SNC Library Podcast

ถ้ำหลวง หรือ อุทยานแห่งชาติถ้ำหลวง - ขุนน้ำนางนอน ตั้งอยู่ที่ ต.โป่งผา อ.แม่สาย จ.เชียงราย เป็นถ้ำที่มีขนาดใหญ่และลึกมาก เป็นอันดับที่ 4 ของประเทศไทย มีความยาวถึง 10.3 กิโลเมตร ซึ่งก่อนหน้านั้นถ้ำแห่งนี้อาจไม่เป็นที่รู้จักกว้างขวางนัก กระทั่งเกิดเหตุการณ์ระทึกขวัญที่ย้อนเวลากลับไปราว 5 ปีที่ผ่านมา เมื่อวันเสาร์ที่ 23 มิถนายน 2561 ที่มีเยาวชนทีมฟุตบอลแม่สาย ชื่อว่า "หมูป่าอะคาเดมี" ไปติดอยู่ในถ้ำ เพราะเกิดฝนตกอย่างหนักทำให้น้ำท่วมปิดปากถ้ำขณะที่พวกเขาอยู่ภายใน จนเกิดปฏิบัติการช่วยชีวิตที่ซับซ้อนและอันตรายที่สุดครั้งหนึ่งที่โลกต้องจดจำ ซึ่งเหตุการณ์ครั้งนั้นหลายภาคส่วนทั้งในประเทศและนานาชาติ ต่างระดมสรรพกำลังในทุก ๆ วิถีทาง โดยมีชีวิตของเยาวชนทั้ง 13 คนเป็นเดิมพัน บนเงื่อนไขของการมีโอกาสเพียงครั้งเดียวในการกู้ภัยนั้น และในที่สุดทั้ง 13 ชีวิต ก็รอดออกมาจากถ้ำราวปาฏิหาริย์ แต่แล้วปี 2566 อันนับย่างเข้าสู่ปีที่ 5 ของเหตุการณ์ ขณะที่น้องดอม หรือ นายดวงเพชร พรหมเทพ หนึ่งในสมาชิกของทีมหมูป่าวันนั้น กำลังก้าวตามความฝันที่เป็นจริง ด้วยการได้รับมอบทุนการศึกษาและได้เข้าเรียนที่โรงเรียนฟุตบอลบรูก เฮาส์ คอลเลจ ฟุตบอล อะคาเดมี (Brooke House College Football Academy) ที่เมืองเลสเตอร์ ประเทศอังกฤษ มัจจุราชก็ได้มาพรากเขาไปจากพ่อแม่อย่างไม่มีวันกลับ เมื่อเพื่อนของเขาพบว่าเขาหมดสติในหอพักและถูกนำส่งโรงพยาบาล โดยต้องใช้เครื่องช่วยหายใจนับแต่แรกเข้ารับการรักษาเมื่อวันที่ 12 กุมภาพันธ์ กระทั่งแพทย์ตัดสินใจถอดเครื่องช่วยหายใจในวันแห่งความรักอันสุดแสนจะใจสลายสำหรับพ่อและแม่ และไม่ว่าสิ่งนี้จะถูกกำหนดมาแล้วหรือไม่ก็ตาม ขอให้ดวงวิญญาณของน้องเดินทางไปสู่ยังภพภูมิที่ดี

ขอบคุณข้อมูล
- ซิโก้ เผย รพ. แจ้งอาการดอม "หายใจอ่อนไม่ตอบสนอง" หลังหมดสติที่โรงเรียนในอังกฤษและรักษาตัว 2 วัน ก่อนเสียชีวิต
โดย ทศพล ชัยสัมฤทธิ์ผล และเอกรินทร์ บำรุงภักดิ์, ผู้สื่อข่าวบีบีซีไทย
เผยแพร่เมื่อ:  15 กุมภาพันธ์ 2023
ทาง https://www.bbc.com/thai/articles/cxe30gmrldko

- ถ้ำหลวง : สัมภาษณ์พิเศษ เวอร์นอน อันสเวิร์ธ 1 ปีหลังภารกิจกู้ภัยที่โลกต้องจดจำ
โดย แมตธิว ไพรซ์ และ เซเรน โจนส์ ในรายการพ็อดคาสท์ BBC Beyond Today
เผยแพร่เมื่อ:  23 มิถุนายน 2019
ทาง https://www.bbc.com/thai/thailand-48724552

คาร์ล เดอห์ริง (Karl Döhring) สถาปนิกชาวเยอรมัน เข้ามารับราชการในราชสำนักสยามถึง 2 แผ่นดิน และแม้เขาจะอยู่ในเมืองไทยเพียงชั่วระยะเวลาสั้น ๆ เพียง 7 ปี ระหว่าง พ.ศ. 2449 – 2556 ในช่วงปลายรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 จนถึงต้นรัชกาลพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 เขาก็ได้ฝากผลงานสถาปัตยกรรมที่สำคัญไว้ให้กับแผ่นดินสยามหลายแห่ง อาทิ ร่วมงานก่อสร้างสถานีรถไฟหัวลำโพง สถานีรถไฟบางกอกน้อย (ธนบุรี) พิษณุโลก พิจิตร และอุตรดิตถ์ ซึ่งอาคารเหล่านี้มีความโดดเด่นเป็นพิเศษตรงรูปแบบที่ผิดแปลกไปจากอาคารอื่น ๆ ในประเทศไทยสมัยนั้น เช่น สถานีรถไฟบางกอกน้อย (ธนบุรี) สร้างในรูปแบบของศิลปะเอ็กซ์เพรสซันนิสต์ที่เน้นการใช้อิฐ ขณะที่สถานีรถไฟพิษณุโลก ที่มีลักษณะคล้ายบ้านไม้ทางตอนใต้ของเยอรมนี ที่เรียกว่า Fachwerkhaus ซึ่งเป็นบ้านที่มีลักษณะเด่นคือ ใช้ไม้ขนาดใหญ่เป็นโครงค้ำยันส่วนของผนังบ้าน นอกจากการสร้างอาคารสถานีรถไฟต่าง ๆ แล้ว ยังมีผลงานการสร้างอาคารอื่น ๆ โดยเฉพาะวังที่สำคัญและสวยงาม อาทิ พระรามราชนิเวศน์ (วังบ้านปืน) ซึ่งเป็นที่ประทับแปรพระราชฐานในฤดูฝนของรัชกาลที่ 5 วังวรดิศ ของกรมพระยาดำรงราชานุภาพ วังของพระองค์เจ้าดิลกนพรัฐ ปัจจุบัน คือ ที่ทำการการไฟฟ้านครหลวง สามเสน และพระตำหนักสมเด็จฯ ในบริเวณวังบางขุนพรหม ซึ่งเป็นพระตำหนักของพระนางสุขุมาลมารศรี เป็นต้น ผลงานซึ่งคาร์ล เดอห์ริง ฝากไว้ในแผ่นดินสยาม ไม่เฉพาะเพียงผลงานด้านสถาปัตยกรรมเท่านั้น เขายังเป็นนักประวัติศาสตร์ศิลปะและนักโบราณคดี ที่อุทิศตนให้กับงานด้านศิลปะ วัฒนธรรม โบราณคดี และประวัติศาสตร์ศิลป์ของสยามอีกด้วย ประจักษ์พยานสำคัญ ในด้านนี้คือหนังสือ เรื่อง “ศิลปะและหัตถศิลป์ในสยาม” ซึ่งคณาจารย์คณะอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร ได้แปลเป็นภาษาไทยแล้ว เมื่อ พ.ศ. 2565 พร้อมจัดทำเป็นอิเล็กทรอนิคส์ไฟล์ หนังสือเล่มนี้มีบริบททางประวัติศาสตร์ มีความสำคัญ และน่าสนใจ เชิญท่านที่สนใจติดตามการเผยแพร่ต่อไปค่ะ

