Podcasty ZCDN-u

W kolejnym odcinku podcastu „Nasłuch Pedagogiczny” Alicja Jędrzejak, nauczycielka matematyki w Szkole Podstawowej nr 53 w Szczecinie, zaprasza do nietuzinkowego miejsca, jakim jest pracownia Laboratoriów Przyszłości z kompletem hafciarek, w której młodzi ludzie stają się liderkami i liderami uczenia się oraz po prostu lubią spędzać wolny czas. Rozmówczyni dzieli się swoim spojrzeniem na edukację oraz doświadczeniami związanymi z prowadzeniem twórczego i kreatywnego miejsca w szkole. 

Na fali dyskusji wokół zadań domowych przygotowaliśmy rozmowę z dr. Kamilem Janowiczem, psychologiem, który komentuje ten problem z kilku punktów widzenia: naukowego, dydaktycznego i rodzicielskiego. Czy zadania domowe są dobrą metodą nauczania? Czy mogą być źródłem niepotrzebnego stresu? Komu zadania domowe są mimo wszystko potrzebne? I jak wpływają na relacje między uczniami, nauczycielami i rodzicami?

Siedemnasty odcinek podcastu „(Nie)pokój nauczycielski” jest dostępny na stronie zcdn.edu.pl oraz w serwisie Spotify (profil: Podcasty ZCDN-u).

Kamil Janowicz

Doktor psychologii, post-doctoral researcher w Centrum Badań nad Rozwojem Osobowości Uniwersytetu SWPS. Naukowo zajmuje się różnymi aspektami rodzicielstwa, rozwojem tożsamości u młodych ludzi oraz rolą myślenia przyszłościowego w dorastaniu i wczesnej dorosłości. Współpracuje z licznymi fundacjami, organizacjami i firmami, prowadząc spotkania, webinary, warsztaty i grupy dla ojców. Jest autorem e-booka dla ojców #TataWspiera. Wiedzę naukową na temat rodzicielstwa i wychowania popularyzuje na autorskim blogu Father_ing (https://fatheringdaily.com/) oraz profilach na Instagramie i Facebooku.

Fot. Jolanta Joachimiak.

Zachęcamy do wysłuchania rozmowy z młodzieżą oraz ich opiekunką, podczas której dzielą się swoimi różnorodnymi doświadczeniami odnoszącymi się do przygotowań do debaty oksfordzkiej o sztucznej inteligencji.

W czasie rozmowy poruszane są kwestie dotyczące współpracy młodzieży z nauczycielką, procesu docierania się zespołu podczas podejmowanego wyzwania. Pojawiają się wątki odnoszące się do trudności wynikających z różnych stylów komunikacji i pracy oraz sposobów radzenia sobie z nimi.

Rozmówcy:

IX liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Bohaterów Monte Cassino w Szczecinie

Alicja Gibutowska

Aleksandra Białach

Kornel Karpiński

VII Liceum Ogólnokształcące im. K.K. Baczyńskiego w Szczecinie

Magdalena Gospodarek

Opiekunka grupy: Joanna Sadłowska

Rozmowę poprowadził Krzysztof Jaworski (ZCDN)

Zapraszamy do rozmowy z nauczycielką Natalią Rudewicz, w ramach której zastanawiamy się dlaczego przedszkole może być postrzegane jako najważniejszy wynalazek XX wieku. Gościni dzieli się swoim spojrzeniem na rolę nauczycielki wychowania przedszkolnego oraz placówki przedszkolnej. Całość spina zaskakująca dla rozmówców klamra, że małe niepozorne rzeczy mają ogromne znaczenie. A wszystko dzięki tradycji rozdawania przez dzieci, w wieku przedszkolnym, papierowych upominków na szczecińskich błoniach. Rozmowę poprowadził Krzysztof Jaworski.

 Tym razem w wirtualnym studio „(Nie)pokoju nauczycielskiego” nasz redaktor spotkał się dr. Wojciechem Rusinkiem, nauczycielem języka polskiego w II Liceum Ogólnokształcącym z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Marii Konopnickiej w Katowicach. Centralnym punktem rozmowy jest kwestia kanonu lektur szkolnych, podejmowana ostatnio w przestrzeni publicznej; dyskusja o literaturze, jako symptom przemian polskiej edukacji, rymuje się jednak z innymi zagadnieniami, takimi jak: zawartość podstaw programowych, zadawanie zadań domowych czy wynagrodzenia w zawodzie nauczycielskim.

Szesnasty odcinek podcastu „(Nie)pokój nauczycielski” jest dostępny na stronie zcdn.edu.pl.

Wojciech Rusinek

Doktor literaturoznawstwa. Nauczyciel języka polskiego w II Liceum Ogólnokształcącym z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Marii Konopnickiej w Katowicach. Krytyk literacki, autor esejów i recenzji publikowanych w periodykach literackich, naukowych oraz uniwersyteckich tomach zbiorowych. Napisał książkę Z tekstów i przeciw tekstom. Szkice o najnowszej prozie polskiej (2016). Redaktor działu „Literatura” w internetowym dwutygodniku „artPAPIER”.

Fot. Sonia Gwóźdź-Rusinek.

W najnowszym odcinku „(Nie)pokoju nauczycielskiego” gości ksiądz Andrzej Draguła, profesor Uniwersytetu Szczecińskiego, teolog, publicysta, autor książek. Jednym z wątków poruszanych w podkaście są lekcje religii. Czy należy uczyć religii tylko w szkole, czy tylko przy parafiach? A może jest inna forma, w jakiej dałoby się zorganizować lekcje tego przedmiotu? I być może najważniejsze pytanie: czego i jakimi metodami uczyć w ramach lekcji religii?

