberta Sobeckiego związanego ze stowarzyszeniem Miłość Nie Wyklucza, współtwórcę Warszawskiej Deklaracji LGBT+.




Jan 15, 202445:44
 Podsumowanie roku 2023. Co wydarzyło się na świecie?

Podsumowanie roku 2023. Co wydarzyło się na świecie?

Rok 2023 miał być przełomem dla wojny w Ukrainie. Mimo ubiegłorocznej nadziei konflikt nadal trwa, a poparcie spada. Coraz większy podział na osoby wspierające Ukrainę i tych, którzy są im przeciwni, zmęczenie państw Unii Europejskiej oraz zmniejszenie pomocy militarnej ze strony USA, sprawiło, że kolejne państwa stają się coraz bardziej sceptyczne, a Kijów musi poszukiwać nowej strategii na skupienie na sobie uwagi świata. 


Uwagi, która 7 października  przeniosła się do Izraela, gdzie nasilił się poważny konflikt z Hamasem. Od początku wojny USA wspiera Izrael, realizując swoją politykę. Tymczasem sąsiedzi Izraela oraz społeczność międzynarodowa jest przeciwna działaniom Netanyahu. 


Przez to poparcie Bidena spada, a jesteśmy już na samej mecie kampanii wyborczej Stanów Zjednoczonej. Nastroje konserwatywne są coraz bardziej widoczne na świecie. Wzrost poparcia Orbana w UE, wygrane wybory w Holandii przez partię uznawaną za skrajną prawicę.


W 2024 roku ponad 50% społeczeństw międzynarodowych będzie uczestniczyć w wyborach, a wyzwań politycznych jest coraz więcej. 


O tym co działo się w 2023 roku, o konfliktach, wojnach i zagraniach politycznych rozmawiamy z naszymi gośćmi – dr Magdaleną Kumelską-Koniecko oraz z dr hab. Jarosławem Macałą.

Dec 28, 202355:06
Czy farmy wiatrowe rozwiążą problemy energetyczne w Europie?

Czy farmy wiatrowe rozwiążą problemy energetyczne w Europie?

Farmy wiatrowe w Europie stoją przed różnymi wyzwaniami, szczególnie związanymi z brakiem ciągłości. Wytwarzanie energii wiatrowej zależy od warunków pogodowych, co prowadzi do wahań w produkcji. Kraje takie jak Niemcy i Dania stosunkowo skutecznie poradziły sobie z tymi wyzwaniami, wdrażając zaawansowane systemy zarządzania siecią i inwestując w technologie magazynowania energii. Inne kraje, między innymi Polska, borykają się z trudnościami wynikającymi z większego uzależnienia od tradycyjnych źródeł energii i wolniejszego wdrażania energii odnawialnej, podczas gdy Unia Europejska ustala nadrzędne przepisy i cele, aby promować przejście na zrównoważoną energię we wszystkich państwach członkowskich.

O tym, jak kraje Europy przechodzą na OZE i w których krajach wiatrowe farmy przyjęły się lepiej, rozmawiamy z naszymi ekspertami: Jakubem Wiechem i Wojciechem Jakóbikiem.


Dec 20, 202340:46
Jak Ameryka Południowa walczy z blackoutami?

Jak Ameryka Południowa walczy z blackoutami?

W ostatnich latach w Ameryce Południowej występują regularne przerwy w dostawie prądu. Wynika to ze starzenia się i niewystarczającej infrastruktury, nieodpowiedniego utrzymania sieci elektroenergetycznych, rosnącego zapotrzebowania na energię elektryczną, które przewyższa rozwój nowych mocy wytwórczych i przesyłowych. 

Dodatkowo występujące tam ekstremalne warunki pogodowe, burze czy susze, mogą obciążać infrastrukturę energetyczną, powodując zakłócenia. Wreszcie kwestie polityczne i regulacyjne w niektórych regionach mogą przyczyniać się do niestabilności środowiska energetycznego, wpływając na niezawodność systemów elektroenergetycznych w Ameryce Południowej.W 2019 roku ogromna awaria odcięła prąd w Argentynie, Urugwaju, a także części Brazylii i Paragwaju. W dwóch pierwszych państwach energii elektrycznej pozbawionych zostało około 50 milionów ludzi.


Urugwaj opiera na Argentynie – trzecim co do wielkości dostawcy energii a Ameryce Łacińskiej – znaczną część swoich potrzeb energetycznych. Kraj ten inwestuje też w odnawialne źródła energii, jak energia wiatrowa i słoneczna. Tymczasem w tym roku duży blackout dotarł do Brazylii. O tym jak z problemem blackoutów radzi sobie Ameryka Południowa, rozmawiamy z ekspertami, profesor Katarzyną Dembicz – geografką i latynoamerykanistką oraz doktorem Michałem Stelmachem – politologiem i latynoamerykanistą.

Dec 13, 202339:31
Czy Singapur ma idealny system emerytalny?

Czy Singapur ma idealny system emerytalny?

Singapur, tętniące życiem miasto-państwo na skrzyżowaniu Azji, szczyci się wyjątkową mieszanką nowoczesności i tradycji. W stosunkowo krótkim czasie stał się światową potęgą gospodarczą, po tym jak w połowie lat 60 XX wieku uzyskał niepodległość. Od tego czasu przeszedł szybki rozwój i plasuje się na czołowych miejscach w globalnych rankingach gospodarczych. 

