Podcast Demagoga
By Demagog
Naszą pracę opieramy na zasadach bezstronności, przejrzystości źródeł, transparentności metodologii, przejrzystości finansowania oraz otwartych i uczciwych poprawek. Od maja 2019 roku nad jakością naszej pracy czuwa Międzynarodowa Sieć Fact-Checkingową (IFCN), której jesteśmy członkiem.
Podcast DemagogaJun 24, 2021
Metoda „na walizkę” sposobem oszustów z Facebooka. Jak oszukuje się Polaków? #119
Historia bohaterki tej opowieści może wydawać się wszystkim znana. Chwila nieuwagi w internecie doprowadziła do tego, że Iwona, zamiast otrzymać wylosowaną walizkę podróżną, została oszukana. Analitycy Demagoga podążyli za tropem oszustwa, który doprowadził ich poza granice naszego kraju. O odkryciach związanych z kolejnym śledztwem Demagoga opowiadają Adam Majchrzak i Justyna Stańska – analitycy Stowarzyszenia Demagog.
Jak wygląda „Dezinformacja oczami Polaków”? – omówienie raportu #118
Dezinformacja jest stałym elementem krajobrazu mediów. Styczność z nią zadeklarowało 79 proc. obywateli naszego kraju. To dane z najnowszej edycji badania „Dezinformacja oczami Polaków”. Właśnie o nim rozmawiamy w najnowszym odcinku Podcastu Demagoga. Gościem jest jeden z ekspertów, który opatrzył raport swoim komentarzem: Dariusz Ćwiklak, zastępca redaktora naczelnego Newsweek Polska.
W badaniu wzięło udział 1000 osób, które zapytaliśmy m.in. o stosunek do 30 fałszywych stwierdzeń obecnych w przestrzeni publicznej. Dotyczyły one obszarów energetyki, zdrowia, klimatu, nowych technologii oraz polityki. Ile osób zgodziło się przynajmniej z jedną z nich? Które źródła uważamy za wiarygodne? Jak często sprawdzamy informacje, które do nas docierają?
Badanie „Dezinformacja oczami Polaków” przeprowadzono przez Koalicję Razem Przeciw Dezinformacji, w skład której wchodzą Związek Firm Public Relations, Fundacja Digital Poland oraz Stowarzyszenie Demagog.
Przydatne linki:
Raport „Dezinformacja oczami Polaków” do pobrania [tutaj]
„Badanie potwierdza – prawie każdy ufa jakiejś fałszywej informacji”
Strona Koalicji Razem Przeciw Dezinformacji
Rozmowa o fake newsach. NATO obiecało Rosji „nie rozszerzać wpływów na wschód”? #117
To narracja, która wróciła do przestrzeni publicznej w związku z wojną w Ukrainie. Na obietnicę powołał się Władimir Putin w wywiadzie przeprowadzonym przez Tuckera Carlsona.
Czy taka obietnica w ogóle padła? O tym rozmawiamy w najnowszym odcinku „Rozmowy o fake newsach” Podcastu Demagoga.
Zapraszają Mateusz Cholewa i Wiola Myszkowska.
Przydatne linki:
- „NATO prowokuje Rosję, a za wojną stoi USA? Teorie spiskowe"
- „Dlaczego (tak naprawdę) wybuchła wojna na Ukrainie? Ład światowy według Rosji i Chin”
- „5 Claims From Putin’s Tucker Carlson Interview, Fact-Checked"
- „ News Promise Not to Expand NATO – Putin’s Myth"
- „Putin i Carlson – weryfikujemy kłamstwa o Polsce"
Urodziny Demagoga, czyli 10 lat fact-checkingu w Polsce – Małgorzata Kilian-Grzegorczyk i Marcel Kiełtyka #116
Czy pamiętacie, co robiliście w 2014 roku? Od tamtej pory minęła dekada – właśnie tyle lat działa już Stowarzyszenie Demagog, pierwsza organizacja zajmująca się fact-checkingiem w Polsce.
Dziś będziemy mieli szansę zanurzyć się w jej historię i zobaczyć, jak to się wszystko zaczęło, w czym pomogą nam dwie osoby zaangażowane od lat w działalność Demagoga: prezeska stowarzyszenia Małgorzata Kilian-Grzegorczyk, oraz jeden z członków zarządu Marcel Kiełtyka.
Przydatne linki
Podsumowanie 2023 roku w Demagogu. Tak walczymy z dezinformacją
Pacynkowi siewcy hejtu i dezinformacji. Jak działają w sieci? Śledztwo Demagoga
Łączymy siły z Radiem ZET przed wyborami. Będziemy sprawdzać wypowiedzi polityków
Skrzynki pod (nie)specjalnym nadzorem, czyli jak hakowano nie tylko ministra Dworczyka
Wawrzyniec Smoczyński o polaryzacji w społeczeństwie. Cz. 2. Co pogłębia polaryzację w Polsce? #115
Według danych Digital Society Project, Polska jest jednym z najbardziej podzielonych społeczeństw w Europie.
W drugiej części rozmowy o polaryzacji zapytamy o to, co mogło mieć na to wpływ. Czy takie społeczeństwa są w ogóle w stanie funkcjonować? Czy Polacy mają trudności z dogadaniem się?
Gościem będzie Wawrzyniec Smoczyński, prezes Fundacji Nowej Wspólnoty. Organizacja działa na rzecz depolaryzacji.
Bio: Wawrzyniec Smoczyński – współzałożyciel i prezes Fundacji Nowej Wspólnoty. Pełnomocnik rektora Uniwersytetu SWPS ds. strategii. Zajmuje się polaryzacją społeczną w Polsce, tworzy i prowadzi programy społeczne, nakierowane na zmniejszenie podziałów światopoglądowych. Wcześniej był dziennikarzem tygodnika “Polityka”, jest założycielem centrum analitycznego “Polityka Insight”. Na Uniwersytecie SWPS odpowiada za przygotowanie strategii uczelni na lata 2024-2029.
Przydatne linki:
Wawrzyniec Smoczyński o polaryzacji w społeczeństwie. Cz. 1. Jak ją łagodzić? #114
Ludzie potrafią żywo dyskutować nawet na temat rodzaju jedynego, słusznego majonezu. Nie mówiąc już o innych kwestiach, dotyczących polityki czy ekonomii. Nie bez powodu w ostatnich latach mówi się więcej o wzrastającej polaryzacji społecznej.
Co wpływa za ten wzrost? Jak rozmawiać z kimś, kto ma zupełnie inne poglądy niż my? Czy rozmowa międzybańkowa może nam pomóc?
Fundacja Nowej Wspólnoty wierzy, że tak, dlatego działa na rzecz depolaryzacji. Zorganizowali projekt „Polska rozmawia”, w którym osoby o różnych poglądach mogły się ze sobą spotkać i poznać. Demagog był dumnym partnerem przedsięwzięcia.
Zapraszamy na pierwszą część rozmowy z prezesem Fundacji Nowej Wspólnoty, Wawrzyńcem Smoczyńskim.
Bio: Wawrzyniec Smoczyński – współzałożyciel i prezes Fundacji Nowej Wspólnoty. Pełnomocnik rektora Uniwersytetu SWPS ds. strategii. Zajmuje się polaryzacją społeczną w Polsce, tworzy i prowadzi programy społeczne, nakierowane na zmniejszenie podziałów światopoglądowych. Wcześniej był dziennikarzem tygodnika “Polityka”, jest założycielem centrum analitycznego “Polityka Insight”. Na Uniwersytecie SWPS odpowiada za przygotowanie strategii uczelni na lata 2024-2029.
Przydatne linki:
Rozmowa o fake newsach. Skąd wzięły się fałszywe treści o 5G i czy jest ono szkodliwe? #113
W tym odcinku Podcastu Demagoga, w nowym formacie, rozmawiamy o różnych, popularnych narracjach dezinformujących. Jakie są ich początki? Czy da się zidentyfikować źródło ich pochodzenia? W jakich wariacjach możemy się na nie natknąć w sieci i przede wszystkim, czy i jak duży miały wpływ na nasz świat – nie tylko wirtualny.
