Pisarski backstage

Jak o literaturze (nawet o poezji!!) rozmawiać w zakładzie karnym i po co w ogóle to robić? Co dają osadzonym zajęcia dotyczące książek, po co im poezja, dlaczego znani i mniej znani pisarze i poeci odpowiadają pozytywnie na zaproszenie i przyjeżdżają na spotkania autorskie do więzienia?

Poznajcie Agnieszkę Witczak, która od grubo ponad 10 lat co dwa tygodnie odwiedza zakład karny dla mężczyzn i tam dzieli się swoją pasją. Poznajcie jej motywację i cele. Niezwykła osoba, inspirujące spotkanie!

Możecie wspomóc Agnieszkę i wzbogacić skromny księgozbiór więziennej biblioteki. POTRZEBNE KSIĄŻKI!

Wysyłajcie je na adres:

Agnieszka Witczak, Miejska Biblioteka Publiczna w Jastrzębiu-Zdroju 44-335 Jastrzębie-Zdrój, ul. Wielkopolska 1a Agnieszkę znajdziecie również tutaj:

Wysłałeś(aś) swoją pierwszą książkę do wydawnictwa i... dostałeś/aś bana. Wysyłasz do drugiego - to samo. Do trzeciego nawet nie próbujesz. Czy coś jest z Tobą nie tak? A może coś jest nie tak z wydawnictwem? Bo chyba nie z książką! Co robić, jak żyć?

Dlaczego nie chcą jej wydrukować? Jak zwiększyć szanse na publikację?

O tym i o innych sprawach właśnie w tym odcinku.

Dodatkowo dosłownie kilka zdań o "Informacji zwrotnej" Jakuba Żulczyka (dlaczego tylko kilka - wyjaśnienie w odcinku).

Polska fantastyka to nie tylko Sapkowski. Świetnie książki piszą również kobiety i to głównie po polskiej kobiecej fantastyce dzisiaj rozmawiamy, choć nie tylko.

Asia Witek bynajmniej nie jest rozmówczynią przypadkową. Sami się przekonacie, ile o fantastyce wie. Gwarantuję, że spadną Wam kapcie.

Od razu zapowiadam - o fantastyce zagranicznej też nagramy odcinek, a jeszcze jeden osobny najprawdopodobniej poświęcimy Martinowi i jego "Grze o Tron", a Aśka spróbuje mnie na niego nawrócić. Powodzenia :D.

Koniecznie zajrzyjcie na profile mojej rozmówczyni:

Kto jest winny temu, że małe, niezrzeszone w sieciach księgarnie jedna po drugiej plajtują? Ceny książek? Zapaść czytelnictwa? A może jeszcze coś innego?

Co ma wspólnego upadek małych księgarni z autorami książek?

Czy można odwrócić niekorzystny trend i jaki jest pomysł na ratowanie księgarni? No i czy mógłby on się powieść? (nomen omen).

W ramach wisienki na torcie parę słów o powieści Marka Hłaski "Palcie ryż każdego dnia".

Przy tworzeniu odcinka korzystałam z artykułu:

To pierwszy (i mam nadzieję nie ostatni) odcinek, w którym fonia została wzbogacona o wizję. Przekazuję Wam zapis rozmowy przeprowadzonej na żywo na Instagramie, na profilu Kasi Burzy. Rozmawiamy... o mnie - szok i niedowierzanie :) Kto właściwie stoi za podcastem "Pisarski backstage", czym się zajmuje oprócz pisania, dlaczego ostatnia książka powstaje już prawie dwa lata, o co chodzi z fotografowaniem klatek schodowych, dlaczego warto przeczytać ustawę o prawach autorskich i pokrewnych oraz co do licha w tym wszystkim robią pająki ptaszniki?

O tym i o wielu innych sprawach usłyszycie właśnie w tym odcinku.

Profil Kasi Burzy na Instagramie:

Marek Hłasko umarł nagle w wieku 35 lat, a gdyby pożył dłużej, otrzymałby - jestem o tym przekonana - nagrodę Nobla. Dzisiaj o opowiadaniach Hłaski i o tym, co mi zrobiły, i dlaczego obowiązkowe przerabianie (okropne słowo) twórczości Hłaski w liceum to durny pomysł.

Oraz apel do słuchaczy i do innych pisarzy. Drodzy pisarze - nie powinniście milczeć. Sprawdźcie, o co chodzi.

W tym odcinku mówię o:

Czy Czesi śmieją się z języka polskiego tak jak my z czeskiego? Czy w Tłusty Czwartek stoją w kilometrowych kolejkach po pączki? Czy można mówić o literaturze czeskiej w więzieniu? Jakich pisarzy znajdziemy w "pakiecie startowym" literatury czeskiej dla kompletnego leszcza i dlaczego nie Hrabala? I w ogóle po co warto sięgnąć z literatury czeskiej? Jaka jest najśmieszniejsza czeska książka?

O tym i o innych fascynujących tematach rozmawiam z Agnieszką Witczak, fascynatką czeskiej literatury, czytającej ją po polsku i w oryginale. Agnieszka na swoim Instagramie pisze o czeskich książkach i pisarzach - koniecznie zajrzyjcie i uzupełnijcie wiadomości z tego odcinka!

Tu znajdziecie Agnieszkę:

Ha! Takiej rozmowy jeszcze nie było! Bez przemilczeń i lukru mówimy o tym, co najbardziej nas razi wśród pisarskich błędów, ale i o tym, co najbardziej zaskakuje na plus, o dramach na bookstagramie, o umiejętności przyznania się do błędu, o pięciu się w górę. O czytaniu 280 książek rocznie, o wpadkach audiobookowych i redaktorskich i o... Bergen. Ale nie tylko!

