Śląska Opinia o górnictwie

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Emil Nagalewski, koordynator Polskiego Alarmu Smogowego w województwie śląskim. Rozmawiamy z nim między innymi na temat zmian, jakie mają zostać od nowego roku wprowadzone w programie Czyste Powietrze. „Wśród nich jest dwukrotny wzrost kwoty dofinansowania dla mieszkańców. (…) Ten program nie miał dobrego startu, ale porządnie się rozkręcił. Mieszkańcy Śląska sięgają po te środki i robią to najchętniej spośród wszystkich województw. Najlepiej działa to tam, gdzie jest edukacja, informacja, powstały punkty konsultacyjne, czyli tam, gdzie samorządy działają aktywnie i egzekwują przepisy”, podkreślał Nagalewski. Na pytanie o to, czy jeszcze dziesięć lat temu spodziewałby się tak dużej zmiany w świadomości społecznej, jeśli chodzi o walkę z zanieczyszczaniem powietrza, odpowiada wprost, że było to dla niego zaskoczeniem. „Gdy zaczynałem działać w tym temacie, niewiele osób interesowało się smogiem i chciało coś zmienić. Tymczasem zmiana w świadomości społecznej jest ogromna i poszła szybką falą. Nie spodziewałem się, ale to bardzo cieszy”, mówi. Jakie wyzwania na nowy rok i najbliższe lata? „Chciałbym, żeby następne zmiany w programie Czyste Powietrze sprawiły, że otworzy się on na najuboższych, że będzie dostępny dla wszystkich. To jest wyzwanie, któremu musimy sprostać”, podkreśla Emil Nagalewski.

Całej rozmowy wysłuchacie w naszym podcaście.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Alina Pogoda, inżynier górnictwa i geologii, specjalistka ds. sprawiedliwej transformacji w Polskiej Zielonej Sieci. Rozmawiamy z nią między innymi o środkach unijnych, których zatwierdzenie ogłosił niedawno na Śląsku Frans Timmermans, wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej. „Wiemy, na co te środki powinny zostać przeznaczone. Tworzenie nowych miejsc pracy, przekwalifikowania górników, zagospodarowanie terenów po kopalniach…”, wylicza Pogoda. Ekspertka zwraca uwagę, że choć pieniądze są, to największym wyzwaniem jest czas. „57% funduszu sprawiedliwej transformacji musi zostać zakontraktowane w 2023 roku i wydane do 2026 roku. Regiony będą więc miały na to tylko rok, dla niektórych to spory problem, ponieważ ciężko będzie szybko i efektywnie opracować dobre projekty, na to potrzeba czasu. Nie wszystkie gminy są gotowe, by startować w najbliższych naborach”, zauważa.

O tym, czy Polska żegna się z węglem definitywnie i czy faktycznie istnieje zagrożenie nieotrzymania środków przez spór o praworządność, wysłuchacie w pełnej wersji naszej rozmowy.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Arkadiusz Biernat, dziennikarz „Gazety Wyborczej”. Rozmawiamy z nim między innymi o ostatniej wizycie Fransa Timmermansa na Śląsku, który ogłosił zatwierdzenie pięciu planów sprawiedliwej transformacji, w tym dla woj. śląskiego, czyli przeznaczenie dla górniczych regionów łącznej kwoty opiewającej na 3,85 miliardów euro. „Mocno podkreślano rolę lokalnych działań w tym całym procesie i dobrze, bo to samorządy górniczych miast najlepiej znają problemy związane z transformacją. Tam wiedzą, na co należy wydać środki unijne. Nie powinno być tak, że ktoś z perspektywy Warszawy narzuca jakąś narrację”, mówił Biernat. „Zapowiedziano spotkania z samorządowcami, nie tylko z województwa śląskiego, ale należy pamiętać, że bez udziału rządu nie uda się tej sprawy doprowadzić do końca. Rozwiązanie problemu samorządności, lecz nie tylko, bo walczymy też z czasem i trudnościami natury prawnej, to priorytet. Bez tego żadnych środków nawet nie otrzymamy”, zauważył. Poruszyliśmy także wątek odchodzenia od węgla, elektrowni atomowych, alternatywnych źródeł energii i tego, z czym w najbliższych latach będzie się mierzyć polska energetyka.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Michał Tabaka, dziennikarz portalu Spider’s Web. Rozmawiamy z nim między innymi o aktualnej sytuacji w branży górniczej, wysokich cenach węgla, elektrowniach atomowych czy o tym, jak powinna wyglądać polska energetyka. „Musimy zmieniać nasz miks energetyczny, wyrzucać z niego węgiel. (…) Energia jądrowa jest jedną z alternatyw i wydaje mi się, że tym razem rząd faktycznie będzie te elektrownie budował. Pod znakiem zapytania stoi jednak termin rozpoczęcia i zakończenia tych inwestycji”, zauważa Tabaka. Dziennikarz ocenił także ostatnie wypowiedzi przedstawicieli rządu dotyczące sytuacji w branży górniczej. „Putin uczynił z gazu broń i przez to najprawdopodobniej zostaniemy z węglem dłużej, niż to przewidywano. (…) Górnictwo znów stało się elementem gry politycznej. To fatalna wiadomość dla nas wszystkich. Kluczem powinno być bowiem to, żeby rachunek za energię nie był astronomicznie wysoki, a nie to, ilu górników zagłosuje na rząd. Trzeba jednak pamiętać, że to duża grupa wyborców, więc rząd próbuje grać na ich emocjach i poparciu”, komentował.

Zachęcamy do wysłuchania całej rozmowy.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Zuzanna Sasiak, prawniczka i koordynatorka kampanii „Więcej niż energia” w Polskiej Zielonej Sieci. Rozmawiamy z nią na temat coraz popularniejszych zjawisk, jakimi są energetyka obywatelska oraz spółdzielnie energetyczne. „To odpowiedź na obecny kryzys, ludzie biorą sprawy w swoje ręce”, mówi Zuzanna Sasiak. „Spółdzielnie energetyczne łączą w sobie kilka rodzajów korzyści: odejście od paliw kopalnych i oparcie energii na OZE. Jest to jednocześnie energia rozproszona, w przeciwieństwie do dużych instalacji OZE zakładanych przez przedsiębiorstwa, więc efektywniej się ją wykorzystuję, nie ma chociażby takich strat na przesyle. I pozostaje element społeczny, czyli to, że ludzie zaczynają się w ogóle interesować tematem energetyki obywatelskiej, wspólnie działać, łączyć w spółdzielnie”, wylicza. Czym dokładnie jest energetyka obywatelska i spółdzielnie energetyczne? Czy to rozwiązanie dla każdego? Jak wygląda i z czego składa się proces przystąpienia do tego typu inicjatyw? Zachęcamy do wysłuchania całej naszej rozmowy.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Krzysztof Mrozek, politolog i specjalista ds. funduszy unijnych w Polskiej Zielonej Sieci. Rozmawiamy z nim między innymi na temat planów wybudowania w Polsce elektrowni atomowych, o trudnej sytuacji w górnictwie oraz prognozach na przyszłość energetyczną kraju. „O atomie mówimy od trzech pokoleń, ale tym razem rząd jest faktycznie zdeterminowany, by tę elektrownię uruchomić. To jednak wcale nie znaczy, że ona ruszy dziś lub jutro. Pierwszy blok, według wstępnych szacunków, miałby stanąć w 2033 roku, choć analizy ekspertów podają, że nigdy i nigdzie żadna elektrownia atomowa nie powstała w terminie. Realistycznie można więc założyć rok 2037”, wskazywał Krzysztof Mrozek. „W międzyczasie musimy przyśpieszyć inwestycje w OZE, rząd powinien w tej chwili zapewniać dostęp do surowców energetycznych, regulować ceny, wzmocnić proces instalowania OZE i wspierania inwestycji w efektywność energetyczną”, wyliczał. Jak ocenia ostatnie wypowiedzi przedstawicieli rządu, które sugerują dłuższe pozostanie przy węglu? „Mówienie o budowaniu nowych kopalń to mrzonki. Pokłady węgla powoli się kończą, a inwestycje w górnictwo nie są perspektywiczne”, tłumaczył. Rozmawialiśmy także na temat tego, jakie są największe zagrożenia i szanse dla polskiej energetyki w najbliższych latach oraz co należy zrobić, by uporać się z obecnymi problemami.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Joanna Flisowska, starsza analityczka ds. polityki klimatycznej i energetycznej, Instytut Reform. Rozmawiamy z nią między innymi o tym, czy i kiedy w Polsce realnie mogłyby powstać elektrownie atomowe. Zastanawiamy się również, w jaki sposób mogą one wpłynąć na kształt polskiej energetyki. „Atom nie rozwiąże wszystkich naszych problemów. Musimy inwestować w Odnawialne Źródła Energii, w magazyny energii, zarządzanie popytem, sieci energetyczne. One są konieczne, niezależnie od tego, kiedy i czy będziemy budować elektrownie atomowe. Już dawno powinniśmy ruszać z tym pełną parą, a wciąż czekamy na kierunkowe decyzje, nie mamy konkretnej strategii energetycznej”, zauważa Flisowska. Czy atom pasuje do OZE? Jak w przyszłości będzie wyglądał polski miks energetyczny i czy problemy w tym sektorze, z brakiem węgla i jego wysokimi cenami włącznie, będą się utrzymywać? Jakie są największe zagrożenia, a jakie szanse dla polskiej energetyki w najbliższych latach? Między innymi także na te pytania staramy się odpowiedzieć.