Zaangażowanie kraju w wysoki poziom edukacji, rola rządu w polityce równości oraz stawiany przez wielu za przykład system emerytalny stawia ten kraj w pierwszym rzędzie prężnie rozwijających się gospodarek.

O tym, jaki jest to kraj i czy może być on stawiany za przykład, m.in. jeśli chodzi o system emerytalny, porozmawiamy z naszymi gośćmi, doktorem Łukaszem Jasińskim i doktorem Stanisławem Kozłowskim.

Dec 06, 202347:60
 Twierdza Europa. Czy mury na granicach Europy zatrzymają migrację? [Reportaż]

Twierdza Europa. Czy mury na granicach Europy zatrzymają migrację? [Reportaż]

Unia Europejska, której polityka wspierała migrantów w czasie kryzysu związanego z napływem uchodźców w 2015 r., obecnie odgrodziła się przy pomocy ponad 2 000 kilometrów ogrodzeń granicznych. Generowane są ukryte koszty, a dynamika europejskiego pogranicza wciąż ewoluuje. W wyniku wewnętrznych podziałów i nasilenia się skrajnie prawicowych nastrojów w następstwie kryzysu związanego z napływem uchodźców w 2015 r., praktycznie wszystkie rządy Unii Europejskiej, bezpośrednio lub pośrednio, opowiedziały się za tworzeniem barier mających na celu powstrzymanie napływu migrantów i osób ubiegających się o azyl. Zaczęło się od drastycznych i budzących powszechną krytykę działań węgierskiego rządu, kierowanego przez Viktora Orbána, który w tym samym roku znacznie wzmocnił ochronę granicy z Serbią.

Ostatecznie jednak reakcja ta przekształciła się w nadrzędną strategię kształtującą europejską politykę migracyjną w ciągu ostatnich ośmiu lat.Reperkusje powstania nowych murów „Europy Twierdzy” nie uderzają jedynie w tych, którzy chcą je przekroczyć. Wzdłuż tych linii podziału kumulują się wyzwania dla gospodarki, ekosystemu i mieszkańców przygranicznych społeczności, których skargi często schodzą na dalszy plan pośród starć przeciwstawnych narracji skupionych na zagrożeniu migracyjnym lub cierpieniu uchodźców. Jednocześnie zyski finansowe zarówno kompleksu przemysłu kontroli granicznej jak i przemytników ludźmi wciąż rosną.

Oto niektóre z historii płynące z terytoriów, których niegdyś jednolity obszar został podzielony murami granicznymi. W tym audioreportażu przedstawiamy historie ludzi, którzy przekroczyli granice, mieszkańców terenów przygranicznych i próbujemy odpowiedzieć na pytanie, kto na murach zarabia najwięcej.

Audioreportaż przygotowany został wraz z grupą reporterów z Hiszpanii i Grecji.

Nov 29, 202348:27
Jak AI pomaga w walce z hejtem i mową nienawiści? Przykład Niemiec i USA

Jak AI pomaga w walce z hejtem i mową nienawiści? Przykład Niemiec i USA

W Europie kwestia mowy nienawiści staje się coraz większym problemem w związku z narastającymi konfliktami i polaryzacją społeczną. Wzrost retoryki, która dzieli i języka dyskryminującego stwarza zagrożenie dla spójności społecznej i bezpieczeństwa jednostek.

Kraje Europy w różny sposób starają się nadzorować i kontrolować komunikaty pojawiające się m.in. w mediach społecznościowych. Czy coraz bardziej rozwijająca się sztuczna inteligencja może odegrać kluczową rolę w sprostaniu temu wyzwaniu poprzez opracowanie zaawansowanych narzędzi do monitorowania i analizowania komunikacji w Internecie, wykrywania wzorców mowy nienawiści i ułatwiania szybszych reakcji władz? Znalezienie właściwej równowagi między wykorzystaniem sztucznej inteligencji do skutecznego moderowania a unikaniem niezamierzonych uprzedzeń pozostaje kluczowym aspektem wdrażania takich technologii w walce z mową nienawiści.

O tym rozmawiamy z naszymi goścmi, profesorem Michałem Bilewiczem – psychologiem społecznym z Centrum Badań nad Uprzedzeniami Uniwersytetu Warszawskiego oraz doktor Anną Tatar, przedstawicielka antyrasistowskiego Stowarzyszenia „NIGDY WIĘCEJ”.

Nov 27, 202345:35
Sztuczna rzeka w Afganistanie. Jak kraj walczy z kryzysem klimatycznym?

Sztuczna rzeka w Afganistanie. Jak kraj walczy z kryzysem klimatycznym?

Bank Światowy przewiduje, że w Afganistanie z powodu kryzysu klimatycznego nastąpi ocieplenie wyższe niż średnio na świecie. Prowadzi to i będzie prowadzić do ogromnych susz na terenie kraju.

Przed przejęciem władzy przez talibów rządy międzynarodowe i organizacje pozarządowe podejmowały próby mające na celu rozwój zdolności Afganistanu w zakresie gospodarki wodnej i przystosowania się do zmian klimatu. Polityczne wstrząsy i przejęcie władzy przez talibów powodują jednak, że sprawy klimatyczne schodzą na dalszy plan, a już teraz większość mieszkańców boryka się z brakiem bezpieczeństwa żywnościowego. Żeby poprawić tę sytuację, obecnie w Afganistanie budowany jest kanał Qosh Tepa – docelowo największa sztuczna rzeka na pustyni w Azji.