Tym razem sprawdzimy pierwsze doniesienia o rzekomo śmiercionośnym wpływie sieci 5G. Czym w świecie fake newsów była ta technologia, zanim stała się sygnałem do odpalenia zabójczych chipów w szczepionkach? Co na ten temat mówi nauka? I dlaczego ludzie zaczęli palić maszty i porywać peruwiańskich techników?
Na te pytania odpowiadamy podczas pierwszego odcinka w naszej nowej serii „Rozmowy o fake newsach”.
Zapraszamy, Mateusz Cholewa i Wiola Myszkowska.
Przydatne linki:
„Your 5G Phone Won’t Hurt You. But Russia Wants You to Think Otherwise”
„Russia will start deploying 5G networks in major cities in 2026”
„COVID-19 and 5G conspiracy theories: long term observation of a digital wildfire”
„Coronavirus: Technicians held in Peru over false 5G Covid links”
„Four experts investigate how the 5G coronavirus conspiracy theory began”
Z kamerą wśród spisków. Odcinek #49 – żydowska kanalizacja w Warszawie
Dlaczego nie chcemy powstrzymać zmiany klimatu? Dr Marzena Cypryańska-Nezlek #112
Zmiana klimatu to jeden z najlepiej udokumentowanych faktów naukowych. Od wielu lat wiemy, że nasza planeta się ociepla przez działalność człowieka. Mimo to wciąż trudno nam zmobilizować się do działania. W rozmowie z dr Marzeną Cypryańską-Nezlek, psycholożką społeczną z Uniwersytetu SWPS, sprawdzamy, dlaczego tak jest i skąd bierze się ten opór przed powstrzymaniem katastrofy klimatycznej.
Przydatne linki:
Po co sztucznej inteligencji człowiek? Rozmowa z Mateuszem Chrobokiem. Część 2 #111
Sztuczna inteligencja to narzędzie jak każde inne: można wykorzystać je zarówno do dobrych, jak i do złych celów. Jak używać jej etycznie? Po co sztucznej inteligencji człowiek? I po co jej regulacje prawne?
Między innym nad tym będziemy zastanawiać się w drugiej części rozmowy ze specjalistą od technologii, autorem kanału na YouTube, Mateuszem Chrobokiem. Podsumowujemy ostatnie lata w rozwoju sztucznej inteligencji i… czekamy na ciąg dalszy.
Pierwszy odcinek możecie przesłuchać tutaj.
Czy sztuczna inteligencja rozwija się zbyt szybko? Rozmowa z Mateuszem Chrobokiem. Część 1 #110
Szybki rozwój AI – podsumowanie plusów i minusów
Narzędzia jak Chat GPT, generatory grafik czy, od niedawna, filmów, są już częścią naszego życia, mimo że oddano je do naszych rąk niedawno.
Z tworzonymi przez nie „dziełami” mają do czynienia również fact-checkerzy. Takie treści nie zawsze celowo, ale potrafią wprowadzić użytkowników w błąd. Niektóre z nich wykorzystywane są w próbach oszustwa.
W którym miejscu jesteśmy, jeśli chodzi o rozwój sztucznej inteligencji? Podsumujemy ostatnie dwa lata szybkiego rozwoju tej technologii. To będzie pierwsza część rozmowy z Mateuszem Chrobokiem, autorem kanału youtubowego o technologii, który znajdziecie pod jego imieniem i nazwiskiem, oraz ekspertem Nauka To Lubię.
Nie tylko Putin. Raport o antyukraińskiej dezinformacji w polskim internecie #109
Na początku lutego w sieci pojawił się wywiad Tuckera Carlsona z prezydentem Rosji Władimirem Putinem. W trakcie dwugodzinnej rozmowy przewinęły się wątki związane z antyukraińską dezinformacją, które trafiły również do polskiego internetu. Jest ona tam już od wielu miesięcy, co pokazują raporty Demagoga powstające we współpracy z Instytutem Monitorowania Mediów. O ostatnim raporcie podsumowującym zeszły rok opowiedzą Łukasz Grzesiczak, analityk Stowarzyszenia Demagog i Monika Ezman, członkini zarządu IMM i dyrektorka Centrum Zarządzania Jakością i Działu Analiz.
Dodatkowe linki:
Podsumowanie roku 2023 w Demagogu #108
Wybory, śledztwa i dezinformacja. Rok 2023 w Demagogu po raz kolejny stał pod znakiem wytężonej pracy. Przez naszą redakcję przewinęła się masa tekstów dotyczących bieżących fałszywych narracji, powiązanych z kwestiami zdrowotnymi, aktualnymi wydarzeniami na świecie oraz w Polsce. W tym odcinku postaramy się podsumować ostatnie 12 miesięcy, a pomogą nam w tym wyjątkowe osoby: Paweł Terpiłowski, czyli redaktor naczelny Demagoga, a także Marcin Kostecki z redakcji wypowiedziowej. Mateusz Cholewa wspólnie z Wiolą Myszkowską razem podsumowują także ten rok w podcaście oraz dzielą się swoimi ulubionymi odcinkami.
Przydatne linki:
Zakaz szczepień w Islandii, Projekt Blue Beam i święto satanistów? #107
Święta już za pasem, zanim jednak wszyscy usiądziemy do wigilijnego stołu, to warto jeszcze raz zobaczyć, jakie fałszywe wiadomości krążyły ostatnio w mediach społecznościowych. Wiola Myszkowska razem z Mateuszem Cholewą sprawdzali powracające nieprawdziwe doniesienia dotyczące szczepionek, które wspólnie nazwali już „dezinformującym klasykiem”. Dla koneserów teorii spiskowych (i odniesień do popkultury) mamy też fragment dotyczący Projektu Blue Beam. Czym on jest i czy rzeczywiście w Islandii zakazano szczepień, dowiecie się z kolejnego odcinka!
Przydatne linki
Hologram w Los Angeles związany z Blue Beam? Nie, to reklama
17 milionów osób zmarło przez szczepienia? Fałszywe informacje
Chanuka to święto satanistów? Antysemickie tezy „polskiego żyda”
Obalamy mity o samochodach elektrycznych – Bartłomiej Derski, wysokienapiecie.pl #106
Wybuchają, palą się niczym ognie piekielne, są strasznie drogie, nieefektywne i nieekologiczne. Tak właśnie prezentują się samochody elektryczne w przekazach, które przewijają się czasem przez media społecznościowe. Czy rzeczywiście auta o napędzie elektrycznym są tak beznadziejne i groźne jak próbują przedstawić je niektórzy? O mitach na temat tego rodzaju pojazdów rozmawiamy z Bartłomiejem Derskim, redaktorem portalu wysokienapiecie.pl.Przydatne linki
Czy rząd wycofa zerowy PIT dla młodych? Czy WHO nas zniewoli? #105
„BRAWO WYBORCY KO.. WLASNIE ZABIERAJA PODATEK ZEROWY DO 26 ROKU ŻYCIA. I KTO ZARAZ ZACZNIE WYCIE?”. To tylko przykład jednego ze wpisów w mediach społecznościowych, które rozpowszechniały informacje o tym, że już wkrótce tzw. PIT zerowy dla młodych ma zostać wycofany. W międzyczasie popularność zdobyło nagranie, w którym lekarka przekonywała, że zmiana Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych oznacza zniewolenie Polski przez Światową Organizację Zdrowia i przymusowe leczenie eksperymentalnymi preparatami Big Pharmy.W kolejnym odcinku „Prasówki z dezinformacji” Mateusz Cholewa i Wiola Myszkowska sprawdzają, czy faktycznie rząd planuje zmianę w ulgach, a WHO chce wprowadzić totalitarny ład.