Zachęcamy do wysłuchania całej rozmowy.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Rafał Jedwabny ze Związku Zawodowego Sierpień ‘80 w Polskiej Grupie Górniczej. Rozmawialiśmy między innymi o ostatniej akcji związkowców, którzy próbowali zamurować siedzibę premiera Mateusza Morawieckiego w Katowicach. „Nie ma sensu utrzymywać tego biura, które kosztuje tysiące złotych miesięcznie i pozostaje nieczynne. Pan premier Morawiecki nie pojawia się w nim. (…) Chcemy wyjaśnień, gdzie jest ten tani węgiel dla Polaków? Pan Morawiecki okazał się zwykłym oszustem”, mówił ostro Rafał Jedwabny. „Ocena działań rządu jest bardzo negatywna, popełniamy kolejne błędy, mimo że rządzący mieli pokazane, jak można rozwiązać problem z niedoborem węgla. (…) Dziś sytuacja jest tragiczna, sprowadzamy węgiel z zagranicy, który jest 10-krotnie droższy niż polski węgiel, jeśli spojrzymy chociażby na miały”, zauważył. Jedwabny wskazał, że jest przerażony tym, co robi rząd. „Nikt nie ma pomysłu na system energetyczny w naszym kraju, a opieranie się na surowcach zewnętrznych jest bardzo ryzykowne”, ocenił. Co należy zrobić, by załagodzić kryzys w Polsce? Czy polski węgiel zostanie z nami dłużej, niż przewidywano? Jakie są największe zagrożenia dla systemu energetycznego w kraju i jakie działania powinien natychmiast podjąć rząd? Staramy się odpowiedzieć również na te pytania. Zachęcamy do wysłuchania całej audycji.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Emil Nagalewski, koordynator Polskiego Alarmu Smogowego w województwie śląskim. Rozmawiamy z nim między innymi na temat ostatnich badań przeprowadzonych przez PAS, z których wynika, że węgiel spalany w „kopciuchach” jest nie tylko szkodliwy dla środowiska, ale jest również najbardziej kosztownym źródłem ogrzewania. „Ogrzewanie domów węglem to przepalanie pieniędzy. Cena tego surowca wzrosła w ostatnim czasie najbardziej spośród wszystkich”, zauważa Nagalewski. „Są takie samorządy, które nie naciskają na szybką likwidację „kopciuchów”, a to wszystko przez kalkulacje polityczne. Tymczasem świadomość społeczna w tym temacie wzrasta, ludzie nie chcą być truci, mają wiedzę na temat czystego powietrza”, podkreśla. Emil Nagalewski zauważa, że palenie węglem w starych piecach, choć nie tylko, to także „puszczanie z dymem zdrowia naszych rodzin”. Razem z koordynatorem PAS w woj. śląskim przyglądamy się też ostatnim działaniom rządu w zakresie walki z kryzysem energetycznym w Polsce. Oceniamy dodatek węglowy, rozporządzenie dot. jakości i norm paliw stałych czy logistykę innych, ostatnio prowadzonych działań.

Zachęcamy do wysłuchania całej rozmowy.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest dr Bartłomiej Gabryś z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Rozmawiamy z nim między innymi o trudnej sytuacji w branży górniczej, kryzysie energetycznym w Polsce i braku dostępności węgla. „Musi nastąpić zmiana spojrzenia na górnictwo. Sytuacja jest coraz trudniejsza”, zauważa dr Gabryś i ocenia ostatnie działania rządu. „Przegapiono co najmniej pół roku na zabezpieczenie energetyczne kraju, na działania, które pomogłyby uniknąć kryzysu, z którym się teraz mierzymy, albo przynajmniej zmniejszyć jego skalę. Nie zatowarowaliśmy się, więc teraz ta zima będzie bardzo trudna dla wielu ludzi”, podkreśla. Czy dodatek węglowy faktycznie odciąży mieszkańców? Dr Bartłomiej Gabryś tłumaczy, dlaczego pieniądze nie wpłyną znacząco na poprawę sytuacji, a wręcz mogą ją pogorszyć. „Za trzy tysiące złotych kupimy może jedną tonę węgla, a to tylko ¼ średniego zapotrzebowania gospodarstw domowych. Warto też pamiętać, że każdy dodatkowy pieniądz, który nie wynika z produktywności, a jest sztucznie wygenerowany, przykłada się później na inflację, to tylko kwestia czasu”, podkreśla. O tym, dlaczego w Polsce brakuje strategii energetycznego rozwoju, czy węgiel zyska „drugie życie”, kiedy w pełni będziemy mogli odejść od tego surowca i jakie największe wyzwania czekają nas w najbliższym czasie, wysłuchacie w całej rozmowie.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Alina Pogoda, inżynier górnictwa i geologii, specjalistka ds. sprawiedliwej transformacji w Polskiej Zielonej Sieci. Rozmawiamy z nią między innymi o aktualnym kryzysie energetycznym w Polsce, problemach z węglem i propozycjach rozwiązań oraz działań, które powinien podjąć rząd. „Eksploatacja hałd? Zły pomysł. Są porośnięte roślinnością, a rozkopywanie ich, żeby odzyskać niewielkie ilości węgla, może doprowadzić do emisji różnego rodzaju szkodliwych pyłów czy gazów, nawet do rozniecenia ognia”, ocenia Alina Pogoda. Czy węgiel w obliczu nowej sytuacji geopolitycznej na świecie, spowodowanej wojną w Ukrainie, zyska „drugie życie”, jak przypuszczano tuż po wprowadzeniu embargo na rosyjskie surowce? „Dopuszczalne będzie dłuższe zużycie węgla w energetyce, ale to nie oznacza, że będzie się go używać w latach 40. czy 50. W latach 30. powinien zostać wycofany z energetyki na rzecz zielonej energii. (…) Obecne daty likwidacji kopalń, zawarte na przykład w umowie społecznej, nie wynikają z realnych zasobów węgla. Data 2049 wyznaczona w tym dokumencie na kres górnictwa węgla kamiennego nie zostanie wydłużona, nie spodziewam się, że kopalnie zostaną zamknięte później. Wręcz przeciwnie, aktualny kryzys może ten proces przyśpieszyć”, zauważa ekspertka.

