წითელი კედელი

საქართველოდან გერმანიაში სეზონურ სამუშაოზე წასვლის მსურველად ორ დღეში 55 000 ადამიანი დარეგისტრირდა. რას გვეუბნება ეს რიცხვი? - რომ საქართველოში სამუშაო ადგილი არასაკმარია, რა თქმა უნდა; რომ განუსაზღვრელი მინიმალური ხელფასი მშრომელებს კაბალურ პირობებში აყენებს, რა თქმა უნდა; რომ შეუძლებელია არსებული სახელფასო სიტუაციით მშრომელმა ღირსეულად იცხოვროს, რა თქმა უნდა; რომ მოქალაქეებისთვის უცხო ქვეყანაში, ოჯახიდან შორს, გადახვეწის მძიმე გადაწყვეტილების მიღება არჩევანი კი არა გარდაუვალი მოცემულობაა, რა თქმა უნდა; ეს ყველაფერი ერთად და ცალ-ცალკე განაპირობებს ათწლეულების პრობლემას, რომელიც ერთ-ერთ მთავარ საზოგადოებრივ გამოწვევად იქცა საქართველოსთვის. თუმცა შრომით ემიგრაციას სხვა და გაცილებით ღრმა საფუძვლები აქვს, ვიდრე დასახელებული მიზეზებია. ეს საფუძვლები, პირველ რიგში, პოლიტიკური და იდეოლოგიურია.

დღეს ვსაუბრობთ შრომის და ემიგრაციის შესახებ და ვცდილობთ გამოვიკვლიოთ შექმნილი მოცემულობის პოლიტიკური განმაპირობებლები. ჩვენი სტუმარია რევაზ კარანაძე.

ბაკურაუ” გვიყვება ამბავს იმპერიალიზმის შესახებ. ფილმს მემარცხენე გამოცემებმა დიდი ყურადღება დაუთმეს, მიეძღვნა სტატიები და კრიტიკული რეფლექსიები. ეს გასაკვირი არაა, რადგან რეჟისორები ბრაზილიის პოლიტიკაში აქტიურად არიან ჩართულები და გამოირჩევიან საკუთარი მემარცხენე პოზიციით. “ბაკურაუ” ფილმია ფიქციურ სოფელზე, ბრაზილიის ჩრდილოეთის, სერტაოს, რეგიონში, რომელიც ერთ დღეს რუკიდან გაქრება, მეორე დღეს კი მას თეთრკანიანი მონადირეთა ჯგუფის წინააღმდეგ მოუწევს ბრძოლა. ჯგუფი ბრაზილიაში დასავლეთიდან ჩამოდის და მიზნად აქვს დასახული მოკლას გართობისთვის - ისინი ადამიანებზე ნადირობენ.

სოფელი ბაკურაუ და მისი ისტორია არის თითქოს მოდელირება ისტორიის გლობალური სამხრეთის შესახებ. ამიტომ, როცა ვუყურებთ ამ ფილმს, შეუძლებელია არ გაგვახსენდეს გამოწვევები და ბრძოლები ჩვენს ქვეყნებში, ჩვენს ქალაქებში, ჩვენს სოფლებში, რომლებიც წარმოშვეს შინაარსობრივად მსგავსმა ძალთა ურთიერთობის დინამიკამ. ამ ეპიზოდს ბაკურაუს ვუძღვნით, ჩვენი სტუმარია მარიკო ჭანტურია.

შეტევამ კაპიტოლიუმზე შეძრა ამერიკა და გააკვირვა მსოფლიო. წლების განმავლობაში გაღრმავებულმა უფსკრულმა ამერიკის საზოგადოებაში საბოლოოდ ამოხეთქა როგორც ბლოკბასტერმა, დისტოპიურმა საი-ფაიმ. უფსკრულის გაღრმავების მიზეზი ალბათ ერთადერთია, რაზეც დაპირისპირებული მხარეები თანმხდებიან - ტრამპიზმი. დონალდ ტრამპის ეგოცენტრულმა პოლიტიკამ გახლიჩა საზოგადოება და არამარტო ამერიკაში, ბრაზილიაში, პოლონეთში, იტალიაში და მრავალ სხვა ქვეყანაში, ტრამპის წარმატება აღმოჩნდა ლოკომოტივი მემარჯვენე პოპულისტური ძალების წარმატების. მართალია ერთ ვადაში ტრამპს ორჯერ მოუწყვეს იმპიჩმენტი, თუმცა მაინც შეგვიძლია ვთქვათ რომ ტრამპიზმის წინააღმდეგ ბრძოლაში ვერც ცენტრისტებმა და ვერც მემარცხენეებმა დიდ წარმატებას ვერ მიაღწიეს, მიუხედავად იმისა, რომ ანტი-ტრამპ განწყობა ამერიკაში ცენტრსა და მარცხენას შორის დროებითი ალიანსის საფუძველი მაინც იყო.