เคยสังเกตหรือไม่ว่า บริเวณส่วนรอบ ๆ องค์ระฆังของพระปฐมเจดีย์ ที่ จ.นครปฐม มีรูกลม ๆ ที่ถูกเจาะไว้โดยรอบ แล้วสงสัยกันหรือไม่ว่าเจ้ารูกลมเหล่านั้นมีไว้เพื่อการใด

มาตามหาที่มาของรูกลมปริศนานี้กัน หลายปีมาแล้วคุณตาสุข ทองดี อดีตผู้ดูแลพิพิธภัณฑ์พระปฐมเจดีย์ (พิพิธภัณฑ์ที่ตั้งอยู่ด้านบนบริเวณลานชั้นลดทางทิศตะวันออก) คุณตาเล่าให้ฟังว่าสมัยยังหนุ่มตอนสงครามโลกครั้งที่ 2 คุณตาเคยปีนเอาทางมะพร้าวไปคลุมองค์พระเพื่อพรางตาจากเครื่องบินรบไม่ให้องค์พระโดนทิ้งระเบิด การพูดคุยกับคุณตาในวันนั้นทำให้เกิดข้อสงสัยว่า...องค์พระเจดีย์มีขนาดใหญ่และสูงมากจะปีนขึ้นไปได้อย่างไร?

ต่อมาเมื่อได้ค้นหาเอกสารเกี่ยวกับการบูรณะพระปฐมเจดีย์ พบว่ามีหนังสือราชการจากพระธรรมสิริชัย เจ้าอาวาสขณะนั้นมีไปถึงบุคคลต่าง ๆ เพื่อเชิญมาร่วมประชุมหารือการบูรณะครั้งใหญ่ เมื่อวันที่ 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2509 โดยเนื้อหากล่าวถึงรายละเอียดของการชำรุดในส่วนต่าง ๆ และกล่าวถึงเรื่องการเจาะรูองค์พระโดยรอบเพื่อทำนั่งร้านโดยช่างชาวไทย 

นอกจากนี้พบคำให้สัมภาษณ์ของนายประเวศ  ลิมปรังษี ซึ่งเป็นผู้หนึ่งในคณะสำรวจของกรมศิลปากร เมื่อครั้ง พ.ศ. 2509 กล่าวถึงเรื่องการเจาะรูว่า แรงงานนักโทษเป็นผู้เจาะเพื่อใส่ซุงสำหรับปีนแขวนทางมะพร้าวคลุมพระเจดีย์พรางตาเครื่องบินทิ้งระเบิดสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 ตรงกับคำบอกเล่าของคุณตาสุข

มีเรื่องราวอะไรภายใต้รูกลม ๆ มาติดตามกันค่ะ

พระราชวังสนามจันทร์ มิใช่ที่ประทับเพียงแห่งเดียวที่เมืองนครปฐม แม้จะทรงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระราชวังสนามจันทร์ขึ้น ก็ยังมีพระตำหนักสำคัญที่ทรงโปรดเกล้าฯ ใช้ประทับแรม
อีกแห่งหนึ่งในช่วงปลายรัชสมัย คือ พระตำหนักสวนนันทอุทยาน เรื่องราวของพระตำหนักแห่งนี้ มีความเป็นมาอย่างไร ใครเป็นผู้สร้าง เหตุใดจึงทรงโปรดที่จะใช้ประทับแรม นานนับเดือนในช่วงปลายรัชกาล ณ ที่แห่งนี้ เชิญติดตามรับฟังค่ะ

วันที่ 2 พฤศจิกายน ของทุกปี นับเป็นธรรมเนียมของชาวจังหวัดนครปฐมที่จะร่วมนมัสการในโอกาสฉลองวันคล้ายวันเกิดพระร่วงโรจนฤทธิ์ฯ อันมีที่มาจากการที่พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 6 เมื่อครั้งทรงเป็นสมเด็จพระยุพราช ได้เสด็จประพาสหัวเมืองฝ่ายเหนือ พ.ศ. 2451 และทรงพบพระพุทธรูปโบราณขนาดใหญ่ที่เมืองศรีสัชนาลัย โดยลักษณะองค์พระนั้นต้องพระราชหฤทัย แต่ชำรุดมากคงเหลือแต่พระเศียร พระหัตถ์ข้างหนึ่งและพระบาท พระองค์ทรงสันนิษฐานว่าเป็นพระพุทธรูปยืนปางห้ามญาติ จึงโปรดเกล้าฯ ให้เชิญลงมากรุงเทพฯ จัดการพระราชพิธีสถาปนาให้บริบูรณ์เต็มพระองค์ขึ้น ณ วันที่ 30 ธันวาคม พ.ศ. 2456 ที่วัดพระเชตุพน เมื่อการหล่อแล้วเสร็จพระพุทธรูปยืนมีขนาดสูงตั้งแต่พระบาทถึงพระเกศ 12 ศอก 4 นิ้ว จึงโปรดเกล้าฯ ให้เชิญมาประดิษฐานในพระวิหารด้านทิศเหนือของพระปฐมเจดีย์ ซึ่งปรับแปลงจากวิหารพระประสูติของเดิมครั้งรัชกาลที่ 4 เป็นวิหารโถงเปิดโล่ง 3 ด้าน คือ ด้านหน้าและ 2 ด้านข้าง พระพุทธรูปออกจากกรุงเทพฯ มายังนครปฐมในเดือนมกราคม พ.ศ. 2457 ดำเนินการตกแต่งประกอบตั้งองค์แล้วเสร็จบริบูรณ์ในวันอังคารที่ 2 พฤศจิกายน พ.ศ. 2458 ตรงกับวัน แรม 10 ค่ำ เดือน 11 ปีเถาะ การถวายพระนามพระพุทธรูปองค์นี้ จากหลักฐานจากเอกสารจดหมายเหตุ กระทรวงศึกษาธิการ รัชกาลที่ 6 (สำเนา) ที่ 1/905 ลงวันที่ 5 มกราคม พ.ศ. 2456 ถึง เจ้าพระยาธรรมาธิกรณ์ เรื่องส่งนามพระร่วงซึ่งพระราชทานว่า พระร่วงธรรมสามีอินทราทิตย์กิติอุดม สถิตปฐมเจติยสถาน วชิระราชสมภารปูชนีย์บพิตร์ และพบเอกสารกรมศิลปากร ที่ 4/889 ลงวันที่ 26 มีนาคม พ.ศ. 2456 จากเจ้าพระยาธรรมาธิกรณ์ อธิบดีกรมศิลปากร กราบบังคมทูล รัชกาลที่ 6 เรื่อง การแก้ไขวิหารพระประสูติเป็นวิหารสำหรับประดิษฐานพระพุทธรูปที่ทรงโปรดเกล้าฯ ให้ปฏิสังขรณ์ขึ้นใหม่ โดยออกพระนามพระพุทธรูปดังกล่าวเช่นกัน ทั้งนี้ ในเวลาต่อมามีการประกาศถวายพระนามใหม่ โดยประกาศกระแสพระบรมราชโองการถวายพระนามพระพุทธปฏิมาที่พระวิหารด้านอุดรแห่งองค์พระปฐมเจดีย์ ในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 40 หน้า 2177-2179 วันที่ 14 ตุลาคม พ.ศ. 2466 ว่า  พระร่วงโรจน์ฤทธิ์ ศรีอินทราทิตย์ธรรโมภาส มหาวชิราวุธราชปูชนิยบพิตร์ และคงใช้พระนามนี้มาจนปัจจุบัน