Andrzej Draguła

Ksiądz, doktor habilitowany teologii, profesor Uniwersytetu Szczecińskiego, publicysta. Autor wielu prac naukowych i książek. Współpracuje między innymi z „Tygodnikiem Powszechnym” i „Więzią”. Ostatnio wydał książki: Bóg incognito. Kazania z nadzieją (2023) oraz Kościół, który wyznaję. Między zgorszeniem a nadzieją (2023).   

Fot. Archiwum prywatne Andrzeja Draguły.

Rozpoczynamy serię podcastów „Młodzież o Edukacji”!

Nowy cykl powstał z potrzeby usłyszenia głosu młodych ludzi w ważnej sprawie, jaką jest edukacja. Dzieci i młodzież często są pomijani w dyskusjach dotyczących zmian, jakie współcześnie niezwykle dynamicznie zachodzą w świecie, a tym samym w sposób istotny wpływają na to, jak (się) uczymy i rozwijamy. Chcemy razem spojrzeć na szkołę, przedszkole czy uczelnię wyższą oczami młodych, by dostrzec trudności, ale także odkryć szansę na przygodę, jaką można przeżyć dzięki edukacji. Wsłuchanie się w ich doświadczenia może nas wiele nauczyć i umożliwić wspólne tworzenie przestrzeni, gdzie będziemy rozwijać kompetencje i czerpać wartość z nauki przez całe życie. Cieszmy się podróżą po ścieżkach edukacji przez pryzmat młodzieńczego spojrzenia!

W pierwszym odcinku nowego podcastu umówimy udział w debacie oksfordzkiej dotyczącej sztucznej inteligencji z perspektywy drużyny opozycji.

Naszymi rozmówcami byli Uczniowie IV LO im. Bolesława Prusa w Szczecinie: Emil Maj, Michał Kusiak, Ksawery Ledóchowski oraz Wojciech Rusinek, a także ich opiekunka, nauczycielka języka polskiego z IV LO, p. Izabela Bembenek-Kloc.

Rozmowę poprowadził Krzysztof Jaworski (ZCDN).

Gościem nowego odcinka „(Nie)pokoju nauczycielskiego” jest Robert Jurszo, dziennikarz przyrodniczy, autor książki Spotkania z nagą małpą. Opowieści o zwierzętach, w której zostały przedstawione sylwetki sześciorga bohaterów. Są to: delfin Peter, szympans Dawid Siwobrody, wilczyca Gudrun, łosza Matylda, żubr Wiking oraz jedyny wśród tych ssaków ptak, Pan Gawron. Jaki charakter mają współcześnie relacje człowieka i zwierząt? Dlaczego powinniśmy dbać o nasze najbliższe środowisko przyrodnicze? I co daje nam edukacja ekologiczna w perspektywie „długiego trwania” cywilizacji?

Robert Jurszo

Dziennikarz, reporter i publicysta przyrodniczy. Współpracował z Polską Agencją Prasową, OKO.press, Wirtualną Polską. Regularnie pisze do miesięcznika „Dzikie Życie”. Pracuje w „Gazecie Wyborczej”, gdzie zajmuje się tematyką ekologiczną. Jego debiutancka książka Spotkania z nagą małpą. Opowieści o zwierzętach została opublikowana przez Wydawnictwo Filtry w 2023 roku.

Fot. Agata Kubis.

Gościnią nowego odcinka „(Nie)pokoju nauczycielskiego” jest profesor Edyta Głowacka-Sobiech z Wydziału Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Tym razem rozmowa dotyczy zagadnienia relacji szkoły i kobiet. Czy polska edukacja to domena kobiet? Dlaczego mężczyźni częściej niż kobiety zostają ministrami edukacji? I jak można zmieniać społeczne postrzeganie zawodu nauczycielskiego?

Trzynasty odcinek podcastu „(Nie)pokój nauczycielski” jest dostępny na stronie zcdn.edu.pl oraz w serwisie Spotify (profil: Podcasty ZCDN-u). 

Edyta Głowacka-Sobiech

Doktor habilitowana, profesorka UAM, historyczka, pedagożka i filolożka romańska, autorka i współredaktorka książek oraz artykułów z zakresu historii wychowania, historii harcerstwa oraz historii kobiet. Współtwórczyni Fundacji Muzeum Historii Kobiet.

Fot. Łukasz Nowak (Szpulka Studio).

W kolejnym odcinku „(Nie)pokoju nauczycielskiego” gościmy Annę Tymoczko, dyrektorkę Szkoły Podstawowej im. Króla Władysława Jagiełły w Mrzygłodzie. Rozmowa toczy się wokół koncepcji „szkoły bez ocen” i problematyki oceniania w powszechnej edukacji. Czy można uczyć (się) i nie oceniać? Jak wprowadzić zasady „szkoły bez ocen” do placówki publicznej? Czy uczniowie i rodzice łatwo akceptują brak ocen cyfrowych, ale też inne alternatywne rozwiązania dydaktyczno-wychowawcze?

