5 phút học làm cha mẹ

Chúng ta thường đứng giữa sự phân vân khó nhằn: đó là yêu thương bản thân hay đó chỉ là sự học đòi Tây phương, sống ích kỷ chỉ biết cho riêng mình? Có một cách này để bạn có được sự lựa chọn nè, không khó lắm đâu. 

CÙNG LẮNG NGHE TẬP PODCAST nhé!!! 

Một điều chắc chắn rằng sinh ra trong một gia đình có ba mẹ hạnh phúc là một may mắn. NHƯNG NẾU CUỘC SỐNG BA MẸ KHÔNG HẠNH PHÚC, THÌ ĐÓ LÀ MỘT CƠ HỘI ĐỂ ba mẹ và con cái học được những bài học khác, trưởng thành theo một cách khác. Mà đôi khi, nếu đã vượt qua, cái "cách khác" này lại tạo nên một nội lực đáng tự hào cho cả ba mẹ và con cái. Mời bạn cùng nghe nội dung tập podcast nhé!

Tôi muốn nói rằng Hạnh phúc không phải là chiếc đũa phép toàn năng, giúp bạn mãi mãi gặp chuyện như ý về sau. Hạnh phúc là bạn được trang bị một số kỹ năng biết mình, biết người, biết nhìn ra một điểm có thể xoay chuyển trong bất kì tình huống nào bạn đã, đang và sẽ gặp trong đời.

Vậy thì, một cha mẹ hạnh phúc trông sẽ như thế nào? Cùng nghe nhé!

Hôm nay chúng ta sẽ cùng thảo luận một câu hỏi: liệu rằng chúng ta có thể áp dụng bê nguyên xi một gợi ý, một lời khuyên làm cha mẹ nào đó của người khác vào câu chuyện của mình, bất chấp những khác biệt về hoàn cảnh riêng của mỗi người hay không?

Nếu câu trả lời là CÓ THỂ, vậy có phải chăng là chúng ta cứ theo dõi một tấm gương thành công nào đó, và làm theo công thức của họ, thì rồi chúng ta cũng sẽ thành công như vậy? Tôi tin rằng các cha mẹ ở đây, ít nhiều cũng đã từng đọc, từng nhấn theo dõi một ai đó mà cha mẹ ngưỡng mộ. Và rồi các cha mẹ có "sao chép nguyên xi" được công thức nào chưa? Tôi để câu trả lời này lại cho mỗi người tự ngẫm.

Nếu câu trả lời là KHÔNG THỂ, mỗi người có một cuộc đời riêng, vậy thì tại sao người này phải nghe những chia sẻ kinh nghiệm của người khác. Tại sao mọi người phải nghe Kênh 5 PHÚT HỌC LÀM CHA MẸ? Đây là những câu chuyện của tôi - mọi người nghe xong rồi, cũng có áp dụng được cho mình đâu, vì hoàn cảnh mỗi người mỗi khác mà. 

Mời bạn nghe tập podcast này nhé. Chỉ tốn thêm 5 phút nghe nữa thôi, nghe xong rồi hãy quyết định có nên tiếp tục theo dõi kênh hay không nha. 

Hôm nay, tôi sẽ thảo luận với các bạn một câu hỏi: ĐỘNG LỰC ĐẾN TỪ ĐÂU?

Chúng ta hay nghĩ rằng việc gì mà ta làm bằng động lực bên trong thì sẽ bền lâu, cho dù có gặp khó khăn trở ngại, thì đã là động lực bên trong, ta sẽ vượt qua được để đạt được mục tiêu. Điều này, liệu có phải là sự thật?

Những người lớn hãy tự nghĩ xem nè, những việc hàng ngày mà chúng ta đang làm, chẳng hạn như đang nghe kênh 5 PHÚT HỌC LÀM CHA MẸ này, chúng ta làm vì điều gì? Vì động lực đến từ bên trong à? Bạn có chắc chưa? Mời các bạn cùng theo dõi.

Keyword: Deci and Ryan Motivation Theory.

Tôi đã chia sẻ rất nhiều tập podcast, và đâu đó mỗi tập podcast đều gợi ý rằng cha mẹ nên suy nghĩ điều gì đó và nên học một kỹ năng nào đó. Như vậy thì, có quá nhiều điều phải nghĩ và phải học không? Và liệu có phải là cha mẹ nào cũng có thể học được chừng đó kỹ năng, biết được chừng đó suy nghĩ?