კაპიტოლიუმის შტურმზე, იმპიჩმენტზე, ინაუგურაციაზე და საერთოდ ტრამპიზმზე, ამ ეპიზოდში ვსაუბრობთ. ჩვენი სტუმარია შოთა პაპავა.

2020 წელი იყო პანდემიის და თვითონ ეს წელიც იყო პანდემია. დრო გავა და პანდემია დაგვრჩება როგორც ზედსართავი სახელი, აღმნიშვნელი რაღაცის საშიშის, დაუძლეველის, გარდაუვალის და მოსაბეზრებელის - 2020 წელი ხომ ზუსტად ამ განცდებს იწვევდა სხვადასხვა პერიოდულობით, ან სულაც ყველას ერთდროულად, მთელ მსოფლიოში, სტოკჰოლმიდან სანტიაგომდე. ეს წელი იმდენად დატვირთული იყო მოვლენებით, რომ თავის თავში დაიტევდა მთელ საუკუნეს - კრიზისს მოსდევდა კრიზისი, სახელმწიფო ინსტიტუციები ეცემოდნენ როგორც დომინოს ფიგურები, სახელმწიფოები ეცემოდნენ როგორც დომინოს ფიგურები, მოხდა ბრექსიტი, ამერიკამ დაძლია ტრამპი, საქართველოს ჰქონდა არჩევნები, ჯეფ ბეზოსმა იშოვა იმაზე მეტი ფული ვიდრე ოდესმე ვინმე იშოვის, დავკარგეთ დიეგო მარადონა…

ეს ალბათ ყველაზე რთულად შესაჯამებელი წელია, რაც კი გვახსოვს, თუმცა მაინც შევეცადეთ. სტუმრად ჩვენი პოდკასტის ძველი მეგობარი, დათო ლობჟანიძე მოვიწვიეთ და ვისაუბრეთ იმაზე თუ რა იყო და იმაზეც, თუ რას ველით რომ იქნება.

ზამთარი მოდის და მოაქვს უიმედობა. ქვეყანას რომელიც სოციალური კატასტროფის წინაშე დგას, კაპიტალისტური კლასი გამოწოვს სისხლის ბოლო წვეთსაც კი. სულ ბოლოს აფრიკის დასახლებაში ადამიანები, თბილისის მერიის განკარგულებით, დატოვეს უსახლ-კაროდ და სრულიად დაუცველი პანდემიის ზამთართან. ორხევში ახალგაზრდა კაცს დედამ დილით სთხოვა ხურდა თუ ჰქონდა დარჩენილი რომ წამალი ეყიდა, კაცმა ჯიბეში ხელი ჩაიყო და - სიცარიელე. ამის შემდეგ კაცი იღებს სათამაში ყუმბარას, შედის მიკროსაფინანსოში და ამ გზით ცდილობს მიიქციოს ხალხის ყურადღება მხოლოდ იმიტომ, რომ შემდეგ ყველას გასაგონად განაცხადოს: დ ა ვ ი ღ ა ლ ე თ!

უეჭველია, საქართველო კლასობრივი ჩაგვრისა და შესაბამისად, წინააღმდეგობის ახალ დღის წესრიგს ეცნობა ტელეეკრანებიდან, საგაზეთო განცხადებებიდან, ფეისბუკ ლაივებიდან თუ ქუჩის გრაფიტისგან. მარიამ ვაწაძე აქტიურად მონაწილეობს აფრიკის დასახლების და ლევანის მხარდამჭერ მოძრაობაში, დღეს ის ჩვენი სტუმარია.

მდინარე რიონზე დაგეგმილი ნამახვანჰესის კასკადის მშენებლობა განადგურებით ემუქრება გარემოსა და საცხოვრისს. ამ პროექტის განხორციელების შემთხვევაში ადამიანები დაკარგავენ ბუნებას, სოფელს, სახლებს, საფლავებს. საქართველო კი საპასუხოდ მიიღებს არაფერს, გარდა მორიგი კმაყოფილი ინვესტორისა. კაშხალის მშენებლობას ეწინააღმდეგებიან ხეობაში მცხოვრები ადამიანები, მწვანეები და სხვა მემარცხენე ჯგუფები.

დღეს ნამახვენჰესის საწინააღმდეგო მოძრაობის შესახებ ვსაუბრობთ. ჩვენი სტუმრები ალექსანდრა აროშვილი და გიორგი ფცქიალაძე არიან.

