Prawnik na budowie
By Łukasz Mróz
Prowadzący - Łukasz Mróz, radca prawny, partner Mróz Radcy Prawni Sp. p.
Prawnik na budowieApr 14, 2022
#137 Jarosław Cholewiński - sytuacja na rynku stali
Czy brak waloryzacji kontraktów doprowadzi w obecnej sytuacji rynkowej do ich porzucania przez wykonawców?
Takie pytanie zadałem na swoim profilu na LinkedIn. Jedną z osób, które udzieliły odpowiedzi był Pan Jarosław Cholewiński, Dyrektor Sprzedaży Wyrobów Segmentu Profili w Stalprodukt S.A. W jego ocenie branża udźwignie obecne problemy.
W nagraniu znajdziesz wiele ciekawych uwag na temat tego, na czym stoi rynek stali na początku kwietnia 2022 r., czego można oczekiwać w najbliższej przyszłości oraz do jakich działań powinny skłonić nas na przyszłość obecna sytuacja.
----
Link do informacji o szkoleniu
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#136 Kamil Furman - ryzyko wykonawcy porzucającego kontrakt publiczny
Czy brak waloryzacji kontraktów doprowadzi w obecnej sytuacji rynkowej do ich porzucania przez wykonawców?
Takie pytanie postawiłem w ankiecie na swoim profilu na Linkedin. Dostępne odpowiedzi?
Tak, będzie tego sporo
Tak, ale nie w dużej skali
Nie, branża (znowu) wytrzyma
Głos oddało 368 osób, więc mamy całkiem pokaźną grupę do oceny. Jak odpowiadali ankietowani?
55% uznało, że dojdzie do wielu przypadków zerwania współpracy. 33% widzi takie ryzyko, ale nie w znacznej skali. 12% stoi na stanowisku, że porzucania kontraktów nie będzie, a branża poradzi sobie z obecną zawieruchą w realizacji robót.
Część z osób, które zagłosowały w ankiecie podzieliła się ze mną szerzej swoją opinią na temat ryzyka porzucania konaktów. Jedną z nią usłyszysz w tym odcinku. Jest nią Pan Kamil Furman, Dyrektor Działu Prawnego i Compliance w Eurovia S.A.
#135 Porozmawiajmy o... waloryzacji (część I)
#134 Od czego można uzależnić zapłatę wynagrodzenia wykonawcy?
1. Prawidłowo wystawiona faktura własna wykonawcy,
2. Protokół odbioru podpisany przez wykonawcę i inspektora nadzoru,
3. Faktury wystawione wykonawcy przez podwykonawców,
4. Potwierdzenia zapłaty faktur podwykonawców.
Takie cztery rodzaje dokumentów konieczne dla zapłaty wynagrodzenia umowa łącząca wykonawcę z zamawiającym. Pakiet całkiem standardowy w realiach rynkowych. Kiedy jednak ten pakiet wziął na tapet Sąd Najwyższy okazało się, że nie wszystkie z tych elementów mogą być skutecznie podnoszone przez inwestora jako podstawa odmowy zapłaty. SN przy okazji przekrojowo odniósł się do tego, gdzie przebiega granica zastrzegania warunków, które musi spełnić wykonawca, aby jego faktura została opłacona.
----
Link do informacji o szkoleniu - https://bit.ly/3LRYxrU
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#133 dr Rafał Cieślak - Partnerstwo Publiczno-Prywatne
Miałem ogromną przyjemność spotkać się online z dr Rafałem Cieślakiem jednym z najlepszych prawników w Polsce od Partnerstwa Publiczno-Prywatnego., Rozmawialiśmy o PPP właśnie. Urodziło się z tego 90 minut wyładowanych wiedzą o realiach tego modelu w Polsce.
Rozmawialiśmy m.in. o tym
- czym NIE jest PPP
- z czym w praktyce powinni się liczyć zamawiający myśląc o tym modelu działania
- w jakich inwestycjach PPP jest wykorzystywane w Polsce
- co blokuje szersze stosowanie PPP przez zamawiających (a nie powinno)
- czy rodzime firmy są zainteresowane wejściem w rolę partnera prywatnego i - co ważniejsze - jak wyglądają ich kompetencje do wystąpienia w tej roli
Z czystym sumieniem mogę powiedzieć, że odsłuchanie materiału będzie dobrze wykorzystanym czasem.
----
Link do informacji o szkoleniu - https://bit.ly/3LRYxrU
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#132 Piotr Mazuro - problemy budownictw A.D. marzec 2022
W trakcie lajwa dotyczącego waloryzacji mój znamienity kolega Piotr Mazuro z kancelarii Mazurkiewicz Cieszyński Mazuro i Wspólnicy był na tyle uprzejmy, żeby podzielić się swoimi przemyśleniami co do obecnej sytuacji na rynku budowlanym.
-----
Link do informacji o szkoleniu - https://bit.ly/3LRYxrU
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#131 UZP - wojna w Ukrainie może uzasadniać waloryzację
„Konflikt zbrojny w Ukrainie oraz jego transgraniczne, gospodarcze skutki, przejawiające się np. przerwaniem łańcucha dostaw, niedostępnością materiałów, wzrostem cen materiałów i kosztów robocizny, a także wyjazdem z Polski pracowników będących obywatelami Ukrainy, zakwalifikować można jako zewnętrzne zjawisko, którego nie można było przewidzieć, pomimo zachowania należytej staranności i mieszczące się w dyspozycji art. 455 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp”.