Przydatne linki:
UFO a dezinformacja: czy mamy niezbity dowód na istnienie obcych? #104
Każdego roku na naszym niebie porusza się setki niezidentyfikowanych obiektów latających. Coraz lepsze techniki radarowe pozwalają na dokładniejsze badanie tego typu zjawisk. W 2023 roku do rozmazanych zdjęć „statków kosmicznych” dołączyły także zeznania sygnalistów, którzy uważają, że prawda o UFO jest ukrywana przed opinią publiczną.
Czy faktycznie „bliskie spotkanie trzeciego stopnia” miało już miejsce? Czy kiedykolwiek do niego dojdzie? Czy jesteśmy we wszechświecie sami? Na te i inne pytania odpowiadają eksperci z fundacji Nauka. To Lubię: dr Tomasz Rożek oraz Krzysztof Kurdyła.
Przydatne linki:
Czekają nas „klimatyczne lockdowny”? Prasówka z dezinformacji #103
Czym jest „klimatyczny lockdown” i jak powiązane są z nim 15-minutowe miasta oraz barierki, które ustawiono na ulicach San Francisco? Wyjaśnimy to w tym odcinku prasówki z dezinformacji.
Zastanowimy się też, po co się tworzy tzw. „łańcuszki”. Jeden z nich (znów) obiegł Facebooka w związku z wprowadzeniem nowego regulaminu na platformie.
Poza tym poznacie nasz gust w zakresie rzutów architektonicznych budynków, w których mieszczą się parlamenty równych krajów. Przy okazji wyjaśnimy, dlaczego plan sali obrad sejmu nie jest dowodem na to, że w Polsce rządzą syjoniści.
„Nowa zasada Facebooka od jutra? Nie, to łańcuszek internetowy”
„Barierki zamkną mieszkańców w 15-minutowych miastach? Fałsz”
„Sala posiedzeń Sejmu wygląda jak świecznik żydowski? Fałsz”
Wojna Izrael-Hamas a media społecznościowe, jakie są fakty? #102
7 października Hamas przeprowadził atak na Izrael. Po tym armia izraelska rozpoczęła naloty oraz atak naziemny na Strefę Gazy. W internecie znajdziemy nie tylko relacje z wydarzeń, ale też treści fałszywe, polaryzujące czy dehumanizujące obie strony. Dla wielu z nas media społecznościowe są pierwszym źródłem wiadomości – są też miejscem wojny informacyjnej.
Jak czytać informacje o Izraelu i Palestynie: źródła historyczne dotyczące tego regionu czy relacje w mediach społecznościowych? Jak radzą sobie platformy z fałszywymi treściami, w tym o wydźwięku antysemickim i antypalestyńskim?
Porozmawiamy o tym z dziennikarką Małgorzatą Fraser (Techspresso.cafe) oraz dr. Łukaszem Fyderkiem (Uniwersytet Jagielloński).
dr Łukasz Fyderek – politolog, specjalizujący się w problematyce bliskowschodniej. Jest adiunktem w Instytucie Bliskiego i Dalekiego Wschodu Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Małgorzata Fraser – dziennikarka i filozofka, autorka strony, podcastu i newslettera Techspresso.cafe. Specjalizuje się w zagadnieniach prywatności w internecie i cyberbezpieczeństwa, a także wpływu niekontrolowanego rozwoju nowych technologii na społeczeństwo i gospodarkę.
Żarty o chemtrails wzięte na poważnie oraz kalkulator podatkowy bazujący na starej ustawie #101
Czasem trzeba uważać, z czego robi się kawały. Jak się okazuje, to, co dla jednych jest żartem, dla innych jest dowodem na spisek. W tym odcinku Prasówki z dezinformacji Wiola Myszkowska i Mateusz Cholewa sprawdzają, ile jest prawdy w żartobliwym nagraniu dwóch pilotów, dyskutujących o rzekomym zrzucie chemikaliów.
W programie dyskutujemy także o opłatach dla posiadaczy samochodów spalinowych, którzy ponoć mogli przeliczyć sobie przyszły podatek za pomocą pewnego internetowego kalkulatora. O tym, a także o tym, co ponoć znajduje się we wnętrzu (pustej) Ziemi, dowiecie się z tego odcinka!
Przydatne linki
Fałszywe treści o wyborach w Polsce i wojnie Izraela z Hamasem #100
Można się było spodziewać, jakimi tematami zajmiemy się w tej prasówce z dezinformacji. Polska już po wyborach i ogłoszeniu wyników. Jak wiele fałszywych treści pojawiło się w związku z tym wydarzeniem? Czy na ulice Warszawy w dniu wyborów wyjechały wozy wojskowe?
Opowiemy też oczywiście o fałszywych treściach związanych z wojną Izrael-Hamas. Jak ją połączono z wojną w Ukrainie? Czy Ukraina sprzedaje broń Hamasowi?
„Wybory nieważne, bo nie ma pokoju z Niemcami i ZSRR? Fałsz”
„Wojsko na ulicach Warszawy po wyborach? To Włochy w 2020 roku”
Dezinformacja w czasie wyborów. Jakie narracje i techniki wpływały na głosowanie? #99
Uchodźcy, sztuczna inteligencja, fałszowanie wyników — to tylko kilka narracji dezinformacyjnych, które przewinęły się w trakcie tegorocznej kampanii wyborczej. Jaki miały wpływ na to, na kogo ostatecznie oddaliśmy głos? O tym rozmawiamy z analitykami Stowarzyszenia Demagog - Marcinem Kosteckim i Adamem Maternikiem.
Linki:
Kampania referendalna a kampania wyborcza - https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/kampania-referendalna-sposob-na-manipulowanie-wyborcami/
Narracja o sfałszowanych wyborach - https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/wybory-zostana-sfalszowane-uwaga-na-dezinformacje/
AI wchodzi do polityki - https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/ai-wchodzi-do-polityki-co-mozemy-z-tym-zrobic/
Jak AI wpłynęło na wybory na Słowacji - https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/sztuczna-inteligencja-a-cena-piwa-wybory-w-slowacji-w-cieniu-ai/
Targetowanie reklam wyborczych - https://cyberdefence24.pl/polityka-i-prawo/targetowanie-reklam-w-kampanii-wyborczej-jak-robi-to-pis
Propozycje polityków na walkę z dezinformacją - https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/co-politycy-proponuja-zrobic-z-problemem-dezinformacji/
Dezinformacja przed wyborami i śmiertelny test 5G? #98
Prasówka z dezinformacji nagrywana 4 października, czyli w dniu rzekomego testu 5G przeprowadzanego przez amerykańską Federal Emergency Management Agency (FEMA). Testu, który ma uaktywnić wirusa Marburg u osób zaszczepionych. Czy okręciliśmy swoje telefony i telewizory folią aluminiową? I dlaczego nie?
Oprócz tego omówimy fałszywe treści, które się pojawiły w związku z Marszem Miliona Serc, a także sprawdzimy, czy w przedwyborczym ferworze politycy posługują się faktami. Zainspirowani ich wypowiedziami sprawdzimy, ile kosztował koszyk ze spotu NBP: czy ceny cukru, masła i mąki wzrosły w ciągu ostatnich 8 lat? O ile?
„4 i 11 października FEMA przetestuje śmiercionośne 5G? Fałsz”
„Ilu ludzi było na Marszu Miliona Serc? Manipulacje obrazem”
„Według NBP ceny nie rosną. Ile wzrosły przez ostatnie 8 lat?”
„Czy w strefie Schengen można przywrócić kontrole graniczne?”
Jarosław Flis o tym, jak nie dać się nabrać na sondaże wyborcze? #97
Sondaże wyborcze, niczym wynik meczu piłkarskiego, pozwalają na bieżąco oceniać, które ugrupowanie ma obecnie „przewagę” i uzyska lepszy rezultat w nadchodzących wyborach. Trzeba jednak pamiętać, że badania opinii społecznej nie są sobie równe, a na wyborców czekają różne pułapki, które mogą wpływać na nasz osąd i ostateczną decyzję.
