Podcasty Odry-Niemen
By Stowarzyszenie Odra-Niemen
Podcasty będą publikowane co najmniej dwa razy w miesiącu. Gości do podcastów będziemy zapraszać z całej Polski, zza granicy, tam gdzie prowadzimy nasze działania i spotykamy nietuzinkowych Rodaków.
Podcasty realizowane będą w kilku formach: wywiady ze świadkami historii lekkie rozmowy z członkami, wolontariuszami, sympatykami Odry-Niemen dyskusje o tematyce polonijnej, historycznej, społecznej reportaże z działań Odry-Niemen prowadzonych w różnych zakątkach świata.
Projekt jest realizowany dzięki dotacji z NIW, Program PROO.
Podcasty Odry-NiemenFeb 22, 2023
#34: Marek Macutkiewicz - prezes Wielkopolskiego Związku Sybiraków
Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z prezesem Wielkopolskiego Związku Sybiraków, panem Marianem (Markiem) Macutkiewiczem.
Z nagrania dowiecie się Państwo jakie wspomnienia wywozi się z Syberii jako dziecko, jak niebezpieczna może być droga do szkoły przez tajgę i czyje groby widział na miejscu polski zesłaniec. Poznacie historię niezwykłego obrazu, który przewędrował kilkanaście tysięcy kilometrów i wysłuchacie, jak postawić pomnik pamięci na Uralu, mimo sprzeciwu lokalnych władz, a na koniec, jak Sybiracy współpracują z młodzieżą.
Miłego słuchania!
00:48 – o obchodach dnia Sybiraka (10 lutego), w rocznicę pierwszej masowej zsyłki
03:01 – o korzeniach na Wileńszczyźnie i miejscu urodzenia
04:06 – kiedy nastąpiła zsyłka rodziny Macutkiewiczów i dlaczego? Krótka historia operacji „Ostra Brama”
08:10 – Historia 2 Wileńskiej Brygady AK pod dowództwem kpt. Wiktora Koryckiego „Kaziuka”, wujka Mariana Macutkiewicza
11:25 – o ks. Janie Koryckim, kapelanie 2 Wileńskiej Brygady Armii Krajowej
12:28 – jak rodzina Macutkiewiczów trafiła do Poznania po pobycie na Syberii
14:42 – pierwsze wspomnienie z Syberii (walka z pluskwami i robactwem)
16:45 – czym zajmował się ojciec w obozie jako lekarz
18:49 – o innych polskich rodzinach na zesłaniu i nauce języka polskiego
20:17 – o codziennym wędrowaniu do szkoły wśród wycia wilków
21:30 – omówienie poszczególnych wielkich zsyłek
23:17 – o utrzymywaniu kontaktów z innymi rodzinami Sybirackimi po powrocie do Polski
24:54 – o niezwykłej pamiątce, obrazie Matki Bożej Ostrobramskiej, który z Korwia trafił na Syberię i wrócił do Polski
27:22 – o grobach Powstańców Styczniowych widzianych na Syberii i innych zesłańcach z lat wcześniejszych
31:09 – o zbudowaniu pomnika w miejscu gułagu w obwodzie permskim
35:58 – o pierwszym wyjeździe w rodzinne strony po powrocie z zesłania i zniszczonym majątku Orlinka koło Korwia
39:59 – o Wielkopolskim Związku Sybiraków i działalności kombatanckiej
43:10 – o współpracy z młodzieżą
#33: Polski Uniwersytet III Wieków w Solecznikach
Zapraszamy do wysłuchania krótkiej rozmowy z Krystyną Bingielenie, która opowie o Polskim Uniwersytecie III Wieku w Solecznikach, o spotkaniach z Polakami, o Rejonie Solecznickim.
Podcast powstał w ramach projektu "Ponad granicami. Media polonijne na wschodzie i zachodzie Europy.", finansowanego ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu "Polonia i Polacy za Granicą 2022.”
#32: Jakie wyzwania stoją przed Polakami na Litwie?
Zapraszamy do wysłuchania podcastu z Panią Beatą Pietkiewicz, posłanką na Sejm Republiki Litewskiej, działaczką samorządową.
Jak można działać na rzecz Polaków na Litwie, jakie wyzwania stoją przed polską mniejszością? Czy polityka na Litwie różni się od polskiej?
Podcast powstał w ramach projektu "Ponad granicami. Media polonijne na wschodzie i zachodzie Europy.", finansowanego ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu "Polonia i Polacy za Granicą 2022.”