Co rząd powinien zrobić w obliczu kryzysu i czy uda się jeszcze zminimalizować zjawisko ubóstwa energetycznego czyhającego na nas tej zimy? Całej rozmowy wysłuchacie w naszym podcaście.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Michał Tabaka, dziennikarz portalu Spider’s Web. Rozmawiamy z nim między innymi o aktualnej sytuacji w branży górniczej i kryzysie energetycznym. „Związkowcy już w kwietniu ostrzegali przed kryzysem węglowym, a rządzący pukali się w czoła i zaklinali rzeczywistość: przekonywali, że węgla będzie pod dostatkiem, że go nie zabraknie. Dziś sytuacja jest dramatyczna i widzimy, kto miał rację”, zauważył Tabaka. „Mamy dodatek węglowy i węgiel, który jest droższy niż trzy tysiące złotych, więc to żadna pomoc. (…) Wrzesień jest bardzo zimny, najzimniejszy od 14 lat. To, co teraz się dzieje, nie mieści się w głowie”, podkreśla. Dziennikarz ocenił także dotychczasowe działania rządu w zakresie próby rozwiązania problemów z brakiem węgla oraz jego wysokimi cenami, jak również przyjrzał się temu, na czym powinien skupić się teraz rząd, by ludzie zwyczajnie mieli czym ogrzać swoje domy. „Już trzeba myśleć o kolejnych zimach, które będą jeszcze trudniejsze”, ocenia Michał Tabaka.

Zachęcamy do wysłuchania całej audycji.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Rafał Jedwabny, przewodniczący Wolnego Związku Zawodowego Sierpień ‘80 w Polskiej Grupie Górniczej. Rozmawiamy z nim między innymi o aktualnej sytuacji w branży górniczej oraz o problemach z dostępnością i cenami węgla, które wciąż nie zostały rozwiązane. „Przez lata nieodpowiedzialnej polityki energetycznej jesteśmy w miejscu, w którym jesteśmy. Gdyby górnictwo nie zostało zniszczone, dziś zarabialiśmy miliardy złotych. Postępujemy fatalnie jako państwo”, oceniał Jedwabny. Jego zdaniem, rząd wydał dziesiątki miliardów złotych na surowiec z zagranicy, który „trudno nawet nazwać węglem”. „To błoto, które do nas przychodzi w cenie 2100 zł netto w porcie. To jest odrzut, a nie węgiel. W dodatku niesortowany, trzeba to jeszcze na zakłady przeróbcze wysłać. (…) Energetyka, która ma bardzo dobry węgiel za 300 złotych, będzie spalała dużo droższy i gorszy węgiel importowany”, zauważył. Rafał Jedwabny podkreśla, że tej zimy nic nie udało się już zdziałać, by załagodzić sytuację, ale trzeba przygotować się na kolejne, jeszcze trudniejsze. „Już rok temu mówiliśmy, że polityka państwa doprowadzi do tego, że zapalenie światła w pokoju będzie odbywać się jak zapalenie choinki na święta: żeby pokazać dzieciom, że coś takiego jak energia istnieje”, przestrzega.

Zachęcamy do wysłuchania całej rozmowy.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest dr Łukasz Trembaczowski, koordynator naukowy grupy badawczej sprawiedliwej transformacji w Uniwersytecie Śląskim. Rozmawiamy z nim między innymi o aktualnej sytuacji w branży górniczej, problemach z węglem i sprawiedliwej transformacji. „Sama idea dopłat do węgla przyczynia się do wzrostu jego ceny, a surowca i tak wciąż nie ma. (…) Długofalowym skutkiem ubocznym będzie zaprzepaszczenie wysiłku namawiania Polaków, żeby wymieniali kopciuchy na piece mniej emisyjne, bo taka osoba pomyśli sobie, że gdyby tego pieca nie wymieniła, to teraz dostałaby dodatek”, zauważa dr Trembaczowski. „Paradoksalnie dzisiejsze problemy mogą przyśpieszyć sprawiedliwą transformację, tak stało się w przeszłości, gdzie jedno paliwo zastępowało drugie”, dodawał. Jak zauważył, niewiele mówi się o dość prostym sposobie na zmniejszenie kryzysu energetycznego w Polsce. „Może pora zacząć oszczędzanie energii? Nie widzę żadnych przygotowań, planów awaryjnych. Chciałbym wierzyć, że one są przygotowane, bo co się stanie, jeśli węgla faktycznie zabraknie? Póki co mamy zaklinanie rzeczywistości i mam wrażenie, że innych działań się nie podejmuje”, podkreśla dr Łukasz Trembaczowski. Czy rząd zdoła uporać się w porę z problemami i czy zjawisko ubóstwa energetycznego będzie się powiększać? Posłuchajcie całej rozmowy w naszym podcaście.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Joanna Flisowska, koordynatorka zespołu ds. klimatu i energii w Greenpeace Polska. Rozmawiamy z nią o aktualnej sytuacji w górnictwie, problemach z węglem i najnowszej ustawie mającej pomóc w zakupie surowca. „Potrzebne jest porządne dofinansowanie do ocieplania domów i wymiany źródeł ogrzewania. Po co komu trzy tysiące złotych, jeśli węgla nie można kupić? (…) Musimy zmniejszać uzależnienie od węgla i przechodzić na OZE. (…) Dość znamienne jest to, że po ogłoszeniu zapomogi nagle mamy wysyp kolejnych domów, które zgłaszają, że palą węglem. Dodatek węglowy może więc otworzyć furtkę do nadużyć”, zauważa Flisowska. Skomentowała również pomysł czasowego zawieszenia jakości i norm paliw stałych, jakie zaproponowało Ministerstwo Klimatu i Środowiska. „To oznacza, że będziemy znowu borykali się z potężnym smogiem, to doprowadzi do pogorszenia jakości powietrza tej zimy. Ale to też sygnał, że nie ma węgla dobrej jakości, którym można byłoby palić tej zimy, dlatego rząd podjął taką decyzję”, podkreśla. Co należy zrobić w obecnej sytuacji, by rozwiązać lub chociaż zminimalizować problem? Czy grozi nam ubóstwo energetyczne?

Całej rozmowy wysłuchacie w naszym podcaście.

Gościem audycji jest Arkadiusz Biernat, dziennikarz „Gazety Wyborczej”, zajmujący się między innymi górnictwem i energetyką. Rozmawiamy z nim o aktualnej sytuacji w branży, problemach z cenami i dostępnością węgla, a także o tym, czy grozi nam ubóstwo energetyczne i jak rząd zamierza poradzić sobie z obecnym kryzysem.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Jerzy Markowski, prezes Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa, ekspert górniczy oraz były wiceminister gospodarki. Rozmawiamy z nim o aktualnej sytuacji w branży górniczej, w tym o problemach z dostępnością węgla oraz jego wysokich cenach. „Cena węgla jest niebotyczna, nieznana od czasów II wojny światowej. (…) Tutaj zadziałało prawo rynku, przewidzieli to wszyscy ci, którzy wydobywają bardzo dużo węgla i mogą go teraz drogo sprzedawać. My zagmatwaliśmy się we własną politykę antywęglową”, mówił Jerzy Markowski.