To fragment opinii Urzędu Zamówień Publicznych, dotyczącej możliwości modyfikacji umów o zamówienie publiczne. Fragment, który jak zakładam będzie cytowany przez wielu wykonawców w pismach, które będą kierowali do zamawiających w sprawie waloryzacji swojego wynagrodzenia. Zresztą sami zamawiający z uśmiechem mogą też przyjąć to, że mogą palcem wskazać w dokumencie, gdzie UZP napisał, że Ukraina = możliwość aneksowania umowy.
Link do opinii - https://bit.ly/35fGvz5
-----
Link do informacji o szkoleniu - https://bit.ly/3LRYxrU
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#130 Potrącenie mimo zakazu covidowego? Nieskuteczne!
Dobra wiadomość – zarówno dla wykonawcy, który wygrał przed sądem 215.000 zł, jak i wszystkich innych, którym zamawiający potrącił kary z wynagrodzenia, pomimo covidowego zakazu. Kolejny sąd okręgowy opowiada się za kategorycznym stosowaniem zakazu i potwierdza nieskuteczność potrąceń dokonanych pomimo przepisu art. 15r(1) ustawy covidowej.
-----
Link do informacji o szkoleniu - https://bit.ly/3LRYxrU
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#129 Łatwe obejście zakazu cesji
Zakaz cesji jest klasykiem klauzul umownych w kontraktach budowlanych. Nie każdy zdaje sobie jednak sprawę z tego, że zakaz cesji wpisany w umowę to często bardzo dziurawy płot, przez który bez problemu przejdzie osoba, która rzuci okiem na kilka wyroków polskich sądów. W odcinku opowiadam o tych dziurach. Czy z nich skorzystasz/załatasz je, zależy już od Ciebie.
-----
Link do informacji o szkoleniu - https://bit.ly/3LRYxrU
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#128 Odstąpienie od umowy przez nieterminowość robót
Ten odcinek to fragment webinaru charytatywnego. Zbieraliśmy w nim środki na pomoc dzieciom z ukraińskich domów dziecka. Wsparcie zapewnia im Stowarzyszenie SOS Wioski Dziecięce. Możesz wesprzeć tą akcję dokonując darowizny tutaj.
Pełne nagranie webinaru znajdziesz na moim kanale na youtube
-----
Link do informacji o szkoleniu - https://bit.ly/3LRYxrU
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#127 Wojna w Ukrainie - siła wyższa
W kolejnym odcinku mówię o wojnie w Ukrainie jako sile wyższej. Co wykonawca powinien wziąć pod uwagę w kontekście prowadzonych inwestycji?
☑️ umowy często zawierają zarówno definicję siły wyższej, jak i procedury związane z jej wystąpieniem – zobacz czy i jak kwestie te rozpisano w Twoich kontraktach
☑️ umowa nie mówi nic na ten temat? zrób szybki test – czy można powiedzieć o zdarzeniu, które jest: (1) zewnętrzne, (2) niemożliwe do przewidzenia, (3) o skutkach, którym nie można zapobiec?
☑️ istotne jest miejsce, w którym wystąpił wpływ wojny na umowę, a nie to, w jakim kraju trwa wojna
☑️ wpływ w kontekście polskich wykonawców to przede wszystkim wyjazdy ukraińskich pracowników oraz kwestie dostaw (zarówno pod względem dostępności, jak i cen), także w postaci „łańcucha wpływu” o dużej ilości ogniw pomiędzy wojną a sytuacją na polskiej budowie; doniosłe znaczenie mają też koszty „mniej budowlane”, jak chociażby ceny paliw
☑️ siła wyższa otwiera wykonawcy drzwi do uniknięcia odpowiedzialności za naurszenie umowy (np. kary umowne za nieterminowe zakończenie robót) oraz negocjowania zmiany umowy (przede wszystkim co do terminów oraz wynagrodzenia)
-----
Link do informacji o szkoleniu - https://bit.ly/3LRYxrU
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#126 Wojna w Ukrainie - zawiadomienie inwestora
#125 Nie wykonanie 100% robót - brak realizacji umowy czy wada?
Rzecz wydaje się oczywista. Jeżeli wykonawca nie zrealizował 100% robót umowa nie jest zakończona. W takim kontekście przedwczesne są rozmowy o odbiorze i wadach robót. Wykonawca wciąż realizuje umowę.
Jednak teoria ma to do siebie, że zdarza jej się zebrać ciężkie ciosy w konfrontacji z rzeczywistością. Jak wygląda to w tym przypadku?
- Wykonawca nie pomalował jednej ściany w jednym z pomieszczeń wybudowanego przez siebie biurowca.
- Wykonawca nie zamontował jednego z kilkunastu tysięcy krzesełek na trybunach zrealizowanego stadionu.
- Wykonawca nie zamontował parapetu przy jednym z okien w rozbudowanym budynku urzędu.
Trzymając się żelaznej logiki – umowa zakładała odpowiednio (1) pomalowanie 100% ścian, (2) montaż 100% krzesełek, (3) montaż 100% parapetów. Jednak chyba nie tylko mnie będzie uwierała w tym zestawieniu adekwatność szafowania zwrotem „roboty nie zostały wykonane”.
W odcinku mówię o detalach tego problemu oraz swojej propozycji jego ugryzienia.