#31: Los zesłańca
Zapraszamy do odsłuchania losów Pani Ludmiły, dziecka zesłańców do Kazachstanu z 1936 roku. Dowiemy się jak wyglądały warunki po przyjeździe na stepy Kazachstanu, jak potem kształtował się los Pani Ludmiły i jej rodziny.
Podcast powstał w ramach projektu "Ponad granicami. Media polonijne na wschodzie i zachodzie Europy.", finansowanego ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w ramach konkursu "Polonia i Polacy za Granicą 2022.”
#30: Lotnictwo II Rzeczypospolitej
Zapraszamy na autorską serię o historii z akcentami kresowymi, prowadzoną przez Przemysława Mandelę i Marcina Lupę, w ramach Podcastów Odry-Niemen.
W najnowszym odcinku Panowie zajęli się szeroko pojętym tematem lotnictwa w II RP. Dowiemy się z niego m.in:
- o polskich pionierach lotnictwa, jak Stanisław Skarżyński, czy Tadeusz Góra,
- nie braknie także wątku Franciszka Żwirko i Stanisława Wigury i przyczyn ich tragicznej śmierci,
- międzynarodowych dokonaniach Stefana Drzewieckiego,
- różnorodności sprzętu w polskim lotnictwie wojennym i problemach z tego wynikających,
- przydatności bombowców PZL. 37 Łoś.
Serdecznie zapraszamy do odsłuchu!
#29: Polscy ojcowie w Tbilisi
Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z ojcem Pawłem Dylem, Kamilianem mieszkającym w stolicy Gruzji, Tbilisi.
Ojciec Paweł opowiedział o początkach swojej posługi w Centrum Rehabilitacji i Ośrodku Zdrowia prowadzonych w Tbilisi przez Kamilianów, o działaniach podejmowanych w tych placówkach, czy o wolontariacie w Gruzji.
#28: Polacy na Ukrainie w cieniu wojny
Zapraszamy do wysłuchania trzech rozmów z Polakami z Ukrainy, prowadzonych po agresji rosyjskiej w lutym 2022 r.
Poznamy tło historyczne obecności Polaków na Ukrainie, jakie są największe potrzeby w chwili obecnej, a jakie zagrożenia. Naszymi gośćmi byli (w kolejności występowania): prof. Mieczysław Maławski ze Lwowa, Michał Kuc z Mościsk i Władysław Maławski, obecnie mieszkający w Lublinie.
#27: Projekt skończony - co dalej?
Mamy już naszą wymarzoną organizację pozarządową. Napisaliśmy świetny projekt. Dostaliśmy dotację na realizację upragnionego projektu społecznego. Udało się go zrealizować. I co dalej?
Zakończyliśmy działania projektu, ale to przecież nie koniec naszej pracy. Musimy projekt rozliczyć księgowo, ale również musimy przygotować i złożyć sprawozdanie z jego realizacji.
Często to najtrudniejszy etap naszej pracy społecznej.
Jak rozliczyć zakończony projekt dotacyjny?
Jak napisać sprawozdanie z realizacji projektu?
O tym rozmawiamy w ostatniej odsłonie podcastów tematycznych. Czwarty z serii 4 podcastów, w których opowiemy jak nasze błędy i doświadczenia mogą pomóc Wam w prowadzeniu organizacji.
#26: Wszystko się zgadza, oprócz kasy!
W pierwszej części naszych podcastów rozmawialiśmy o tym co to jest organizacja pozarządowa, jak ją założyć, w kolejnej rozmowie dzielimy się swoimi doświadczeniami na temat budowania projektów, planowania, pisania harmonogramów, budżetów i kształtowania wykonalnych rezultatów.
Teraz jak mówi tytuł rozmowy zajmiemy się finansami. Jak znaleźć finanse na nasze projekty? W rozmowie opowiemy, gdzie my szukamy środków na nasze działania.
#25: Co to jest PROJEKT SPOŁECZNY?
Jeśli działacie już w organizacji pozarządowej, jest sprawą oczywistą, że będziecie realizować projekty społeczne.
Co zatem jest projektem społecznym?
Jak przygotować się do realizacji takiego projektu?
Co należy wiedzieć już na etapie planowania?
Jak zrobić to dobrze?
Na co zwracać główną uwagę w działaniach projektowych?