Anna Tymoczko

Dyrektorka Szkoły Podstawowej im. Króla Władysława Jagiełły w Mrzygłodzie, nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej i plastyki. Oświata to jej pasja oraz powołanie. Przepełniona harcerskimi ideałami: wartościami i wolnością. Pasjonatka podróży i sztuki, próbuje swoich sił w malarstwie ekspresyjnym. Od 40 lat nauczycielka, od 18 lat dyrektorka. Inspiruje się między innymi myślą Kena Robinsona; stara się realizować wizję lepszej edukacji na miarę wyzwań współczesnego świata. Szkoła, którą kieruje, położona jest w malowniczej dolinie Sanu, na północ od Sanoka. To pierwsza na Podkarpaciu szkoła bez ocen cyfrowych i bez dzwonków.

Fot. archiwum Anny Tymoczko.

W nowym i jednocześnie pierwszym odcinku „(Nie)pokoju nauczycielskiego” w roku szkolnym 2023/2024 gościmy prof. Annę Seretny, językoznawczynię z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Tym razem audycja dotyczy nauczania języka polskiego jako nierodzimego, związków glottodydaktyki i migracji, zagadnienia „języka szkolnej edukacji” (JSE) oraz zwiększonego zapotrzebowania na kursy języka polskiego dla obcokrajowców.

Anna Seretny

Doktor habilitowana, profesor w Instytucie Glottodydaktyki Polonistycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Autorka monografii, podręczników oraz licznych artykułów z zakresu nauczania/uczenia się języka polskiego jako nierodzimego. W swojej pracy badawczej zajmuje się kompetencją leksykalną uczących się polszczyzny jako języka obcego/drugiego, a także dydaktyką języka odziedziczonego. Interesują ją również wymiar leksykalny polszczyzny jako języka szkolnej edukacji.

Fot. archiwum prof. Anny Seretny.

Polacy i Polki są narodem „niesportowym” – według badań aż 65 procent społeczeństwa przyznaje, że nie angażuje się w żadną aktywność fizyczną. Dlaczego nie chcemy uprawiać sportu? Jak tę sytuację zmienić? I jaką rolę w kształtowaniu kultury sportu odgrywa edukacja szkolna? Rozmawiamy o tym z prof. Danutą Umiastowską, badaczką przez wiele lat związaną z Wydziałem Kultury Fizycznej i Zdrowia Uniwersytetu Szczecińskiego.

Danuta Umiastowska

Doktor habilitowana nauk o kulturze fizycznej, profesor Uniwersytetu Szczecińskiego. Na uczelni pracowała w latach 1984–2022. Specjalizuje się w problematyce aktywności ruchowej dzieci, młodzieży i dorosłych, metodyce wychowania fizycznego oraz pedeutologii. Promotorka 9 prac doktorskich oraz 322 prac magisterskich i licencjackich. Autorka 353 publikacji, w tym 7 monografii oraz 23 skryptów i podręczników dla studentów. Ostatnio Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego opublikowało jej książkę pod tytułem Lekcja wychowania fizycznego w nauczaniu wczesnoszkolnym (2023).

 Fot. archiwum prof. Danuty Umiastowskiej.

Mobilne Laboratoria Przyszłości to projekt wspierający realizację ogólnopolskiego programu Laboratoria Przyszłości. Od września 2022 roku zespoły edukatorów i ekspertów podróżują specjalnymi busami i odwiedzają szkoły podstawowe – także w województwie zachodniopomorskim.

Zapraszamy do wysłuchania podcastu z Katarzyną  Grudniewską, koordynatorką MLP i Joanną Dzinkowską, liderką edukatorów MLP. W czasie rozmowy poruszone zostały zagadnienia związane z realizacją projektu oraz sposobami wykorzystania narzędzi otrzymanych w ramach Laboratoriów Przyszłości.

Rozmowę poprowadził Krzysztof Jaworski.

Badania czytelnictwa, regularnie prowadzone przez Bibliotekę Narodową, pokazują niepokojącą tendencję: Polacy i Polki nie czytają, literatura, wbrew jej niektórym odmianom, wcale nie jest popularna, a kanon lektur szkolnych raczej kojarzy się z nudnym obowiązkiem niż intelektualną przygodą. Dlaczego niechętnie sięgamy po książki? Jakie zalety ma czytanie literatury? I jak humanistyka odnajduje się w świecie mediów cyfrowych? Tym razem naszym gościem jest profesor Ryszard Koziołek, badacz literatury z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Dziewiąty odcinek podcastu „(Nie)pokój nauczycielski” jest dostępny na stronie zcdn.edu.pl oraz w serwisie Spotify (profil: Podcasty ZCDN-u).

Ryszard Koziołek

Profesor literaturoznawstwa, historyk literatury, eseista. Rektor Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Wykłada w Instytucie Literaturoznawstwa UŚ. Naukowo zajmuje się literaturą pozytywizmu i modernizmu, teorią powieści, antropologią narracji, związkami literatury i filmu. Napisał rozprawy o twórczości Teodora Parnickiego oraz Henryka Sienkiewicza. Autor tomów eseistycznych: Dobrze się myśli literaturą (2016), Wiele tytułów. Eseje przygodne (2019), Czytać, dużo czytać (2023).

 Fot. Grażyna Makara.

Nowoczesne technologie zmieniają edukację w tempie przyspieszonym; usprawnienia komunikacyjne i media cyfrowe stawiają pod znakiem zapytania tradycyjne formy transmitowania wiedzy. W środowisku oświatowym i naukowym zagościły wątpliwości o rolę i powinności dydaktyczne w ramach powszechnego kształcenia. Czy chatboty zastąpią nauczycieli? Dlaczego sztuczna inteligencja wciąż jest „sztuczna”? I jak będzie wyglądała szkoła przyszłości? O tym wszystkim rozmawiamy z prof. Jackiem Pyżalskim, badaczem relacji edukacji i mediów.