Na temat popularnych mitów związanych z sondażami i jak rozpoznać dobrze przeprowadzoną sondę od tendencyjnej rozmawiamy z prof. Jarosławem Flisem, socjologiem badającym instytucje i zachowania wyborcze oraz komunikację polityczną.
Bio: Jarosław Flis jest profesorem na Uniwersytecie Jagiellońskim, na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej oraz w Centrum Badań Ilościowych nad Polityką. Jest socjologiem badającym instytucje i zachowania wyborcze oraz komunikację polityczną. Pracował w szeregu instytucji publicznych, od urzędu miasta do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Był ekspertem komisji sejmowych przygotowujących projekty zmian prawa wyborczego.
Przydatne linki:
Nasza analiza na temat, jak czytać sondaże opinii publicznej: https://demagog.org.pl/analizy_i_raporty/jak-czytac-sondaze-opinii-publicznej-rozmowa-z-ekspertem/
Polityczne fake newsy w czasach kampanii i scamy na Mentzena #96
To pierwsza Prasówka po przerwie wakacyjnej! Warto dodać, że nagrywana w wyjątkowych okolicznościach: ostatniego dnia dorocznego zjazdu Demagoga, przy kawie, przy śniadaniu (niestety, bez gazety). Korzystając z okazji, zaprosiliśmy przed mikrofon naszą analityczkę Izabelę Tomaszewską, która opowiedziała o przykładzie fałszywych treści, których bohaterami są politycy – w tym przypadku kandydatka do Sejmu, Aleksandra Wiśniewska.
Oprócz tego omówiliśmy serię scamów z przerobionymi zdjęciami Sławomira Mentzena oraz… nagranie z imprezy w jednym z odeskich klubów. Czy jest ono dowodem, że wojny w Ukrainie nie ma? Spoiler: nie. Jaki był jej cel? Spoiler: charytatywny.
Przydatne linki:
Wybory 2023 i kampania w czasach mediów społecznościowych – Dr Katarzyna Bąkowicz i Piotr Litwin #95
Wybory i debata wokół nich – jak w tym czasie wykorzystywane są narzędzia technologii i media społecznościowe. Od kiedy media społecznościowe są wykorzystywane w kampanii wyborczej, zalewają nas informacje: czy są merytoryczne i wartościowe? Czy tegoroczna kampania wygląda inaczej niż poprzednie? Czy przekaz od polityków dostarcza nam informacji? Czy nasi analitycy mają więcej danych do sprawdzenia w wypowiedziach polityków, czy wprost przeciwnie?
O tym rozmawialiśmy z dr Katarzyną Bąkowicz z Uniwerystetu SWPS, współtwórczynią Central European Digital Media Observatory oraz Piotrem Litwinem, starszym analitykiem Demagoga.
dr Katarzyna Bąkowicz – komunikolożka i medioznawczyni. Strateżka i doradczyni komunikacji biznesowej i medialnej: projektuje i wdraża rozwiązania z komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej. Wspiera działania wizerunkowe organizacji w obszarze PR i CSR. Realizowała projekty dla takich firm jak: Allegro, Henkel, Microsoft, czy Enea SA. Adiunktka i wykładowczyni akademicka Uniwersytetu SWPS. Współtwórczyni Central European Digital Media Observatory, gdzie zajmuje się badaniami naukowymi z zakresu dezinformacji oraz realizuje projekty komunikacyjne. Asesorka European Fact-Checking Standards Network, członikini zarządu Rady Reklamy. Ekspertka UN Global Compact i kierowniczka Grupy Roboczej ds. Etycznej i Odpowiedzialnej Komunikacji. Autorka i producentka programów radiowych i telewizyjnych z obszaru biznesu i komunikacji.
Piotr Litwin – w Demagogu od kwietnia 2020 roku. Jako mentor Akademii Fact-checkingu prowadzi warsztaty dla uczniów, studentów i nauczycieli. W ramach projektu Szkoła Odpowiedzialności NGO szkolił członków organizacji pozarządowych. Absolwent kognitywistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. W toku studiów szczególnie zainteresowany psychologicznymi aspektami ulegania dezinformacji i przyczynami wiary w teorie spiskowe. Członek stowarzyszenia naukowego Collegium Invisibile. Współzałożyciel Sekcji Metanauki UJ. Konsultant przy grancie badawczym dotyczącym popularności narracji spiskowych, realizowanym na WSMiP UJ.
Przydatne linki:
Referendum. Wszystko, co musisz wiedzieć przed 15 października
Wybory parlamentarne w Polsce – kto, jak i gdzie może zagłosować?
[Raport] Stara gra, nowe zasady. Nowelizacja prawa wyborczego.
Ten podcast możemy wydawać m.in. dzięki wsparciu naszych słuchaczy. Jeśli podobał Ci się ten odcinek, możesz kupić nam kawę, zostać naszym Patronem, albo wesprzeć nas w inny sposób.
Czy wiesz, gdzie zadzwonić, jeśli zaginie Twoje dziecko? Odcinek specjalny z Fundacją Itaka #94
Z policyjnych statystyk wynika, że w ubiegłym roku doszło do ponad 2 tysięcy zaginięć osób poniżej 18. roku życia. Wokół zaginięć małych dzieci, ucieczek i porwań rodzicielskich, czyli najczęstszych przyczyn zaginięć osób poniżej 18. roku życia, zdążyło narosnąć wiele mitów.
Czy wakacje to rzeczywiście czas, kiedy liczba ucieczek jest większa niż w innych miesiącach? Czy dziecko zawsze jest bezpieczne z rodzicem? I jakie są prawdziwe przyczyny zaginieć małych dzieci?
Zapraszamy do odsłuchania odcinka specjalnego naszego Podcastu, w którym nasz stały gospodarz Mateusz Cholewa zaprosił do rozmowy ekspertkę i Psycholożkę Fundacji ITAKA Anetę Bańkowską oraz naszą analityczkę opisująca problem porwań, ucieczek i zaginięć dzieci Martę Glanc.
Poza rozprawieniem się z najpopularniejszymi mitami, dotyczącymi zaginięć dzieci i nastolatków, porozmawiamy także o profilaktyce i wsparciu, jakie mogą otrzymać bliscy zaginionych, dzwoniąc na numer 116 000, czyli Telefon w Sprawie Zaginionego Dziecka i Nastolatka.
➖
Inicjatywa współfinansowana z Funduszy Unii Europejskiej oraz federację Missing Children Europe.
#DemagogxItaka #Zaginieni #Demagog #DemagogPL #Faktysąnajważniejsze #ucieczka #dziecko #nastolatek #pomoc
Sprawdź teksty i materiały, jakie stworzyliśmy razem z Fundacją Itaka:
Bio:
Marta Glanc: Absolwentka wschodoznawstwa i dziennikarstwa na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Dziennikarka i redaktorka. Publikowała na portalach Onet Wiadomości, Onet Kobieta i Tygodnik „Polityka”. Najbliższe są jej tematy dotyczące zdrowia psychicznego i osób doświadczających dyskryminacji. W 2023 r. premierę będzie miała jej książka napisana dla Wydawnictwa Krytyki Politycznej. W wolnym czasie najchętniej idzie do kina lub muzeum. Wielka fanka serialu „Breaking Bad” i gry „Gothic”.