Jak dobrze zrealizować projekt społeczny?
Drugi z serii 4 podcastów, w których opowiemy jak nasze błędy i doświadczenia mogą pomóc Wam w prowadzeniu organizacji.
#24: Chcę działać społecznie!
Podcast dedykujemy tym, którzy chcieliby działać społecznie dla dobra wspólnego. Chcieliby realizować swoje własne pasje społeczne. A może wraz ze swoimi przyjaciółmi czy znajomymi pragną robić wiele dobrego dla swojej społeczności lokalnej.
Pierwszy z serii 4 podcastów, w których opowiemy jak nasze błędy i doświadczenia mogą pomóc Wam w prowadzeniu organizacji.
#23: Narwik, "Grom" i Litwa
Zapraszamy do wysłuchania rozmowy z Grzegorzem Wojnowskim, Polakiem mieszkającym w Norwegii, ok. 60 km na północ od Narwiku.
W naszej rozmowie poruszyliśmy tematykę mniejszości polskiej w jego okolicy, miejsc pamięci i śladów walk Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich i Marynarki Wojennej. Rozmawialiśmy także o... norweskim zespole muzycznym, śpiewającym o polskich marynarzach z ORP Grom oraz o wrażeniach Grzegorza z pobytu u Polaków ma Litwie, w ramach akcji Rodacy Bohaterom.
#22: Pocztówka z Kresów
Zapraszamy do odsłuchania niezwykłej pocztówki z Kresów, gdzie usłyszymy dwie, 102-letnie Panie: Reginę Wiercińską z Taboryszek i Stanisławę Woronis, która ocalała z masakry w Koniuchach, pod koniec stycznia 1944 roku.
Będziemy mogli usłyszeć o sekretach długowieczności, posłuchać piosenek z dawnych lat, poznać okoliczności napadu sowieckich i żydowskich partyzantów na Koniuchy, czy usłyszeć wiersz, który Pani Regina deklamowała na 10-lecie odzyskania Niepodległości.
#21: Strach towarzyszył mi cały czas
W kolejnym odcinku naszego podcastu porozmawiamy z Małgorzatą Suszyńską, działaczką Solidarności i Solidarności Walczącej, o Stanie Wojennym.
Porozmawialiśmy o pierwszym strajku na wrocławskiej Politechnice, realiach Stanu Wojennego, czy nieukaranych sprawcach. Zapraszamy!
#20: Polacy na Zaolziu
Gościem kolejnego odcinka był Marek Konieczny, pochodzący z Karviny na Zaolziu. Opowiedział nam o Polakach, stanowiących wg badań z 2011 roku 8% mieszkańców w regionie, o relacjach polsko-czeskich, miejscach pamięci na Zaolziu, czy zakładaniu własnej organizacji i trudnościach z tym związanych.
Zapraszamy!
#19: Dzieci z Pahiatua
W kolejnym z podcastów przeniesiemy się na drugi koniec świata, do Nowej Zelandii, gdzie w trakcie II wojny światowej trafiło ponad 830 Polaków, w większości dzieci.
W rozmowie Dominika Rozpędowskiego z Kamilą Gosiewską przedstawimy krótki rys historyczny i opowiemy o projektach Stowarzyszenia, dzięki którym dotarliśmy do Sybiraków w Nowej Zelandii.
Jak przebita na Podlasiu opona wpłynęła na odkrycie tematu Polaków w NZ? Jakie były pierwsze wrażenia z wizyt u osób, które od ponad 70 lat mieszkają w kraju odległym o ponad 17 tysięcy kilometrów od Ojczyzny?
Zapraszamy do odsłuchania!
#18: Operacja polska NKWD
Zapraszamy na autorską serię o historii z akcentami kresowymi, prowadzoną przez Przemysława Mandelę i Krzysztofa Koniecznego, w ramach Podcastów Odry-Niemen.
W tym odcinku Panowie podjęli temat "Operacji polskiej NKWD", przeprowadzonej w latach 1937-38 r. Czy jest ona obecna w świadomości historycznej Polaków? Jak wyglądała sama operacja i jakie były jej przyczyny? Co zrobił rząd II Rzeczypospolitej, czy w ogóle miał świadomość, co dzieje się z Polakami za wschodnią granicą?
Zapraszamy do odsłuchania!