საქართველოს პოლიტიკიდან დიდი ხანია გაქრა ხალხი. ჩვენ გვაქვს ოცდაათწლიანი გამოცდილება ანტიპოლიტიკის, როცა ღირებულებრივი ან იდეოლოგიური მოღვაწეობა გადაფარულია პერსონალური ძალაუფლების ან სიმდიდრისთვის მებრძოლი ჯგუფების ურთიერთქიშპობით. დროსთან ერთად, ეს ქიშპობა ძლიერდება და დაპირისპირებულ დაჯგუფებებს შორის იზრდება დისტანცია. არჩევნებმა და არჩევნების შემდგომმა პერიოდმა გამოკვეთა ახალი პოლიტიკური კრიზისი, რომელიც გაუცხოებას, ანიჰილაციას და მხარეების მიერ ურთიერთდეჰუმანიზაციაზე დგას. პოლარიზაცია იზრდება და არ უჩანს დასასრული, ინტელექტუალური და სამოქალაქო ასპარაზი სრულად არის ოკუპირებული მხოლოდ ორი პარტიის მიერ წარმოებული ნარატივით და არ ტოვებს სივრცეს პოლიტიკური აზროვნებისთვის.

საქართველი არის ღრმა სამოქალაქო და პოლიტიკურ კრიზისში და ამაზე აუცილებლად უნდა ვილაპარაკოთ. ამ ეპიზოდში ჩვენი სტუმარია თამთა მიქელაზე.

საზოგადოებრივი სივრცე მუდამ არის ბრძოლის მოედანი სოციალურ გამოყენებასა და კარნახის ვერტიკალს შორის. ადამიანებს ყოველთვის ეუბნებიან თუ როგორ მოიქცნენ კონკრეტულ დროსა და ადგილზე, თუმცა ადამიანები, ხშირად ამ კარნახის საპირისპიროდ, ირჩევენ სივრცის გამოყენების საკუთარ გზას. ასე ათვისებული სივრცეები ქმნიან საზოგადოებრივ ქსოვილს, ადგილებს სადაც ერთმანეთს ვხედავთ, ველაპარაკებით, ვეთამაშებით...

ცოტა ხნის წინ მერიამ წარმოადგინა პროექტი, რომლის მიხედვითაც იპოდრომის ტერიტორიაზე პარკის გაშენებას აპირებს. იპოდრომი თბილისის სოციალური ქსოვილისთვის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი საზოგადოებრივი სივრცეა და პროექტის განხორციელების შემთხვევაში ამ სტატუსის დაკარგვის საშიშროება ბევრმა იგრძნო.

ამ ეპიზოდისთვის ჩვენს მეგობრებს, მსმენელებს, მსმენელების მეგობრებს ვთხოვეთ გამოეგზავნათ ხმოვანი გზავნილი მათი სოციალური, კულტურული თუ ემოციური კავშირის შესახებ იპოდრომთან. საბოლოოდ ძალიან საინტერესო კრებული მივიღეთ ზეპირი ისტორიების, რომლებიც კარგად აჩვენებენ იპოდრომის სოციალურ მრავალფეროვნებას და უნიკალურ ნიშას, რომელიც ამ სივრცეს ქალაქის ცხოვრებაში უჭირავს.

პოლინგი არჩევნებისა და წინასაარჩევნო პროცესის ერთ-ერთი ყველაზე საინტერესო კომპონენტია, რომელიც ხალხის პარტიულ აფილიაციასა და საარჩევნო განსაზღვრებებს იკვლევს. თუმცა, პოლინგი ატარებს გარკვეულ რისკებსაც, მაგალითად პოლინგზე ზედმეტად დამოკიდებული პოლიტიკური გარემო შესაძლოა ციფრებს აყენებდეს შინაარსზე წინ. თუმცა, ასე თუ ისე, ჯანსაღი და ზუსტი პოლსტერის გარეშე ჯანსაღი ელექტორალური პროცესის წარმოდგენა რთულია. საქართველოში დაგეგმილი არჩევნებისთვის, ორმა მკვლევარმა, დავით სიჭინავამ და რატი შუბლაძემ, შექმნეს pollster.ge, რომელიც აჯამებს აქამდე სხვადასხვა კვლევითი ორგანიზაციების მიერ გამოქვეყნებულ გამოკითხვებს და გვაძლევს წინასწარ წარმოდგენებს იმასთან დაკავშირებით, თუ როგორ შეიძლება წარიმართოს არჩევნები.


ჩვენი საარჩევნო სერიის მეორე ეპიზოდში დავით სიჭინავას პოლსტერზე, პოლინგზე, საერთაშორისო გამოცდილებასა და ადგილობრივ კონტექსტზე ვესაუბრებით. 