W jaki sposób Afganistan próbuje walczyć ze zmianami klimatu w obliczu dużych zmian politycznych i dlaczego talibowie protestowali z powodu wykluczenia Afganistanu ze szczytu klimatycznego COP27? O tym porozmawiamy z naszymi gośćmi: Jagodą Grondecką, dziennikarką i Pawłem Szypulskim, dyrektorem programowym Greenpeace Polska.

Nov 17, 202338:48
Jak hip-hop wpływa na zdrowie psychiczne? O muzyce i młodych słuchaczach

Jak hip-hop wpływa na zdrowie psychiczne? O muzyce i młodych słuchaczach

Jak muzyka współczesna, w tym rap czy hip-hop, wpływa na zdrowie psychiczne młodych? Jak wynika z badań przeprowadzonych na Uniwersytecie Północnej Karoliny najpopularniejsze piosenki rapowe w Stanach Zjednoczonych coraz częściej nawiązują do depresji i trudności psychicznych. Czy teksty dot. samooceny, szczerości nt. osobistych problemów i psychicznej odporności mogą stanowić inspirację dla młodzieży? Jaką rolę w ich życiu pełni muzyka? O tym, czy muzyka może służyć jako terapeutyczny sposób wyrażania siebie i tworzenia więzi rozmawiamy z dr. Michałem Lutostańskim i dr Marią Chełkowską–Zacharewicz.

Nov 08, 202342:42
Śmiercionośny kryzys w USA - jak kraj walczy z uzależnieniem od opioidów?

Śmiercionośny kryzys w USA - jak kraj walczy z uzależnieniem od opioidów?

Opiaty i opioidy to szeroko stosowane w medycynie leki przeciwbólowe. Najsilniejszym jest 100 razy mocniejszy od morfiny fentanyl. Dziś nikt nie wyobraża sobie np. medycyny paliatywnej czy anestezjologii bez użycia tych leków. W USA wywołały one jednak kryzys, który zaczął się w latach 90. i trwa do dziś. Kryzys, który dotyka wszystkich grup społecznych. W jego rozpętaniu ogromną rolę odegrała rodzina Sacklerów, właściciele firmy Purdue Pharma, którzy wprowadzili na rynek lek OxyContin. Nadużywanie opioidów przepisywanych na receptę było pierwszą falą epidemii, trwającą mniej więcej do 2010 r. Przez kolejną dekadę głównym problemem był wzrost uzależnienia od heroiny. Obecnie, dzięki niskim kosztom produkcji i niezwykłej mocy, prym wiodą opioidy syntetyczne – a zwłaszcza fentanyl. Czy USA wyciągnęły wnioski z tysięcy śmierci spowodowanych nadużywaniem opioidów? Jak wygląda amerykańska legislacja w tym zakresie i czy popularny fentanyl, wielokrotnie mocniejszy niż heroina, może dotrzeć także do innych krajów? O tym rozmawiamy z dr. Erykiem Matuszkiewiczem oraz Magdaleną Bazylewicz.

Nov 01, 202335:35
Jak Australia legalizuje psychodeliki. Czy to rewolucja w leczeniu psychiatrycznym?

Jak Australia legalizuje psychodeliki. Czy to rewolucja w leczeniu psychiatrycznym?

Australijska agencja ds. leków (TGA) w lutym tego roku podjęła decyzję w sprawie legalizacji medycznej MDMA i psylocybiny. Mają ona być wsparciem w leczeniu schorzeń psychicznych. Decyzja była poprzedzona kilkuletnią analizą badań oraz konsultacjami z ekspertami. Przepisy weszły w życie latem 2023.

Niektórzy naukowcy obawiają się, że decyzja była podjęta za szybko a inni, że powinna zapaść już wiele lat temu.

O tym, dlaczego psychodeliki powodują tyle kontrowersji, w jaki sposób pomogły, a może zaszkodziły Australii i czy za nimi pójdą kolejne kraje rozmawiamy w najnowszym odcinku Outriders Podcast.


O tym porozmawiamy z goścmi – Magdaleną Dąbkowską, koordynatorką programu polityki narkotykowej Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka i Maciej Lorenc, autor książki „Czy psychodeliki uratują świat?" i tłumacz wielu książek poświęconych substancjom psychodelicznym.

Oct 27, 202336:12
Jak Chiny kontrolują internet oraz AI i czy Europa powinna brać z nich przykład?

Jak Chiny kontrolują internet oraz AI i czy Europa powinna brać z nich przykład?

Prezydent Chin zgłosił żądanie stworzenia wzmocnionej „bariery bezpieczeństwa” otaczającej krajowy Internet. Środek ten opiera się na istniejącej wielkiej chińskiej zaporze ogniowej, czyli na cyfrowej fortecy, która znana jest z surowej cenzury. Surowe przepisy chińskie już spowodowały wycofanie się gigantów technologicznych. Ale ten ruch może pomóc wzmocnić cyberobronę kraju w przypadku ataków na krytyczną infrastrukturę.

