Van systeem naar ik

De allerlaatste in deze serie; dit keer met de makers zelf. Kees en Eva blikken terug op de gesprekken en gaan dieper in op het belang van eigenheid en wéten waarom je doet wat je doet.

Kristel Lammers is directeur van het Nationale Programma Regionale Energiestrategie. Werken aan de overgang naar duurzame energie in samenwerking met veel overheidspartijen is haar core business. Ze laveert daarbij door procedures en systemen met een mens- en doelgerichte blik en een grote gedrevenheid.

Aernout Somsen is cardioloog en ondernemer. Hij is medeoprichter van Cardiologie Centra Nederland. Als arts, onderzoeker en ondernemer is hij altijd op zoek naar hoe zorgprocessen beter en efficiënter kunnen. Uitdaging en uitgangspunt hierbij is ervoor zorgen dat de mens leidend blijft en niet het systeem. En dat is in zijn woorden 'een ragfijn spel'. 

Middenin deze coronatijd zijn we te gast bij Hans Schoo, bestuurder van het Rijnstate ziekenhuis in Arnhem. Hij heeft een lange staat van dienst in de zorg en begon lang geleden als verpleegkundige. We spreken hem over besturen in crisistijd, over lastige afwegingen tussen privacy en veiligheid, over teamwork en natuurlijk over talent.

Alexander Pechtold is directeur van het CBR en ervaart in deze rol de vaak grote en onpraktische afstand tussen uitvoering en politiek als het om wetten en regels gaat. Wat ervoor nodig is om die kloof te verkleinen? "Minder denken vanuit de verdeling die we in Den Haag hebben gemaakt maar meer denken vanuit de wensen van mensen."

Leonard Geluk is de baas van de grootste belangenorganisatie in Nederland, de Verenging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Hij werkt graag voor de bestuurslaag die dicht bij mensen staat, maar ergert zich aan de manier waarop 'Den Haag' soms lastige kwesties over de schutting gooit. Hij wil problemen juist samen aanpakken en blijft daarom zijn eigen weg èn de mensen zoeken in het weerbarstige systeem. 

Twee podcastgasten dit keer! Beiden rector magnificus; Rianne Letschert in Maastricht en Vinod Subramaniam aan de VU in Amsterdam. We spreken hen onder meer over het doorgeslagen systeem waar ‘papers en publicaties’ maatgevend lijken te zijn. Ze zetten zich in voor een nieuwe manier van erkennen en waarderen.

Topman Erik Gerritsen van het ministerie van VWS geloofde al ver vóór de toeslagenaffaire dat je beleid en uitvoering altijd aan elkaar moet koppelen. Gebruik de praktijk om te achterhalen waar het misgaat en doe er wat aan, is zijn devies. 

De topvrouw van het Agentschap Telecom zoekt graag de grenzen op van het systeem, als dat in het belang is van het doel en de mensen voor wie ze het doet. Een gesprek met Angeline van Dijk over ‘het goede gesprek voeren’, complexe zaken behapbaar èn bespreekbaar maken. En over echt luisteren, zonder ambtelijke filters.

"Als je het vertrouwen van mensen in het systeem wil winnen, dan gaat het erom dat ze vertrouwen hebben in jou, in de mensen die het doen! Dat is zó cruciaal!" Aldus Peter Borgdorff, tot voor kort verantwoordelijk voor miljarden aan pensioengeld, als voormalig directeur van Pensioenfonds Zorg en Welzijn. Een gesprek over àltijd het gesprek aangaan met de mensen voor wie je het doet.

Bevlogen, enthousiast en altijd met oog voor wat wél kan. Dat typeert het gesprek met onze 5e podcastgast Mohamed El Achkar. Bestuurder van één van de grootste woningcorporaties van Nederland. Een man met hart voor de publieke zaak. En passie voor zijn omgeving.

In de tweede coronagolf gaan Eva en Kees op bezoek bij de hoogste baas van het Openbaar Ministerie in hartje Rotterdam, Gerrit van der Burg. Hoe behoudt hij zijn eigen koers in een organisatie die regelmatig in het brandpunt van de aandacht staat? Een nuchter gesprek over verbinding, trots en buikpijn. Wie er werkt, moet veel talenten hebben èn tegen blauwe plekken kunnen.

“Simpel gezegd, ik ben niet geïnteresseerd in of het verboden is, maar of het schadelijk is. Verrekte lastig, want dat raakt aan de ‘handhaversziel’”, zegt Jan van den Bos, Inspecteur-Generaal van de Inspectie Leefomgeving en Transport. Hij vertelt hoe hij de drijfveer ‘het behartigen van het publieke belang’ overbrengt bij 1.000 inspecteurs die werkten vanuit de gedachte ‘het naleven van regels’. Een gesprek over handhaving in een complexe wereld, maar ook over gedrevenheid en talent in de derde aflevering van ‘Van systeem naar ik’.

Hoe volg je je eigen kompas als je voor een besluit staat dat heel Nederland raakt; de schoolexamens wel of niet door laten gaan? Secretaris generaal Marjan Hammersma van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap vertelt over de dilemma's en over de impact van de coronacrisis op haar en het ministerie. En ook over haar stijl van leiding geven en over de rol van ambtenaren in politiek woelige tijden in de tweede aflevering van 'Van systeem naar ik'.

Op bezoek bij Dick Veluwenkamp, bestuurder van Arkin -één van de grootste GGZ-instellingen van Nederland-  die op geheel eigen wijze de regeldruk in zijn organisatie met bijna een uur per dag per medewerker heeft weten terug te brengen.

'Van systeem naar ik' is een serie persoonlijke gesprekken met topambtenaren en leidinggevenden in de publieke sector over hun worsteling met het systeem en de manier waarop zij verandering teweeg weten brengen.

Talent gedreven in plaats van systeemgericht.

Achtergrond van de bedenkers

• Kees Gabriëls, eigenaar van Talent ON en met zijn bedrijf wil hij organisaties tot inspirerende werkplekken maken. Zijn talent :  verhelderen.
• Eva Kuit, eigenaar van Mediavrouw, een (media)trainingsbedrijf met als missie een menselijke overheid. Haar talent : liefdevol ontmaskeren.