Nếu cha mẹ còn đang rất bề bộn với cuộc đời mình, hoặc chưa từng suy nghĩ điều gì sâu xa, cứ thuận theo tự nhiên cưới chồng, cưới vợ, sinh con, và nghĩ rằng rồi con sẽ tự lớn ổn thôi, như mình ngày xưa đó. Tôi tạm gọi những cha mẹ đó là "cha mẹ chưa đủ nội lực". Vậy thì phải làm gì khi cha mẹ chưa đủ nội lực? Mời các bạn nghe tập podcast nhé! 

Mời các bạn nghe thêm các tập podcast của tôi tại kênh Con Của Tui - Học làm cha mẹ chủ động trên mọi nền tảng nhé!

Suốt những năm tháng lớn lên, tôi đều học chăm, học tốt, và chưa bao giờ thắc mắc VÌ SAO TÔI PHẢI HỌC? Nó như là một là điều hiển nhiên: phải học chứ, học để có một cuộc sống tốt hơn. Tôi nghĩ nhiều người lớn cũng giống tôi.

Nhưng con thì không có ngữ cảnh của người lớn. Nên nhiều lúc con thắc mắc, thậm chí là giận dỗi VÌ SAO CON PHẢI HỌC? Bây giờ loại sách mà con đọc là những sách liên quan đến ước mơ, đến làm việc mình thích. Con sống trong một điều kiện vật chất ổn, không cảm thấy thiếu thốn điều gì. Vậy thì con học để làm gì? Con không thích môn này, môn kia, thì vì sao con phải học? 

Vậy thì, mời bạn nghe tập podcast của ngày hôm nay: vì sao con phải học?

Con được sinh ra là do sự chọn lựa của người lớn chúng ta, đúng không ạ? Vậy thì, chúng ta nên có trách nhiệm như thế nào với lựa chọn của mình đây nhỉ? Ngược lại, vì trẻ không tự lựa chọn đến với cuộc đời này, là chúng ta mang con đến, vậy thì con có nên có trách nhiệm gì với cha mẹ không? 

Với tôi, ôi tin rằng con sinh ra đời là lựa chọn của chính tôi. vì vậy đương nhiên rằng tôi cần có trách nhiệm nuôi dạy con, dành tình yêu thương cho con, đem đến những điều tốt đẹp cho con. Vậy nếu hỏi rằng, tôi có mong đợi gì không? Thì tôi cũng thẳng thắn nói rằng: TÔI CÓ MONG ĐỢI. 

Tôi cũng từng ước gì ba mẹ có một lần xin lỗi mình, có một lần nói với mình rằng ba mẹ xin lỗi, vì đã không cho phép con có những ước mơ của riêng con; ba mẹ xin lỗi, vì đã muốn con thành công theo cái hình mẫu mà ba mẹ mong muốn.

NHƯNG bản thân tôi cũng từng nghĩ rằng "ĐỪNG TRÁCH BA MẸ", đừng dùng cái trải nghiệm bây giờ để phán xét những gì ba mẹ đã làm ngày xưa.

VẬY LỜI XIN LỖI CỦA CHA MẸ, CẦN HAY KHÔNG CẦN? HIỂU SAO CHO ĐÚNG? Tôi thì nghĩ câu hỏi quan trọng hơn là: BẠN CẦN LỜI XIN LỖI ĐÓ, ĐỂ LÀM GÌ? 

Trong kênh podcast của mình, tôi thường nói với các bạn là chúng ta cần hỗ trợ con trở thành một người trưởng thành và vững vàng. Và trong quá trình trưởng thành của con, có thể có những khó khăn, những trục trặc, con có thể có điểm mạnh này và điểm chưa mạnh kia, nhưng dù có chuyện gì, thì điều cần thiết cho con là xây dựng nội lực, sống mạnh mẽ và biết cách cư xử.

Vậy nhưng trong tập podcast này, tôi lại hỏi bạn một câu hỏi ngược lại: trưởng thành, mạnh mẽ, biết cách xử sự, hay một cách giản dị hơn thì người lớn hay nói là "ĐỨA NÀY NÓ BIẾT LẮM, nó HIỂU CHUYỆN lắm". Đó là một LỜI KHEN hay một GÁNH NẶNG mà bạn dành cho trẻ?

Tại sao bạn lại chọn nuôi con, như cách mà bạn đang làm? Bạn đã bao giờ thật nghiêm túc tự hỏi mình câu hỏi đó chưa?