Ocenił także decyzję o wprowadzeniu embargo na rosyjskie surowce po tym, jak wybuchła wojna w Ukrainie. „Decyzja była potrzebna, z moralnego punktu widzenia nie da się zaakceptować kupowania węgla z kraju, który pieniądze przeznacza na wojnę. To, kiedy ta decyzja została podjęta, nie miało większego znaczenia. I tak kupowalibyśmy węgiel importowany z zagranicy”, podkreślał. Jego zdaniem, wprowadzenie dodatku węglowego to droga w złą stronę. „Rząd nie ma żadnej spójności i logiki w swoich działaniach. (…) Mówią, że kupią węgla tyle, ile będzie trzeba. W porządku, kupić 8 mln ton węgla to żaden problem, ale to oznacza kupienie go po 380 dolarów za tonę, więc tego surowca nikt w Polsce nie kupi, bo go nie będzie na to stać”, ocenił Markowski.

Na koniec dodał, że ubóstwo energetyczne realnie nam zagraża. „Z niedostępności ekonomicznej, a nie technicznej, ale jest to jak najbardziej realne. Jedynym sposobem na walkę z tym jest zwiększenie wydobycia w polskich kopalniach, do czego są potrzebne inwestycje i nabór ludzi do pracy, a nie dopłacanie do absurdalnych cen węgla sprowadzanego do Polski. Wygląda na to, że nieco bardziej skomplikowana metoda na rozwiązanie tego problemu przekracza zdolności intelektualne polityków, więc najwyższy czas, żeby zajęli się tym inżynierowie”, podsumował.

Całej rozmowy wysłuchacie w naszym podcaście.

Gościem programu „Śląska Opinia o górnictwie” jest Rafał Jedwabny, przewodniczący Wolnego Związku Zawodowego Sierpień ‘80 w Polskiej Grupie Górniczej. Rozmawiamy z nim między innymi o porozumieniu płacowym w PGG, ale także o problemach z dostępnością węgla oraz jego wysokimi cenami. „My z premierem Morawieckim rozmawiamy w dwóch różnych językach. Z jednej strony jest oczekiwanie, by zmniejszać wydobycie, zgodnie z zapisami górniczej umowy społecznej, a z drugiej premier mówi nam, że chciałby to wydobycie zwiększyć. Żeby to zrobić, nie mogą nas blokować zapisy dokumentu, potrzebujemy zresztą nowych ludzi do pracy i inwestycji”, mówi Jedwabny. „Spotkanie z wicepremierem Sasinem było inne. Tam mówiono o renegocjacji umowy społecznej, później minister Moskwa mówiła jeszcze co innego. Pogubiliśmy się w tym całkowicie, rządzący mają chyba jakiś wewnętrzny problem. Odnoszę wrażenie, że jeden premier drugiemu chce zrobić na złość, co mnie oburza, bo na szali jest przyszłość energetyczna kraju”, podkreśla szef Sierpnia ‘80 w PGG.

„Jako górnicy zrobiliśmy wszystko, by utrzymać tanią energię w kraju, ale przegraliśmy z ignorancją rządzących. Mogę przeprosić Polaków, że nie wygraliśmy”, oświadczył Rafał Jedwabny. Dodał, że jest przerażony tym, co dziś robią politycy, a ceny energii „będą bardzo wysokie”. „Oni wiedzą, że tego węgla zabraknie, dlatego ściągają np. normy jakości paliw stałych i mówią pośrednio Polakom: palcie, czym macie, wrzućcie tonę plastiku w piece, bo zamarzniecie. A potem bujają, że węgla nie zabraknie”, zauważa. „Opieranie się tylko na węglu importowanym skończy się katastrofą i ubóstwem energetycznym. (…) W stu procentach nie uratujemy już tej sytuacji przed tegorocznym sezonem grzewczym, ale jeszcze możemy próbować zmniejszyć to ryzyko”, podkreślał. Całej rozmowy wysłuchacie w naszej audycji.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Emil Nagalewski, koordynator Polskiego Alarmu Smogowego w województwie śląskim. Rozmawiamy z nim między innymi na temat ostatniego rozporządzenia rządu w sprawie zawieszenia zasad dotyczących jakości i norm paliw stałych. „Mieliśmy mieć węgla na 200 lat, tymczasem jego już nie ma. Rząd postanawia dopuścić do obrotu węglowe śmieci, bo to najłatwiejsza decyzja, mimo że jest paniczna, bardzo szkodliwa”, ocenia Nagalewski. „To doprowadzi do regresu w walce ze smogiem i będzie miało dramatyczny wpływ na nasze zdrowie”, dodaje. Emil Nagalewski podkreśla, że świadomość społeczna w temacie walki ze smogiem znacząco wzrosła w ostatnich latach i ma nadzieję, że pomysł resortu tego nie zniweczy. „Mamy nadal śląską uchwałę antysmogową i liczę na to, że te zapisy pozostaną w mocy, niezależnie od tego, jakie szkodliwe dla naszego zdrowia decyzje zostaną podjęte na szczeblu krajowym”, wyjaśnia. Podczas rozmowy poruszyliśmy również wątek egzekwowania kar za „palenie w piecach czym popadnie” i korzystania z kopciuchów, mimo zakazów. Omówiliśmy także drogę, jaką przeszedł Rybnik – od „najbardziej zanieczyszczonego miasta w Polsce” do miasta, które w walce o czyste powietrze wiedzie prym i należy brać z niego przykład.

Zachęcamy do wysłuchania całej rozmowy.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Piotr Kuczera, prezydent Rybnika. Rozmawiamy z nim między innymi o odrzuceniu przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach skargi spółki Bapro w sprawie uchwały, która blokuje powstanie kopalni w dzielnicy Paruszowiec. „Teoretycznie jest jeszcze jakaś droga prawna, do której spółka może się odwołać, ale szanse na jej zwycięstwo są bardzo, bardzo nikłe, więc myślę, że mieszkańcy mogą spać spokojnie. (…) Negatywny odzew społeczny był niezwykle silny, udało się zbudować koalicję mieszkańców, władz miasta, organizacji pozarządowych, które powiedziały jasno i głośno „nie” dla kopalni”, mówił prezydent Kuczera. Poruszyliśmy także temat zawieszenia przez rząd zasad dotyczących jakości i norm paliw stałych, co otwiera furtkę do palenia w piecach węglem niskiej jakości, a nawet mułem. Prezydent Piotr Kuczera ocenił również trwający proces restrukturyzacji górnictwa i transformacji województwa śląskiego oraz wskazał największe wyzwania, jakie czekają nie tylko Rybnik, ale i cały region. Zachęcamy do wysłuchania pełnej audycji.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Joanna Flisowska, koordynatorka zespołu ds. klimatu i energii w Greenpeace Polska. Rozmawiamy z nią między innymi na temat wysokich cen węgla i problemów z jego dostępnością, poruszamy także wątek trudnej sytuacji w polskiej energetyce i planach na przyszłość związanych z jej rozwojem. „Węgiel, którego mamy niedobory, to nie jest ten, który wydobywamy w śląskich kopalniach, więc opóźnienie zamykania kopalń niczego nie zmieni. (…) U podłoża naszych problemów leży uzależnienie od paliw kopalnych, węgla i gazu. Powinniśmy przyśpieszać transformację energetyczną, a nie ją opóźniać. (…) Podczas gdy kraje Unii Europejskiej mówią o inwestycjach w Odnawialne Źródła Energii, polski rząd znosi standardy emisyjności węgla spalanego w naszych domach, blokuje energetykę wiatrową na lądzie, rzuca kłody pod nogi rozwoju energetyki słonecznej i nie robi nic w kontekście odchodzenia od paliw kopalnych”, wyliczała Joanna Flisowska. Całej rozmowy wysłuchacie w naszym podcaście.