Czytaj więcej na: https://demagog.org.pl/autorzy/marta-glanc/
Aneta Bańkowska:
Psycholożka, seksuolożka. Od 2017 roku działa w Fundacji ITAKA - Centrum Poszukiwań Ludzi Zaginionych, gdzie pracuje z rodzinami osób zaginionych i osobami doświadczającymi kryzysu psychicznego. Od wielu lat związana z mediami, publikowała autorskie cykle m.in. w Wirtualnej Polsce i Gazeta.pl
Ten podcast możemy wydawać m.in. dzięki wsparciu naszych słuchaczy. Jeśli podobał Ci się ten odcinek, możesz kupić nam kawę, zostać naszym Patronem, albo wesprzeć nas w inny sposób.
Brent Lee talks about what it's like to believe in conspiracy theories #93
For 15 years, he was a man immersed in conspiracy theories. He was convinced that 9/11 was an inside job. He believed that Prince William's son is the Antichrist. However, after years, he distanced himself from that world, and now he talks about what it's like to live at the bottom of the rabbit hole. We are talking with Brent Lee, a former 'conspiracy theorist,' who shares his experiences with conspiracy theories and how they changed his world on the Demagog podcast.
Brent Lee o tym, jak to jest wierzyć w teorie spiskowe #93
Przez 15 lat był człowiekiem zanurzonym w teoriach spiskowych. Był przekonany, że za zamachy 11 września 2001 roku odpowiadają Amerykanie. Wierzył, że syn księcia Williama to antychryst. Po latach jednak odciął się od tego świata, a teraz opowiada, jak to jest żyć na dnie króliczej nory. Rozmawiamy z Brentem Lee, byłym „foliarzem”, który w podcaście Demagoga opowiada o teoriach spiskowych i o tym, jak zmieniły jego świat.
Brent Lee — gospodarz programu „Some Dare Call It Conspiracy”, podcastu, którego celem jest dekonstruowanie i demistyfikowanie popularnych teorii spiskowych. Subkultura spiskowa jest mu szczególnie bliska, ponieważ sam był oddanym spiskowcem przez 15 lat. W 2003 roku Brent Lee wpadł głową do króliczej nory przez teorie spiskowe 9/11 i ostatecznie został pochłonięty przez coś, co określa się „ideologią podobną do kultu”. Z myśleniem spiskowym zerwał dopiero w 2018 roku. Dziś Brent Lee jest orędownikiem krytycznego myślenia i zachęca innych do badania teorii spiskowych sceptycznym okiem.
Ten podcast możemy wydawać m.in. dzięki wsparciu naszych słuchaczy. Jeśli podobał Ci się ten odcinek, możesz kupić nam kawę, zostać naszym Patronem, albo wesprzeć nas w inny sposób.
Protesty we Francji. Które informacje okazały się fake newsami? Prasówka z dezinformacji #92
Samochody spadające z budynków, płonąca biblioteka i zwierzęta wypuszczone z ZOO – opowiemy o tym, jak protesty we Francji opisywano w fake newsach.
A oprócz tego znów dryfujemy w stronę fantastyki. Tym razem omówimy fałszywe treści wyraźnie zainspirowane eterpunkiem i odwiedzimy Wielką Tartarię: zapomniane imperium olbrzymów zniszczone przez złych Amerykanów.
Omówimy też teorie spiskowe wokół katastrofy łodzi podwodnej Titan.
Ważne: Mateusz w końcu napił się kawy.
Przydatne linki:
„Tygrys i inne zwierzęta wypuszczone z paryskiego zoo? Fake news"
„Spadające samochody we Francji? To scena z filmu akcji z USA!”
„Rothschildowie utajnili technologię opartą na eterze i rtęci? Fałsz"
„Implozja Titana to inscenizacja związana z Titanikiem? Fałsz”
„Załoga Titana sfingowała śmierć? Nieprawdziwa teoria spiskowa”
„Z kamerą wśród spisków. Odcinek #15 – Titanic zatonął przez egipską klątwę”
Ten podcast możemy wydawać m.in. dzięki wsparciu naszych słuchaczy. Jeśli podobał Ci się ten odcinek, możesz kupić nam kawę, zostać naszym Patronem, albo wesprzeć nas w inny sposób.
Dezinformacja przed wyborami. Czy w Polsce możemy spodziewać się „ataku na Kapitol”? #91
6 stycznia 2021 roku w USA był swego rodzaju punktem zwrotnym. Atak na Kapitol pokazał, jak internetowe narracje spiskowe potrafią wpływać na rzeczywistość.
Pojawiająca się wtedy w mediach społecznościowych retoryka o „skradzionych wyborach” zdążyła przekroczyć granicę Stanów Zjednoczonych i wpłynąć na wybory np. w Brazylii. Z Andrzejem Kohutem, amerykanistą i autorem podcastu „Po amerykańsku” rozmawiamy o tym, jakie podobne przekazy mogą pojawić się w Polsce i na co powinniśmy uważać w trakcie nadchodzących październikowych wyborów do parlamentu. Sprawdzamy także, co słychać w ruchu Qanon, oraz wyciągamy szklaną kulę, by powróżyć, gdzie w przyszłości mogą pojawić się nowe teorie spiskowe.
Andrzej Kohut - amerykanista, autor książki "Ameryka. Dom podzielony" i podcastu "Po amerykańsku". Prowadzi "Przegląd zagraniczny" w radiu RMF24. W Ośrodku Studiów Wschodnich odpowiada za wideo i podcasty. Współpracuje z Klubem Jagiellońskim
Przydatne linki:
- Podcast „Po amerykańsku” - https://open.spotify.com/show/3B9lUBnoYe42k0dsaKFPPs?si=9f6c09af4ac84ac8 ; https://www.youtube.com/@podcastpoamerykansku
- Książka „Ameryka. Dom podzielony” - https://www.szczeliny.pl/ameryka-dom-podzielony
- Narracja o fałszywych wyborach w Polsce - https://demagog.org.pl/fake_news/pis-sfalszowalo-wybory-artykul-newsweeka-tego-nie-dowodzi/
Ten podcast możemy wydawać m.in. dzięki wsparciu naszych słuchaczy. Jeśli podobał Ci się ten odcinek, możesz kupić nam kawę, zostać naszym Patronem, albo wesprzeć nas w inny sposób.
Co Węgrzy wiedzą o wojnie w Ukrainie? Rozmowa z Dominikiem Hejjem #90
W Podcaście Demagoga zaglądamy czasami do innych krajów, żeby sprawdzić, co się tam dzieje w kontekście dezinformacji. Tym razem wybierzemy się na Węgry.
Porozmawiamy o tym, jakie dezinformujące treści znajdziemy nie tylko w mediach społecznościowych, ale i przestrzeni mediów państwowych. Na ile zgrywają się one z prokremlowską propagandą? W oparciu, o jakie treści budowana jest węgierska tożsamość?
Kilka tygodni temu porozmawialiśmy o tym z dr. Dominikiem Hejjem z Instytutu Europu Środkowej, autorem książki „Węgry na nowo. Jak Viktor Orbán zaprogramował narodową tożsamość”.
Bio: Politolog specjalizujący się w tematyce węgierskiej. Starszy analityk w Instytucie Europy Środkowej w Lublinie. Nauczyciel akademicki. Twórca portalu www.kropka.hu poświęconego węgierskiej polityce. Autor książki „Węgry na nowo. Jak Viktor Orbán zaprogramował narodową tożsamość.”
Przydatne linki:
„Węgry na nowo. Jak Viktor Orbán zaprogramował narodową tożsamość”
Ten podcast możemy wydawać m.in. dzięki wsparciu naszych słuchaczy. Jeśli podobał Ci się ten odcinek, możesz kupić nam kawę, zostać naszym Patronem, albo wesprzeć nas w inny sposób.
Prorosyjska propaganda i apel do Morawieckiego - Prasówka z dezinformacji #89
„Prawowita reprezentacja narodu ukraińskiego” zwróciła się z apelem do Mateusza Morawieckiego, aby „zaprzestał udziału w mordowaniu setek tysięcy Ukraińców i zajął się problemami Polski”. Do tego wspomniała o tym, że reżim Wołodymyra Zełenskiego niszczy opozycję polityczną oraz nie pozwala Ukraińcom opuszczać kraju. Ile w tym prawdy? Opowiemy w najnowszym odcinku Prasówki z dezinformacji.