Jacek Pyżalski

Profesor na Wydziale Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pomysłodawca, kierownik i wykonawca ponad sześćdziesięciu międzynarodowych i krajowych projektów badawczych. Autor licznych publikacji. Trener w obszarze komunikowania i trudnych zachowań oraz edukacji medialnej. Wiceprezes Polskiego Towarzystwa Edukacji Medialnej. Członek Rady Centrum Edukacji Obywatelskiej. Specjalista Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk.

Fot. archiwum Jacka Pyżalskiego.

Zapraszamy do wysłuchania odcinka podcastu „Nasłuch pedagogiczny”, w którym rozmawiamy ze Sławomirem Wernikowskim, nauczycielem akademickim Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego.

W kręgu szerokich zainteresowań naszego gościa znajduje się sztuczna inteligencja (AI). W czasie rozmowy staramy się ukazać, co się kryje pod tym pojęciem. Sprawdzamy, jakie szanse i zagrożenia wiążą się z jej obecnością w codziennym życiu. Szukamy obszarów kompetencji, które warto rozwijać w dobie AI, oraz wskazówek do przemodelowania procesu uczenia (się). Najważniejsze jednak, że pomimo bardzo zaawansowanej technologii, naszą uwagę kierujemy na człowieka. Nasz rozmówca nie skąpi anegdot i doświadczeń, którymi dzieli się w czasie rozmowy.

Rozmowę poprowadził Krzysztof Jaworski – nauczyciel konsultantka ds. podnoszenia kompetencji cyfrowych kadry zarządzającej i nauczycieli.

Zapraszamy do wysłuchania odcinka podcastu „Nasłuch pedagogiczny”, w którym rozmawiamy z Iwoną Pietrzak-Płachtą, laureatką tytułu Nauczyciel Roku 2022. Warte podkreślenia jest to, że po raz pierwszy w historii nagrody laureatką została nauczycielka bibliotekarka. Nasza gościni pracuje w bibliotece Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Pliszczynie w województwie lubelskim. Prowadzona przez nią biblioteka szkolna nie jest zwykłą wypożyczalnią książek – to Wypożyczalnia Skrzydeł. Rozmawiałyśmy między innymi o tym, jaka jest rola współczesnej biblioteki szkolnej oraz jakie są blaski i cienie pracy w tym wyjątkowym miejscu.

Rozmowę poprowadziła Marta Kostecka – nauczycielka konsultantka ds. edukacji humanistycznej.

A jeśli autorytety upadną?” – to pytanie rezonuje w debatach na temat późnonowoczesnej moralności i zmieniających się kanonach zasad kształtowania relacji międzyludzkich. George Ritzer, w książce zatytułowanej Makdonaldyzacja społeczeństwa (oryg. wydanie 1993), przestrzegał: „Uczniom wpaja się nie tylko posłuszeństwo wobec autorytetów, ale i zracjonalizowaną procedurę nauki pamięciowej i obiektywnych egzaminów. Co gorsza, spontaniczności i inwencji twórczej nie nagradza się, lecz zgoła gani, a więc jest to nauka uległości” (przeł. Sławomir Magala). Czy zatem nie jest tak, że autorytety, zamiast pomagać, nie tylko przeszkadzają, ale też mogą być środkiem do celowego zniewalania podatnej na wpływy jednostki – ucznia/uczennicy? Do rozmowy o znaczeniu autorytetów w edukacji zaprosiliśmy profesor Marię Czerepaniak-Walczak z Uniwersytetu Szczecińskiego.

Maria Czerepaniak-Walczak

Profesorka nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki. Przez wiele lat kierowała Katedrą Pedagogiki Ogólnej, Dydaktyki i Studiów Kulturo­wych w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Szczecińskiego. Pełniła znaczące funkcje w świecie nauki i dydaktyki akademickiej, między innymi jako członkini Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN oraz wiceprzewod­nicząca Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego. Autorka artykułów i książek z zakresu pedagogiki czasu wolnego, pedagogiki ogólnej i pedagogiki społecznej. Opublikowała między innymi rozprawy: Między dostosowaniem a zmianą. Elementy emancypacyjnej teorii edukacji (1995), Pedagogika emancypacyjna. Rozwój świadomości krytycznej człowieka (2006), Proces emancy­pacji kultury szkoły (2018).

Fot. archiwum Marii Czerepaniak-Walczak.

Z różnych przyczyn nauczyciele opuszczają miejsca zajmowane za katedrą, żeby spróbować swoich sił na obrzeżach systemu edukacji. Roman Leppert, profesor pedagogiki, znany jest dzisiaj przede wszystkim jako prowadzący podcast „Akademickie zacisze”. Dlaczego zaczął rozmawiać w mediach społecznościowych o teoriach i praktykach pedagogicznych? Co sądzi na temat debaty o polskiej szkole? I jaką ma „receptę” na to, jak (nie) rozmawiać o edukacji?

Roman Leppert

Pedagog, profesor nauk społecznych, nauczyciel akademicki. Pracuje na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, gdzie między innymi pełnił funkcję prorektora. Był członkiem Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN. Naukowo zajmuje się przede wszystkim pedagogiką ogólną. Redaktor naczelny „Przeglądu Pedagogicznego”. Publicysta edukacyjny. Prowadził blog o książkach „Wczoraj przeczytane”, a od dwóch lat jest gospodarzem cyklu wywiadów w mediach społecznościowych pod nazwą „Akademickie zacisze”.

Fot. Julia Karczewska.