Chińska Administracja Cyberprzestrzeni będzie nakładać na firmy produkujące narzędzia oparte o AI obowiązki w postaci czyszczenie zbiorów danych, które stolica uzna za dezinformację.

Chiny regulują również rozpoznawanie twarzy. Nowe prawo ma wprowadzić zakaz wykorzystywania narzędzi do rozpoznawania osób w oparciu o parametry przynależności etnicznej lub rasowej, będzie to też dotyczyło stanu zdrowia. Czy Chiny chcą naśladować zachodnie standardy? W jaki sposób cenzura i ograniczenie internetu może być rozwiązaniem dla tak ogromnego kraju. Czy nowe przepisy mogą być rozluźnieniem państwa opresyjnego?

O tym porozmawiamy z naszymi goścmi: Gosią Fraser, dziennikarką specjalizującą się w zagadnieniach prywatności i cyberbezpieczeństwa oraz Adamem Heartle, specjalistą ds. bezpieczeństwa informatycznego.

Oct 27, 202345:19
Jak Japonia i Korea radzą sobie z problemem starzejących się społeczeństw?

Jak Japonia i Korea radzą sobie z problemem starzejących się społeczeństw?

Kraje Azji Wschodniej borykają się z problemem najszybciej starzejących się społeczeństw i najniższych wskaźników urodzeń na świecie. Korea Południowa jest na dobrej drodze do tego, aby do 2025 r. stać się społeczeństwem, w którym odsetek osób w wieku 65 lat i więcej osiągnie 20% całej populacji. W Japonii już teraz co dziesiąty mieszkaniec jest w wieku 80+. Starzenie się ludności krajów tego regionu ma wpływ na wszystkie dziedziny życia. W jaki sposób kraje te mierzą się z wyzwaniem, jakim jest starzenie się społeczeństw oraz czy możliwe jest jeszcze odwrócenie tego trendu? 

O tym porozmawiamy z naszymi goścmi Marcinem Jacobym, sinologiem i tłumaczem oraz Bartoszem Wojciechowskim, japonistą.

Oct 26, 202346:07
Z biegiem rzeki. Życie Odry po katastrofie. [Reportaż]

Z biegiem rzeki. Życie Odry po katastrofie. [Reportaż]

Odra to graniczna rzeka Polski i Niemiec, druga najdłuższa rzeka w Polsce, jedna z najdzikszych rzek w Niemczech i jedna z najbardziej uregulowanych wielkich rzek Polski.

W ostatnich miesiącach przygotowywaliśmy materiał specjalny, w którym przyglądamy się temu, co wydarzyło się latem 2022 roku na Odrze. Wtedy media w całej Polsce zaczęły informować o wyławianiu setek ton martwych ryb i małży. Rozmawiamy z aktywistami rzecznymi, mieszkańcami i naukowcami o tym, kto jest odpowiedzialny za tę katastrofę, co można zrobić, żeby Odra wróciła do zdrowia i jaka w tym wszystkim jest rola człowieka?

Projekt jest współfinansowany ze stypendium dziennikarskiego Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej.


Oct 05, 202346:19
Czy edukacja międzykulturowa to przyszłość Europy? Doświadczenia i wnioski

Czy edukacja międzykulturowa to przyszłość Europy? Doświadczenia i wnioski

O edukacji międzykulturowej mówi się w Polsce coraz więcej. Ma ona dawać szanse chronienia i rozwoju poszczególnych kultur, a jednocześnie ma również sprzyjać wzajemnemu poznaniu i zbliżeniu różnych grup. W naszym coraz bardziej wielokulturowym społeczeństwie coraz bardziej konieczne staje się uwzględnienie tego w programie nauczania.


Taka edukacja ma przed sobą wiele wyzwań. W społeczeństwach, które są targane przez konflikty, często problemem jest respektowanie odmienności narodowej, kulturowej, wyznaniowej lub rasowej. Jak zatem taką edukację rozpopularyzować, jak z wyzwaniami radzą sobie różne kraje Europy oraz jaka jest w tym wszystkim sytuacja w Polsce, uwzględniając wybuch pełnoskalowej wojny w Ukrainie w lutym zeszłego roku?O tym porozmawiamy z ekspertkami: dr Urszulą Mankowską-Manistą oraz Magdaleną Konczal

Sep 27, 202345:29
Czy wielkie imprezy masowe się opłacają? Doświadczenia, zyski i straty

Czy wielkie imprezy masowe się opłacają? Doświadczenia, zyski i straty

Być może nie ma ważniejszych decyzji w zakresie organizacji imprez masowych, niż decyzje o zorganizowaniu lub ubieganiu się o organizację wielkich wydarzeń, jakimi są Mistrzostwa Świata w piłce nożnej czy Igrzyska Olimpijskie. Gospodarze i organizacje ubiegające się o takie wydarzenia przeważnie bardzo mocno podkreślają pozytywne skutki takich wydarzeń. Ale imprezy masowe to także masowe inwestycje. Ogromne liczby zarówno pod względem kosztów, jak i korzyści, rodzą pytanie czy warto organizować megawydarzenia oraz jakie wyzwania stoją przed organizatorami takiego rodzaju wydarzeń.