სარჩევი

0:00 - 0:12 pollster.ge
0:12 - 0:25 წინასაარჩვნო გამოკითხვის ტექნიკები და სიზუსტე
0:25 -0:31 ჰოუთორნის ეფექტი და პოლინგი ჰიბრიდულ რეჟიმებში
0:31 - 0:39 საარჩევნო პროგნოზი
0:39 - 0:58 პოლიტიკა, როგორც მონაცემთა ანალიზი, და მისი საფრთხეები
0:58 - 1:17 პოლინგი, როგორც განწყობების ბარომეტრი

“პანდემია” ეტაპობრივად იპოვის ახალ გრამატიკულ განზომილებებს და ჩვენ მას საუბარში გამოვიყენებთ როგორც არსებით სახელს, ზმნას ან ზედსართავ სახელს. პანდემიად ჩვენ დავახასიათებთ მდგომარეობას რომელიც არის საფრთხისშემცველი ყველასთვის ერთბაშად, დამღლელი როგორც პროცესი ლოდინის და მშფოთვარე როგორც ფიქრი მომავალზე გაურკვეველზე. ახლა ამერიკულ პანდემიას ორივე განზომილება აქვს, ჯანმრთელობის და გრამატიკული. ორი კაცი, რომელთა კეთილსინდისიერებასა და უანგარობაში დარწმუნებული არავინაა, ებრძვის ერთმანეთს პრეზიდენტის სავარძლისთვის. ცოტა ხნის წინ გაიმართა პირველი დებატები მათ შორის.

ჩვენი ჯგუფისა და მსმენელის თხოვნით, ჩვენ ვაგრძელებთ ამერიკული პანდემიის გაშუქებას, ჩვენი სტუმარი გიორგი ლოლაშვილია, რომელიც ნიუ-იორკიდან გვერთვება.

პირველი შეკითხვა, რომლითაც ქართულ არჩევნებზე მსჯელობა უნდა დავიწყოთ აუცილებლად არის თუ როგორ მოვედით აქამდე. რა პროცესები იყო ამ ოცდაათი წლის განმსაზღვრელი, რომელიც ქართულ საზოგადოებას მარად ცუდსა და უარესს შორის არჩევანში ამყოფებდა და ამყოფებს ისევ. ასე თუ ისე, ამ არჩევნებს თან ახლავს რამდენიმე ფაქტორი, რის გამოცა განსაკუთრებულ ყურადღებას იმსახურებს, რის გამოც ვაპირებთ საარჩევნო პერიოდი აქტიურად გავაშუქოთ და ამ თემაზე რამდენიმე ეპიზოდი შემოგთავაზოთ.

არჩევნების სერიის პირველი ეპიზოდის სტუმარი გიორგი ღვინჯილია იქნება. მასთან ერთად ვისაუბრებთ საქართველოს სახელმწიფოს დაფუძნებაზე, ბუნტის კულტურაზე, საერთო სახალხო ფრუსტრაციაზე პოლიტიკით და სუპერკაპიტალისტებზე, რომლებიც ყიდულობენ ყველას და ყველაფერს. ეპიზოდის ბოლოს ვცდილობთ მიმოვიხილოთ არჩევნებზე მონაწილე პარტიების მემარცხენე პლატფორმები და ვიმსჯელოთ სტრატეგიებზე თუ როგორი დამოკიდებულება აქვთ სხვადასხვა მემარცხენე ჯგუფებს ამ არჩევნების მიმართ.

სარჩევი:

0:00 - 0:20 როგორ მოვედით 2020 წლის არჩევნებამდე და არის მასში განსაკუთრებული

0:20 - 0:35 ვინ და როგორ აწარმოებს დღევანდელ ქართულ წინასაარჩევნო დღის წესრიგს

0:35 - 0:41 ქართული პოლიტიკა როგორც ბურჟუაზიულ ალიანსთა ფერხული

0:41 - 0:46 ბიძინა ივანიშვილი როგორც სუპერკაპიტალისტი

0:46 - 0:53 ჩიხი, ორგანიზება, ახალგაზრდობა

0:53 - 1:00 თაობათა გადინება და ფრუსტრაცია

1:00 - 1:20 პოლიტიკური პროცესების გამქრალი კლასობრივი სახე

1:20 - 1:47 წინასაარჩევნო პოლიტიკური კომპასი

რევოლუცია პოეტური აქტია და არ არსებობს ნამდვილი პოეზია რევოლუციური მომენტის გარეშე. მაიაკოვსკი რევოლუციონერი პოეტი იყო, გნებავთ პოეტი რევოლუციონერი, ანაც, როგორც ხშირად ეძახიან - რევოლუციის პოეტი. მისი პოეზია საქართველოში დაიბადა და შემდეგ მოვიდა მსოფლიოს მეხად, თუმცა დისკურსმა პოეტი რუსულ იმპერიალიზმს მიაკუთვნა, მის ძეგლს კვერცხები ესროლა და დროის გასვლასთან ერთად ეტაპობრივად ჩამოაშორა ქართული კულტურული ცხოვრების ისტორიას.