ข้อมูลจาก

• ประกาศกระแสร์พระบรมราชโองการถวายพระนามพระพุทธปฏิมาที่พระวิหารด้านอุดรแห่งองค์พระปฐมเจดีย์.  (2466, 14 ตุลาคม).  ราชกิจจานุเบกษา.  เล่ม 40.  หน้า 2177 – 2179.
• หอจดหมายเหตุแห่งชาติ.  เอกสารกระทรวงศึกษาธิการ รัชกาลที่ ๖.  ร.๖ ศ. ๙.๑/๘๐(พ) เรื่อง ปฏิสังขรณ์พระปฐมเจดีย์และวัดพระปฐมเจดีย์ นครปฐม.

 ภาพประกอบ นฤมล บุญญานิตย์

งานนมัสการพระปฐมเจดีย์ประจำปี ที่ชาวนครปฐมมักเรียกกันว่า "งานกลางเดือน" สันนิษฐานว่ามีมาแต่ครั้งโบราณ ทั้งนี้ พบเอกสารจดหมายเหตุ กระทรวงศึกษาธิการ สมัยรัชกาลที่ 5 เรื่องเกี่ยวกับเงินรายได้การจัดงานเทศกาลนมัสการพระปฐมเจดีย์ ใน ร.ศ. 126 และ 127 (พ.ศ. 2450 และ 2451 ) กล่าวถึงระยะเวลาการจัดงานระบุคือ วันขึ้น 12 ค่ำ เดือน 12 ถึง วันแรม 1 ค่ำ เดือน 12 นอกจากนี้มีนิราศอย่างน้อย 2 เรื่อง ที่ระบุช่วงเวลาของการมานมัสการพระปฐมเจดีย์ คือ โคลงนิราศพระประทม พระนิพนธ์ของ พระเจ้าบรมวงษ์เธอกรมหลวงวงษาธิราชสนิท ในสมัยรัชกาลที่ 3 เสด็จมานมัสการในวันเสาร์ ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 จุลศักราช 1196 ซึ่งตรงกับวันเสาร์ที่ 15 พฤศจิกายน พ.ศ.2377 ตรงกับวันลอยกระทง กลางเดือน 12 และ นิราศพระประธม ของสุนทรภู่ ก็ได้กล่าวถึงการมานมัสการพระปฐมเจดีย์ในช่วงเวลาเดือน 12 เช่นกัน โดยมาในวันจันทร์ขึ้น 5 ค่ำ เดือน 12 ตรงกับวันที่ 7 พฤศจิกายน พ.ศ.2385 ระยะเวลาการจัดงานในครั้งต้นรัตนโกสินทร์ที่พบหลักฐานสมัยรัชกาลที่ 5 นั้น มีการจัดงานสมโภช และออกร้านค้าจำหน่ายสินค้าต่าง ๆ ของประชาชน 5 วัน และในเวลาต่อมาจนถึงปัจจุบัน การจัดงานได้มีการขยายทั้งในส่วนกิจกรรมต่าง ๆ ที่น่าสนใจ ตลอดจนเวลาในการจัดงานที่เพิ่มขึ้นเป็น 7 วัน ผนวกเพิ่มด้วยงานของกาชาดจังหวัดนครปฐมต่อท้ายงานอีก 2 วัน รวมเวลา 9 วัน 9 คืน สำหรับในปี 2565 นี้ จัดขึ้นในวันที่ 5-13 พฤศจิกายน 2565 ชวนท่านผู้ฟังทุกท่านมาเที่ยวงานวัดกันค่ะ

รถไฟเป็นพาหนะที่เกี่ยวข้องกับชีวิตผู้คนในหลากมิติ ภาพจำของคนไทยกับรถไฟในแต่ละยุคสมัยและช่วงวัยอาจมีความต่าง คนรุ่นปู่ย่าที่การไปมาระหว่างถิ่นยังไม่สะดวก ชีวิตที่ยังไม่รีบร้อนเร่งเร้าถึงก็ช่างไม่ถึงก็ช่าง อาจนึกถึงรถจักรไอน้ำ รถจักรดีเซล หากแต่คนยุคปัจจุบันในวิถีที่จำรีบเร่งแข่งกับเวลา รถไฟความเร็วสูงที่อาจเป็นรองเพียงเครื่องบินจึงถูกแทนที่  
ภาพจำรถไฟอาจเปลี่ยนตามสังคม ยุคสมัย และถูกถ่ายทอดในต่างรูปแบบของเรื่องเล่า เรื่องราวของ “รถไฟสายภาพยนตร์” บทแนะนำหนังสือ 2 เล่ม ในห้องสมุดและโสตทัศนสถาน เชิด ทรงศรี บอกเล่าสังเขปความสัมพันธ์ของรถไฟบนแผ่นฟิล์ม ขณะที่หนังคลาสสิกต่างประเทศบางเรื่องราวสะท้อนประวัติศาสตร์การรถไฟในบริบทของภาพยนตร์ ในมิติของการเคลื่อนพาผู้โดยสารไปยังสถานที่ต่าง ๆ ทับซ้อนด้วยเรื่องราวของชนชั้น เพศ และอื่นๆ
...การเล่าประวัติศาสตร์หนังผ่านฉากรถไฟ อันเป็นยานพาหนะที่ถูกนำเสนอในหนังยุคแรก...จึงถูกนำเสนอตั้งแต่หนังคาวบอย แอ็กชัน ไปจนฉากรักวาบหวิว