-----
Link do informacji o szkoleniu - https://bit.ly/3LRYxrU
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#124 Zamawiający odpowiada za szkody wykonawcy
Czy p.z.p. zabrania zamawiającemu naprawienia szkody, którą wyrządził wykonawcy?
Sądzę, że po odpowiedź na to pytanie wystarczyłoby udać się do piaskownicy okupowanej przez grupę przedszkolaków. W końcu świadomość tego, że jeżeli zrobisz komuś coś złego, powinieneś zadbać o tym, żeby znowu było mu dobrze, to jedna z fundamentalnych zasad, które urządzają nasze życie.
Okazuje się jednak, że nie stało to na przeszkodzie powstania wątpliwości po stronie zamawiającego. Zamawiającego, który jak sam przyznaje doprowadził swoim działaniem do wydłużenia czasu realizacji robót. W związku z tym wydłużeniem wykonawca dostał po kieszeni wzrostem kosztów realizacji robót. I po wyrównanie tych kosztów zwrócił się do zamawiającego. Jaką wątpliwość miał w tym kontekście zamawiający? "Czy pozasądowe porozumienie między stronami umowy w sprawie odszkodowania dla wykonawcy będzie naruszeniem przez zamawiającego ustawy p.z.p.?"
Mniejsza więc o elementarne zasady i zdrowy rozsądek. Ważne, żeby p.z.p. się zgadzało. A - jak wnioskuję z pytania - w ocenie zamawiającego, który zadał pytanie, p.z.p. ma jeden święty i nadrzędny cel: ani kroku od warunków ustalonych w umowie, nawet jeżeli to zamawiający dał ciała.
O tej i kilku innych myślach, które nasunęły mi się po lekturze pytania zamawiającego mówię w kolejnym odcinku.
-----
Link do info o szkoleniu Umowy budowlane 3.0 - https://bit.ly/3EIn3Xp
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#123 Zamawiający odpowiada za błędny przedmiar
Kolejne sprawa, w której wykonawca wychodzi z tarczą z potyczki z ryczałtem, zamawiającym i błędem przedmiaru. Kilka istotnych wątków, które przewijają się w wyroku:
- w ocenie ryzyka ryczałtu należy wziąć poprawkę na stopień skomplikowania inwestycji
- błędy przedmiaru są przejawem nielojalnego działania zamawiającego i on powinien ponieść koszty tych nieprawidłowości
- nawet jeżeli wykonawca złożył w umowie oświadczenie o zbadaniu dokumentacji i wyłączeniu roszczeń z tytułu jej niedociągnięć weźmy pod uwagę: (1) czy błędy były w ogóle możliwe do wykrycia na papierze, (2) z jak dużym nakładem czasu wiązałoby się stwierdzenie błędów, (3) ile czasu miał wykonawca pomiędzy otrzymaniem dokumentacji a złożeniem oferty.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 24 listopada 2021 r., V ACa 473/21
-----
Link do info o szkoleniu Umowy budowlane 3.0 - https://bit.ly/3EIn3Xp
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#122 Kary za naruszenie terminów etapów - 3 uwagi praktyczne
Jestem zwolennikiem stosowania kar umownych za naruszenie terminów danych etapów robót. Bardziej przekonują mnie jako narzędzie stałego skłaniania wykonawcy do trzymania się harmonogramu prac.
W odcinku dzielę się 3 elementami, na które warto zwrócić uwagę negocjując konkretną treść postanowienia, które reguluje takie kary.
-----
Link do info o szkoleniu Umowy budowlane 3.0 - https://bit.ly/3EIn3Xp
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#121 Bezpodstawne wzbogacenie inwestora robotami podwykonawcy
Podwykonawcy nie zawsze są dostatecznie zdeterminowani, żeby zgłosić się inwestorowi. Nie brakuje im jednak determinacji, żeby szukać możliwych sposobów uzyskania od niego zapłaty, jeżeli generalny wykonawca okaże się niewypłacalny.
Rozglądając się za ostatnimi deskami ratunku podwykonawcy zwracają się czasami w kierunku bezpodstawnego wzbogacenia inwestora. O rozliczeniach wg bezpodstawnego wzbogacenia na trójkącie INW-GW-PW wielokrotnie wypowiadały się sądy. Wypowiadały się dość powściągliwie i w sposób niezbyt satysfakcjonujący dla podwykonawców.
W kolejnym odcinku podcastu opowiem o świeżym wyroku, w którym sąd stwierdził kategorycznie, że nawet jeżeli podwykonawca nie mógłby żądać od inwestora zapłaty na podstawie solidarnej odpowiedzialności (art. 647[1] k.c.) to z pewnością mógłby się o nią upomnieć powołując się na bezpodstawne wzbogacenie (art. 405 i n k.c.).
-----
Link do info o szkoleniu Umowy budowlane 3.0 - https://bit.ly/3EIn3Xp
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#120 Waloryzacja przez wzrost cen materiałów budowlanych (cz. 2)
Waloryzacja" jest słowem, które w mojej skrzynce mejlowej walczy od pewnego czasu o topowe miejsce, śmiało rzucając wyzwanie takim klasykom jak "kary umowne" czy "roboty dodatkowe".