Monika Rosa, posłanka Koalicji Obywatelskiej - .Nowoczesna, jest gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie”. Rozmawiamy z nią między innymi o trudnej sytuacji w branży górniczej, wysokich cenach węgla i problemach z jego dostępnością. „Mam poczucie, że rząd nie wie, co robi, biorąc się za restrukturyzację górnictwa”, ocenia posłanka Rosa. „Rząd wygasza kopalnie, obniżamy wydobycie w zakładach, a wciąż brakuje pomysłu na alternatywę. Blokowane są Odnawialne Źródła Energii, tymczasem to właśnie w nie trzeba teraz mocno inwestować. Katastrofa klimatyczna jest faktem i musimy zrobić wszystko, by z nią walczyć”, dodaje. Posłanka zauważa, że ubóstwo energetyczne, które – według wielu ekspertów – nam zagraża, tak naprawdę już zawitało do Polski. „Dotyczy tych, którzy ostatnie oszczędności, dodatkowe pieniądze, muszą przeznaczać na to, by mieli ciepło w domach”, mówi Monika Rosa. „Teraz może nas czekać nawet coś gorszego. Komuś tego węgla może zabraknąć. (…) To, co musi zrobić polski rząd, to dać wszystkie ręce na pokład, znaleźć miejsce, z którego ten węgiel można kupić i po prostu to zrobić. Uspokajające klepanie po plecach nam nie wystarczy”, podkreśla.

Całej rozmowy wysłuchacie w naszym podcaście.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest dr Bartłomiej Gabryś z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Rozmawiamy z nim na temat aktualnej sytuacji w branży górniczej, w tym o wysokich cenach węgla i problemach z dostępnością tego surowca. „Ubóstwo energetyczne może nas dotknąć już w tym roku. Nie tylko zabraknie węgla, ale dla wielu osób może on być po prostu za drogi”, zauważa dr Gabryś. Jak rozwiązać ten problem i czy uda się to zrobić w krótkim czasie? Czy potrzebny jest nowy plan na górnictwo, na jakie alternatywy dla węgla powinniśmy postawić i kiedy doczekamy się energii atomowej? Na te pytania (i nie tylko) staramy się odpowiedzieć. Zachęcamy do wysłuchania całej audycji.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Wojciech Saługa, poseł Platformy Obywatelskiej i marszałek województwa śląskiego w latach 2014-2018. Rozmawiamy z nim między innymi o wysokich cenach węgla i problemie z dostępnością surowca, a także o sytuacji w branży, wstrzymaniu importu rosyjskich surowców oraz restrukturyzacji górnictwa. „Problem z brakiem węgla jest bardzo poważny i trzeba go jak najszybciej rozwiązać. Tej sytuacji dało się uniknąć, bo to nie jest coś, co pojawiło się dopiero teraz, ten problem był widoczny znacznie wcześniej. (…) Polskie górnictwo nie zdoła zapełnić luki po rosyjskim węglu”, zauważa poseł Saługa. „Tymczasem Polska Grupa Górnicza jak za komuny chce sama sprzedawać węgiel. PRL powraca w całej okazałości”, podkreśla i zastanawia się: „czy węgiel będzie dostępny to jedno, a drugie – za ile? Za co emeryt ma ogrzać mieszkanie, jeśli te ceny będą tak wysokie?”. Poseł PO wspomina też słowa byłej premier Beaty Szydło. „Mówiła, że ‘górnictwo wstało z kolan’. Dziś powinna zobaczyć, jak branża upada na twarz”, stwierdził. Całej rozmowy wysłuchacie w naszej audycji.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Alina Pogoda, inżynier górnictwa i geologii, specjalistka ds. sprawiedliwej transformacji w Polskiej Zielonej Sieci. Rozmawiamy z nią między innymi o tym, jak wojna w Ukrainie i wstrzymanie importu rosyjskich surowców wpłyną na polską energetykę, ale też o tym, jak zmieni się plan na restrukturyzację górnictwa, na jaką alternatywę dla węgla powinniśmy postawić i jak w tym wszystkim, co się dzieje, odnajduje się proce sprawiedliwej transformacji. „Potrzebujemy realistycznego planu na restrukturyzację. Górnicy sami włączą się wtedy w planowanie sprawiedliwej transformacji”, zauważa Alina Pogoda. Co zrobić, by pracownicy kopalń mieli poczucie stabilności i tego, że przygotowywane zmiany są przemyślane? Staramy się odpowiedzieć również i na to pytanie. Całej rozmowy wysłuchacie w naszym podcaście.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Rafał Jedwabny ze związku zawodowego Sierpień ‘80 w Polskiej Grupie Górniczej. Rozmawiamy z nim między innymi o ostatnim proteście związkowców, którzy żądają obniżenia wysokich cen węgla i zwiększenia dostępności tego surowca. „Marża 150-200% na cenie za tonę węgla to bandyterka. Trzeba z tym zrobić porządek. (…) Niektórzy dealerzy i sprzedawcy, nie wszyscy oczywiście, grabią Polaków, wykorzystując trudną sytuację na świecie. Ja rozumiem, że muszą nałożyć jakąś marżę, ale ta wysokość to przesada”, mówił Jedwabny i wskazywał, jakie działania mogłyby rozwiązać ten problem. „Dla przykładu, klienci indywidualni powinni móc kupić węgiel bezpośrednio na kopalniach”, proponował. Mówił też o tym, jakie związkowcy mają oczekiwania wobec rządu i PGG w tej sprawie oraz przestrzegał, że w tym roku już jesienią może zabraknąć węgla. „Potrzebne są kolejne inwestycje, otworzenie ścian i pokładów, zwiększenie wydobycia. Na to potrzeba dużo czasu, ale kryzys energetyczny nie zaczął się w tym roku, mówimy o tym od dawna”, zauważył Rafał Jedwabny.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Radosław Gawlik, prezes stowarzyszenia Eko-Unia. Rozmawiamy z nim między innymi o planach na restrukturyzację górnictwa i o tym, jak będzie w przyszłości wyglądać polska energetyka, uwzględniając wojnę w Ukrainie i embargo na rosyjskie surowce. „A my mamy jakieś plany na restrukturyzację tego sektora? To bardziej plany polityczne”, ironizował prezes Gawlik. „To będzie bardzo duże wyzwanie. (…) Nowych ścian wydobywczych w kopalniach raczej nie otworzymy, zajęłoby to zbyt dużo czasu. A „drugie życie” węgla potrwa bardzo krótko, ceny tego surowca poszły w górę przez wojnę, ale to się unormuje”, zauważa. Jego zdaniem powinniśmy wykorzystać ten czas na zaplanowanie szybszego zamknięcia kopalń i otworzenie nowych możliwości dla górników. „Komisja Europejska nie chce przyciskać Polski, ale prawo unijne jest jednoznaczne: nie będzie można wspierać dotowania górnictwa”, podkreśla Gawlik.

Całej rozmowy wysłuchacie w naszym podcaście.