ขณะที่หน้าหนังสือหลากเรื่องรถไฟของเมืองไทยบ่อยครั้งที่เรื่องราวของเส้นทางรถไฟสายมรณะ ถูกปลุกเร้าความวิปโยคของผู้ฝังร่างใต้ไม้หมอนที่จำพรากจากครอบครัวชั่วนิรันดร์ขึ้นมาให้สังคมได้ซึมซับรับรู้ถึงบาดแผล ผู้คน และสงคราม  “รถไฟเที่ยวสุดท้ายจากพญาตองซู” หนังสือเล่มเล็กขนาดพ้อคเก็ตบุ๊คเพียง 261 หน้า ได้รับรางวัลดีเด่นประเภทนวนิยาย
จากงานสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ ปี 2565 จึงเป็นหนังสือที่ชวนอ่าน ด้วยเรื่องราวกึ่งจริงกึ่งเรื่องเล่าแบบนวนิยาย จากปลายปากกาของ สุมาตร ภูลายยาว ผู้ซึ่งเคยทำงานอาสาสมัคร และเจ้าหน้าที่ภาคสนามในการเก็บข้อมูลผู้ที่จะได้รับผลกระทบจากการสร้างเขื่อน นักเขียนสารคดี เรื่องสั้น และบทความท่านนี้ เชื่อว่าหากได้สัมผัสตั้งแต่หน้าแรกความนำสำนักพิมพ์
ไปจนหน้าสุดท้ายจากปลายปากกาของผู้เขียน จะนำพาให้เราจะรับรู้ได้ถึง
...ความปวดร้าวอย่างเหลือคณานับ เมื่อรู้ว่าเราจะได้กลับบ้าน ด้วยการโดยสารรถไฟบนเส้นทางที่เราได้สร้างมันขึ้นมา เส้นทางที่สร้างด้วยร่างเพื่อนของเรา ในวันที่เขาทอดร่างให้เราข้ามผ่านเพื่อกลับคืนสู่แผ่นดินที่จากมา พวกเขาเหล่านั้นกลับไม่มีโอกาสได้กลับ ไม้หมอนรถไฟเหล่านั้นคือตัวแทนเพื่อนของเรา...

ขอบคุณข้อมูลจาก

ก้อง ฤทธิ์ดี. (2565, กันยายน-ตุลาคม). รถไฟสายภาพยนตร์. จดหมายข่าวหอภาพยนตร์, 12 (71), p. 16.

สุมาตร ภูลายยาว. (2564). รถไฟเที่ยวสุดท้ายจากพญาตองซู. กาญจนบุรี: บ้านแม่น้ำ.

ภาพปก โดย นฤมล บุญญานิตย์

เทศกาลไหว้พระจันทร์มีชื่อทางการภาษาจีนว่า จงชิวเจี๋ย  หรือ  ตงชิวโจ็ยะ  ในภาษาแต้จิ๋ว ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ กลางเดือน 8 ตามปฏิทินจีน ชาวจีนแทบทุกถิ่นฐานนับเทศกาลนี้ว่าใหญ่เป็นอันดับ 2 รองจากตรุษจีน ในวันไหว้พระจันทร์ทุกคนในครอบครัวจะกลับมาอยู่พร้อมหน้าจึงนิยมเรียกว่า ถวนหยวนเจี๋ย  หรือ  ถ่วงอี๊โจ็ยะ  ในภาษาแต้จิ๋ว ซึ่งแปลว่า เทศกาลชุมนุมพร้อมหน้า เทศกาลนี้จึงได้รับการยกย่องว่าเป็น มรดกวัฒนธรรมวิถีชนชิ้นเยี่ยมของจีน เมื่อ พ.ศ. 2549 กิจกรรมสำคัญของเทศกาล คือ การไหว้พระจันทร์ ซึ่งในการไหว้นั้นนอกจากสิ่งของเครื่องไหว้ เครื่องกระดาษ ตามแบบประเพณีจีนแล้ว สิ่งสำคัญที่จะขาดไม่ได้ คือ ขนมไหว้พระจันทร์ ภาษาจีนเรียกว่า เยว์ปิ่ง หรือ ง็วยะเปี้ย ในภาษาแต้จิ๋ว เย่ว์ คือ พระจันทร์ ปิ่ง หมายถึง ของกินทรงแบนเป็นวงกลมรี หรือ อาจเป็นเหลี่ยม แต่ต้องไม่เป็นก้อนหรือลูกกลม เยว์ปิ่ง เป็นขนมทรงแบนเป็นวงกลมคล้ายดวงจันทร์ คนไทยจึงเรียกว่า ขนมไหว้พระจันทร์ ตำนานของขนมไหว้พระจันทร์ มีหลากหลายเรื่องเล่า ดุจเดียวกับที่มาของเทศกาลไหว้พระจันทร์ ความน่าสนใจของแต่ละตำนานเป็นอย่างไร ชวนให้ติดตามค่ะ

เรื่องราวความเป็นมาของการฝึกหัดครูในประเทศไทย จากย่างก้าวแรกของวิชาชีพครูซึ่งเริ่มให้การศึกษาเพียงในวัด ในวัง สู่การศึกษาขั้นพื้นฐานซึ่งต้องการกำลังของครูจำนวนมาก
รองรับการขยายการศึกษาสู่ประชาชนทั่วไปโดยไม่เลือกหญิงชาย ทำให้เกิดสถาบันการฝึกหัดครูอย่างเป็นระบบนับแต่ พ.ศ.2435 โดยการฝึกหัดครูนั้น เริ่มขึ้นในส่วนกลางพระนคร และขยายออกสู่หัวเมืองมณฑลท้องถิ่นต่าง ๆ ในส่วนมณฑลนครชัยศรีนั้น เริ่มตั้งแต่ พ.ศ. 2479 ในยุคโรงเรียนสตรีฝึกหัดครูนครปฐม และโรงเรียนฝึกหัดครูนครปฐม ยุคต่อมาได้พัฒนาจากโรงเรียนฝึกหัดครู สู่วิทยาลัยครูนครปฐม จนเข้าสู่ยุคสถาบันราชภัฏและยุคมหาวิทยาลัยราชภัฏในปัจจุบัน ความเป็นมาของสถาบันแม่พิมพ์ของชาติที่นครปฐมนั้น ในยุคพัฒนาเริ่มแรกมี “ครู” ผู้เปี่ยมด้วยจิตวิญญาณ นำการพัฒนาอย่างมิรู้เหน็ดเหนื่อย ปลูกฝังสามัคคี ร่วมแรง อุทิศตนกันเพียงใด มาติดตามเรื่องราวจิตวิญญาณของชาวเฟื่องฟ้ากันค่ะ