Sep 20, 202340:08
Jak naprawić rynek mieszkaniowy? Wynajem, własność i europejskie wzorce

Jak naprawić rynek mieszkaniowy? Wynajem, własność i europejskie wzorce

W wielu krajach europejskich powszechnie mówi się, że ludzi nie stać na zakup własnego domu czy mieszkania. Rosnąca inflacja, gwałtowny wzrost stóp procentowych i kryzys kosztów utrzymania, który miał miejsce w ciągu ostatnich lat, pogłębiły istniejący już od dawna problem nieruchomości na kontynencie. Ceny domów w Europie od blisko dziesięciu lat rosną. Ten wzrost jest również napędzany przez inwestorów.Istnieją również oznaki, że wyczerpuje się podaż mieszkań. Np. w kwietniu br. w Niemczech zatwierdzono do budowy prawie o jedną trzecią mniej mieszkań w porównaniu z kwietniem poprzedniego roku. Równolegle działalność platform najmu krótkoterminowego takich jak Airbnb i Booking kwitnie: coraz więcej prywatnych mieszkań wynajmowanych jest online.

Jak wygląda sytuacja mieszkaniowa na rynku europejskim, z jakimi wyzwaniami muszą mierzyć się mieszkańcy dużych europejskich stolic i jaka jest w tym wszystkim sytuacja Polski?

Sep 13, 202353:40
Jak stworzyć park narodowy? Przypadek rzeki Vjosy w Albanii

Jak stworzyć park narodowy? Przypadek rzeki Vjosy w Albanii

Albańska rzeka Vjosa, jako pierwsza w Europie została ogłoszona parkiem narodowym w tym roku. Ten największy naturalny system rzeczny i jeden z ostatnich dzikich ekosystemów na kontynencie uchodzi do Adriatyku. Zaś jej źródła położone są w greckich Górach Pindos. 

Jeszcze parę lat temu w początkowej fazie budowy znajdowała się tam zapora rzeczna. Budowa została powstrzymana, a w kampanię dotyczącą ustanowienia parku narodowego rzeki Vjosy, włączały się międzynarodowe firmy i gwiazdy światowego kina.


Sep 06, 202340:23
Wyrwa. O edukacji w czasie wojny [Reportaż]

Wyrwa. O edukacji w czasie wojny [Reportaż]

Polski system edukacji stanął przed ogromnym wyzwaniem przyjęcia tysięcy ukraińskich dzieci, które uciekły do Polski przed wojną. Według MEiN, w polskich szkołach i przedszkolach uczy się ok. 180 tys. ukraińskich dzieci. Organizacje pozarządowe zajmujące się edukacją i migracją informują, że prawdopodobnie drugie tyle uczy się online w szkole ukraińskiej lub nie uczy się nigdzie. W Polsce nie podlegają obowiązkowi szkolnemu: to rodzic lub opiekun prawny decyduje, w jakim systemie będzie kształciło się jego dziecko. 

Tymczasem wielu ukraińskich rodziców nie zdecydowało się wyjechać z kraju, a ich dzieci wciąż uczą się w lokalnym systemie edukacji. Nauka, w zależności od regionu kraju i możliwości schronienia przed atakami rakietowymi, jest prowadzona stacjonarnie lub zdalnie. Z jakimi wyzwaniami mierzą się ukraińscy rodzice i ich dzieci? Jak wojna wpływa na poziom nauczania w Ukrainie, jak wygląda ich nauka w Polsce?

Odpowiedzi na te pytania szukamy w  audioreportażu “Wyrwa” wyprodukowanym wraz z Fundacją TOK FM. Posłuchajcie ukraińskich uczniów i uczennic oraz ich rodziców, nauczycieli, psychologów i ekspertów. 

Sep 01, 202342:13
Czy USA uda się ograniczyć dostęp do broni?

Czy USA uda się ograniczyć dostęp do broni?

Przemoc z użyciem broni jest główną przyczyną przedwczesnej śmierci w Stanach Zjednoczonych. Broń zabija każdego roku ponad 35 000 osób i powoduje dwa razy więcej obrażeń. W wielu stanach, w tym w Waszyngtonie, przemoc z użyciem broni kosztuje setki milionów dolarów w bezpośrednich i pośrednich kosztach i pochłania więcej ofiar niż wypadki samochodowe. Obecnie Stan Waszyngton stał się krajowym liderem ruchu zapobiegania przemocy z użyciem broni palnej. O tym jak USA próbują rozwiązać ten problem, rozmawiamy z ekspertami: prof. Wojciechem Kuleszą, psychologiem społecznym oraz dr. Łukaszem Pawłowskim, socjologiem i współautorem Podcastu Amerykańskiego.

Aug 23, 202344:10
Co zrobić, żeby AI nie zabrało nam pracy?

Co zrobić, żeby AI nie zabrało nam pracy?

AI pojawiła się szeroko na salonach konferencji technologicznych ostatnich miesięcy. Słyszymy, że coraz więcej domowego sprzętu, w tym AGD, opiera się na sztucznej inteligencjI. Wokół AI pojawia się też wiele teorii spiskowych oraz obaw na temat przyszłości. Rewolucja, która może nastąpić, budzi obawy. Czytając w mediach listy zawodów najbardziej zagrożonych przez rozwój sztucznej inteligencji rodzi się strach o to, czy wkrótce będziemy mieli pracę. Jak sprawić, żeby wykorzystać dobrze szansę, które daje nam AI?