Poza tym porozmawiamy o kwiatach: czy Duńczycy są zmuszeni zasiewać łąki kwietne oraz, czy ekstrakt z korzenia mniszka lekarskiego zabije raka w dwa dni (spoiler: nie).
Przydatne linki:
„Trwają testy kliniczne dowodzące, że mniszek leczy raka? Fałsz"
„Rolnicy w Danii muszą sadzić kwiaty dla pszczół? To fake news"
„Apel Ukraińców do Morawieckiego? To prorosyjska propaganda"
„Łączymy siły z Radiem ZET przed wyborami. Będziemy sprawdzać wypowiedzi polityków"
Ten podcast możemy wydawać m.in. dzięki wsparciu naszych słuchaczy. Jeśli podobał Ci się ten odcinek, możesz kupić nam kawę, zostać naszym Patronem, albo wesprzeć nas w inny sposób.
Czy tylko siłownia da nam zdrowie? Obalamy mity fitnessowe z Asią Jaworską #88
Czy 10 tys. kroków to absolutne minimum, aby zachować zdrowie? Czy ćwiczenie brzuszków sprawi, że będziemy wyglądali jak gwiazda kina? A jeśli się ruszamy i nie widzimy efektów, czy to znaczy, że jesteśmy leniwi? Te i inne mity fitnessowe obala w podcaście Demagoga Asia Jaworska – trenerka personalna, działająca w internecie jako „Myśl w ruchu”. Na co dzień Asia rozwala tzw. „fit-szit", czyli dyrdymały, którymi karmi nas branża fitness. Sprawdź, jakie fałszywe informacje o zdrowym ruchu udało nam się wyjaśnić wspólnie!
Asia Jaworska - absolwentka warszawskiej AWF oraz "Uważności i współczucia" na SWPS. Trenerka personalna vel. przewodniczka w ruchu. Naprawia relacje z ruchem i pokazuje, że sport może być dla każdego. Rozwala tzw. "fit-szit", czyli dyrdymały, którymi karmi nas branża fitness. Wspiera osoby chorujące na endometriozę oraz insulinooporność. Miłośniczka wspinaczki skałkowej, dźwigania ciężarów, tańca, spacerów z Benią (psem) oraz cynamonek. W internecie działa jako @myslwruchu. Ten podcast możemy wydawać m.in. dzięki wsparciu naszych słuchaczy. Jeśli podobał Ci się ten odcinek, możesz kupić nam kawę, zostać naszym Patronem, albo wesprzeć nas w inny sposób.
Fałszywa flaga na marszu 4 czerwca i teorie spiskowe o nieskończonej Ziemi #87
Po krótkiej przerwie Mateusz Cholewa i Wiola Myszkowska wracają ponownie razem z Prasówką z dezinformacji.
W najnowszym odcinku nie mogło zabraknąć pewnej niesławnej flagi, która rzekomo była trzymana przez uczestników Marszu 4 czerwca. Nie zabrakło także kolejnych teorii spiskowych, tym razem o nieskończenie płaskiej Ziemi, oraz o szczepionkach, nadającym ponoć numer MAC.
Wszystko to podane z dawką nawiązań do popkultury – czy wyłapaliście je wszystkie?
Linki do tekstów:
Ten podcast możemy wydawać m.in. dzięki wsparciu naszych słuchaczy. Jeśli podobał Ci się ten odcinek, możesz kupić nam kawę, zostać naszym Patronem, albo wesprzeć nas w inny sposób.
Do algorithms choose our leaders? Interview with Max Fisher #86
Everyday we hold in our hands one of the most advanced technologies based on artificial intelligence. It's in our phones, tablets and computers. The social media algorithms.
Recently, there has been a big discussion about chatbots and a possible risk of using them in massive production of misinformation. Meanwhile, algorithms already know that users of social platforms like to engage in outrageous, emotional, divisive, and judgmental content. That is why such content in promoted.
Our reaction to that kind of content not always stop on hitting a like-button. Sometimes what we read online convinces us to a certain point of view. Sometimes people take an offline action: for example, storm a pizza place or the Capitol.
Can algorithms influence us to vote for a particular candidate? Do they like to throw political misinformation at us? Can they make us change our political views? Do algorithms need to be turned off immediately?
We spoke with New York Times journalist, Max Fisher, about algorithms and their impact on the real world, including politics. On May 31 the premiere of his book "The Chaos Machine. The Inside Story of How Social Media Rewired Our Minds and Our World" took place in Poland.
Useful links:
1. https://www.szczeliny.pl/w-trybach-chaosu
Thanks to the support of our listeners, we can share this podcast with You. If you liked this episode, you can buy us a coffee, become our Patron or support us in other ways.
Czy algorytmy wybierają naszych przywódców? Rozmowa z Maxem Fisherem #86
Jedną z najbardziej zaawansowanych technologii w zakresie sztucznej inteligencji codziennie trzymamy w swoich rękach. Jest w naszych telefonach, tabletach i komputerach. To algorytmy mediów społecznościowych.
Ostatnio sporo dyskutuje się o chatbotach i ewentualnych zagrożeniach z ich strony w zakresie dezinformacji. Tymczasem na ten moment mamy już sporo badań i obserwacji, które sugerują, że potencjalnie niebezpieczna dla społeczeństwa technologia codziennie podrzuca nam przed oczy posty na platformach społecznościowych. Wie, że angażują nas treści oburzające, emocjonalne, pogłębiające podziały i wydające osądy. Dlatego właśnie takich treści nam dostarcza.
Nasza reakcja na nie nie zawsze ogranicza się do dania lajka. Czasami to, co czytamy w sieci, jest w stanie zmienić nasze spojrzenie na świat, przekonać do jakiegoś poglądu, zdarzało się, że do podjęcia działania offline – na przykład szturmu na pizzerię czy na Kapitol.
Czy algorytmy są w stanie wpłynąć na to, na kogo zagłosujemy w wyborach? Czy lubią podrzucać nam dezinformację okołopolityczną? Czy są w stanie sprawić, że zmienimy nasze poglądy polityczne? Czy algorytmy trzeba natychmiast wyłączyć?
O algorytmach i ich wpływie na świat realny, w tym politykę, porozmawialiśmy z Maxem Fisherem, dziennikarzem New York Timesa. 31 maja w Polsce odbyła się premiera jego książki zatytułowanej „W trybach chaosu. Jak media społecznościowe przeprogramowały nasze umysły i nasz świat”.
Wypowiedzi Maxa Fishera czytał Krzysztof Zimoch.
Ten podcast możemy wydawać m.in. dzięki wsparciu naszych słuchaczy. Jeśli podobał Ci się ten odcinek, możesz kupić nam kawę, zostać naszym Patronem, albo wesprzeć nas w inny sposób.
Antyukraińska dezinformacja, zamknięte granice i grillowanie - prasówka z dezinformacji. #85
Po raz kolejny omawiamy fałszywe treści, które mogą być wykorzystane do szerzenia antyukraińskiej dezinformacji. Pierwsza z nich dotyczy mężczyzny, który zaatakował policjanta siekierą. Czy był Ukraińcem? Policja zaprzecza.
Czy faktem jest, że wysokość limitu wypłaty gotówki w bankomacie zależy od narodowości albo języka systemu? Czy jeśli przestawimy go na ukraiński, to limit będzie większy?
Poza tym omówimy przykład mylącego opisu: ”Natychmiastowe zamknięcie granic Polski”. Jeśli zastanawiacie się, czy czegoś nie przeoczyliście (wszak zamknięcie granic to nie byle co), to warto sprawdzić tę informację.
Na koniec odpowiadamy na wiadomości od słuchaczy i czytelników, czyli powrót sprawy grillowania na balkonie.