Vì trong sách nói cách này sẽ giúp con bạn hạnh phúc. Vì trong sách nói cách này sẽ giúp con bạn phát triển được tiềm năng. Vì trong sách nói cách này sẽ giúp con bạn trở thành một người thành công.

Những câu trả lời đó, có phải là tận cùng của vấn đề hay chưa? Hay còn một điều gì khác?

Gia đình là nơi an toàn, là vòng tay yêu thương, là chốn quay về. Đây là những điều mà chúng ta rất thường hay nghe, và NÓ ĐÚNG, gia đình là nơi nuôi dưỡng những bước đi đầu tiên của một đứa trẻ và cũng là nơi ta sẽ quay trở lại để hiểu ra được rất nhiều điều về bản thân mình.

Một gia đình đúng nghĩa chắc chắn phải là nơi an toàn, là vòng tay yêu thương. NHƯNG ĐỊNH NGHĨA NƠI AN TOÀN NHƯ THẾ NÀO cho đúng, thì lại là một câu hỏi cần thảo luận.

NƠI AN TOÀN là nơi, ta sẽ được che chở, bảo vệ, là nơi không ai làm điều gì tổn thương đến ta? Định nghĩa như thế thì ĐÚNG RỒI, nhưng mà ĐỦ chưa?

HAY

NƠI AN TOÀN là nơi, ta sẽ được chỉ dạy mọi điều, được học cách TRƯỞNG THÀNH và CAN ĐẢM một cách an toàn. Nghe có khó hiểu và mâu thuẫn không?

Cuộc sống ngày nay, các gia đình thường ít con, hoặc thậm chí là chỉ có một đứa con duy nhất, vì vậy việc quan tâm, và mong muốn dành điều tốt nhất cho con, dường như trở thành một điều hiển nhiên.

Cha mẹ tiêu cực, độc hại dĩ nhiên có ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của trẻ. Cha mẹ nên đối xử ấm áp, tử tế, và là điểm tựa tin cậy cho trẻ. Tuy nhiên, điều này liệu có đồng nghĩa với việc càng ấm áp hơn, càng tử tế hơn thì sẽ càng tốt hơn. Hay liệu rằng, tốt quá, lại hoá ra là không tốt?!?

Hôm nay chúng ta sẽ cùng thảo luận về điều này.

Có người định nghĩa "yêu thương bản thân" là phải mặc đẹp, ăn ngon, chơi vui, làm điều mình thích. Nói chung là để bản thân tận hưởng những điều vui vẻ, sung sướng trong cuộc sống. Dù làm mẹ, thì cũng phải có cuộc sống cá nhân, có bạn bè, có sở thích, đó là biết yêu thương bản thân, rồi khi đó mình hạnh phúc, người xung quanh cũng hạnh phúc.

Cũng có một số khác cho rằng "yêu thương bản thân" chỉ là sự nguỵ biện cho tính thích hưởng thụ, ăn ngon, mặc đẹp, làm những chuyện bốc đồng. Hạnh phúc thực sự phải là sự phấn đấu cho những trải nghiệm có ý nghĩa lâu dài. Làm mẹ, bớt sở thích cá nhân, có kế hoạch gì, thì cũng điều chỉnh lại, cho phù hợp với con cái, có thể khó khăn, nhưng nuôi con trưởng thành vững vàng là một trải nghiệm ý nghĩa, và là hạnh phúc thực sự.

Hiểu như thế nào cho đúng? 

Có cha mẹ đặt câu hỏi: TẠI SAO PHẢI QUAN TÂM ai đó thích mình hay không? Con cứ là chính con, là được rồi. Sao phải sống cho người khác thích?

Một người dù cố gắng thế nào, cũng đâu thể sống làm hài lòng tất cả những người khác. Nghe thì cũng vẻ có hợp lý nhỉ. Nhưng CÙNG NGHĨ KỸ XEM NÀO.

Thực sự thì, sống theo cá tính của mình, và sống để có mối quan hệ hài hoà với người khác, hai điều này hoàn toàn không mâu thuẫn với nhau.

Vì đó là con của mình, nên mình rất yêu quý con, mọi hành động của con, mình đều dễ dàng nhìn với sự yêu thương và bao dung, nên mình thấy con mình rất đáng yêu. NHƯNG đó không phải con của người khác, nên người khác nhìn những hành động của con, không phải lúc nào cũng đáng yêu.

AI ĐÓ KHÔNG THÍCH MÌNH - Là chuyện có thể xảy ra với bất kì ai, bất kì người lớn nào, đứa trẻ nào. Khi đó, bản thân chúng ta nên nghĩ gì, và chúng ta nên nói gì với đứa trẻ.