Aug 16, 202347:35
Przyszłość kolei - jak zmienić nasz sposób podróżowania?

Przyszłość kolei - jak zmienić nasz sposób podróżowania?

Planując różne wyjazdy często myślimy o tym, żeby w docelowe miejsce wybrać się koleją, pociągiem w związku z publikacjami dotyczącymi kryzysu klimatycznego, wygody podróży czy czasu połączeń. Z drugiej strony, transport publiczny – jak wszyscy wiemy – ma swoje minusy. O tym, co blokuje rozwój kolei, czy są szanse na to, żeby przyspieszyć jej rozwój i jakie są rokowania, rozmawiamy z ekspertami, Jakubem Madrjasem i Mateuszem Kokoszkiewiczem.

Aug 09, 202343:31
Dlaczego Kanada tak chętnie przyjmuje migrantów?

Dlaczego Kanada tak chętnie przyjmuje migrantów?

W konsekwencji różnych wydarzeń (od protestów na Białorusi po wojnę w Ukrainie) Polska przyjęła rekordową liczbę migrantów ekonomicznych oraz uchodźców. Problemem jest jednak brak zdefiniowanej polityki migracyjnej, co sprawia, że jesteśmy podatni na populizm i emocjonalne zrywy polityczne. 
Dlatego w tym odcinku zastanowimy się, czym jest polityka migracyjna oraz dlaczego i komu jest potrzebna — czyim interesom powinna służyć? Omówimy też przykład Kanady, której polityka opisywana jest jako jedna z najskuteczniejszych i najlepiej przemyślanych polityk migracyjnych na świecie.


Nasi goście:

dr hab. Maciej Duszczyk — członek Rady Naukowej Ośrodka Badań nad Migracjami UW, ekspert ds. migracji, polityki migracyjnej i polityki integracyjnej.

Marta Górczyńska — kierowniczka Działu Migracji Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, doktorantka UW. Prawniczka i badaczka zajmująca się prawami człowieka i ochroną migrantów.


Aug 02, 202347:02
Selektywna aborcja w Armenii - dlaczego rodzice wolą mieć synów? [Reportaż]

Selektywna aborcja w Armenii - dlaczego rodzice wolą mieć synów? [Reportaż]

 O prawie do aborcji mówi się bardzo dużo w różnych krajach. To kwestia dla wielu w dalszym ciągu kontrowersyjna. Chcemy przyjrzeć się jej z trochę innej strony i potraktować to jako punkt wyjścia do rozmowy na temat równości płci. W tym celu odwiedzamy Armenię i Lole Garcie Ajorfin, reporterkę Outriders, która zetknęła się z tematem selektywnej aborcji.


Tam z powodu zakorzenionego w społeczeństwie uprzywilejowania dzieci płci męskiej co roku w Armenii nie rodzi się 1400 dziewczynek. To oczekiwanie na syna w połączeniu z niższym wskaźnikiem urodzeń doprowadziło do alarmującej liczby aborcji selektywnych ze względu na płeć. Działania społeczne, uchwalane ustawy i programy telewizyjne starają się z pozytywnym rezultatem przeciwstawić temu problemowi. Tylko czy to się naprawdę udaje?


Prowadząca: Anna Górnicka

Reporterka: Lola Garcia-Ajorfin

Producentka: Zuza Olejniczak

Montażysta: Marcin Hinz

Autorka fotografii: Nazik Armenakyan

Jul 27, 202327:17
Jak Amerykanki radzą sobie z zakazem aborcji?

Jak Amerykanki radzą sobie z zakazem aborcji?

W Stanach Zjednoczonych przez prawie 50 lat obowiązywało konstytucyjne prawo do aborcji, które zostało ustanowione wraz z wyrokiem Sądu Najwyższego w sprawie Roe v. Wade. To właśnie w 1973 r. sędziowie orzekli, że poszczególne stany nie mają uprawnień do zakazywania aborcji. Wyrok oznaczał, że prawo do legalnego przerywania ciąży jest chronione Konstytucją Stanów Zjednoczonych.

Jednak 24 czerwca 2022 r. wyrok ten został uchylony, a Sąd Najwyższy stwierdził, że „konstytucja nie przyznaje prawa do aborcji”. Od tej pory poszczególne stany mogą samodzielnie decydować o pozwoleniu, ograniczeniu lub zakazie aborcji. 

Skutki? Aborcja została całkowicie lub prawie całkowicie zakazana w co najmniej 13 stanach (Alabamie, Arkansas, Idaho, Kentucky, Missouri, Luizjanie, Oklahomie, Dakocie Południowej, Ohio, Teksasie, Tennessee, Wirginii Zachodniej i Wisconsin), a jest poważnie zagrożona w 26 z 50 stanów.

Co dzieje się obecnie w USA po roku od uchylenia wyroku?

Jul 19, 202346:50
Jak przywrócić rzekom naturalny bieg?

Jak przywrócić rzekom naturalny bieg?