Obecna sytuacja cen materiałów budowlanych nie jest debiutem tego problemu na sądowych salach rozpraw. Chociażby w 1924 r. Sąd Najwyższy pisał o zdjęciu odpowiedzialności z wykonawcy dzieła, któremu cena materiału wzrosła o 200%. W odcinku odwiedzam zdecydowanie świeższe rejony orzecznicze. Opowiadam o dwóch wyrokach SN, które można zaliczyć do klasyki gatunku, jeżeli chodzi o domaganie w sądzie się zwiększenia wynagrodzenia za roboty budowlane.
Będąc bardziej precyzyjnym - opowiadam o jednym z nich. Materiał okazał się na tyle obszerny, że podzieliłem całość na dwa nagrania.
-----
Link do info o szkoleniu Umowy budowlane 3.0 - https://bit.ly/3EIn3Xp
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#119 Waloryzacja przez wzrost cen materiałów budowlanych (cz. 1)
"Waloryzacja" jest słowem, które w mojej skrzynce mejlowej walczy od pewnego czasu o topowe miejsce, śmiało rzucając wyzwanie takim klasykom jak "kary umowne" czy "roboty dodatkowe".
Obecna sytuacja cen materiałów budowlanych nie jest debiutem tego problemu na sądowych salach rozpraw. Chociażby w 1924 r. Sąd Najwyższy pisał o zdjęciu odpowiedzialności z wykonawcy dzieła, któremu cena materiału wzrosła o 200%. W odcinku odwiedzam zdecydowanie świeższe rejony orzecznicze. Opowiadam o dwóch wyrokach SN, które można zaliczyć do klasyki gatunku, jeżeli chodzi o domaganie w sądzie się zwiększenia wynagrodzenia za roboty budowlane.
Będąc bardziej precyzyjnym - opowiadam o jednym z nich. Materiał okazał się na tyle obszerny, że podzieliłem całość na dwa nagrania.
-----
Link do info o szkoleniu Umowy budowlane 3.0 - https://bit.ly/3EIn3Xp
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#118 Zmniejszenie kary umownej do symbolicznej kwoty
Czy sądy powinny miarkować kary umowne naliczane przez inwestorów do symbolicznych kwot? A może w ten sposób pozwolilibyśmy wykonawcom na lekceważące podejście do ich obowiązków "Bo sąd i tak zmniejszy mi tą karę do mikropoziomu"?
Kiedy przygotowaliśmy kilka lat temu dla DGP zestawienie ciekawszych wyroków w sprawach budowlanych wzięliśmy przy okazji na tapet kwestię miarkowania. Sprawdziliśmy w kilkudziesięciu wyrokach jakimi konkretnymi liczbami kończyło się zmniejszanie kar przez sąd. W przypadku sądów apelacyjnych średnia oscylowała w okolicach 50%. Czy można to uznać za uczciwe podejście do tematu? W końcu dzielenie się po równo to proporcja, którą nawet przedszkolak uznałby za bardzo sprawiedliwą.
Nieszczególnie przekonuje mnie to w kontekście zmniejszania kar. Sądzę, że jego granica powinna zostać zdecydowanie przesunięta w kierunku zera, a symboliczne kary umowne nie są niczym złym.
-----
Link do opisu szkolenia "Umowy budowlane 3.0"
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#117 Ratalne przekazywanie dokumentacji i kary umowne
1. Czy nie zachowanie przez wykonawcę umownej procedury zmiany terminu końcowego oznacza, że powinien być on obciążony karami umownymi za przekroczenie tego terminu?
2. Czy wykonawca musi formalnie zawiadomić inwestora o problemie w realizacji robót, nawet jeżeli inwestor ma świadomość jego wystąpienia?
3. Czy z faktu braku wpisania jakiejś okoliczności w dzienniku budowy wynika urzędowe zaświadczenie, że nie miała ona miejsca?
4. Czy ratalne przekazywanie dokumentacji przez inwestora zwalania wykonawcę z kar za naruszenie terminu zakończenia robót?
Te cztery wątki pojawiły się w jednym wyroku, który omawiam w podcastowym zakończeniu 2021 r.
-----
Link do info o szkoleniu Umowy budowlane 3.0 - https://bit.ly/3EIn3Xp
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#116 Dziennik budowy nie jest dokumentem urzędowym
Jest to jeden z wątków, które najbardziej rozgrzewają sekcję komentarzy pod moimi postami. Dlatego zanim ktoś przypisze mi dybanie na świętą księgę świata inżynierskiego chciałem uspokoić - tak, dziennik jest ważny i sądy nie twierdzą, że jest inaczej.
Jednak, żeby jakiś dokument otrzymał łatkę "urzędowy" w kontekście procesu sądowego na linii inwestor-wykonawca (a tego właśnie kontekstu dotyczy ten tekst) musi wpisać się w wymogi określone w przepisach k.p.c. A z wpisywaniem się dziennika budowy w owe wymogi jest jak z rzetelnym umieszczaniem wpisów w dzienniku na bieżąco przy realizacji inwestycji - nieszczególnie.
-----
Link do info o szkoleniu Umowy budowlane 3.0 - https://bit.ly/3EIn3Xp
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#115 Gwarancja odstąpienia przez wykonawcę
Idea była prosta i słuszna zarazem. Realizacja inwestycji budowlanej jest przedsięwzięciem wiążącym się ze znacznymi kosztami. Koszty te awansem pokrywa wykonawca, realizując roboty. Dajmy mu więc narzędzie zapewniające bezpieczeństwo jego interesom finansowym. Jednak teoria rozminęła się z praktyką.