Dù bạn đã rút kinh nghiệm như thế nào, dù bạn tin rằng bạn chỉ làm những điều tốt đẹp thôi, thì con bạn vẫn có nguy cơ bị tổn thương bởi một điều gì đó mà bạn không đoán trước được. 

Nhưng khi tôi nói như thế, điều này hoàn toàn KHÔNG ĐỒNG NGHĨA với việc, đằng nào cũng không biết con có tổn thương hay không, nên chúng ta cứ thoải mái đối xử với trẻ theo bất kì cách nào. CON SẼ HỌC CÁCH KIÊN CƯỜNG VƯỢT QUA.

Tôi không có ý định nói đến một điều gì méo mó như thế. Là cha mẹ, chúng ta phải có TRÁCH NHIỆM, tạo môi trường thuận lợi, mang những điều tốt đẹp đến cho con cái. TỔN THƯƠNG KHÔNG PHẢI LÀ MỘT TRÒ ĐÙA.

Khi được hỏi, hãy kể lại một vài sự kiện mà bạn nhớ nhất, có ảnh hưởng nhất đến cuộc sống hiện tại của bạn. Phần lớn, câu trả lời sẽ là sự kiện không tích cực, trở thành một bước ngoặt trong cuộc đời, đôi khi là một điều gì đó làm bạn tổn thương và nhớ đến bây giờ. Đó là một cơ chế tự nhiên bình thường.

Câu hỏi đặt ra là những tổn thương mà bạn đang nói đến, liệu nó có thật không? Nếu bạn khẳng định rằng thật, nó chắc chắn là thật. Vậy mời bạn nghe tiếp xem sao.

Rất nhiều những vấn đề được đặt ra, yêu cầu cha mẹ phải biết, phải học, để có thể dạy con. Nhưng thực tế thì cha mẹ có bao nhiêu thời gian để HỌC LÀM CHA MẸ, và cha mẹ có bao nhiêu thời gian dành cho con?

Có chắc ai dành nhiều thời gian hơn, thì sẽ tốt hơn không? HỌC LÀM CHA MẸ, là nên học CÁI GÌ? Dành nhiều thời gian cho con, là làm gì với con? Hy vọng, sẽ giúp các bạn tìm được một câu trả lời nhỏ. 

Nhiều người biết rằng ép con đạt thành tích, để có cái cho cha mẹ khoe con, là không bình thản.

Nhưng ít người biết rằng, không muốn khoe con, và luôn có ý kiến với việc khoe con của người khác, cũng là không bình thản.

Điều này chỉ cho thấy bạn đang tham gia vào một cuộc đua làm cha mẹ tốt. Nếu bạn thực sự hài lòng với hiện tại của bạn, bạn cứ bình thản hài lòng. Nếu bạn đang muốn phấn đấu để thay đổi lựa chọn của bạn, bạn có quyền làm thế, nhưng hãy làm thế với một tâm trạng bình thản, vì điều đó tốt cho chính bạn.

Đâu đó, chúng ta hay nghe những câu kiểu: ngày xưa, ai cũng có trọn 3 tháng nghỉ hè, chơi hè. Bây giờ, dù là mùa nào, thì trẻ nhỏ cũng học suốt. Nghỉ hè, có gì khác với ngày thường???

Mùa hè của trẻ nhỏ, có chăng, đang bị đánh cắp? Một mùa hè, mà bạn đang nghĩ đến, trông như thế nào? Hôm nay, chúng ta sẽ cùng thảo luận về điều này.

Tôi biết nhiều cha mẹ chọn cách nghĩ học mà chơi, chơi mà học, vì họ không mong muốn đặt áp lực kỳ vọng lên con cái. Nhưng có một sự thật là để đạt được điều mình thích, ai cũng phải làm vô số việc mà mình không thích, và thành công thì không tự đến sau một giấc ngủ mơ.

Bạn mong muốn con tham gia vào những lớp học, những hoạt động nào đó, cũng là điều bình thường, hợp lý thôi. Tuy nhiên, bạn cần xác định rõ ràng 02 điều này với bản thân bạn và với con.

1. HỌC KHÔNG PHẢI LÚC NÀO CŨNG VUI. 
2. THÀNH CÔNG THÌ KHÔNG DỄ DÀNG.

Chơi là một hoạt động được tự chọn bởi trẻ, không có yêu cầu cụ thể nào khi chơi. Chơi là một quá trình, không phải để tạo ra một sản phẩm biết trước. Học ngược lại, có một mô tả trước về kết quả mong muốn đạt được.