Za sprawą ubiegłorocznej katastrofy na Odrze, temat rzek oraz ich regulacji pojawił się w debacie publicznej. Z jednej strony cały czas trwają próby wyjaśnienia tego co stało się rok temu, czy można temu zapobiec w przyszłości.
Oraz czy takie ryzyko zagraża również innym rzekom? Docierają do nas zdjęcia wysuszonych koryt, mamy też do czynienia z gwałtownymi powodziami związanymi z potężnymi opadami deszczów. Czy kryzys klimatyczny zmienił sposób w jaki musimy podejść do tematu rzek? O tym, w dzisiejszym odcinku porozmawiamy z Magdą Bobryk, prezeską Stowarzyszenia 515 km Odry, które działa na rzecz promocji i ochrony rzek oraz dr hab Andrzejem Mikulskim, hydrobiologiem z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Jul 12, 202341:48
Gdzie są Białorusini po trzech latach od masowych protestów?

Gdzie są Białorusini po trzech latach od masowych protestów?

Wojna w Ukrainie sprawiła, że wiele tematów zeszły na drugi i trzeci plan. Jednym z nich jest to co dzieje się z Białorusinkami Białorusinami, którzy w 2020 masowo wystąpili przeciwko reżimowi Aleksandra Łukaszenki. Blisko pół miliona (a są to dane i tak szacunkowe) opuściło swój kraj w wyniku represji, aresztowań

Najwięcej z nich swój tymczasowy dom znalazło w Polsce i Litwie. Część w Gruzji oraz Ukrainie. Jednocześnie o Białorusi słyszymy głównie za sprawą działań reżimu i wspomagania inwazji w Ukrainie. A gdzie są Ci, którzy tak tłumnie, pokojowo manifestowali w 2020? Dosłownie - dokąd się udali, jak układają sobie życie, jak odnajdują się w nowej politycznej i wojennej rzeczywistości.

A także dokąd chcą iść, o czym marzą, co robią oni oraz inni, by Białoruś doszła do wolności?

O tym rozmawiamy z trójką naszych gości:

- Veronica Laputska, współzałożycielką East Center,

- Aliaksai Shota, wydawcą i redaktorem naczelnym portalu hrodna.life

- Dashą (imię zmienionę), ekspertką ds. komunikacji

Jul 05, 202301:12:52
Outriders Podcast - świat z perspektywy rozwiązań

Outriders Podcast - świat z perspektywy rozwiązań

Myśl o uruchomieniu podcastu pojawiła się w 2021 r., przygotowywaliśmy się przez parę miesięcy. Potem wybuchła wojna w Ukrainie i podcast wyszedł w zupełnie nowej formie. Jeszcze potem próbowaliśmy innego formatu - w międzyczasie w Polsce wybuchła moda na podcasty i audycje o świecie.

Chcieliśmy się w tym odnaleźć i jakoś wyróżnić tak, by tworzyć wartość dla Ciebie. Zostawiliśmy to, co najlepsze, czyli reportaże audio. I dodaliśmy to, co często było sugerowane: mniej pesymizmu, więcej nadziei. Z dziennikarstwa rozwiązań korzystaliśmy od dawna, a teraz przemycamy je do podcastu.

A zatem...

Tworzymy unikalne reportaże audio o problemach i wyzwaniach na całym świecie, ale nie kończymy historii na tym, że jest tylko źle. Rozmawiamy z ludźmi, którzy szukają rozwiązań i patrzymy na to, co działa, co może działać i czego należy spróbować.

Outriders Podcast. Świat z perspektywy rozwiązań.

Jul 03, 202301:05
Wojna w obiektywie. Fotoreporter Ron Haviv wraca do Bośni [Odcinek specjalny]

Wojna w obiektywie. Fotoreporter Ron Haviv wraca do Bośni [Odcinek specjalny]

Sarajewo to dziś stolica Bośni i Hercegowiny, a jeszcze w latach 90tych miasto, które było oblężone przez blisko 4 lata w trakcie wojny w Jugosławii.

Na początku tego konfliktu do Sarajewa przyjechał też Ron Haviv, amerykański fotoreporter pracujący w strefach konfliktu. Ron przez lata dokumentował wojnę w całej Jugosławii, ale także w Ameryce Południowej, kryzys w Afryce i wojnę w Zatoce Perskiej. Jest współzałożycielem agencji VII znanej na całym świecie agencji fotograficznej, skupiajacej wokół siebie najznakomitsze nazwiska.
W trakcie wybuchu wojny w Jugosławii, był jeszcze fotoreporterem freelancerem. W 1992 roku miał 27 lat.

Teraz, spotkaliśmy się z nim w Sarajewie, żeby zapytać go o tamte dni i miejsca, które fotografował w trakcie oblężenia Sarajewa. W tym odcinku odwiedzimy z nim także Srebrenicę – miejscowość 2,5 godziny drogi od stolicy, w której doszło do ludobójstwa na ponad 8000 bośniackich muzułmanach, głównie chłopcach i mężczyznach.

Jun 28, 202330:09
#66 – Bezwarunkowy dochód podstawowy – rozdawnictwo czy bodziec do rozwoju?

#66 – Bezwarunkowy dochód podstawowy – rozdawnictwo czy bodziec do rozwoju?

W najnowszym odcinku opowiadamy, czym jest bezwarunkowy dochód podstawowy – komu to służy i w czym jest przydatny? Weryfikujemy eksperymenty na temat dochodu podstawowego w różnych krajach Europy i świata, a także próbujemy odpowiedzieć na pytanie, czy jest możliwy w Polsce?