#17: Spiskowcy z Olimpu
W rozmowie z Grażyną Piotrowicz poruszymy kwestię polskiej konspiracji w niemieckim Breslau. Skąd wzięli się Polacy w mieście nienależącym od setek lat do Polski? Co robili, by zaszkodzić Niemcom? Skąd nietypowa nazwa grupy konspiratorów? Zachęcamy od odsłuchania!
#16: Pamiętajmy o Wołyniu
Zapraszamy do rozmowy z Reginą Awtoniuk, od lat zajmującą się miejscami pamięci na Wołyniu. Porozmawiamy o jej korzeniach, współpracy ze Strażą Graniczną, zaangażowaniu młodzieży w ważne sprawy i wielu innych, ciekawych sprawach.
#15: Bohater trzech narodów cz. III
Zapraszamy na następny odcinek autorskiej serii o historii z akcentami Kresowymi, prowadzonej przez Przemysława Mandelę i Krzysztofa Koniecznego, w ramach Podcastów Odry-Niemen.
Ostatni odcinek o życiu generała Stanisława Bułak-Bałachowicza odpowie nam na kolejne pytania dotyczące tej nietuzinkowej postaci. Jak odnalazł się w cywilnym życiu po zakończeniu walk z bolszewikami? Czemu w zamachu na jego życie zginął jego brat, a nie on?
Autorzy opowiedzą także o kontrowersjach związanych z oskarżeniami o antysemityzm oraz z działalnością Buła-Bałachowicza we wrześniu 1939 roku.
#14: Bohater trzech narodów cz. II
Zapraszamy na kolejny odcinek autorskiej serii o historii z akcentami Kresowymi, prowadzonej przez Przemysława Mandelę i Krzysztofa Koniecznego, w ramach Podcastów Odry-Niemen.
Będzie to kontynuacja historii generała Stanisława Bułak-Bałachowicza. Był bohaterem trzech narodów, jego biograf, Marek Cabanowski, nazwał go "ostatnim Kmicicem II RP. Teraz jest postacią niemal zapomnianą.
#13: Bohater trzech narodów cz. I
Zapraszamy na autorską serię o historii z akcentami Kresowymi, prowadzoną przez Przemysława Mandelę i Krzysztofa Koniecznego, w ramach Podcastów Odry-Niemen.
Na początek Panowie wzięli na tapet niesamowitą postać generała Stanisława Bułak-Bałachowicza. Był bohaterem trzech narodów, jego biograf, Marek Cabanowski, nazwał go "ostatnim Kmicicem II RP. Teraz jest postacią niemal zapomnianą.
#12: Narocz, wojna i "Lala"
Zapraszamy na rozmowę z Lidią Kościuk-Kulgawczyk, kresowianką, pochodzącą Kobylnika, nad pięknym jeziorem Narocz. Pani Lidia opowiada o ciężkiej, wojennej młodości, realiach życia nad największym jeziorem II Rzeczypospolitej i o trwającej wiele lat znajomości z płk. Lidią Lwow-Eberle.
#11: O Wilnie z Wandą Kiałką
Podczas rozmowy z Wandą Kiałką (rocznik 1922), sanitariuszką i łączniczką Armii Krajowej, wilnianką, przeniesiemy się do przedwojennego Wilna. Będzie mowa o wileńskich zabawach, ulubionych miejscach Pani Wandy, ale też o przeżyciach związanych z Operacją Ostra Brama. Serdecznie zapraszamy!
#10: Sytuacja Polaków na Białorusi
Kolejnym, wyjątkowym gościem naszych podcastów, jest Anna Paniszewa, szefowa Forum Polskich Inicjatyw Lokalnych w Brześciu i założycielka polskiej harcerskiej szkoły społecznej im. Romualda Traugutta w Brześciu.
Pani Anna przybliży swoją historię, zarówno dotyczącą jej rodziny, jak i działalności społecznej na rzecz Polaków. Opowie także o sytuacji Polaków na Białorusi w ostatnich latach oraz jakie działania doprowadziły do oskarżenia jej przez białoruskie władze o propagowanie nazizmu.
#9: Tylko we Lwowie
Zapraszamy na rozmowę z profesorem Mieczysławem Maławskim, artystą malarzem, prezesem Lwowskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, członkiem zarządu Centrum Kultury Odra-Niemen-Dniestr, będącego de facto lwowskim oddziałem Stowarzyszenia.
Porozmawiamy o działalności Polaków na Ukrainie, w szczególności tej artystycznej, oraz wielu ciekawych wątkach związanymi z Polakami za naszą wschodnią granicą.