Przydatne linki:
Kim jest Jerzy Weber? Michał Połzun i analitycy Demagoga #84
Dla jednych dr. inż. Jerzy Weber. Dla innych swojski „pan Jurek”. Kim tak naprawdę jest Jerzy Weber, czyli facebookowy profil promujący dezinformację o 5G. W kolejnym odcinku podcastu Demagoga rozmawiamy z naszymi analitykami: Adamem Majchrzakiem oraz Łukaszem Grzesiczakiem, a także Michałem Połzunem, ekspertem od radiokomunikacji. Wspólnie przyglądamy się wątkom ze śledztwa Demagoga na temat Jerzego Webera. Kim tak naprawdę jest? Co znajduje się w jego poradniku? I jaką rolę odgrywa w tym ponczo dla konia? Dowiecie się słuchając tego odcinka!
Bio: Michał Połzun - ekspert od radiokomunikacji. 20 lat temu zaczynał od UMTS, teraz 5G. Przez długi czas zajmował się radiolokacją w Międzynarodowym Związku Telekomunikacyjnym ITU. Zawodowo tropił i analizował obce stacje i transmisje radiowe, teraz tropi również fake newsy.
Antyukraińska propaganda i dezinformacja klimatyczna - prasówka z dezinformacji #83
Kolejny raport Demagoga przygotowany wraz z Instytutem Monitorowania Mediów dotyczący antyukraińskiej propagandy w mediach społecznościowych. Kto tym razem trafił do zestawienia dziesięciu najpopularniejszych kont, które regularnie publikują antyukraińskie wpisy Twitterze i Facebooku?
Antyukraińska dezinformacja nie ustępuje, a w sieci znowu pojawiają się m.in. informacje sugerujące, że Ukraińcy dzięki nadaniu numeru PESEL będą mogli głosować w nadchodzących wyborach.
Skończymy rozmową o pogodzie, ale daleką od small talku. Czy ochłodzenie w majówkę jest dowodem na to, że nie ma czegoś takiego jak ocieplenie klimatu? O tym porozmawiamy w kolejnym odcinku Prasówki z dezinformacji.
Przydatne linki!
Chłodna majówka nie jest dowodem, że globalne ocieplenie to mit
Antyukraińska propaganda w mediach społecznościowych – luty i marzec
Czy prawo nadąża za technologią? Rozmowa z Małgorzatą Fraser #82
Elon Musk kilka miesięcy temu przejął Twittera. Niebieska plakietka, która była używana do oznakowania zweryfikowanych kont osób publicznych, marek i instytucji, dzięki której wiedzieliśmy, że nikt się pod nich nie podszywa, dzisiaj oznacza de facto tyle, że ktoś opłaca twitterową subskrypcję. W niedługim czasie pojawiły się konta, które podszywały się pod realne osoby, czy firmy publikując dezinformujące treści.
Na Facebooku, Instagramie czy TikToku nadal szerzy się dezinformacja. Jak wpłynie na to sztuczna inteligencja, która potrafi już nie tylko odpowiedzieć nam na szereg pytań, ale i stworzyć obrazek, wyglądający jak zdjęcie z aresztowania Donalda Trumpa?
Technologia rozwija się szybko. O wiele wolnej zachodzą zmiany w prawie czy regulacjach nowych technologii.
O tym porozmawiamy z Małgorzatą Fraser – dziennikarką zajmującą się m.in. rozwojem nowych technologii i autorką podcastu Techspresso.cafe.
Unia zakazuje grillowania, a Ukraińcy kradną pomoc humanitarną? Prasówka z Dezinformacji #81
Wyjątkowo w tym tygodniu zamiast rozmowy z gościem publikujemy kolejny odcinek Prasówki z Dezinformacji. Nie martwcie się, odcinek z ekspertem pojawi się już niedługo.
Tymczasem w kolejnym epizodzie Prasówki Wiola i Mateusz zagłębiają się w dezinformację dotyczącą jedzenia. W odcinku sprawdzamy, czy Unia chce Polaków pozbawić świeckiej tradycji grillowania w majówkę, oraz analizujemy doniesienia o sprzedawaniu pomocy humanitarnej przez Ukraińców.
Przydatne linki:
USA wywołało wojnę w Ukrainie, a UE zakaże grillowania? Fałsz!
Ukraiński sklep kradnie produkty z pomocy humanitarnej? Fałsz!
Protesty we Francji, gotująca się woda i fałszywe informacje o ukraińskich żołnierzach - prasówka z Dezinformacji #80
Prasówka z dezinformacji! Po raz kolejny rozmawiamy na temat dezinformujących treści, które obiegły internet w ciągu ostatnich dwóch tygodni. Tym razem sprawdzimy, czy we Francji służby mundurowe przyłączyły się do protestów przeciwko podwyższeniu wieku emerytalnego. Opowiemy też o innych dezinformujących treściach, które mogą się pojawić w kontekście różnego rodzaju manifestacji.
Zajrzymy na front wojny w Ukrainie – a raczej za linię frontu, jak ustalili entuzjaści geolokalizacji. Właśnie tam nakręcono film, który miał rzekomo przedstawiać ukraińskiego żołnierza znęcającego się nad kobietą.
Poza tym odpowiemy na pytanie, czy w nadchodzących wyborach będzie można utworzyć komisje wyborczą w kościele oraz, czy dwukrotnie przegotowana woda jest szkodliwa dla zdrowia. Nie odpowiemy za to na pytanie, czy Szczecin istnieje (?).
Przydatne linki:
Ukraiński żołnierz znęca się nad kobietą? To wideo jest propagandą
Komisja wyborcza w kościele, a przewodniczącym ksiądz? Fałsz!
Trzy lata w pandemii – rozmowa z Dawidem Myśliwcem #79
Opis: W marcu 2020 roku Światowa Organizacja Zdrowia ogłosiła stan pandemii. COVID-19 zagościł w międzynarodowej świadomości na kilka lat. Doniesienia o nowym wirusie spowodowały pojawienie się wielu fałszywych informacji, które prostować starali się naukowcy i popularyzatorzy nauki, tacy jak Dawid Myśliwiec.
Z założycielem kanału Uwaga! Naukowy Bełkot rozmawiamy o tym, jak wyglądała komunikacja o pandemii w poprzednich latach, jakie strategie przekazywania wiedzy zdały egzamin, a które zupełnie zawiodły. Bio: "Dawid Myśliwiec jest doktorem nauk chemicznych, polskim twórcą internetowym i założycielem dwóch kanałów popularnonaukowych w serwisie YouTube – Uwaga! Naukowy Bełkot i Wyłącznie Naukowy Bełkot. Na kanałach można znaleźć filmowe opracowania rozmaitych zagadnień z przeróżnych dziedzin nauki ścisłych i przyrodniczych, ciekawostki oraz dłuższe, dokumentalne formy. Ponadto Dawid prowadzi autorski podcast „Przegadana Godzina”. Od 2010 roku regularnie pojawiał się na polskich Festiwalach Nauki i konkursach naukowych. Jest laureatem wielu nagród oraz autorem kilku książek, które sprzedały się łącznie w liczbie ponad 50 tysięcy egzemplarzy."
Przydatne linki:
- Podcast Dawida „Przegadana Godzina”.
- Kanał Dawida na YouTube „Uwaga! Naukowy Bełkot”.
- Nasz tekst o Jerzym Ziębie „Gdzie króluje Jerzy Zięba? „Ukryte” terapie w sieci”.
- Nasz podcast o Jerzym Ziębie „Śledztwo Frontstory.pl i analiza Demagoga. Prawda o Jerzym Ziębie”.
- Kurs Demagoga "Jak rozmawiać o fake newsach z osobami, które w nie wierzą?".