Prowadzący: Jakub Górnicki

Producentka: Zuza Olejniczak

Montażysta: Marcin Hinz

Jun 21, 202314:38
#65 – Czy Bułgaria wygra z korupcją?

#65 – Czy Bułgaria wygra z korupcją?

Bułgaria od lat mierzy się z wysokim poziomem korupcji, zajmuje też wysoką pozycję wg organizacji Transparency International, która bada wskaźnik korupcji. A co piąty Bułgar wręczył łapówkę korzystając z usług publicznych w ostatnich latach.

O tym co spowodowało w Bułgarii taką korupcję, czy jest nadzieja na zmianę i o tym, jak w całej sytuacji radzą sobie media, rozmawiamy w Bułgarii z lokalnymi ekspertami.


Prowadzący i reporter: Jakub Górnicki

Montaż: Marcin Hinz

Produkcja: Zuza Olejniczak

Jun 07, 202324:53
#64 – Przyszłość naszych ubrań. Czy zrównoważona moda stanie się standardem?

#64 – Przyszłość naszych ubrań. Czy zrównoważona moda stanie się standardem?

Branża tekstylna zatrudnia ponad 300 mln ludzi, w całym światowym łańcuchu dostaw i jednocześnie odpowiada za 10% światowej emisji gazów cieplarnianych. Wiele z wyprodukowanych co roku ubrań ląduje w koszach albo są traktowane jako odpady, jeśli nie zostaną sprzedane w sklepach. W dzisiejszym odcinku Outriders Podcast pochylimy się nad sprawą rynku mody. 


Prowadzący: Jakub Górnicki

Montażystka: Justyna Godz (Sounds and Stories)

Producentka: Zuzanna Olejniczak


May 24, 202318:27
#63 – Czy inflacja wpłynie na poziom marnowania żywności w Europie?

#63 – Czy inflacja wpłynie na poziom marnowania żywności w Europie?

Według Eurostatu w 2020 r. w Unii Europejskiej zmarnowano 127 kg żywności w przeliczeniu na jednego mieszkańca.  Najwięcej, bo aż 70 kg jedzenia zamieniło się w śmieci w gospodarstwach domowych, a najmniej – w restauracjach czy handlu detalicznym. 

Szacuje się, że te straty to blisko 10 proc. całej żywności dostarczanej konsumentom w Unii Europejskiej.

Jeszcze kilka lat temu polska czteroosobowa rodzina, w trakcie roku wyrzucała produkty o łącznej wartości 2500 zł, jak podają Banki Żywności. 
Biorąc pod uwagę wysoką inflację w całej Europie, koszt takich produktów jest obecnie dużo wyższy. Czy to wpływa na sposób w jaki zaczęliśmy kupować produkty i ich nie marnować? O tym porozmawiamy z ekspertami w najnowszym odcinku Outriders Podcast.


Prowadzący: Jakub Górnicki

Montaż: Ewa Dunal (Sounds and Stories)

Produkcja: Zuzanna Olejniczak

May 12, 202319:59
#62 – Dlaczego wydobycie ropy na Alasce budzi kontrowersje?

#62 – Dlaczego wydobycie ropy na Alasce budzi kontrowersje?

 Alaska. To tam administracja prezydenta USA Joe Bidena wydała pozytywną decyzję w sprawie projektu Willow Oil, która pozwala na rozpoczęcie odwiertów naftowych. Największy producent ropy na Alasce, będzie miał możliwość wykorzystania trzech odwiertów na obszarze rezerwatu, który uważany jest za jedno z ostatnich dziewiczych miejsc na Ziemi. Ta decyzja spotkała się z protestami grup mieszkających najbliżej miejsca odwiertów. O tym, jaki wpływ na środowisko ale także lokalny rynek pracy może mieć ta decyzja porozmawiamy z dzisiejszymi ekspertami – Mateuszem Piotrowskim z Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych, który na co dzień zajmuje się polityką Stanów a także z Kamilą Kielar podróżniczką, która od wielu lat jeździ do Alaski. 


Prowadzący: Jakub Górnicki

Montaż i realizacja: Ewa Dunal (Sounds and Stories)

Produkcja: Zuza Olejniczak

Apr 27, 202313:07
#61 - Życie kobiet w Gruzji: czy patriarchat trzyma się mocno?

#61 - Życie kobiet w Gruzji: czy patriarchat trzyma się mocno?

Gruzja w ostatnich latach zmieniła się znacząco. Kraj odwiedziło kilkanaście milionów turystów, rozkwitła komercyjna turystyka, a Gruzini otworzyli się na Zachód. W dzisiejszym odcinku Outriders Podcast skupiamy się na tym, jak w perspektywie ostatnich lat kraj zmienił się dla gruzińskich kobiet. Dotychczasowy tradycyjny i konserwatywny podział ról społecznych między kobietami a mężczyznami powoli zaczyna ulegać zmianie. Jednak jak głębokie są te zmiany? O tym, jak ważna jest tradycja, rodzina i opinia w życiu Gruzinów i Gruzinek, porozmawiamy z kobietami, które znają ten kraj bardzo dobrze.


Prowadzący: Jakub Górnicki

Montaż i realizacja: Agnieszka Szwajgier (Sounds and Stories)

Produkcja: Zuzanna Olejniczak

Apr 14, 202325:17