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#114 Odbiór/oddanie/zakończenie robót - ostrożnie z terminologią w umowach
Oddanie/odbiór/zakończenie robót budowlanych. To pojęcia, których w prawniczym słowniku synonimów nie znaleźlibyśmy pod tą samą pozycją.
W umowach lubią jednak pojawiać się w takiej roli. Albo występować w różnych konfiguracjach, którym ucieka konsekwencja.
O potencjalnych konsekwencjach takiego braku konsekwencji mówię w tym fragmencie webinaru poświęconego bezusterkowym odbiorom robót budowlanych.
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#113 Dlaczego nie będziemy mieli standardowych umów budowlanych?
SPOILER ALERT - nie, to nie wina prawników.
#112 Inwestor musi opłacić też dostawę prefabrykatów (omówienie wyroku)
Sądy w swoich wyrokach dość liberalnie podchodzą do tego, jakie firmy mogą zgłosić się do inwestora po solidarną zapłatę. Oczywistym jest, że może sobie na to pozwolić podwykonawca robót budowlanych. W ostatnim czasie zapadło jednak kilka wyroków na korzyść firm, które do tej pory traktowaliśmy raczej jako dostawców, nie mogących liczyć na dobrodziejstwo zapłaty przez inwestora.
Przykład takiego wyroku omawiam w tym odcinku. Dotyczy on firmy, która na potrzeby budowy realizowała prefabrykaty z żelbetu. Z nagrania dowiesz się, co przekonało sąd do tego, że może ona sięgnąć do portfela inwestor.
A na zachętę do odsłuchania ciekawy argument, po który sięgnął sąd uzasadniając dlaczego prefabrykacja też powinna być traktowana jako roboty budowlane:
"Dla kwalifikacji przedmiotu umowy nie ma również znaczenia, że roboty budowlane zostały zrealizowane poza palcem budowy (...). Istotne jest bowiem, czy przedmiotowe prace składają się na wykonanie obiektu, stanowiąc część składową finalnego rezultatu. Należy podkreślić, że prefabrykacja elementów żelbetowych konstrukcyjnych to technologia mająca zastąpić potrzebę wykonywania tego rodzaju robót na placu budowy, co służy przyspieszeniu inwestycji, nieuzależnieniu jej od czynników pogodowych oraz zmniejszeniu ilości osób koniecznych do wykonania prac na budowie."
Link do opisu szkolenia - https://bit.ly/3BbT48t
#111 Zapłata wykonawcy dopiero po przedstawieniu oświadczeń podwykonawców
Czy strony mogą w umowie uzależnić zapłatę wynagrodzenia od przedstawienia przez wykonawcę kompletu oświadczeń podwykonawców o rozliczeniu ich wynagrodzeń?
W praktyce w paragrafach umów regularnie spotkać można postanowienia zmierzające do wywołania tego skutku. Co ciekawe, od sądów oceniających spory można usłyszeć zarówno, że takie rozwiązanie jest nieważne, jak również, że jego zastrzeżenie było w pełni skuteczne. Diabeł, swoim zwyczajem, tkwi w szczegółach.
O tych szczegółach opowiadam biorąc na tapet dwa wyroki tego samego sądu, które na pierwszy rzut oka mogą się wydawać sprzeczne o 180 stopni. W jednym z nich sąd przyjął bowiem nieważność klauzuli umownej, a w drugim uznał, że nie narusza ona prawa.
#110 Roboty dodatkowe/zamienne - co wpisać w umowie?
Nieprzewidziane prace są na tyle powszechnym elementem procesu budowlanego, że w umowach często możemy przeczytać zdanie albo nawet kilka na ich temat. W odcinku mówię o 3 przykładach elementów, na które warto zwrócić uwagęm czytając takie paragrafy.
Link do opisu szkolenia - https://bit.ly/3BbT48t
#109 Żądanie od zamawiającego detali przygotowania PFU
Wykonawca zwrócił się do PKP PLK o przekazanie szeregu informacji dotyczących tego, na czym bazował zamawiający pracując nad określeniem przedmiotu zamówienia w zaprojektuj i buduj. Wśród nich były rzeczy takie jak:
- źródła wiedzy o cenach poszczególnych czynników i okoliczności wchodzących w skład przedmiotu zamówienia oraz mających wpływ na jego wykonanie
- wykaz inwestycji, z którymi zamawiający porównywał prace, których dotyczył przetarg
- elementy składowe wartości szacunkowej zamówienia
PKP PLK stwierdziła, że nie widzi dlaczego miałaby przekazywać takie dane. W jej ocenie nie były to bowiem informacje publiczne.
Ponieważ wykonawca miał na ten temat diametralnie inne zdania strony spotkały się ostatecznie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym.
Z odcinka dowiesz się, co od niego usłyszały.
Link do opisu szkolenia - https://bit.ly/3BbT48t
#108 Odpowiedzialność wykonawcy i zarządcy drogi za śmiertelny wypadek
Kto odpowiada za śmierć motocyklisty na remontowanej drodze?
Wykonawca? Ten twierdzi, że w momencie wypadku przejął jedynie formalnie odcinek drogi i nie rozpoczął na nim jeszcze jakichkolwiek robót.
Może zatem zarządca? On z kolei wskazuje, że przekazał już fragment drogi wykonawcy i to ten podmiot jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo.
W odcinku opowiadam o tym, jak tą kwestię oceniły sądy.