Coraz częściej mówi się o wakatach w publicznej oświacie – nauczyciele albo odchodzą ze szkół publicznych, albo rozważają zmianę zawodu. Dla wielu osób alternatywą może być szukanie zatrudnienia za granicą. Jakie kwalifikacje trzeba posiadać, aby podjąć pracę w innym kraju? Czym różni się polski system oświaty od szkolnictwa w Europie? Tym razem gościem „(Nie)pokoju nauczycielskiego” jest Marek Byczkowski – polski nauczyciel, który pracuje
w Niemczech.

Marek Byczkowski

Germanista, anglista, absolwent Uniwersytetu Szczecińskiego oraz Akademii im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim. Przez ponad dwadzieścia lat uczył w polskiej szkole. Od niedawna pracuje w Niemczech, gdzie uczy języków: niemieckiego, angielskiego
i polskiego.

Fot. z archiwum Marka Byczkowskiego.

We wrześniu 2022 roku „Głos Nauczycielski” opublikował wyniki ankiety, które pokazały, że 87% nauczycielek/nauczycieli zna przynajmniej jedną osobę albo odchodzącą ze szkoły, albo rozważającą zmianę zawodu. Dlaczego nauczycielki/nauczyciele rezygnują z pracy w szkołach publicznych? Co to oznacza dla współczesnej edukacji? I jak odwrócić tę negatywną tendencję? Tym razem gościem „(Nie)pokoju nauczycielskiego” jest Dariusz Martynowicz – polonista, który po 15 latach pracy odszedł ze szkoły publicznej.

Czwarty odcinek podcastu „(Nie)pokój nauczycielski” jest dostępny na stronie www.zcdn.edu.pl oraz w serwisie Spotify (profil: Podcasty ZCDN-u).

Dariusz Martynowicz

Absolwent polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, innowacyjny nauczyciel i wychowawca z wieloletnim doświadczeniem. Został uhonorowany tytułem Nauczyciela Roku 2021. Pracował w V Liceum Ogólnokształcącym im. Augusta Witkowskiego w Krakowie oraz w Małopolskiej Szkole Gościnności im. Tytusa Chałubińskiego w Myślenicach. Prowadzi firmę szkoleniową „Czas na progres”. Od września 2022 roku uczy w szkole niepublicznej.

Fot. Dariusz Martynowicz (autoportret).

Zapraszamy do wysłuchania odcinka podcastu „Nasłuch pedagogiczny” poświęconego roli komiksu w edukacji. Naszą gościnią jest Matylda Sęk-Iwanek, wykładowczyni na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, badaczka w Instytucie Nauk o Kulturze. W obszarze jej zainteresowań badawczych znajdują się komiks, komunikacja wizualna, antropologia miasta, komunikacja niewerbalna oraz animacja kultury i kultura popularna.

Rozmowę poprowadziła Marta Kostecka – nauczycielka konsultantka ds. edukacji humanistycznej

Oceniani na każdym kroku uczennice i uczniowie nie wytrzymują presji środowiska. Coraz częściej słyszymy o szkolnych niepowodzeniach, depresji, samobójstwach. Dlaczego musimy oceniać zawsze i wszystkich? A może powinniśmy odejść od ocen cyfrowych, porzucić schemat „kija i marchewki”? Jak uczyć (się) w szkole bez ocen? O tym między innymi mówi dr Marzena Żylińska, autorka książek z serii „Piernikowa Wyspa”, która popularyzuje alternatywne metody nauczania i zmienia współczesną szkołę.

Marzena Żylińska

Doktor nauk humanistycznych, zajmuje się metodyką, prowadzi szkolenia i warsztaty dla nauczycieli, autorka artykułów i książek: Między podręcznikiem a internetem (2013), Neurodydaktyka. Nauczanie i uczenie się przyjazne mózgowi (2013), Nurty edukacji alternatywnej w świetle wiedzy o procesach uczenia się (2019), a także czterech tomów z serii „Piernikowa Wyspa”: Życie to nie wyścigi (2019), Między kijem a marchewką (2020), A co za to dostanę? (2021), Szkoła na miarę szyta (2022). Przez wiele lat kształciła przyszłych nauczycieli i prowadziła seminaria metodyczne. Zajmuje się również tworzeniem materiałów dydaktycznych, umożliwiających uczniom rozwijanie kreatywności, autonomii i krytycznego myślenia. Założyła i prowadzi Fundację Budząca Się Szkoła, której celem jest inicjowanie oddolnych reform systemu edukacji. Prowadzi wydawnictwo i firmę szkoleniową Edukatorium.

Fot. Michał Baranowski.

Bohater nowego odcinka „(Nie)pokoju nauczycielskiego” to doświadczony anglista, który pracuje w jednym ze szczecińskich liceów. Pozaszkolne życie Karola Pietrzyka wypełniają nie mniej angażujące wyzwania pedagogiczne i dydaktyczne: wspólnie z żoną wychowuje syna ze spektrum autyzmu, Michała, który potrzebuje wsparcia rodziców, przede wszystkim w nauce i codziennych aktywnościach. Jak ojciec-nauczyciel postrzega problematykę edukacji inkluzyjnej? Z jakimi wyzwaniami musi się mierzyć? I czy w Polsce szkoła rzeczywiście jest (nie) dla wszystkich?