“77 antyukraińskich wpisów na godzinę. Robaki, bezmięsna dieta i rosyjskie fejki - Prasówka z Dezinformacji” #78
Co dzieje na froncie wojny informacyjnej dotyczącej inwazji Rosji na Ukrainę? W kolejnej prasówce z dezinformacji zajrzymy do raportu Demagoga i IMM podsumowującego styczeń pod kątem antyukraińskiej propagandy. Sprawdzimy też, jak wygląda sytuacja na „nowych regionach rosyjskich” (jak twierdzą rosyjskie media), czyli m.in. w anektowanych i okupowanych przez Rosjan Ługańsku i Doniecku.
Poza tym wrócimy do tematu żywienia, a konkretnie do dezinformacji na temat diety bezmięsnej. I do robaków. Dezinformacja o zmuszaniu do jedzenia robaków nie odpuszcza.
Wielka Lechia – czy to tylko nieszkodliwa historyjka z internetu? #77
Dawno, dawno temu, istniało imperium Wielkiej Lechii, tak duże, że nie mieściło się na mapach i tak potężne, że skutecznie opierało się Rzymianom. Mieszkali w nim Słowianie: kochający wolność lud pochodzenia aryjskiego. Żyliby spokojnie, gdyby nie kosmiczna rasa reptilian, która dąży do przejęcia władzy na Ziemi. Walka trwa już setki lat, a wrogowie są podstępni: wywołują bratobójcze wojny, w których Słowianin zabija Słowianina, podstawiają zmiennokształtnych agentów, którzy zajmują najwyższe stołki, a na ich stronę przeszli już Żydzi, Niemcy, katolicy i przekupieni naukowcy, którzy fałszują prawdę historyczną. Słowianie zdają się być ostatnią deską ratunku dla Ziemi.
To najbardziej barwna wersja teorii o tzw. „Wielkiej Lechii”, połączona z teoriami spiskowymi i wątkami fantastycznymi. Wersja bez kosmitów to alternatywna, niepoparta wiarygodnymi dowodami opowieść o pochodzeniu Polaków. Publikacje na jej temat mylone są z naukowymi, tymczasem historycy kwalifikują je jako pseudonaukowe. Opiera się na niej wiele dezinformujących treści, z którymi stykają się nie tylko fact-checkerzy, ale też naukowcy. Właśnie dlatego w Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie zorganizowano „wystawę interwencyjną”, zatytułowaną „Wielka Lechia - wielka ściema”.
W tym odcinku Podcastu Demagoga zwiedzimy tę wystawę i rozmawiamy z jej kuratorami: historyczką i archeolożką Ewelina Siemianowską z Muzeum Powstania Państwa Polskiego w Gnieźnie oraz historykiem Arturem Wójcikiem z Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Mówimy o tym, jak rozmawiać o pseudonauce i teoriach spiskowych, dlaczego w ogóle warto o nich rozmawiać? Po co takie mity są tworzone i w jaki sposób mogą negatywnie działać na odbiorców.
Każą jeść robaki i zabierają warzywa? – Prasówka z dezinformacji #76
W ostatnich tygodniach dezinformacja eksploruje tematykę… nazwijmy to, kulinarną. Nadal możemy trafić na informacje dotyczące robaków i ich szkodliwości, do których jedzenia się nas rzekomo zmusza. Równolegle pojawiają się wieści o ograniczeniach przy zakupie warzyw. Ile jest w nich faktów?
Poza tym zajrzymy na jeden z frontów wojny w Ukrainie, czyli front wojny informacyjnej. Tym razem: wieści z okupowanego przez Rosjan Mariupola.
Unia bierze się za platformy społecznościowe. Co zmieni DSA? #75
Już wkrótce wejdzie w życie Digital Service Act (DSA), czyli akt o usługach cyfrowych. Co wprowadzą nowe regulacje i czy będą one rozwiązaniem problemów dotyczących walki z dezinformacją?
Pakiet zmian prawnych przygotowanych przez Parlament Europejski nałoży nowe obowiązki, m.in. na platformy społecznościowe. W podcaście Demagoga razem z Dorotą Głowacką, prawniczką w Fundacji Panoptykon odpowiadamy na pytania dot. tego, jak nowe regulacje wpłyną na walkę z dezinformacją.
Dorota Głowacka - prawniczka w Fundacji Panoptykon, w której zajmuje się zagadnieniami związanymi z ochroną praw człowieka w kontekście nowoczesnych technologii, w szczególności regulacją platform internetowych.
Jak wytresować algorytm i publikować odpowiedzialnie? #74
W mediach społecznościowych sporo się dyskutuje na temat tego, skąd czerpać informacje. Mniej jest o tym, jak je przekazywać etycznie. W czasach, kiedy nie jesteśmy tylko konsumentami treści, ale też ich twórcami to równie istotna kwestia.
Czy fakty autentyczne przestały być błędem językowym? Dlaczego w na tablicy w mediach społecznościowych cały czas pojawiają nam się ludzie wykonujący taniec Wednesday i czy algorytm da się wytresować, aby podrzucił nam idealną półkę do mieszkania? Przede wszystkim jednak spróbujemy odpowiedzieć na pytanie: co to znaczy publikować odpowiedzialnie?
W następnym odcinku podcastu Demgoga gościnią jest dr Katarzyna Bąkowicz z Uniwersytetu SWPS: specjalistka od komunikacji, dezinformacji i manipulacji medialnej.
Bio: dr Katarzyna Bąkowicz, komunikolożka i medioznawczyni
Strateżka i doradczyni komunikacji biznesowej i medialnej: projektuje i wdraża rozwiązania z komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej. Wspiera działania wizerunkowe organizacji w obszarze PR i CSR. Realizowała projekty dla takich firm jak: Allegro, Henkel, Microsoft, czy Enea SA. Adiunktka i wykładowczyni akademicka Uniwersytetu SWPS. Współtwórczyni Central European Digital Media Observatory, gdzie zajmuje się badaniami naukowymi z zakresu dezinformacji oraz realizuje projekty komunikacyjne. Asesorka European Fact-Checking Standards Network, członikini zarządu Rady Reklamy. Ekspertka UN Global Compact i kierowniczka Grupy Roboczej ds. Etycznej i Odpowiedzialnej Komunikacji. Autorka i producentka programów radiowych i telewizyjnych z obszaru biznesu i komunikacji.
Rok od rosyjskiej inwazji - Prasówka z Dezinformacji #73
24 lutego 2022 roku świat obiegła informacja o rozpoczęciu pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę. W mediach społecznościowych zaroiło się od fałszywych informacji, które do dziś starają się wykrzywić obraz wojny, a także uderzają w ukraińskich uchodźców.
Mateusz Cholewa wraz z Wiolą Myszkowską w kolejnym odcinku Prasówki z Dezinformacji przyglądają się, jak zmieniały się narracje dotyczące konfliktu. Sprawdzają również, jakie nowe formy przybiera antyukraińska dezinformacja.
Śledztwo Frontstory.pl i analiza Demagoga. Prawda o Jerzym Ziębie #72
O Jerzym Ziębie słyszał prawie każdy. Popularyzator medycyny alternatywnej jest obecny w mediach społecznościowych od wielu lat, a wydana przez niego książka “Ukryte Terapie” przez niektórych nazywana jest kultową.
Jak się jednak okazuje, nie wszystko w jego przeszłości jest jasne. W rozmowie z Mariuszem Sepioło z Fundacji Reporterów (Frontstory.pl) omawiamy dziennikarskie śledztwo, które wykazało powiązania Jerzego Zięby z kilkoma zagranicznymi firmami oraz analizę Demagoga punktującą szkodliwe teorie głoszone przez “niezależnego dziennikarza, publicystę i autora książek”.
Jaki swój udział ma w nich Jerzy Zięba i kim są osoby z nim współpracujące, o tym dowiesz się, słuchając tego odcinka podcastu.
Mariusz Sepioło - dziennikarz Frontstory.pl, autor kilku książek reporterskich.