Link do opisu szkolenia - https://bit.ly/3BbT48t
#107 Kto realizuje roboty na styku dwóch branż?
art. 649 K.c.
W razie wątpliwości poczytuje się, iż wykonawca podjął się wszystkich robót objętych projektem stanowiącym część składową umowy.
Czy podwykonawca ma obowiązek realizacji robót na przecięciu dwóch branż (swojej i innego podwykonawcy/samego wykonawcy) przez domniemanie z przepisu, który przytoczyłem?
Link do opisu szkolenia - https://bit.ly/3BbT48t
#106 Gotowość do odbioru zgłaszaj natychmiast
Wykonawca, pędzący na złamanie karku z końcówką robót budowlanych, żeby dowieźć je w terminie, ma na głowie cały szereg bolączek bardziej istotnych, niż doczytanie w umowie komu, gdzie i co musi oznajmić, żeby można było uznać, że zaraportował gotowość do odbioru końcowego. Chociaż traktowanie formalności jako... no, formalności właśnie, jest całkowicie zrozumiałe, to niestety pozostawienie ich na niższym priorytecie może okazać się kosztowne. W kolejnym odcinku podcastu poruszam konkretny aspekt tej kosztowności - kary umowne za nieterminową realizację.
Wyjściową kwestią sporu o kary umowne za przekroczenie terminu jest ustalenie, o ile dni został naruszony termin. Ustalenie daty początkowej, czyli umownego terminu końcowego, nie nastręcza zazwyczaj problemu. To sama zasada nie zawsze jednak będzie dotyczyła końca okresu naliczenia kar. Przyczynia się do tego szeroko reprezentowany w umowach trend niespójnego pisania postanowień dotyczących terminów realizacji oraz kar umownych. Dzięki niemu zasady naliczania kar umownych mieszają na tle jednego kontraktu pojęcia takie jak zakończenie, oddanie czy odbiór robót.
Jeżeli takie niespójności już wystąpią pomocne z perspektywy wykonawca może okazać się właśnie dopełnienie formalności zgłoszenia gotowości do odbioru. Taki moment będzie bowiem mógł zostać uznany (pod pewnymi warunkami, o których mówię w odcinku) za chwilę oddania robót. A to z kolei ma wartość, jeżeli sięgniemy chociażby do wyroku (tak, zgadłeś - o którym mówię w odcinku), w którym sąd przyjął, że karę umowną za opóźnienie/zwłokę wykonawcy w spełnieniu świadczenia kończymy naliczać z momentem, kiedy deklaruje on oddanie świadczenia i udostępnienie inwestorowi możliwości jego odebrania.
Link do opisu szkolenia - https://bit.ly/3BbT48t
#105 Obniżenie ryczałtu przez nie wykonanie całości robót
Czy nie wykonanie wszystkich pozycji z kosztorysu ofertowego powinno prowadzi do obniżenia ryczałtu?
Nie. Albo Tak.
W zależności od tego, przed jaki sąd trafimy.
#104 Całodobowa praca podwykonawcy
Zatrzymaj się przy tym, czytając umowę - całodobowa praca podwykonawcy.
#103 Rozstrzyganie sporów o treść umowy (część I)
Nagarnie webinaru poświęconego temu, jak radzić sobie w sytuacji, gdy obie strony umowy siedzą nad tym samym dokumentem, ale widzą w nim rozbieżne treści. Posługując się terminologią mojej branży w ruch idzie machina kombinowanej wykładni oświadczeń woli. Jeżeli sądzisz, że ta nazwa sugeruje, że trzeba się trochę przy tym nakombinować... cóż, masz rację.
II część webinaru dotyczyć będzie roli wyjaśnień zamawiającego w kontekście sporów o treść umowy. Mówiąc prościej - poszukamy odpowiedzi na pytanie "Czy musimy przyjąć korzystne dla zamawiającego rozumienie tekstu, jeżeli wykonawca nie zapytał na etapie przetargu, jak zamawiający rozumie konkretny paragraf umowy?". Zapraszam 05.10 o 11.00 na transmisję na facebookowej stronie "Prawnik na budowie".
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#102 Kto płaci za projekt zamienny?
Problem, który musiał rozstrzygnąć Sąd Apelacyjny w Krakowie. Inwestor utrzymywał, że już na etapie negocjowania umowy wiadomym było, że będą musiała powstać dokumentacja zamienna, a ustalenia stron sprowadzały się do tego, że wykonawca powinien załatwić wszystko co potrzebne dla oddania budynku do użytkowania. Wykonawca natomiast zaprzeczał, żeby strony w ten sposób ustaliły zasady współpracy. Wiedział wprawdzie, że ma uzgodnić zmiany z architektem, ale oznaczało to jedynie, że ma z nim współpracować, a nie płacić za jego usługi.
Ten odcinek to kolejna odsłona ankiet, które prowadzę na facebooku i instagramie. W tym przypadku 59% osób wybrało odpowiedź "inwestor". Jaką odpowiedź wybrał sąd i jak to uzasadnił? Tego dowiesz się słuchając nagrania.
#101 Raport NIK - waloryzacja przez GDDKiA oraz PKP PLK
Najwyższa Izba Kontroli pochyliła się nad tym, czy działania największych zamawiających infrastrukturalnych na polu waloryzacji służą interesom Skarbu Państwa.