#8: Kto może być Polakiem?
Zapraszamy na rozmowę z Marcinem Żukowskim, komendantem Podsudeckiego Związku Drużyn Harcerzy, członkiem zarządu Oddziału Opolskiego Stowarzyszenia Odra-Niemen i pracownikiem Biura Poszukiwań i Identyfikacji Instytutu Pamięci Narodowej.
Razem z naszym rozmówcą postaramy się odpowiedzieć na pytanie "kto może być Polakiem?" Czy to kwestia urodzenia, wyboru?
#7: Ludwik Marszałek - z ubeckiej katowni na wojskowe sztandary
Zapraszamy na rozmowę z Krzysztofem Marszałkiem, synem Ludwika Marszałka ps. Zbroja, weterana wojny obronnej, uczestnika operacji "Ostra Brama".
Począwszy od marca 1947 roku Marszałek był ostatnim kierownikiem Okręgu Wrocławskiego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość. Aresztowany, torturowany, został zamordowany 27 listopada 1948 roku we wrocławskim areszcie przy ul. Kleczkowskiej.
Od 24 sierpnia 2020 roku jego imię nosi 16. Dolnośląska Brygada Wojsk Obrony Terytorialnej. Syn Ludwika, Krzysztof, opowiada m.in. o jedynej pamiątce, która została po tacie, ciężkich losach mamy i całej rodziny po śmierci ojca.
#6: Syn bandyty
Polecamy drugą część rozmowy z Krzysztofem Olechnowiczem, synem Antoniego Olechnowicza "Pohoreckiego". W tej części podcastu Pan Krzysztof opowiada m.in. o ciężkich losach mamy, Elmiry, która także była więziona przez komunistów za sam fakt bycia żoną Antoniego Olechnowicza. Wspomina też przebywanie w mieszkaniu, w którym UB robiło kocioł.
#5: Antoni Olechnowicz "Pohorecki" - mój ojciec
Zapraszamy serdecznie na pierwszą część podcastu z Krzysztofem Olechnowiczem, synem Antoniego Olechnowicza ps. "Pohorecki", szefa Ośrodka Mobilizacyjnego Okręgu Wileńskiego AK. Pan Krzysztof wspomina ojca, najmłodsze lata, rodzinę mamy o tatarskich korzeniach oraz wiele innych, interesujących wątków.
#4: Podsumowanie działań, plany na 2021 rok i życzenia świąteczne
Składamy Państwu najserdeczniejsze życzenia z okazji Świąt Bożego Narodzenia! Krótkie podsumowanie roku i zapowiedzi działań w następnym. Te życzenia to także podcast nr 4 - ostatni w tym roku z podsumowaniem działań i planami na 2021 rok.
#3: Rodacy Bohaterom, czyli jak pomagać Polakom na Kresach?
Zapraszamy na rozmowę z Dominikiem Rozpędowskim, koordynatorem akcji RODACY- BOHATEROM. Od czego wszystko się zaczęło? I jak zmieniała się akcja na przestrzeni lat?
#2: Niezwykła historia płk. Weroniki Sebastianowicz
Rozmowa telefoniczna z płk Weroniką Sebastianowicz z Grodna jest wyjątkowa z różnych względów. Przede wszystkim Pani Pułkownik to wielki przyjaciel Odry-Niemen, od ponad 10 lat współpracujemy przy różnych projektach. Dzięki Niej powstało Stowarzyszenie Odra-Niemen, jest patronką wielu wydarzeń naszego środowiska. Pani Pułkownik to niezwykła osoba, z fantastycznym otwarciem na młodych ludzi, zjechała z nimi całą Polskę.
Dziś jest słabsza z powodu chorób, ale ciągle ciekawa świata. Trudny życiorys jej nie złamał. Warto poznać jej historię.
#1: Jak uczyć patriotyzmu poprzez filmy?
Rozmowa w piwnicy-studio filmowym młodego reżysera Pawła Przewoźnego z Iloną Gosiewską, założycielką Stowarzyszenia Odra-Niemen.
Rozmawiamy o tym jak w nowoczesny sposób tworzyć multimedia oparte o treści historyczne, te duże i te z własnej rodzinnej historii. Czy można młodego zainteresować historią poprzez multimedia? Jak rozwijać pasje i zainteresowania i dlaczego spotkania ze świadkami historii są pasjonujące?