Karol Pietrzyk

Filolog angielski, absolwent Uniwersytetu Szczecińskiego. Wychowawca i nauczyciel języka angielskiego w XII LO przy Zespole Szkół Sportowych im. Sportowców Ziemi Szczecińskiej. W latach 1999–2014 pracował w Gimnazjum nr 3 w Szczecinie. Był konsultantem metodycznym w Open School Szczecin (2012–2015). Publicysta oświatowy: publikował między innymi na łamach szczecińskiego dodatku „Gazety Wyborczej”, w „Dialogach” i „Refleksjach”. Był kandydatem szczecińskiego oddziału Związku Nauczycielstwa Polskiego do nagrody „Nauczyciel Roku 2013”. Napisał książkę na temat autyzmu, która czeka na publikację.

Fot. Karol Pietrzyk (autoportret).

Serdecznie zapraszamy do wysłuchania ostatniego w tym roku szkolnym odcinka „Nasłuchu Pedagogicznego”, którego gościem jest Radosław Nagay – wykładowca Akademii Sztuki w Szczecinie. Podczas rozmowy zastanowimy się nad możliwością wykorzystania technologii wirtualnej w edukacji.

Rozmowę przeprowadził Grzegorz Sadłowski.

Radosław Nagay – wykładowca Akademii Sztuki w Szczecinie. Prowadzi pracownię animacji 2D/3D oraz zajęcia, które pomagają artystom wykorzystywać nowoczesne technologie w pracy twórczej. Właściciel i współwłaściciel kilku firm zajmujących się inżynierią biomedyczną, produkcją gier komputerowych oraz oprogramowaniem VR/AR.

Serdecznie zapraszamy do wysłuchania najnowszego odcinka „Nasłuchu Pedagogicznego”, którego gościniami są Anna Biały – prezeska Stowarzyszenia POLITES w Szczecinie i Katarzyna Michałek – Członkini Zarządu Stowarzyszenia POLITES.

W czasie rozmowy staraliśmy się odpowiedzieć na tytułowe pytanie: co wolontariat ma wspólnego z edukacją? Zastanawialiśmy się także nad takimi zagadnieniami, jak: czy każdy może zostać wolontariuszem? Jakie kompetencje uczniów rozwija praca w wolontariacie. Jak udział w jednym szkoleniu może wpłynąć na nauczyciela? Gościnie przybliżyły również działania realizowane w ramach programu „Pomorze Pomoże”.

Inspiracją do rozmowy były książka Przepis na Wolontariat autorstwa Marty Kukowskiej, ale również 20 rocznica powstania Stowarzyszenia POLITES.

Rozmowę przeprowadził Andrzej Dąbrowski.

Jak dzisiaj uczymy (się) o historii sztuki? Czemu dorośli mogą, a nawet powinni czytać książki o sztuce dla dzieci? I dlaczego w Muzeum Narodowym w Szczecinie czasami dotyka się dzieł sztuki? O tym wszystkim Krystyna Milewska opowiedziała tuż przed wakacjami, które są bardzo dobrym okresem, żeby odwiedzić Muzeum Narodowe w Szczecinie.

W nowym odcinku „Nasłuchu pedagogicznego” spotykamy się z Krystyną Milewską, kierowniczką Działu Edukacji Muzeum Narodowego w Szczecinie, autorką i współautorką publikacji z zakresu historii sztuki, stałą współpracowniczką Zachodniopomorskiego Dwumiesięcznika Oświatowego „Refleksje”, gdzie współredaguje rubrykę „Strefa muzeum”.

Rozmowę przeprowadził Sławomir Iwasiów – redaktor prowadzący Zachodniopomorskiego Dwumiesięcznika Oświatowego „Refleksje”.

Temat rozmowy majowego odcinka „Nasłuchu Pedagogicznego” rezonuje z Ogólnopolskim Tygodniem Bibliotek, który corocznie obchodzony jest właśnie w tym miesiącu. Naszym gościem nie mógł być zatem nikt inny, jak tylko „Pan od Książek”, czyli dr Krzysztof Lichtblau. Pretekstem do rozmowy jest książka wybrana przez gościa – jako jedna z najważniejszych w jego czytelniczej biografii, czyli Droga Cormaca McCarthy’ego.

Krzysztof Lichtblau – krytyk literacki i komiksowy, doktor nauk humanistycznych. Od 2018 roku prowadzi własne wydawnictwo (Wydawnictwo Granda). Jest redaktorem „Zeszytów komiksowych” i autorem tekstów krytycznych i naukowych m.in. w „Blizie”, „Fabulariach”, „Midraszu”, „Pograniczach”, „Tyglu Kultury” i w tomach zbiorowych. Na portalu wSzczecinie.pl prowadzi autorski cykl rozmów „Pan od książek” poświęconych literaturze na Pomorzu Zachodnim, a od tego roku współprowadzi na YouTubie „Kanał Książkowy”.

Rozmowę przeprowadziła Anna Godzińska.

Kwietniowy odcinek „Nasłuchu Pedagogicznego” nawiązuje do projektu #PytamSprawdzamKlikam! dotyczącego krytycznego myślenia w edukacji. Z pisarzem Michałem R. Wiśniewskim, który od ponad dwudziestu lat bada internet, rozmawiamy o bezpieczeństwie poruszania się w Sieci, fake newsach, bańkach informacyjnych oraz innych zagadnieniach związanych z naszą codziennością online. Pretekstem do rozmowy jest książka naszego gościa „Zabójcze aplikacje. Jak smartfony zmieniły nasz świat”.

Michał R. Wiśniewski – pisarz i publicysta, kronikarz kultury internetowej. Zadebiutował powieścią Jetlag (2014). Autor książek Wszyscy jesteśmy cyborgami. Jak internet zmienił Polskę (2019) i Zabójcze aplikacje. Jak smartfony zmieniły nasz świat (2021). Współpracuje z „Polityką”, portalem Papaya.Rocks, magazynem „Pixel”, „Dwutygodnikiem” i magazynem „Książki”.