Ja natomiast pochyliłem się nad 70 stronami informacji o wynikach kontroli w tym zakresie. A później w podkaście podzieliłem się tym, jakie główne wątki zwróciły moją uwagę. W skrócie:
🏗 stosowane mechanizmy waloryzacyjne najzwyczajniej się nie sprawdzają - w odcinku przytaczam jak na konkretnych liczbach NIK pokazuje problemy z ich stosowaniem
🏗 z informacji z kontroli pobrzmiewa wiara w sprawczą moc dokumentów kontraktowych oraz mikrozarządzania
🏗 trudno stwierdzić, jaki sposób działania w przypadku waloryzacji jest tym, który chroni publiczne pieniądze - czy chodzi o stabilną realizację inwestycji czy może realizację zasady "less is more" w zakresie kwot wypłacanych wykonawcom?
🏗 Minister Infrastruktury nie "wycisnął" z Rad Ekspertów wartościowych rozwiązań kontraktowych, które rozwiązywałyby problem waloryzacji
🏗 autorzy dokumentu dość śmiało używali słów nielegalny, niecelowy i niegospodarny komentując działania GDDKiA
🏗 jeżeli coś już trafi do umowy niemal na 100% zamawiający będzie się tego trzymał
🏗 PKP PLK uwzględniło 72% wartości zgłoszonych jej roszczeń podwykonawców, GDDKiA poczuwała się do odpowiedzialności w przypadku 49% roszczeń; obaj zamawiający odzyskali od wykonawców średnio po ok. 70% kwot wypłaconych podwykonawcom
Link do informacji NIK - https://www.nik.gov.pl/kontrole/wyniki-kontroli-nik/pobierz,kin~p_20_031_202101271613491611760429~01,typ,kk.pdf
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#100 Odmowa kontynuacji prac przez brak aneksu
"Czy wykonawca może odmówić kontynuowania robót do czasu przekazania mu aneksu wydłużającego termin zakończenia robót?". Takie pytanie postawiłem na swoich kontach na instagramie i fejsbuku. Wyniki? TAK 62:60 NIE.
W odcinku mówię o tym, którą opcję sam bym wybrał i dlaczego byłoby to NIE.
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#99 błędny projekt + błędne wytyczenie = ?
Zamawiający przekazał wykonawcy wadliwy projekt budowlany - niewłaściwie sporządzono projekt zagospodarowania terenu. Wykonawca natomiast zlecając geodecie wytyczenia nie uzyskał odniesienia obiektów względem granic nieruchomości, choć z projektu wynikało, że budowane boiska mają w całości znaleźć się w nieruchomości inwestora.
W efekcie dzieci chcąc zagrać na wuefie akcję skrzydłem musiałyby wyjechać z piłką na działkę sąsiadującą ze szkołą. Problem został wyłapany dopiero na 90% zaawansowania robót. Wywołał szereg kosztów dodatkowych, przekroczenie terminu zakończenia robót, a w rezultacie też obciążenie wykonawcy karami umownymi z tego tytułu.
#98 Jednostronne wrzucenie ryzyk na wykonawcę jest niedopuszczalne (omówienie wyroku)
Czy zamawiający może skutecznie zastrzec, że w przypadku wynagrodzenia ryczałtowego wszystkie ryzyka powstania dodatkowych kosztów spoczywają na wykonawcy? Praktyka rynku pokazuje, że trudno znaleźć umowę o zamówienie publiczne czy SWZ, które nie zawierałyby tego rodzaju żonglerki odpowiedzialnością.
Jednak na tą scenę rozpaczy i darcia szat przez wykonawców wjechały białostockie sądy (całe na biało), stwierdzając, że nie można skutecznie wrzucić wszystkich ryzyk na barki wykonawcy. Nawet, jeżeli w umowie czy specyfikacji znajdują się postanowienia, które mogłyby wskazywać, że taki ciężar wykonawca na siebie przyjął.
#97 Wykaz osób? Tajne/poufne!
Wykonawcy często decydują się na zastrzeżenie informacji o osobach skierowanych do skierowanych do realizacji przedmiotu zamówienia jako tajemnicy przedsiębiorstwa. KIO w swoim orzecznictwie regularnie zgadza się z taką praktyką, chętnie posługując się przy tym złowieszczo brzmiącym słowem "podkupowanie".
W podkaście opowiadam jednak o wyroku KIO, w którym Izba w zdecydowanie bardziej zniuansowany sposób podeszła do tego problemu. I nie będę ukrywał, że pod takim sposobem podpisałbym się zdecydowanie chętniej, niż pod hasłowym "Nasi pracownicy to nasz skarb, więc nic o nich nie powiemy".
#96 Umowa-chusteczka
Jeżeli jesteś budowlanym mikroprzedsiębiorcą i wolałbyś inwestować swoje pieniądze w inne wydatki, niż umowa od prawnika, zamiast bawić się w dra Frankensteina i sklejać coś własnymi siłami z kilku wzorów z internetu weź w dłoń serwetkę i zapisz na niej 3 rzeczy.
#95 W kosztorysowym TERz kłócimy się o wynagrodzenie dodatkowe
Wykonawca - W Tabeli Elementów Rozliczeniowych wprost napisaliście, że podbudowę betonową wykonujemy bez dylatacji. Okazało się, że musimy ją wykonać więc prosimy o dopłatę.