Library Talks เรื่อง นโยบาย Green Campus ของวิทยาเขตพระราชวังสนามจันทร์ ร่วมพูดคุยกับท่านรองอธิการบดี พระราชวังสนามจันทร์ ศาสตราจารย์ ดร. คณิต เขียววิชัย เรียนรู้เรื่องราวของ UI Green Metric หรือ การจัดอันดับมหาวิทยาลัยสีเขียวโลก แนวทางและภาพรวมที่ได้ดำเนินการแล้วของ มหาวิทยาลัยศิลปากร วิทยาเขตพระราชวังสนามจันทร์  ตลอดจนแนวทางในการมีส่วนร่วมของหน่วยงานต่างๆ ในอนาคต 

เรื่องราวของพยัญชนะไทย 44 ตัว ทำไมจึงไปพัวพันกับหวย ทั้งนี้ในอดีตการเรียนรู้พยัญชนะไทยทั้ง 44 ตัว ไม่มีเครื่องช่วยจำ การเรียนรู้ จดจำพยัญชนะโดด ๆ ในเวลาอันจำกัด
ด้วยมีเวลาเรียนน้อยนิดเพราะต้องช่วยพ่อแม่ทำมาหากิน การอ่านออกเขียนได้ในเวลาอันสั้นจึงเป็นไปได้ยาก กระทั่งในสมัยรัชกาลที่ 3 เกิดภาวะข้าวยากมากแพง นายอากรสุราจีนหงได้เสนอให้ตั้งหวยอย่างจีน เมื่อ พ.ศ. 2378 มีการเอาพยัญชนะไทย ก-ฮ มากำกับตัวหวย ผูกคำเป็นกลอนมีภาพประกอบทำให้ง่ายต่อการจดจำ กระทั่ง พ.ศ.2420 พระยาศรีสุนทรโวหาร (น้อย อาจารยางกูร) ได้เขียนวิธีสอนหนังสือไทยจึงคิดคำกำกับพยัญชนะเฉพาะตัวที่มีเสียงพ้องกันขึ้น 27 ตัว ต่อมา สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงพระนิพนธ์คำกำกับชื่อ ก ข ทั้ง 44 ตัว ในหนังสือแบบเรียนเร็ว  เล่ม 1 ตอนต้น ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 10 พ.ศ. 2442 เมื่อทรงเป็นอธิบดีกรมธรรมการ

ขอบคุณข้อมูลและภาพประกอบ

คณะทำงานพจนานุกรม ฉบับมติชน.  หวย ก ข ต้นเหตุให้คิดเรียกชื่อ ก ไก่ - ฮ นกฮูก. ศิลปวัฒนธรรม. 24, 9 (ก.ค. 2546) : 40-43.

เรื่อง เลิกหวย ก.ข. และต้นเหตุที่เกิดหวย ก.ข. โดย คอลัมน์ วัฒนธรรมแพร่เผยเมื่อ 1 เมษายน พ.ศ.2561 

จาก www.silpa-mag.com/culture/article_10768

เรื่องชวนค้นหาจากปริศนาตุ๊กตาหินที่ถูกฝังไว้ใต้ดินมากกว่าร้อยตัวบริเวณประตูมณีนพรัตน์ไปยังประตูสวัสดิโสภา วัดพระศรีรัตนศาสดาราม มีการเล่าลือกันหลากกระแส
บ้างว่าเป็นอับเฉาเรือสินค้า บ้างโยงใยไปถึงเรื่องลี้ลับไสยศาสตร์ การวิพากษ์อย่างกว้างขวางกรณีตุ๊กตาหินนี้ มีบุคคลที่สำนักข่าวแห่งหนึ่งนำข้อความของท่านมาเผยแพร่ ระบุว่า เหลน 'กรมหมื่นราชศักดิ์สโมสร' ยืนยันตุ๊กตาหิน ไม่ใช่ 'อับเฉา' แต่สั่งมาประดับงานฉลองพระนคร มาติดตามเรื่องราวของตุ๊กตาหินที่เป็นเครื่องประดับ “ของแปลก” เมื่อครั้งฉลอง 100 ปีพระนคร และในวันนี้ยังคงเป็นปริศนาที่น่าค้นหาสาเหตุของการฝังใต้ดินนั้นกันค่ะ

เรื่องราวของ ขนมเบื้อง ขนมในครั้งพุทธกาล ซึ่งมีเรื่องเล่าจากธรรมบทกล่าวถึง การที่พระพุทธองค์ทรงให้บทเรียนแก่เศรษฐีโกศิยะผู้มีความตระหนี่ในการบริจาคทานแม้กระทั่งทานขนมเบื้อง แต่เมื่อเขาได้รับการสั่งสอนจากพระพุทธองค์และทรงอนุโมทนาที่ถวายขนม ก็ทำให้เศรษฐีและภรรยาบรรลุโสดาปัตติผลทำให้เขาก็เลิกตระหนี่และเรื่องราวของขนมเบื้องนอกจากในครั้งพุทธกาลแล้ว ยังถูกบันทึกในมิติอื่น ๆ อาทิ ในวรรณกรรมเรื่องขุนช้างขุนแผน ตอนที่นางศรีมาลาและนางสร้อยฟ้า ประชันฝีมือทำขนมเบื้องกัน หรือในคำให้การขุนหลวงหาวัด คราวเสียกรุงครั้งที่สอง ก็มีกล่าวถึงขนมเบื้องว่า “…บ้านหม้อ ปั้นหม้อข้าวหม้อแกงใหญ่เล็ก และกระทะเตาขนมครกขนมเบื้อง…” ตลอดจนในสมัยรัตนโกสินทร์ ก็มีการกล่าวในพระราชพิธี ๑๒ เดือน ในเดือนอ้าย คือ เดือนธันวาคม มีการพระราชกุศลเลี้ยงขนมเบื้อง และเมื่อ พ.ศ. ๒๕๕๖ ขนมเบื้องได้รับการประกาศขึ้นบัญชีเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม ในสาขาความรู้และแนวทางปฏิบัติเกี่ยวกับธรรมชาติและจักรวาล ประเภทอาหารและโภชนาการ จากกรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม

งานพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยศิลปากรมีประวัติความเป็นมายาวนานเข้มขลัง นับจากปีแรกของการสถาปนามหาวิทยาลัย เมื่อ 12 ตุลาคม พ.ศ. 2486 มีนักศึกษาคนแรกและคนเดียวที่จบการศึกษาในปีการศึกษา 2496 ระดับปริญญาตรี จากคณะจิตรกรรมประติมากรรม  คือ นายชลูด นิ่มเสมอ จากนั้นจึงมีผู้จบการศึกษาในระดับเดียวกัน รวมทั้งระดับอนุปริญญา ทั้งที่ร่วมและต่างคณะอีก 3 คณะ ทยอยจบการศึกษาในปีต่อ ๆ มา คือ คณะสถาปัตยกรรมไทย (สถาปัตยกรรมศาสตร์ในปัจจุบัน) ปี 2498 คณะโบราณคดี ปี 2498 และคณะมัณฑนศิลป์ ปี 2499 ขณะที่บางปีก็ไม่มีผู้จบการศึกษา จนกระทั่งเมื่อผู้จบการศึกษาระดับปริญญาตรีมีจำนวนมากพอโดยการรวมบัณฑิตถึง 10 ปีการศึกษา นับแต่ปีการศึกษา 2496 - 2506 มหาวิทยาลัยจึงกำหนดเอาวันคล้ายวันสถาปนามหาวิทยาลัย 12 ตุลาคม พ.ศ. 2507 เป็นวันพระราชทานปริญญาบัตรครั้งแรก การรอคอยอันยาวนานกว่าที่ศิษย์คนแรกจะได้รับปริญญาบัตรก็ให้หลังจากจบการศึกษามาแล้วถึง 10 ปีการศึกษา และด้วยเหตุที่เป็นครั้งแรกบรรดาศิษย์ผู้จบการศึกษาจึงต่างมีหน้าที่อันสำคัญ กล่าวคือ ศาสตราจารย์เกียรติคุณชลูด นิ่มเสมอ ซึ่งขณะนั้นเข้ารับราชการเป็นอาจารย์ประจำในคณะที่ร่ำเรียนมา ได้รับมอบหมายจาก ศ.ศิลป์ พีระศรี ให้ออกแบบใบปริญญาบัตร ท่านได้ออกแบบโดยใช้สัญลักษณ์แทนทุกคณะวิชาเป็นภาพพื้นหลัง ทั้งระดับปริญญาและอนุปริญญาใช้แบบเดียวกัน และแบบใบปริญญานี้ได้ใช้เพียงครั้งแรกและครั้งเดียว ด้วยในปีถัดมามีการเปลี่ยนแปลงแบบใบปริญญาใหม่ จากนั้นก็มีการปรับเปลี่ยนอีกรวม 4 ครั้ง จนเป็นรูปแบบในปัจจุบัน ส่วนชุดครุยในการเข้ารับพระราชทานปริญญานั้น อ.ลาวัณย์ อุปอินทร์ ศิษย์ผู้น้องรุ่นที่ 4 ของคณะ ซึ่งเป็นบัณฑิตรุ่นปีการศึกษา 2502 หนึ่งในจำนวนนักศึกษา 10 รุ่น ที่จะเข้ารับพระราชทานปริญญาบัตรในครั้งแรกนั้น ได้เป็นหัวแรงหลักในการออกแบบมีคุณเต๋อ (ไม่ทราบนามจริง) เป็นผู้สเก็ตแบบและใช้มาจนปัจจุบัน ส่วนสถานที่ในการประกอบพระราชพิธีเมื่อแรกนั้นใช้ที่ท้องพระโรงวังท่าพระ กระทั่ง พ.ศ. 2515 เมื่อมีนักศึกษารุ่นแรกของคณะอักษรศาสตร์เข้าร่วมพระราชพิธี ด้วยจำนวนนักศึกษาที่เพิ่มมากขึ้นสถานที่ท้องพระโรงจึงไม่พอรองรับต่อไป ในปีถัดมาจึงมีการเปลี่ยนสถานที่เป็นหอประชุมมหาวิทยาลัยศิลปากร วังท่าพระ อนึ่ง การใช้สถานที่ท้องพระโรงวังท่าพระ เป็นความงดงามและเหมาะควรกับสถานที่อันมีศักดิ์ นั้นคือผู้เข้ารับพระราชทานจะเข้ารับในท่าคุกเข่า โดยชันเข่าขึ้น 1 ข้าง หัวเข่าแตะพื้น 1 ข้าง ต่อหน้าพระพักตร์ทั้ง  2 พระองค์ ซึ่งประทับบนพระเก้าอี้ในระนาบเดียวกัน ไม่มีพระแท่นที่ประทับเป็นส่วนกั้นดังเช่นการยืนรับพระราชทานในปัจจุบัน

ย่างเข้ารอยต่อร้อนสู่ฝน นับเป็นช่วงเวลาอิ่มเอมของคนรักผลไม้ไทย เพราะนั่นคือสัญญานบ่งบอกว่าถึงฤดูกาลของผลไม้เมืองร้อนยอดนิยมระดับราชาและราชินีผลไม้ของเมืองไทยคือทุเรียนและมังคุด ที่พ่อค้าแม่ขายหน้าเก่ามือใหม่ต่างซื้อหามาวางขายกันดาดดื่น ถึงขนาดว่าในบางปีบางคนถึงกับตั้งตัวได้ยามหน้าทุเรียนกันเลยทีเดียว จึงไม่ต้องแปลกใจเลยว่าทุเรียนซึ่งมีราคาค่อนข้างสูงกว่าผลไม้อื่นมานมนานแล้วตั้งแต่อดีตปัจจุบันราคาจะสูงขึ้นไปอีกเท่าไร จากสมัยก่อนที่มักขายกันแบบยกเป็นลูก ราคาคะเนตามขนาดแต่ละลูกตามใจแม่ค้า และแปรผันไปตามสายพันธุ์ เช่น ชะนีก็จะย่อมเยากว่าหมอนทอง ส่วนหมอนทองก็จะย่อมเยากว่าก้านยาว และสมัยที่ยังไม่ได้ชั่งเป็นกิโลก็ไม่มีการแพคแยกขายเป็นถาด ๆ เหมือนปัจจุบัน และสำหรับการเลือกซื้อหาผลไม้ที่มีคุณภาพสมราคามารับประทานนั้น บางครั้งผู้บริโภคก็อาจไม่สันทัดในการเลือก ซึ่งในปัจจุบันมีหน่วยงานรัฐ คือ กรมทรัพย์สินทางปัญญา เข้ามาทำหน้าที่ดูแลสร้างมาตรฐานในด้านคุณภาพของผลไม้ โดยคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญา ที่เรียกว่า สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (Geographical Indication) หรือ เรียกย่อว่า GI และกำหนดสัญลักษณ์ GI เป็นเครื่องหมายที่ใช้กับสินค้าที่มาจากแหล่งผลิตที่เฉพาะเจาะจง ซึ่งคุณภาพหรือชื่อเสียงของสินค้านั้น ๆ เป็นผลมาจากการผลิตในพื้นที่ดังกล่าว GI จึงเปรียบเสมือนเป็นแบรนด์ของท้องถิ่นที่บ่งบอกถึงคุณภาพและแหล่งที่มาของสินค้า เรียกได้ว่าผู้บริโภคมีความอุ่นใจได้ว่า "สินค้าตรงปก" แน่นอน มาติดตามกันค่ะว่า GI มีบทบาทอย่างไรและท้องถิ่นใดมีผลไม้อะไรที่ได้ประทับแบรนด์ GI ผลไม้ไทยบ้าง