Rozmowę przeprowadziła Anna Godzińska.

W marcowym wydaniu „Nasłuchu Pedagogicznego” poruszamy wyjątkowo aktualny temat bycia Innym, obcym. Wspólnie z Weroniką Fibich zastanawiamy się, w jaki sposób przyjąć osoby uciekające przed wojną. Pretekstem do naszej rozmowy jest książka Magdaleny Środy „Obcy, inny, wykluczony”.

Weronika Fibich – twórczyni filmów dokumentalnych oraz projektów artystycznych. Autorka kilkudziesięciu akcji teatralnych, performansów site-specific i eksperymentów formalnych. Artystka antydyscyplinarna. Pracuje z płynną i ulotną materią performatywną, na granicy reportażu i dokumentu. Od 1998 roku związana z Ośrodkiem Teatralnym Kana. Równolegle wobec działalności kulturotwórczej, edukacyjnej i programowej w ramach projektów realizowanych przez Ośrodek od lat buduje autorską drogę twórczą. W polu jej zainteresowań znajdują się działania realizowane w przestrzeni poza/teatralnej; na granicy prywatnego i publicznego. Najczęściej podejmowanym przez nią tematem jest pojęcie pogranicza, w(y)kluczenia, nie/pamięci, tożsamości i (gość)inności.

Stosowaną metodą pracy jest „rysunek z pamięci”. Wartość „rysunku” polega na powiązaniu prywatnego z publicznym, wyrozumowanego z intuicyjnym, przypomnianego z odczuwanym.

Rozmowę przeprowadziła Anna Godzińska.

W kolejnym odcinku „Nasłuchu pedagogicznego” spotykamy się z dr Katarzyną Rembacką, autorką nagradzanej przez naukowe gremia biografii pod tytułem Komunista na peryferiach władzy. Historia Leonarda Borkowicza 1912–1989 (2020). Borkowicz, pierwszy wojewoda powojennego Szczecina, zapisał się w historii najnowszej intrygującym życiorysem, w którym Pomorze Zachodnie stanowi jeden z ważniejszych, choć nie jedynych wartych uwagi wątków. Autorka opowiada nie tylko o samym Borkowiczu, Szczecinie i realiach PRL-u, ale także przybliża zakres prowadzonych przez siebie badań oraz odsłania niektóre kulisy pracy nad książką.

Rozmowę przeprowadził Sławomir Iwasiów – redaktor prowadzący Zachodniopomorskiego Dwumiesięcznika Oświatowego „Refleksje”.

Katarzyna Rembacka – doktor nauk humanistycznych, edukatorka i historyczka, pracuje w Biurze Badań Historycznych IPN-u w Szczecinie. Zainteresowania badawcze: biografistyka, dzieje partii komunistycznych, powojenna historia Pomorza Zachodniego. Stypendystka wrocławskiego ośrodka Pamięć i Przeszłość. Redaktorka opracowań edukacyjnych, między innymi Teki Edukacyjnej IPN Z „Solidarnością” do wolności. Autorka książki Komunista na peryferiach władzy. Historia Leonarda Borkowicza (1912–1989), za którą w 2021 roku otrzymała Nagrodę Historyczną „Polityki” i Nagrodę im. Prof. Tomasza Strzembosza.

W styczniowym i pierwszym wydaniu „Nasłuchu Pedagogicznego” w roku 2022 spotykamy się z Robertem Jurszą – dziennikarzem i publicystą, który w swoich tekstach podejmuje tematykę ekologii, życia zwierząt i relacji człowieka z przyrodą. Robert Jurszo pracował między innymi w Polskiej Agencji Prasowej, Wirtualnej Polsce i OKO.press. Publikuje także w miesięczniku „Dzikie Życie”. Obecnie jest etatowym dziennikarzem „Gazety Wyborczej”, gdzie pisze do działu „Klimat i Środowisko”. Pracuje nad książką o biografiach zwierząt.

Rozmowę przeprowadził Sławomir Iwasiów – redaktor prowadzący Zachodniopomorskiego Dwumiesięcznika Oświatowego „Refleksje”.

Robert Jurszo – dziennikarz i publicysta „Gazety Wyborczej”. W swoich tekstach podejmuje tematykę ekologii, życia zwierząt i relacji człowieka z przyrodą

Gościem XV odcinka „Nasłuchu pedagogicznego” jest Zofia Fenrych – doktor historii, główna specjalistka Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie, z którą rozmawiamy między innymi o możliwościach i korzyściach  płynących z wykorzystywania gier edukacyjnych w czasie lekcji – zarówno w formie tradycyjnej (gier planszowych, materiałów drukowanych), jak i aplikacji komputerowych. Słuchacze dowiedzą się również, jakie kompetencje uczniów mogą być kształtowane podczas pracy zespołowej.

Inspiracją do rozmowy stał się materiał edukacyjny Mój Rówieśnik. Losy obywateli polskich w czasie II wojny światowej dostępny w Bibliotece Pedagogicznej im. Heleny Radlińskiej

Rozmowę przeprowadził Andrzej Dąbrowski.

Zofia Fenrych – doktor historii, główna specjalistka Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie wspomagająca nauczycieli w zakresie uczenia najnowszej historii Polski, twórczyni materiałów edukacyjnych, współautorka gry edukacyjnej Polskie Państwo Podziemne.