Zamawiający - Ale w Specyfikacji Technicznej Wykonania i Odbioru Robót napisaliśmy, że podbudowa wymaga jednak dylatacji. Nie ma więc podstaw do dopłaty.
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#94 Prawnik w pracy - cz. 3 biuro [media społecznościowe]
Kolejna część cyklu, w którym opowiadam o tym, jak pracuję. Tym razem na tapecie media społecznościowe.
Kilka disclaimerów:
- mimo, że rozpoznawalność swojej marki zbudowałem na social mediach nie jestem ich fanem czy orędownikiem,
- o LinkedIn czy Facebooku myślę czysto transakcyjnie – korzystam z nich tylko w takim stopniu, w jakim jest to zawodowo niezbędne,
- intensywnie działam na różnych platformach jako Prawnik na budowie, ale nie korzystam z nich jako Łukasz Mróz
- nie mam na telefonie zainstalowanych aplikacji platform, na których mam konta (do samych aplikacji i relacji z nimi wrócę w ostatnim odcinku cyklu),
- mimo, że dzielę się dużą ilością treści, nie tworzę contentu na potrzeby publikacji,
- świadoma rezygnacja z optymalnego wykorzystywania społecznościówek jest moim optymalnym ich wykorzystaniem.
-----
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#93 Zmiana składu w trakcie przetargu
Perspektywa jakichkolwiek modyfikacji oferty w relacji do jej pierwotnej treści budzi palpitacje serca zarówno u wykonawców, jak i zamawiających. Pierwsi budzą się w nocy z krzykiem "Czy stracę wadium?!", drudzy od razu wyglądają za swoimi drzwiami osób witających się słowami "Dzień dobry, my na kontrolę."
W niedawnym wyroku KIO stanęła na stanowisku, które może być zaskakujące dla części uczestników rynku zamówień publicznych. Stwierdziła mianowicie, że ma przeszkód, żeby wykonawca zmienił osoby wskazane do realizacji zamówienia, czy informacje ich dotyczące.
#92 Zamawiający nie powinien uciekać do depozytu sądowego
Oprócz psa stróżującego na placu budowy może pojawić się okazjonalnie także pies ogrodnika. A przynajmniej pod takim hasłem można streścić działanie podwykonawcy, który ma świadomość tego jak słabe są jego karty w rozgrywce z wykonawcą, ale mimo to decyduje się skierować do zamawiającego wezwanie do zapłaty wynagrodzenia. Główną motywacją takiego kroku bywa chęć zablokowania płatności wykonawcy w myśl zasady "Skoro ja nie dostanę swoich pieniędzy, Ty też na razie ich nie zobaczysz".
W tym odcinku mówię o istotnym wyroku, których dotyczy tego problemu. Wyroku, w którym sąd wskazał, że zamawiający nie może pozwolić sobie na traktowanie możliwości przekazania pieniędzy do depozytu sądowego jako szeroko otwartego wyjścia awaryjnego, z którego może korzystać z zupełną dowolnością, spychając z siebie jakąkolwiek decyzyjność.
Link do artykułu - https://legalbusiness.pl/koniec-szantazu-ze-strony-podwykonawcow-prawnicy-jdp-doprowadzili-do-podwazenia-przez-sad-praktyki-naduzywania-przez-zamawiajacych-wplat-wynagrodzen-do-depozytu/
#91 Rekomendacje Prokuratorii Generalnej co do zawierania ugód przez zamawiających [3]
Ostatnia część cyklu poświęconego rekomendacjom Prokuratorii Generalnej dotyczących polubownego rozwiązywania sporów. Poruszam w niej wskazane przez Prokuratorię konkretne elementy do uwzględnienia w ocenie zasadności zawarcia ugody.
Link do pobrania rekomendacji ze strony Prokuratorii - https://www.gov.pl/web/prokuratoria/rekomendacje-i-wzory-postanowien-umow2
---
Kontakt:
biuro@kancelariamroz.pl
577 665 077
#90 Dlaczego (od razu) nie słucham klientów?
"Jeżeli wyrobicie sobie opinię na podstawie słabych dowodów, trudno Wam będzie zinterpretować późniejsze informacje sprzeczne z tą opinią, nawet jeśli te nowe informacje będą znacznie dokładniejsze." N.N. Taleb "Czarny łabędź".
Teza bardzo ciekawa z perspektywy prawnika. W końcu działając w procesach sądowych posługujemy się, dosłownie, dowodami. Jeszcze ciekawsze są rezultaty eksperymentu przeprowadzonego na psychologach klinicznych, które autor przytacza dla poparcia swojego stanowiska.
W odcinku mówię o tym, na czym polegał ten eksperyment, jakie były jego wyniki i jak uniwersalne przesłanie dają one niezależnie od tego czy mówimy o perspektywie prawnika czy kierownika kontraktu.
#89 Roboty dodatkowe bez aneksu, ale z VATem
O ile NSA nie ma wątpliwości, że fiskus może uśmiechnąć się do wykonawcy w trakcie wizyty w celu uzyskania należnego mu udziału w robotach dodatkowych, o tyle w orzecznictwie sądów powszechnych z zasądzaniem VATu na rzecz wykonawcy bywa różnie.
Link do całego tekstu na stronie kancelarii - kancelariamroz.pl/porady-prawne/72-dochodzenie-zaplaty-za-roboty-dodatkowe-wykonane-bez-aneksu
#88 Prawnik w pracy - cz. 3 biuro [2]
mejl i telefon
spotkania