მაიაკოვსკიზე სასაუბროდ ზურა რთველიაშვილს ვეწვიეთ, იქ კოკა არჩვაძეც დაგვხვდა და საბოლოოდ ბევრი ვისაუბრეთ პოეტზე, ჭეშმარიტად ქართულ მემარცხენეობაზე, ვარდების რევოლუციაზე და მომავალზე, რომელსაც მარცხენა ფლანგიდან ვხედავთ.

ბელარუსი იპყრობს მსოფლიოს ყურადღებას. ლუკაშენკო აცხადებს რომ ისევ გაიმარჯვა არჩევნებში და მოიპოვა ქვეყნის მართვის უფლება, მას ათასობით ადამიანი არ ეთანხმება და არასამართლიან არჩევნებს ქუჩებში აპროტესტებს. პროტესტს უერთდებიან მშრომელები და ერთვებიან მასობრივ გაფიცვებში. თვითონ ლუკაშენკოს პერსონა იწვევს აზრთა სხვადასხვაობას მარცხენა ფლანგზე. მართალია ლუკაშენკომ არ დაუშვა ველური პრივატიზაცია, რისი მსხვერპლიც პოსტ-საბჭოთა ქვეყნების დიდი ნაწილი გახდა და შეინარჩუნა სოციალური სახელმწიფოს ნაწილი, თუმცა არის ეს საკმარისი მემარცხენე სიმპათიის დასამსახურებლად? ეტატისტი მემარცხენეები შიშობენ პოსტ-ლუკაშენკოს ბელარუსის სწრაფი ნეოლიბერალიზაციის და ანტი-მშრომელთა პოლიტიკების შესახებ, თუმცა განა მოსახლეობისთვის პოლიტიკური უფლებების კატეგორიულად ჩამორთმევა არ ეწინააღმდეგება მემარცხენე იდეას?

ასეთ შეკითხვებზე პასუხის გაცემას ამ ეპიზოდში ვცდილობთ, ასევე ვცდილობთ ვიმსჯელოთ თუ რა შეიძლება ისწავლონ ბელარუსებმა ქართული და უკრაინული გამოცდილებებიდან, რომ თავიდან აიცილონ ქვეყნის დიქტატორის ხელიდან, პირდაპირ ბიზნეს ელიტების ხელში ჩაგდება. ჩვენი სტუმარია დათო ლაღიძე.

სომხეთში დგას რთული და გარდამტეხი პერიოდი: ქვეყანა არის პოსტ-რევოლუციურ მოცემულობაში, ებრძვის ახალი კორონავირუსის რთულ ეპიდსიტუაციას და პარალელურად ჩართულია შეიარაღებულ კონფლიქტში მეზობელ აზერბაიჯანთან. მიუხედავადა იმისა, რომ როგორც ჩვენი სტუმარი ამბობს, ქვეყანაში ყოველთვის არსებობდა და არსებობს მემარცხენე სენტიმენტი, სომხეთს გამოკვეთლად მემარცხენე პარტია აქამდე არ ჰყოლია. ახლა კი, ფაშინიანის რევოლუციაში აქტიურად მონაწილე ახალგაზრდა მემარცხენეების ერთმა ნაწილმა გადაწყვიტა პოლიტიკური გზა დამოუკიდებლად გაეგრძელებინა და არჩევნებშიც მიიღო მონაწილეობა.   

სომხეთის რევოლუციას ხშირად ვარდების რევოლუციას ადარებენ. “წითელი სამეზობლოს” ახალ ეპიზოდში, ჩვენ ვცდილობთ გამოვიკვლიოთ ამ შედარების საფუძვლები და სომხეთში მემარცხენე მოძრაობის პერსპექტივებზე ვისაუბროთ ჩვენს სტუმართან, ნორო გასპარიანთან, ერთად.

სარჩევი:

1:00 - 9:00 რატომ არ ვიცნობთ ჩვენ სამეზობლოს?