หากท่านเป็นผู้หนึ่งที่หลงไหลในวรรณกรรมประเภทนวนิยาย เชื่อว่าจะคุ้นเคยกับชื่อสกุล วินิจฉัยกุล เป็นอย่างดี ด้วยถูกนำมาใช้เป็นนามปากกาของนักประพันธ์นวนิยายร่วมสมัยผู้สร้างสรรค์ผลงานคุณภาพหลากหลายแนว ทั้งจินตนิยาย ประวัติศาสตร์ โรแมนติก สะท้อนชีวิตและสังคม ภายใต้นามปากกาว่า ว. วินิจฉัยกุล แก้วเก้า ปารมิตา รักร้อย วัสสิกา และอักษราณีย์ ซึ่งเชื่อว่าแต่ละนามปากกานั้นเป็นชื่อที่นักอ่านนวนิยายชาวไทยรู้จักเป็นอย่างดี โดยท่านเจ้าของหลากนามปากกานี้ คือ รองศาสตราจารย์ ดร.คุณหญิง วินิตา ดิถียนต์ ผู้ซึ่งได้รับการคัดเลือกเป็นศิลปินแห่งชาติ สาขาวรรณศิลป์ ประจำปี 2547 ผลงานของท่านนั้นนอกจากความสนุกแล้ว ยังเต็มไปด้วยความรู้ทางภาษา วรรณคดี และประวัติศาสตร์ ทำให้ผู้อ่านได้สัมผัสเรียนรู้ถึงสภาพสังคมในแต่ละยุคสมัยผ่านตัวละครที่โลดแล่นอย่างมีสีสรร แต่ท่านทราบหรือไม่ว่า เบื้องหลังความสำเร็จของศิลปินแห่งชาติท่านนี้ มีคุณแม่ผู้เป็นดั่งรากแก้วซึ่งมีบทบาทสำคัญทั้งบ่มเพาะทั้งขัดขวางหนทางการเป็นนักประพันธ์ที่เริ่มฉายแววตั้งแต่อายุ 8 ขวบ แต่ดูเหมือนชะตาชีวิตของท่านได้ถูกกำหนดมาแล้วจึงยากที่จะผละจากชีวิตการเป็นนักเขียน ทั้งที่ในเส้นทางความเป็นนักวิชาการท่านดำรงตำแหน่งถึงรองศาสตราจารย์อันเกือบจะสุดทางวิชาชีพแล้วเช่นกัน เชิญติดตามเรื่องราวคำบอกเล่าอันสนุกสนานและน่าสนใจของคุณแม่กาญจนีและคุณหญิงนักประพันธ์เลื่องชื่อแห่งกรุงรัตนโกสินทร์กันค่ะ

อัตลักษณ์ความเป็นไทยแสดงออกได้ในหลากรูปแบบ ซึ่งแต่ละชุมชนท้องถิ่นต่างก็มีอัตลักษณ์อันบ่งบอกถึงตัวตนของชุมชนนั้นๆ สืบทอดส่งต่อเป็นวัฒนธรรมท้องถิ่นอันดีงามจากรุ่นสู่รุ่น และความชัดเจนในอัตลักษณ์ท้องถิ่นนั้นมักสื่อผ่านจากภูมิปัญญาของท้องถิ่นในวิถีการดำรงชีวิต ซึ่ง "ผ้า" นับเป็น 1 ในปัจจัยหลักที่ถูกนำมาใช้เพื่อสนองปัจจัยในชีวิตประจำวัน โดยการประดิษฐ์เป็นเสื้อผ้า เครื่องนุ่งห่ม เครื่องใช้ ต่างๆ แต่ทั้งนี้ เมื่อยุคสมัยเปลี่ยนแปลงไปการรับเอาวัฒนธรรมตลอดจนเทคโนโลยีใหม่ๆ ที่หลั่งไหลเข้าสู่ชุมชน ทั้งในระดับท้องถิ่น-ประเทศ ทั้งจากสังคมภายใน-ภายนอกประเทศ ล้วนส่งผลให้วัฒนธรรมการใช้ผ้าทอพื้นเมืองของไทยเจือจางลง จนถึงสูญสิ้นไปแล้วในบางแห่ง 

ความจำเป็นที่รัฐจะต้องให้ความสำคัญและรณรงค์ให้เกิดการอนุรักษ์ฟื้นฟูผ้าทอชนิดต่าง ๆ รวมถึงส่งเสริมการผลิต การแปรรูป การจำหน่าย เพื่อให้เกิดการใช้ผ้าไทย ผ้าพื้นถิ่น ตลอดจนเร่งขับเคลื่อนการพัฒนาผ้าไทยในระดับอุตสาหกรรมทางวัฒนธรรมอย่างมีศักยภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้านการออกแบบลวดลายและแฟชั่น เพื่อยกระดับผ้าไทยสู่สากล ภายใต้วิสัยทัศน์ “วัฒนธรรม ทำดี ทำงาน ทำเงิน”เพื่อส่งเสริมให้วัฒนธรรมสร้างเศรษฐกิจฐานราก สร้างงาน สร้างรายให้แก่ชุมชนและประเทศ 

ในปี 2565 นี้ จึงนับเป็นโอกาสอันดีที่รัฐบาลดำริจัดงานเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เนื่องในโอกาสมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา 90 พรรษา ด้วยการร่วมกับ 76 จังหวัด สร้างสรรค์ลายผ้าอัตลักษณ์ประจำจังหวัดครั้งแรกของประเทศ พร้อมจัดทำหนังสือ “ภูษาศิลป์จากท้องถิ่นสู่สากล” ทำให้จังหวัดนครปฐมได้มีโอกาสสร้างสรรค์ ลวดลายผ้าอันเป็นอัตลักษณ์ประจำจังหวัดนครปฐม คือ “ลายปูรณฆฏาศรีทวารวดี” ขึ้น 