Gościem czternastego odcinka „Nasłuchu pedagogicznego”, nagranego w przededniu rocznicy uchwalenia konwekcji o prawach dziecka, jest profesor Maria Czerepaniak-Walczak – profesor pedagogiki, autorka rozpraw i monografii poświęconych pedagogice emancypacyjnej, badaniom w działaniu, nauczycielskiemu profesjonalizmowi oraz pedagogice szkoły wyższej, zajmuje się także warunkami poszanowania praw człowieka i praw dziecka w różnorodnych sytuacjach społecznych. Pretekstem do rozmowy jest książka „To ja, Malala” Christiny Lamb, Malali Yousafzai, a jej tematem są nie tylko prawa dziecka czy prawa człowieka III generacji, ale także relacja młodego człowieka za światem, środowiskiem naturalnym, szkołą – szczególnie w czasie nauki na odległość.

Rozmowę przeprowadziła dr Natalia Cybort-Zioło.

Gościem trzynastego odcinka „Nasłuchu pedagogicznego”, który ma swoją premierę w Dniu Edukacji Narodowej, jest Andrzej Smoliński, wiceprzewodniczący Rady Fundacji Ja, Nauczyciel’ka. Rozmawiamy w nim o roli nauczyciela we współczesnej szkole, zastanawiamy się, kim powinien być dziś nauczyciel dla swoich uczniów i uczennic: mistrzem, partnerem czy przewodnikiem?

Rozmowę przeprowadziła Anna Godzińska.

Gościem kolejnego odcinka „Nasłuchu pedagogicznego” jest profesor Andrzej Skrendo, literaturoznawca, krytyk literacki, eseista, dziennikarz radiowy, rektor ds. nauki Uniwersytetu Szczecińskiego, a przede wszystkim badacz twórczości Tadeusza Różewicza. To właśnie autora Kartoteki dotyczy to spotkanie – odbywające się niemal dokładnie w setną rocznicę urodzin poety, który przyszedł na świat 9 października 1921 roku. Na czym polegał pisarski geniusz Różewicza? Jak sam postrzegał swoje utwory? I dlaczego wciąż warto sięgać po jego wiersze?

Warto przypomnieć, że rok 2021 został ustanowiony Rokiem Tadeusza Różewicza.

Rozmowę przeprowadził Sławomir Iwasiów – redaktor prowadzący Zachodniopomorskiego Dwumiesięcznika Oświatowego „Refleksje”.

Czego możemy nauczyć się od Kena Robinosa? Czy kreatywność jest możliwa i potrzebna na każdej lekcji? Jak zbudować relacje z uczniami i ich rodzicami? W ostatnim w tym roku szkolnym podcaście spotykamy się z Karolem Pietrzykiem – nauczycielem języka angielskiego w XII LO w Zespole Szkół Sportowych w Szczecinie, trenerem współpracującym z Zachodniopomorskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli, publicystą oświatowym, z którym poruszymy te ważne dziś tematy. Pretekstem do rozmowy o edukacji w XXI wieku i nauczaniu (post)pandemicznym  jest książka „Ty, twoje dziecko i szkoła. Znajdź drogę do najlepszej edukacji” Kena Robinsona i Lou Aronica.

Rozmowę przeprowadziła Anna Godzińska

Co mają wspólnego hulajnogi elektryczne z protestami młodzieży? Przeciwko czemu buntują się dzisiaj młodzi ludzie? Dlaczego strajki młodzieżowe przypominają coraz częściej karnawał? Wreszcie jakie jest miejsce oporu i sprzeciwu społecznego w edukacji? Odpowiedzi na te pytania znajdą Państwo w najnowszym odcinku „Nasłuchu pedagogicznego”, którego gościem był dr hab. Maciej Kowalewski, profesor Uniwersytetu Szczecińskiego, dyrektor Instytutu Socjologii, badacz ruchów i protestów miejskich.

Rozmowę przeprowadził Grzegorz Sadłowski.

Fot. facebook.com/pg/MlodziezowyStrajkKlimatyczny

Czy nauczyciel może wejść w relację z dziennikiem? Czym zajmuje się pedagogika rzeczy? Co to jest ontologia zdjęcia klasowego? Na te oraz inne pytania znajdą Państwo odpowiedź w czerwcowym odcinku „Nasłuchu pedagogicznego”, którego gośćmi byli dr Aneta Makowska oraz dr Maksymilian Chutorański z Katedry Pedagogiki Ogólnej, Dydaktyki i Studiów Kulturowych Uniwersytetu Szczecińskiego, redaktorzy książki „Rzeczy – Kultura – Edukacja”.

Rozmowę przeprowadziła Natalia Cybort-Zioło.

W majowym odcinku „Nasłuchu pedagogicznego” rozmawiamy o sztuce i jej znaczeniu w życiu dzieci z Pauliną Ratajczak – animatorką kultury, producentką, prezeską Fundacji Las Sztuki. Paula Ratajczak jest kuratorką galerii sztuki dla dzieci i młodzieży TWORZĘ SIĘ, którą od 2014 roku współtworzy z Domem Kultury „13 Muz”. To pierwsza w regionie galeria sztuki dedykowana wyłącznie dzieciom. Powstają w niej wystawy oraz twórcze przestrzenie związane z różnymi dziedzinami sztuki. Nasz rozmówczyni jest również autorką wielu projektów edukacyjno-artystycznych, współpracuje z instytucjami i organizacjami przy tworzeniu szczecińskich wydarzeń.

Rozmowę przeprowadziła Anna Godzińska.