9:00 - 23:00 ვარდების რევოლუცია და ფაშინიანის რევოლუცია

23:00 - 30:00 პოპულარული მემარცხენე სენტიმენტები სომხეთში

30:00 - 37:00 პანდემია და პოსტ-რევოლუციური დღის წესრიგი სომხეთში

37:00 - 42:00 რეგიონული სოლიდარობა პანდემიის ვითარებაში

43:00 - 50:00 სასაზღვრო კრიზისი და ეთნიკური უმცირესობები საქართველოში

50:00 - 1:07:00 საქართველოს როლი კავკასიის გეოპოლიტიკაში

1:07:00 - რეგიონული მემარცხენე ურთიერთობები

ცოტა ხნის წინ თურქეთში შიმშილობის 300 დღიან აქციას ორი ამხანაგი შეეწირა. ორივე გრუფ იორუმის წევრები იყვნენ, მემარცხენე მუსიკალური ჯგუფის, რომელსაც სამი წელია მოღვაწეობის უფლება აქვს შეზღუდული თურქეთში. გრუფ იორუმი ასოცირებულია რევოლუციურ ფრონტთან, არალეგალურ მარქსისტ-ლენინისტურ პარტიასთან თურქეთში და 35 წლიანი ისტორიის განმავლობაში არაეთხელ გამხდარა რეჟიმისგან დევნის მსხვერპლი. თუმცა ჯგუფის წევრები, ისევე როგორც თურქეთის ზოგიერთი მემარცხენე ფრონტი უკომპრომისო ხალხია და მუდამ აგრძელებენ ბრძოლას, თუნდაც ეს უკომპრომისობა სიცოცხლის ფასად დაუჯდეთ.

ამ ეპიზოდით ახალ სერიას ვიწყებთ, გვსურს მოვამზადოთ ეპიზოდები ჩვენს სამეზობლოში არსებული მემარცხენე მოძრაობების, მემარცხენეობის ისტორიის და ახლანდელი მდგომარეობის შესახებ. სერიის პირველი ეპიზოდი თურქეთს ეძღვნება, ჩვენი სტუმარია სანდრო ბაკურაძე.

პანდემიის მიერ მოტანილმა ეკონომიკურმა სირთულემ, რომლის კრიზისად გადაქცევის უთუო მოლოდინი გვაქვს, ქალების შრომის დაუფასებელი მნიშვნელობა კიდევ უფრო გამოკვეთა. მთავრობის მიერ შეთავაზებულმა სოციალურმა პაკეტმა საერთოდ პოლიტიკის მიღმა დატოვა ცალკეულ პოზიციებზე დასაქმებულები: ძიძები, მომვლელები, დამლაგებლები…

საუბარს ამ თემაზე ალექსანდრა აროშვილთან ერთად ვიწყებთ, რომელმაც ბოლო პერიოდში აქტიურად იმუშავა ქალთა შრომის და მეტად ემიგრანტ ქალთა შრომის თემაზე. თუმცა დისკუსია სხვა ბევრ საკითხსაც შეეხო: ანტიკრიზისულ გეგმას, საქართველოს სოციალურ სახელმწიფოს და სამოქალაქო საზოგადოების ვნებებს და ილუზიებს, რომ ცალკეული მოქალაქეების ინდივიდუალური პასუხისმგებლობები, რომლებიც მარკეტის ხელით იქნება რეგულირებული წარმოადგენს ქმედით და აქტუალურ სწორებას მომავლისკენ.

კარანტინი საქართველოში ხდება ექსტრემალური, ცისფერი ეკრანებიდან და სოციალური ქსელებიდან მოგვიწოდებენ, რომ დავრჩეთ სახლში რათა გადავირჩინოთ თავი და გადავარჩინოთ სხვებიც. ქვეყნის ჯანდაცვის სისტემა მსხვრევადია და ვერ გაუმკლავდება სერიოზულ გამოწვევას, ყველა მოწოდება ინდივიდუალური პასუხისმგებლობის გაღვივების შესახებ ამ პასიურ ქვეტექსტს შეიცავს. ჩვენ გვჭირდება სისტემური მიდგომა და სახელმწიფო რომელსაც აქვს უნარი ეს მიდგომა განახორციელოს, რომელიც არ შეუშინდება არც ბიზნესს და არც ეკლესიას და იმოქმედებს სახალხო ინტერესებიდან გამომდინარე მხოლოდ. მწარე სიმართლე ისაა, რაც ყველამ უკვე დიდი ხანია ვიცით: საქართველო ასეთი სახელმწიფო არაა.   

კარანტინზე, ეკლესიაზე და მის მემარცხენე კრიტიკაზე, რომელიც აუცილებელია დღის წესრიგში გამოჩნდეს ამ ეპიზოდში ვსაუბრობთ. ჩვენი სტუმარი ტატო ანთაძეა.

გლობალური პანდემია ეხება ბევრს ცალკეულად და ეხება ყველას ერთად. ჩვენ თვალს ვადევნებთ თუ როგორ ცდის ვირუსი საზოგადოებების მდგრადობას, მათ ღირებულებებს, ჯანდაცვის სისტემებს და სააშკარაოზე ამოაქვს წლების განმავლობაში მიჩქმალული პრობლემები. სამყარო შეიცვლება - მაგრამ არავინ იცის როგორ.

ცვლილებებზე რომლებიც ახლა მიმდინარეობს მსოფლიოში და საქართველოში ეშ შოლემთან და დათო ლობჟანიძესთან ერთად ვისაუბრეთ. პოდკასტის ეს ეპიზოდი ახალი ფორმატით ჩავწერეთ, ეს პირველი შემთხვევაა როცა ყველა მონაწილე ერთ ოთახში არ ზის და მსჯელობა დისტანციურად მიმდინარეობს.