หากจะกล่าวถึงนามศาสตราจารย์ (พิเศษ) เสฐียรพงษ์ วรรณปก เชื่อว่า ชื่อนี้เป็นที่รู้จักกันเป็นอย่างดีในวงการพุทธศาสนา แม้ท่านจะละจากสมณเพศมาเป็นเวลานานแล้วก็ตาม ส่วนในวงวิชาการนั้นย่อมไม่ต้องกล่าวถึงความมีชื่อเสียงของท่าน แม้กระทั่งในสังคมไทยทั่วไปก็ตาม ดังความที่ท่านกล่าวในอัตชีวประวัติว่า ท่านเป็น อาจารย์ หรือ นักวิชาการทางด้านพุทธศาสนาและภาษาบาลี ซึ่งต้องกล่าวว่าสามเณรเปรียญ 9 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ท่านนี้แตกฉานเชี่ยวชาญทางภาษายิ่ง สิ่งที่ยืนยันประการหนึ่ง คือ หนังสือด้านการตั้งชื่อของท่านที่ได้รับความนิยมจากหลาย ๆ สำนักพิมพ์ อาทิ คู่มือตั้งชื่อลูก : พจนานุกรมชื่อเด็ก ชื่อนี้สิดี (พิมพ์ครั้งที่ 5) จะตั้งชื่อบุตรหลานอย่างไร มีสำนักพิมพ์ถึง 4 แห่งนำไปจัดพิมพ์ นอกจากนี้ท่านยังเป็นราชบัณฑิตสาขาศาสนศาสตร์ เป็นนักเขียนบทกวี ตำรา และบทความ ความเป็นนักเขียนของท่านนั้น ทำให้พบว่าปกติคุ้นเคยของที่ระลึกงานแต่งงานก็สามารถกลับกลายปกติให้คิดได้ว่า จะมีใครสักกี่คนคิดมอบหนังสือเป็นของชำร่วย ซึ่งบุคคล 2 ท่านนั้น คือ คุณนงนุช พ่วงพงษ์ และคุณพรชัย ไชยรังสินันท์ ได้จัดทำหนังสือของท่าน อันมีชื่อเป็นมงคลว่า 9 พุทธ 9 เต๋า 9 เซ็น เป็นของที่ระลึกวันแต่งงาน เมื่อ 18 สิงหาคม 2545 ความสามารถด้านการเขียนดังที่สหายสนิทท่าน ส. ศิวรักษ์ กล่าวไว้อาลัยท่าน ความตอนหนึ่งว่า "เขาถนัดเป็นนักหนังสือพิมพ์มากกว่าเป็นครูอาจารย์ ทั้งที่เขาเคยอยู่มหาวิทยาลัย" ทำให้นอกจากนามจริงที่ใช้เขียนเรื่องประเภทวิชาการและสารคดีมากมายแล้ว ท่านยังมีนามปากกา ไต้ ตามทาง ซึ่งใช้เขียนเรื่องประเภทขำขันทีเล่นทีจริง อาทิ สารคดีจาริกแสวงบุญ สู่แดนพุทธภูมิ ได้รับการตีพิมพ์ถึง 5 ครั้ง หรือ สองทศวรรษในดงขมิ้น ที่ตีพิมพ์ถึง 3 ครั้ง และนามปากกา เปรียญเก้าประโยค ซึ่งใช้เขียนเรื่องประเภทการใช้ภาษาอีกด้วย ในท้ายนี้ข้าพเจ้าขอน้อมจิตกราบส่งดวงวิญญาณของท่านสู่สัมปรายภพด้วยเทอญ

...
ที่มาข้อมูล
เนื้อหา: www.facebook.com/เสฐียรพงษ์-วรรณปก-FanPage-1408169992762203
ภาพประกอบ: www.facebook.com/Profเสฐียรพงษ์-วรรณปกFellow-of-the-Royal-Institute-258003264373420/photos/?ref=page_internal

หากจะนิยาม ความเก่ง+ความเฮง  คือ ความสำเร็จ พี่พร้อมขอเสริมว่า ความสำเร็จที่ยั่งยืนนั้น ควรต้องมีพร้อมทั้ง เก่ง ดี และมีสมอง โดยเฉพาะอย่างยิ่งสังคมของการทำงานในยุคปัจจุบัน เรามักจะพบว่าหน่วยงานต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นภาครัฐ หรือ เอกชน นอกจากจะให้ความสำคัญด้านทักษะทางวิชาชีพ (Hard Skills) แล้ว คุณสมบัติอีกอย่างที่มีความสำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าคือ Soft Skills โดยเห็นได้จากการคัดเลือกบุคคลเข้าทำงาน ล้วนมีความต้องการคนที่มีทักษะหลากหลายไม่เพียงแค่ความรู้จากการเรียน เช่น ทักษะการแก้ปัญหา การทำงานเป็นทีม ความเป็นผู้นำ การสื่อสาร การสร้างความร่วมมือ และนอกจากนี้ ยังต้องมีความยืดหยุ่น ความคิดสร้างสรรค์ ไม่ยึดติดกรอบ พร้อมที่จะปรับตัวรับสิ่งใหม่ๆ เมื่อสถานการณ์เปลี่ยนไป ดังนั้น การทำงานให้ประสบความสำเร็จจึงต้องอาศัยทั้ง Hard Skills และ Soft Skills ควบคู่กัน และ Soft Skills ที่สำคัญประการหนึ่ง คือ Mindset ซึ่งเป็นกรอบความคิด ความเชื่อหรือทัศนคติที่ชี้นำพฤติกรรมของคนนั่นเอง

กรรม หมายถึงการกระทำที่ประกอบด้วยเจตนา คือ ทำด้วยความตั้งใจ หรือจงใจทำ แสดงออกด้วยกาย ด้วยวาจา จะดีหรือชั่วก็ตาม โดยการกระทำที่ดี เรียกว่า กรรมดี ที่ชั่ว เรียกว่า กรรมชั่ว ในพระไตรปิฏกและอรรถกถา ไม่ปรากฏพุทธพจน์กล่าวถึงคำว่า "แก้กรรม" แต่ปรากฏคำว่า "ดับกรรม" และ "สิ้นกรรม" โดยพระพุทธองค์ทรงแสดงทางดับกรรมไว้ใน อริยมรรค คือ มรรคอันมีองค์ 8 อันได้แก่ เห็นชอบ ดำริชอบ พูดชอบ กระทำชอบ เลี้ยงชีพชอบ พยายามชอบ ระลึกชอบ และตั้งจิตมั่นชอบ ที่ให้ถึงซึ่งความดับกรรม คือ ปฏิปทา ตามหลักคำสอนของพระพุทธองค์ กรรมสามารถแก้ไขได้หรือไม่ หนทางดับกรรมทำอย่างไร กระแสความเชื่อเรื่องการแก้กรรมในสังคมไทยมีสิ่งใดเป็นองค์ประกอบ ความนิยมในวิธีแก้กรรมหลากวิธี ต่างสำนักเป็นอย่างไร โปรดติดตามด้วยพิจารณา หากเราดำเนินชีวิตตั้งอยู่บนความไม่ประมาทอย่างมีสติ ก็ไม่จำต้องพาตนเองไปถึงจุดของการแก้กรรมหรือไม่