Gościem audycji „Ślaska Opinia o górnictwie” jest Joanna Flisowska, koordynatorka zespołu ds. klimatu i energii w Greenpeace Polska. Rozmawiamy z nią między innymi o reorganizacji planów na restrukturyzację górnictwa w Polsce. „Dotychczasowe założenia i tak do niczego się nie nadawały, były kompletnie oderwane od rzeczywistości. Ten proces musi dokonać się znacznie wcześniej i teraz jest szansa, by te plany urealnić”, zauważa Flisowska. „W tej chwili nie słychać na przykład zapowiedzi rządu w sprawie jakiegokolwiek porzucania inwestycji w energetykę gazową w Polsce, wręcz przeciwnie. A przecież gaz napędza rosnące ceny energii w Europie, przekłada się to też na rosnącą inflację. Dziś powinniśmy skupić się na rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii. To najtańsze rozwiązanie, dzięki któremu możemy też uniezależnić się od importu rosyjskich surowców”, dodaje. Poruszyliśmy również temat wojny w Ukrainie, ale i sprawiedliwej transformacji w województwie śląskim. Czy górnicy mogą liczyć na dobrą alternatywę, jeśli chodzi o zmianę miejsca pracy po likwidacji kopalń? Jak pracownicy podchodzą do ciągle zmieniających się planów na restrukturyzację branży? O tym wszystkim (i nie tylko) usłyszycie w naszej audycji. Zapraszamy.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest dr Bartłomiej Gabryś z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. Rozmawiamy z nim o planach na restrukturyzację górnictwa i transformację województwa śląskiego, w obliczu nowej sytuacji geopolitycznej, spowodowanej agresją Rosji i wojną w Ukrainie. „Jeszcze dwa-trzy miesiące temu wydawało się, że obecne założenia związane z polską energetyką pozostaną aktualne, ale dziś myślę, że należy spodziewać się nowego planu na górnictwo. Unia Europejska oczywiście nie zmieni swojego celu, jakim jest ochrona klimatu i nacisk na Odnawialne Źródła Energii, więc odejście od węgla będzie miało miejsce, ale nie tak dynamicznie, jak do tej pory i nie tak szybko, jak zakładano”, zauważa dr Gabryś. To wszystko z uwagi między innymi na embargo na rosyjskie surowce – węgiel, ropę i gaz. O tym, jakie poniesie to za sobą konsekwencje, ale także o przebranżowieniu górników i przekonaniu ich do nadchodzących zmian, posłuchacie w pełnej wersji naszej audycji. Serdecznie zapraszamy.

Gościem programu „Śląska Opinia o górnictwie” jest Robert Wnorowski z Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego w Bytomiu. Rozmawiamy z nim między innymi o specyfice pracy ratowników górniczych, w kontekście ostatnich tragicznych wydarzeń w kopalniach Pniówek i Zofiówka na Śląsku. „Ratownicy górniczy zawsze idą po żywych i z tą myślą prowadzą akcję. Mają świadomość zagrożenia, ale oni nie traktują tego, co robią, tylko w kategorii pracy. Dla nich to jest misja”, mówi Robert Wnorowski. Całej rozmowy wysłuchacie w naszej audycji.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Rafał Jedwabny ze związku zawodowego Sierpień ‘80 w Polskiej Grupie Górniczej. Rozmawiamy z nim o wojnie w Ukrainie i wstrzymaniu importu rosyjskiego węgla do Polski, ale także o tym, jak PGG odnajdzie się w tej sytuacji i czy uda jej się zwiększyć wydobycie, by zapełnić lukę po rosyjskim surowcu. „Przez ostatnie lata udało się zniszczyć polskie górnictwo. Spadło wydobycie, powstała potężna luka. (…) Jesteśmy w stanie odbudować nowe moce produkcyjne, ale we wstępnych etapach może być tak, że trzeba będzie importować węgiel z innych krajów, który będzie drogi”, zauważa Jedwabny. Jego zdaniem, zmieni się harmonogram zamykania kopalń zawarty w górniczej umowie społecznej, choć 2049 rok wyznaczony jako kres węgla kamiennego w Polsce może pozostać aktualny. „Trzeba na nowo otworzyć szkoły górnicze, a przyjęcia do nich należy zacząć już teraz i wiem, że w niektórych spółkach trwają na ten temat rozmowy. Konieczne jest również wydłużenie okresu funkcjonowania kopalń, to na pewno”, mówi Rafał Jedwabny i zwraca uwagę na to, że kryzys w energetyce nie zaczął się od wojny w Ukrainie, a występował już wcześniej.

Całej rozmowy wysłuchacie w naszej audycji.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest dr Łukasz Trembaczowski, koordynator naukowy grupy badawczej sprawiedliwej transformacji w Uniwersytecie Śląskim. Rozmawiamy z nim o tym, jak wojna w Ukrainie i wstrzymanie importu surowców z Rosji wpłynie na polską energetykę. Czy należy spodziewać się wydłużenia procesu odchodzenia od węgla kamiennego i zamykania kopalń? Przedyskutowaliśmy również plany zmian w górniczej umowy społecznej. „Tak naprawdę czeka nas urealnienie zapisów tego dokumentu, który dziś kłóci się z polityką energetyczną i dotychczas powstałymi założeniami. Umowa społeczna zawiera także między innymi zawyżone poziomy wydobycia, a 2049 rok wyznaczony jako kres węgla kamiennego jest rozciągnięty w czasie”, ocenia dr Trembaczowski. „Nie wierzę w „drugie życie” węgla. Wątpię również, że harmonogram zamykania kopalń zapisany w umowie się wydłuży”, dodaje.

Całej rozmowy wysłuchacie w naszym podcaście.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Aleksander Śniegocki, prezes zarządu w Instytucie Reform. Rozmawiamy z nim między innymi o tym, jak restrukturyzacja górnictwa wpłynie na gospodarkę i bezpieczeństwo energetyczne w Polsce, a także o zmianach, jakie czekają regiony górnicze w ramach transformacji województwa śląskiego. Zdaniem prezesa Śniegockiego, węgiel i polskie kopalnie wcale nie czeka „drugie życie”, jak sądzą niektórzy związkowcy. „To ostatni oddech w pierwszym życiu węgla. Wzrost zapotrzebowania na ten surowiec jest tylko chwilowy”, powiedział. W ocenie szefa Instytutu Reform powinniśmy jako kraj stawiać na rozwój odnawialnych źródeł energii, a zmiana z tym związana nadejdzie szybciej niż oczekiwaliśmy – również w kontekście trwającej wojny w Ukrainie i wstrzymywania importu surowców z Rosji.

Całej rozmowy przesłuchacie w naszym podcaście. Zapraszamy.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Arkadiusz Biernat, dziennikarz „Gazety Wyborczej”. Rozmawiamy z nim między innymi o bezpieczeństwie energetycznym w Polsce w obliczu wojny w Ukrainie i wizji wstrzymania importu surowców (węgla, ropy, gazu) z Rosji. „Embargo na rosyjski węgiel powinno zostać wprowadzone dawno temu. Wojna w Ukrainie toczy się tak naprawdę od 2014 roku, a nie od teraz. Mieliśmy mnóstwo czasu, by reagować – zabrakło woli politycznej, a może była to kalkulacja ekonomiczna, bo węgiel z Rosji był tańszy”, zastanawia się Biernat. Zwraca uwagę na to, że Rosja już wcześniej sięgała po tereny ukraińskie, a reakcja Unii Europejskiej nie była wystarczająco stanowcza. Czy rezygnacja z rosyjskiego węgla w Polsce jest możliwa? „Tak, nawet z dnia na dzień. Z innych surowców, ale w perspektywie czasu, też można zrezygnować”, wskazuje dziennikarz „Wyborczej”. O tym, na jakie źródła energii powinniśmy postawić, co dalej z krajowym węglem i polskimi kopalniami, posłuchacie w dalszej części rozmowy.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Dominik Kolorz, przewodniczący śląsko-dąbrowskiej Solidarności. Rozmawiamy z nim o wojnie w Ukrainie i jej konsekwencjach, wpływie ewentualnego wstrzymania importu surowców z Rosji na polską energetykę, a także o zmianach w górniczej umowie społecznej i trzymaniu się węgla. „Dopóki nie mamy atomu, a nie będziemy go mieli jeszcze bardzo długo, węgiel powinien pozostać podstawą miksu energetycznego w Polsce”, stwierdził Kolorz. Jak dodawał, odnawialne źródła energii są zbyt niestabilne, by mogły zapewnić bezpieczeństwo i byśmy mogli na nich bazować. Jednocześnie Kolorz uważa, że embargo na surowce z Rosji trzeba wprowadzić natychmiast. „Musimy zatrzymać zbrodniczą machinę Putina”, stwierdził. „Węgiel powinien otrzymać drugie życie. Energetyka na nim oparta też może być niskoemisyjna, jeśli chodzi o emisję CO2. Ale węgiel nie ładuje pieniędzy do kieszeni unijnych urzędników, więc nie wierzę w zmianę zdania Komisji Europejskiej na ten temat. Jeśli Polska i związki zawodowe nie wyszarpią zębami i pazurami zmiany systemu energetycznego Polski, to Unia cały czas będzie brnąć w olbrzymi biznes, jakim jest OZE. Mimo że jest to energia w większości niestabilna”, kontynuował.