შენიშვნა: ტექნიკური პრობლემების გამო ეპიზოდის გამოქვეყნება ცოტათი დაგვაგვიანდა. ეპიზოდი 2 აპრილს არის ჩაწერილი.

ნიკა ქუცნიაშვილმა მაინკრაფტის მოდი შექმნა, სადაც თანამედროვე საქართველოს პოლიტიკური სპექტრის სიმულაცია ქვეყნის გადარჩენისთვის ბრძოლას სამი პერსპექტივიდან გვაჩვენებს: ლევან ბერძენიშვილის ღვაწლი, გირჩის ლიბერტარიანული შეტევა და მამუკა ხაზარაძის მესიანიზმი. ტრილოგია გროტესკული გაზვიადებაა იმის, რასაც ყოველდღე ვისმენთ ტელევიზიებიდან, ინტერნეტიდან და კულტურის ინდუსტრიისგან: ყველას ერთნაირად სურს გადაგვარჩინოს, თუმცა ყველა ერთნაირად პათეტიკურია.   

ჩვენც და ნიკასაც არცერთის ამ სამი გზიდან არ გვჯერა. ჩვენ ვიცით, რომ მომავალი მხოლოდ რადიკალური მემარცხენე პოლიტიკისაა. მაინკრაფტზე, საქართველოზე და მემარცხენე ბრძოლის გამოწვევებზე, ნიკასთან ერთად, პოდკასტის ამ ეპიზოდში ვსაუბრობთ.

კორონავირუსი შეცვლის სამყაროს. ზუსტად ვერავინ იტყვის როგორ, მაგრამ ერთ რამ ნათელია, პანდემიის შემდეგ მოცემულობა იქნება განსხვავებული.  ეს უკვე პოლიტიკური და ეკონომიკური საკითხია. კორონავირუსმა მკვეთრად გვაჩვენა გვიანი კაპიტალიზმის კრიზისი. ოცდამეერთე საუკუნის კაპიტალისტური სისტემა არის სასიცოცხლოდ დამოკიდებული გადაადგილებასა და გამოცდილებაზე. სიტუაციაში როცა ადამიანები არ მოძრაობენ, ის თითქმის უსუსურია.

კორონავირუსზე და პამდემიისშეემდგომ მომავალზე სალაპარაკოდ მიშო ჯიბლაძე მოვიწვიეთ. საუბარი მწვანე მარშსაც შეეხო, მოძრაობას რომელიც ბათუმის რივიერაზე ახალი ცათამბჯენების მშენებლობას ეწინააღდეგება.

ეს ჩვენი პირველი პოდკასტია ბოლო ორი კვირის განმავლობაში, რისთვისაც ბოდიშს გიხდით, ახალ მოცემულობასთან ადაპტაცია ჩვენც გაგვიჭირდა. თუმცა გპირდებით, ჩვეულ ტემპს მალე დავუბრუნდებით და ვეცდებით მოვუმატოთ კიდეც.

საზოგადოებრივ დაპირისპირებას ყოველთვის აქვს მყარი ეკონომიკური აგუმენტი - რეალურად საუბარი არასდროსაა ეროვნებაზე, რელიგიაზე, რასაზე ან სხვა იდენტობაზე, დაპირისპირება ხდება მათ შორის ვინც აწარმოებს სიმდიდრეს და მათ შორის ვინც ფლობს სიმდიდრის წარმოების რესურსებს. ეს არის კლასობრივი ბრძოლა - ერთი ქმნის და მეორე სარგებლობს, ამგვარი არასამართლიანი მოცემულობა კი იწვევს დაპირისპირებას. ეკონომიკური არგუმენტი თან სდევს დიდ ნაციონალური კონფლიქტებს, რელიგიური დაპირისპირებებს, რასობრივ ჩაგვრებს - ყველა შემთხვევაში გაყოფის ნამდვილი მიზეზი სიმდიდრე და სიღარიბეა.  

ამიტომ, მშრომელები საქართველოში, კორეაში, ამერიკაში, ბრაზილიაში და ავსტრიაში, იზიარებენ მეტს საერთოს ერთმანეთთან, ვიდრე მდიდარ კლასთან თავისივე ქვეყანაში. ამიტომ, მშრომელები რომლებიც ყოველდღიურად საკუთრ თავზე ცდიან კლასობრივ ჩაგვრას, ყველა ქვეყანაში თანაბრად უგებენ ერთ ფილმს - პარაზიტი. ამ ფილმზე სასაუბროდ დათო ლობჟანიძე მოვიწვიეთ.