Theo cách phân biệt này, bạn thử nghĩ lại xem, có bao nhiêu hoạt động của con, thực sự là ĐANG CHƠI? Và trẻ nhỏ, không cần bất cứ định nghĩa nào, chúng luôn phân biệt được HỌC và CHƠI. Chỉ có người lớn chúng ta tự nhầm lẫn mà thôi. 

Khi bắt đầu làm cha mẹ, phần lớn chúng ta đã từng đọc ít nhất một quyển sách, một bài báo hoặc nghe kinh nghiệm truyền lại từ một ai đó. Vậy theo bạn, điều đầu tiên bạn cần phải học, khi bắt đầu làm cha mẹ là gì? 

Tôi tin rằng đó là việc bạn học cách sống tự chủ cuộc đời mình, hạnh phúc cuộc đời mình. Và khi đã làm cha mẹ, bạn học cách không sở hữu con.

Bạn có quyền có những nhu cầu, những tự do, tăng dần theo mức độ tự chủ của bản thân. Đồng thời, tôn trọng người khác dù họ hỗ trợ hay từ chối nhu cầu của mình. Hiểu được điều này, là cần thiết với cả người lớn và trẻ nhỏ. 

Bạn là người lớn, hiểu và thực hành, bạn sẽ tạo nên một nếp nhà cho trẻ. Có nếp nhà, bạn sẽ dễ dàng hướng dẫn trẻ đi qua mỗi mong muốn, khó khăn.

Bạn nghĩ vai trò quan trọng nhất của cha mẹ là gì? Là một người bạn tâm tình, hay là một người lớn dẫn đường?

Chúng ta hay nói sẽ đồng hành, chia sẻ mọi buồn vui với con. Nhưng chúng ta là một người lớn, để buồn vui, xúc động, mong chờ với từng sự việc nhỏ của con cái, là điều khó. Mà nhiều người lớn cũng thắc mắc, phải dạy cho con biết chuyện nặng nhẹ, chứ cứ để nó buồn mấy chuyện tào lao sao.

Vậy bây giờ làm thế nào nhỉ? 

Ngược lại với niềm tin của nhiều người, việc không đem đến cho trẻ một kỳ vọng nào, không xác định những ranh giới và mục tiêu cho trẻ trong hành trình trưởng thành, là một điều bất lợi cho chính trẻ. 
Mà như tôi đã nói trong tập trước, đó là làm cha mẹ dễ dãi, và làm cha mẹ dễ dãi sẽ huỷ hoại tương lai của đứa trẻ.

Tôn trọng sự tự do của con, khác hoàn toàn với việc nuông chiều, không giới hạn mọi yêu cầu của trẻ. 
Bạn nên hiểu một cách chắc chắn rằng con có quyền lựa chọn,  không có nghĩa là con muốn làm gì, thì làm. Cha mẹ dễ dãi, không giúp trẻ trưởng thành đâu, mà ngược lại, bạn sẽ phá huỷ tương lai của trẻ.

 Cha mẹ không phải lúc nào cũng có thể dễ dàng hoàn thành những vai trò của mình. Bởi vì, làm cha mẹ là một hành trình, có cả niềm vui và áp lực. Trên hành trình đó, cha mẹ được sai, được thiếu sót, được quyền có những đứa con hiểu mình. 

Để theo đuổi được các sở thích của bản thân, là một loại năng lực. Và để có được năng lực đó, chúng ta cần phải học cách chia nhỏ, kiên trì đi từng bước. Điều này, đúng với cả người lớn và trẻ nhỏ. Sẽ luôn có đường, nếu chúng ta bước đi.

Nói mình thích một cái gì đó, chỉ là một cảm nhận nhất thời. Muốn đưa nó trở thành một khả năng của bản thân, ai cũng cần phải kiên trì. Và dù mình thích gì, cũng sẽ có lúc chán,  khi đó kiên trì là người bạn đường không thể thiếu. 

Chúng ta có thể leo lên rất cao, nếu có những bậc thang hay những nhành cây nâng bước. Ngược lại, không ai có thể leo trèo nếu chẳng có gì để lấy đà bước lên.

Để trưởng thành, thì ai cũng cần một vài thử thách. Và khi bạn học cách không cố gắng trở thành một cha mẹ hoàn hảo, là bạn đang chừa lại thử thách cho con trưởng thành.