Całej rozmowy wysłuchacie w naszej audycji.

Gościem programu „Śląska Opinia o górnictwie” jest Joanna Flisowska, koordynatorka zespołu ds. klimatu i energii w Greenpeace Polska. Rozmawiamy z nią o nowej sytuacji geopolitycznej, w jakiej znalazła się Polska z powodu wojny w Ukrainie rozpętanej przez Rosję. Jak powinna wyglądać energetyka w naszym kraju, w obliczu rezygnacji z rosyjskiego węgla, gazu i ropy? „Musimy odchodzić od paliw kopalnych i spalania węgla, a przede wszystkim uniezależnić się od surowców z Rosji”, mówi Flisowska. Jej zdaniem to jest czas, by w pełni uwolnić potencjał odnawialnych źródeł energii. Skomentowała również między innymi dywagacje na temat renegocjacji górniczej umowy społecznej. „Być może ta sytuacja pozwoli stworzyć nowy, a przede wszystkim realny plan restrukturyzacji górnictwa i transformacji regionów górniczych”, stwierdziła.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Jerzy Markowski, prezes Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa, ekspert górniczy oraz były wiceminister gospodarki. Rozmawiamy z nim na temat polskiej energetyki w nowej sytuacji geopolitycznej, spowodowanej wojną w Ukrainie, którą rozpętała Rosja. Markowski ocenia, że proces odchodzenia od węgla w Polsce miał podstawowy błąd. „Odchodziliśmy od niego szybciej, niż tworzyliśmy alternatywę energetyczną”, stwierdził. Jego zdaniem całkowita, nagła rezygnacja z importu rosyjskich surowców jest niemożliwa. „Byłby to wstrząs dla polskiej gospodarki”, mówi. Jednocześnie stwierdza, że jest to oczywiście konieczne, a import mógłby być prowadzony z innych krajów do Polski, zamiast z Rosji. Markowski stawia również diagnozę temu, co robi w sprawie energetyki Unia Europejska. „Świadomie pakujemy się w kryzys energetyczny, w chwale odchodzenia od CO2 i słuchania aktywistów”, mówi ostro.

Zachęcamy do wysłuchania całej rozmowy w naszym podcaście.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Michał Tabaka, dziennikarz Spider’s Web. Rozmawiamy z nim o wojnie w Ukrainie i związanymi z nią sankcjami dla Rosji dotyczącymi importu surowców: gazu, ropy i węgla. Czy Polska zrezygnuje z rosyjskiego węgla? Taki postulat do Unii Europejskiej wniósł sam premier RP Mateusz Morawiecki. „To tylko pozornie trudne zadanie, da się ten plan wykonać i powinniśmy zrobić to już dawno temu”, ocenia Michał Tabaka. Poruszyliśmy także temat alternatywy dla energetyki w Polsce i tego, w którym kierunku, w tej trudnej sytuacji geopolitycznej, trzeba iść, formując nową strategię energetyczną dla naszego kraju. „Musimy przede wszystkim odchodzić od paliw kopalnych, to nie ulega wątpliwości”, mówi Tabaka.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Rafał Jedwabny, przewodniczący związku zawodowego Sierpień ‘80 w Polskiej Grupie Górniczej. Rozmawiamy z nim o ostatnich gorących wydarzeniach w spółce, porozumieniu w sprawie podwyżek dla pracowników i planach na najbliższy czas. „Podwyżki dla górników z PGG to próba wyrównania średnich płac w spółkach węglowych. Oczywiście nie udało nam się tego jeszcze zrobić w tym roku, ale myślę, że od przyszłego roku we wszystkich spółkach będziemy mieli to samo wynagrodzenie”, mówił Jedwabny. Jak podkreślał, w nową kwotę po 7,5% podwyżce, tj. 8815 zł brutto miesięcznie, wchodzi wiele składników. „To średnie miesięczne wynagrodzenie, ale uwzględniające barbórkę, czternastkę, węgiel. Wchodzi tam też kadra menadżerska, wszystkie te dodatki, więc nie jest tak kolorowo, jak mogłoby się wydawać”, tłumaczył. Zaapelował także do pozostałych grup zawodowych, by walczyły o podwyżki, jeśli mają taką możliwość, zwłaszcza w kontekście inflacji i zapisów Polskiego Ładu. „Górnicy nieraz okazali swoją solidarność na protestach innych grup zawodowych”, przypomniał Jedwabny.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Emil Nagalewski, koordynator Polskiego Alarmu Smogowego w województwie śląskim. Rozmawiamy z nim o problemie smogu, nowych zapisach uchwały antysmogowej, które weszły w życie 1 stycznia 2022 roku i o niekończącej się walce o czyste powietrze. „Widać pierwsze efekty wyeliminowania kopciuchów. Ale walka ze smogiem jeszcze długo potrwa”, mówi Emil Nagalewski. Poruszyliśmy również temat zwiększającej się świadomości społecznej w zakresie smogu i jego negatywnego wpływu zarówno na środowisko, jak i nasze zdrowie. „Coraz więcej ludzi byłoby skłonnych nawet do takich radykalnych działań, jak całkowita rezygnacja z węgla na Śląsku. To pokazuje, jak zmienia się nasze podejście”, zauważa Nagalewski.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Radosław Gawlik, prezes stowarzyszenia Eko-Unia. Rozmawiamy z nim między innymi o sporze z Czechami wokół kopalni Turów: o przebiegu negocjacji, problemach sygnalizowanych już kilka miesięcy temu, ale również o finalnym porozumieniu podpisanym między krajami. „Niechlujstwo rządu w sprawie kopalni Turów drogo nas kosztuje. Można było tego uniknąć, a teraz zapłacimy karę TSUE i jeszcze odszkodowanie”, ocenia prezes Gawlik. Poruszamy także temat restrukturyzacji górnictwa i transformacji śląskiego regionu, alternatywy dla węgla i perspektyw na przyszłość pracowników tej branży.

W audycji „Śląska Opinia o górnictwie” rozmawiamy z Joanną Flisowską, koordynatorką zespołu ds. klimatu i energii w Greenpeace Polska. Tym razem poruszamy trudną sytuację spółek górniczych, a także brak spójnego pomysłu na restrukturyzację branży i transformację śląskiego regionu. Rozmawiamy również o sporze wokół kopalni Turów i o tym, kiedy tak naprawdę powinniśmy jako Polska odejść od węgla. „Rząd gra na zwłokę, dosypując pieniędzy do górnictwa. Chce odłożyć w czasie potrzebę zmierzenia się z wyzwaniem transformacji energetycznej. Im dłużej zwlekamy, tym bardziej ta transformacja będzie kosztowna, bolesna i drastyczna”, mówi Flisowska.