ამერიკაში მიმდინარე დემოკრატების პრაიმერი წითელ სიგნალს უგზავნის მსოფლიოს - ბერნი სენდერსი დემოკრატიული პარტიის ფრონტრანერია. თუმცა, ფაქტია დემოკრატიული ისთაბლიშმენთი არ აპირებს მშვიდად უყუროს თუ როგორ იღებენ პარტიის მართვის სათავეებს მემარცხენეები და ცდილობენ ყველა ხერხით შეაჩერონ ბერნის ნომინაცია. ასე თუ ისე, დემოკრატიულ სოციალისტებმა ამერიკაში მძლავრი განაცხადი გააკეთეს და უპრეცენდენტო სახალხო ორგანიზებით დაამტკიცეს - ხალხი ითხოვს ცვლილებებს.   

პრაიმერიზე, ბერნიზე, პიტზე და ტრამპზე სასაუბროდ შოთა პაპავას ვეწვიეთ. შოთა თვითონ იყო დემოკრატიული პარტიის წევრი ამერიკაში, თუმცა პარტია 2016 წელს ჰილარი კლინტონის პრეზიდენტად ნომინირების შემდეგ დატოვა. შოთასთან ერთად ბერნის შანსებს ვაფასებთ, განვიხილავთ პიტის მოულოდნელ წარმატებას და იმას თუ ვინ გვირჩევნია იყოს ქვეყნის სათავეში - ნეოლიბერალი თუ კონსერვატორი.

საბერძნეთმა ერთ დღეს გაიღვიძა ჩიხში, რომელშიც წლების მანძილზე არასწორი და უპასუხისმგებლო პოლიტიკის წარმოების გამო აღმოჩნდა. ბერძნები ბრმად ერთიანდებოდნენ ეკონომიკურ სისტემებში რომელზეც არავითარი კონტროლი არ გააჩნდათ. საბოლოოდ, ისე გამოვიდა, რომ ეს სისტემები სრულიად უკონტროლოა. ევროკავშირს ტრადიციული პანაცეა ჰქონდა ბერძნებისთვის - ქამრების შემოჭერის პოლიტიკა.   

ბერძნები უფრო ჰუმანურ გადაწყვეტილებას ითხოვდნენ, რაც ქვეყნის სრულ კოლაფსს არ გამოიწვევდა. არგუმენტი იყო დაახლოებით ისეთი, როგორაც ვალს ექსესი სიმღერაში აღწერენ: "ფანჯარა რომ ღია მქონდა მეც გავყავი თავი". გამოუვალ მდგომარეობიდან თავის დასაღწევად ბერძნებმა რადიკალურად მემარცხენე მთავრობა აირჩიეს. ამ მთავრობას ევროკავშირთან მოლაპარაკება ევალებოდა. ამ მთავრობის წევრი იყო იანის ვარუფაკისი, რადიკალურად მემარცხენე ეკონომისტი, რომელიც ფინანსთა მინისტრის პოსტს იკავებდა. ჩვენ დღეს, ეშ შოლემთან ერთად, იანისზე და მის წიგნებზე ვსაუბრობთ.

მემარცხენე ბრძოლის ავანგარდში, გლობალურად, მწვანეები დგანან. საქართველოშიც ასეა. დიდი კორპორაციები და სიხარბით მოტივირებული დეველოპერები ცდილობენ მიითვისონ მეტი და მეტი საჯარო სივრცე და პირადი შემოსავლის ახალ წყაროდ აქციონ. ჩვენ ვხედავთ როგორ ქრებიან სკვერები, ბაღები და ზოგჯერ ტყეებიც კი და მათ ადგილს ახალი საცხოვრებელი კომპლექსები, რესტორნები ან სასტუმროები იკავებენ.

საქართველოს ახალგაზრდა მწვანეები ცდილობენ შეაჩერონ კაპიტალი და დაიცვან საჯარო სივრცეები დიღომში, ვარკეთილში, ბათუმში… ჩვენი პოდკასტის მეხუთე ეპიზოდი მწვანე ბრძოლას შეეხება, ამ თემაზე სასაუბროდ გიორგი ფცქიალაძე მოვიწვიეთ.

2020 წლის პირველ ეპიზოდში ლევან ბერიანიძესთან ერთად ვსაუბრობთ ჩიხში შესულ მემარცხენეობაზე, განვიხილავთ წარმატებული ორგანიზების მაგალითებს და ვეხმაურებით შემაშფოთებელ ამბებს ირანიდან. ვსაუბრობთ ავსტრალიაზეც, სადაც ამ სიტყვების წერისას აპოკალიპტური მასშტაბის ხანძარს [ჯერჯერობით წარუმატებლად] ებრძვიან.

თუ ბოლო ჟამი ახლოვდება, წითელი კედელი იდეალური პოდკასტია მის სასიამოვნოდ გასატარებლად!