Całej rozmowy posłuchacie w naszym podcaście.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Maciej Bukowski, prezes zarządu WiseEuropa i autor najnowszej publikacji pt. „Syreni śpiew węgla. Systemowe ryzyka opóźniania restrukturyzacji górnictwa i energetyki węglowej w Polsce”. Z prezesem Bukowskim rozmawiamy właśnie o tym, jakich ustaleń udało mu się dokonać i co myśli o transformacji branży górniczej, śląskiego regionu oraz tempie tychże zmian. „To zawsze jest trudne, a rząd boi się zmiany, bo jest ona ryzykowna politycznie. (…) Dla Śląska, jako regionu, droga bez węgla jest znacznie lepsza. Śląsk jest jednym z największych centrów przemysłowych w Polsce, to region rozwijający się w tym kierunku. Modernizacja śląskiej gospodarki w kierunku sektorów przyszłościowych jest zdecydowanie na rękę całego regionu. To nie jest tak, że tradycja, która budowała region przez 150 lat, musi go też definiować przez kolejne 150”, zwracał uwagę Maciej Bukowski. Więcej o alternatywach dla węgla, świadomości społecznej mieszkańców Śląska i restrukturyzacji sektora energetycznego, posłuchacie w naszym podcaście.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Rafał Jedwabny z Wolnego Związku Zawodowego Sierpień ‘80 w Polskiej Grupie Górniczej. Rozmawiamy z nim o negocjacjach prowadzonych przez związkowców oraz przedstawicieli PGG i wypracowanym porozumieniu. „To były najdziwniejsze negocjacje, jakie prowadziłem w swoim życiu. Zresztą nie tylko ja, ale również moi koledzy”, zdradza Jedwabny. „Nie ukrywam, że poza tym, co udało się wywalczyć, czyli wypłacenie należnych pieniędzy za pracę w dodatkowe weekendy czterech miesięcy 2021 roku, interesuje nas jeszcze wyrównanie wypłat do inflacji”, mówi wiceprzewodniczący Sierpnia ‘80. „Wzrost wynagrodzeń górników nie zaszkodzi Polskiej Grupie Górniczej”, dodaje i tłumaczy, że spółce szkodzą niskie ceny węgla. „PGG mogłaby dziś świetnie zarabiać na sprzedaży węgla, ale wtedy nie dostałyby go elektrownie w Polsce, a kraje za granicą”, podkreśla Jedwabny. Związkowiec mówi też o kolejnym widmie protestów, a wszystko przez nierealizowanie zapisów górniczej umowy społecznej, która utknęła w Komisji Europejskiej. „Docierają do nas sygnały, że na nowo przeliczana jest żywotność kopalń, a my nie zgadzamy się na zmiany dat zawartych w porozumieniu”, zaznacza.

Gościem programu „Śląska Opinia o górnictwie” jest Michał Tabaka, dziennikarz portalu Spider’s Web. Rozmawiamy z nim o walce ze smogiem, węglu, ekogroszku i transformacji energetycznej w Polsce. „Pamiętam, jak strażnicy miejscy, o co zresztą sami wnioskowali, cieszyli się z uzyskania uprawnień do wlepiania mandatów za smog. To miało pomóc w zmniejszeniu tego problemu. Dziś moglibyśmy obdzwonić największe komendy i zapytać, ile takich mandatów wystawiono. Myślę, że efekt nie byłby zbyt zdumiewający”, mówił Michał Tabaka. „To świetnie, że różne przepisy tego typu są wprowadzane, ale mamy problem z ich egzekwowaniem. Z mandatami za kopciuchy będzie jak z karami za smog. Niestety, to jest fikcja”, dodawał. Dziennikarz Spider’s Web, specjalizujący się w tematyce górniczej i energetycznej, zwrócił uwagę na problem braku alternatywy między innymi dla górniczej umowy społecznej. „Od węgla trzeba odchodzić, ale trzeba mieć pomysł, czym go zastąpić”, podkreślał. „W walce ze smogiem chodzi o nasze zdrowie. Wciąż niewiele osób zdaje sobie z tego sprawę, dlatego potrzebna jest edukacja, ale też porządne programy dofinansowania do nowoczesnych pieców”, podsumował. Całej rozmowy z Michałem Tabaką posłuchacie w naszej audycji.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Jerzy Markowski, prezes Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnictwa, ekspert górniczy oraz były wiceminister gospodarki. Rozmawiamy z nim o przyszłości branży w Polsce. Czy umowa społeczna podpisana w Katowicach, dotycząca transformacji energetycznej, doczeka się akceptacji Komisji Europejskiej? „Unia Europejska zrobi wszystko, by wyeliminować węgiel z Europy. Jest to oczywisty błąd. (…) Brakuje prądu, ratujemy się od sąsiadów, ale ta pomoc sąsiedzka się skończy. W skali świata to i tak niczego nie daje, każdą ilość CO2, której my nie wyemitujemy, wyemituje przemysł azjatycki i afrykański”, stwierdził Markowski. „Likwidujemy węgiel, a nie mamy dla niego żadnej alternatywy. Energetyka wiatrowa czy oparta o fotowoltaikę, one się zderzają z rzeczywistością. Polska ma 11% dni wietrznych w roku, zdolnych do wykorzystania do produkcji energii elektrycznej. Polska ma 12% dni słonecznych w roku o efektywności energetycznej. Nie są to źródła, które są w stanie zaspokoić bezpieczeństwo energetyczne kraju”, dodał. Jak stwierdził, kopalnie dużo wcześniej zakończą wydobycie, bo stanie się to po prostu nieopłacalne. „Dodatkowo nie sprzedajemy węgla, tylko go kupujemy. Mówię o bilansie całego kraju. A cena sprzedaży jest wysoka, więc Polska musi go drogo kupić. Zamiast zarabiać na wysokiej cenie węgla, kupujemy go za coraz większą kwotę”, zauważył.

Gościem audycji „Śląska Opinia o górnictwie” jest Patryk Białas, prezes stowarzyszenia BoMiasto, radny miasta Katowice oraz wiceprezes Kongresu Ruchów Miejskich. Rozmawiamy z nim o nowej kopalni w Mysłowicach, środkach z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, odejściu od węgla i wnioskach w sprawie transformacji energetycznej po szczycie klimatycznym w Glasgow. „Potrafię zrozumieć inwestora nowej kopalni w Mysłowicach, który zainwestował w ten pomysł już jakieś środki, ale nie nie mogę pojąć, jak szybko ten projekt ewoluuje. To już nie kopalnia, a cały klaster technologiczny, dalekosiężna wizja. (…) Trudno mi uwierzyć, że możliwe jest połączenie tej inwestycji ze środkami funduszu unijnego. Potrzebna jest analiza prawna dotycząca projektu Brzezinka. Poprosiliśmy o takową wraz z Komisją Górniczą Rady Miasta Katowice”, mówi Patryk Białas.

Gościem programu „Śląska Opinia o górnictwie” jest Rafał Jedwabny, wiceprzewodniczący Wolnego Związku Zawodowego Sierpień ‘80 w Polskiej Grupie Górniczej. Rozmawiamy z nim o górniczej umowy społecznej, odejściu od węgla i obietnicach rządu, które – w zależności od wydarzenia – wydają się od siebie różnić. „Rząd nas oszukał. (…) Mieliśmy zapewnienie, że Komisja Europejska szybko rozpatrzy górniczą umowę społeczną. Tymczasem minister Soboń jest na innym stanowisku, powołuje się pana Pyzika, a komisja chyba w ogóle się tym dokumentem nie zajmuje. (…) Powiedzieć można wszystko, ale zamiast jeździć po świecie i opowiadać bajki, pan premier powinien zapoznać się z umową społeczną podpisaną między rządem a górnikami, ale przede wszystkim z systemem energetycznym, jaki obowiązuje w naszym kraju”, ocenił Jedwabny. „Ta zima pokaże, jaki mamy w Polsce problem z zabezpieczeniem energetycznym. Jeśli to szaleństwo się nie zatrzyma, to za 5 lat może zabraknąć w domach energii”, dodaje. Całej rozmowy posłuchacie w naszym podcaście.