Rozmawiam z Kasią Ziembicką, którą znajdziecie tutaj:

Tak, tak, tytuł zawiera w sobie pewną dawkę clickbaitowości i mam nadzieję, że Was zirytował, a przynajmniej sprawił, że serce zabiło Wam szybciej. Rozmowa z panią Eweliną Szyszkowską, dyrektorką Polskiej Izby Książki, wykładowczynią Collegium Civitas, autorką książek, mentorką pisarzy i redaktorką.

O książkach, które pozwolą Wam się rozwijać. Coś dla świeżaków i coś dla starych wyjadaczy. Zaczynasz pisać? Wysłuchaj odcinka. Piszesz od wielu lat? To też odcinek dla Ciebie.

Książki wymienione w odcinku:

JAK NAPISAĆ POWIEŚĆ? Tomasz Węcki, wyd. Spisek Pisarzy

PIĘKNY STYL, Steven Pinker, wyd. Smak Słowa

KĄPIEL W STAWIE PODCZAS DESZCZU, George Saunders, wyd. Znak

PUSZKA PANDORY, Natalie Haynes, wyd. WAB

PROCES DRAMATOPISARSTWA, Michael Wright, wyd. PWN

SZTUKA POWIEŚCI, ANTOLOGIA WYWIADÓW II Z "THE PARIS REVIEW", wyd. Książkowe Klimaty.

Panią Ewelinę Szyszkowską znajdziecie tutaj:

Czy patrzyliście kiedyś na bohaterów literackich pod kątem tego, jak autor radzi sobie z ich płcią? Czy udaje się mężczyźnie stworzyć wiarygodny wizerunek kobiety i na odwrót?

A co z narracją pierwszoosobową? Czy mężczyzna ma szansę tak wiarygodnie oddać psychikę kobiecej postaci, że będziemy przekonani, że książkę napisała kobieta? Na czym polega problem?

O udanych, średnio udanych i nieudanych próbach kreacji bohatera płci przeciwnej.

Dodatkowo zostawiam parę słów o książce Oksany Zabużko "Badania terenowe nad ukraińskim seksem".

Co się dzieje z jednostką, gdy choruje system? I czym się objawia choroba systemu? Na ile zdegenerowany system na wpływ na jednostkę i jaką postawę można przyjąć wobec nieustającej opresji? Czym jest "zniewolony umysł"?

To tylko niektóre z pytań, jakie stawia Aleksandr Sołżenicyn, autor powieści "Oddział chorych na raka". Posłuchajcie!

Mój kawałek podłogi:

"Znajduję się w sercu piekła", pisał Załmen Gradowski, młody Żyd z Suwałk, członek Sonderkommando. Pisał to potajemnie, zapiski schował do puszki i zakopał na terenie krematoriów.

Opowiem Wam o tych zapiskach, bo choć treść jest bezcenna (i przerażająca), to chodzi też o formę. To świadectwo Zagłady spisane w postaci poetyckiej prozy.

Uczulam, odcinek nie jest przeznaczony dla słuchaczy niepełnoletnich.

Książka: Załmen Gradowski, "Znajduję się w sercu piekła" Notatki więźnia Sonderkommando odnalezione w Auschwitz, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau, Oświęcim 2021.

Tłumaczenie z jidysz: Magdalena Ruta, Magdalena Siek.

Jak rozpocząć pisanie książki, żeby nie zmniejszyć szansy na sukces?

CZY SĄ JAKIEŚ "CHWYTY", KTÓRE WARTO ZASTOSOWAĆ, BY POWIEŚĆ BYŁA DOBRZE ZACZĘTA I PRZYKUŁA UWAGĘ CZYTELNIKA?

Jak pracować, żeby dojechać do końca?

Jak planować pracę, działania?

Ile czasu dziennie poświęcać na pisanie i czy to musi być codziennie?

PO CZYM MOŻNA POZNAĆ DOBRZE NAPISANE ZAKOŃCZENIE KSIĄŻKI?

Rozmawiam z panią Eweliną Szyszkowską, wykładowczynią Collegium Civitas, redaktorką, wydawczynią publikacji profesjonalnych, akademickich i popularnonaukowych. Pani Ewelina doradza, jak najlepiej napisać i wydać książkę, przeprowadza konsultacje dla autorów, warsztaty pracy redaktora, wydawcy, szefa redakcji oraz tworzy recenzje wydawnicze.

Tu znajdziecie panią Ewelinę Szyszkowską:

Dzisiaj zaprowadzę Was na ciemną stronę mocy, byśmy mogli wspólnie przyjrzeć się czemuś, czego nie można chyba określić inaczej jak patologią związaną z szeroko pojętym bookstagramem i rynkiem wydawniczym. Nieuczciwe recenzje, kryzysy wizerunkowe, parcie do sukcesu nawet za cenę złamania zasad etycznych to jedne z głównych zagadnień tego odcinka.

Ostrzegam lojalnie, po jego przesłuchaniu Twój świat nie będzie już taki sam. Jeśli chcesz coś dodać, zapraszam do komentowania.

Mój kawałek podłogi:

Na czym polega pisarska etyka i kiedy się ją przekracza? Kiedy książka staje się szkodliwa i co taka szkodliwa książka robi z czytelnikiem? Czy to, że tworzy się fikcję a nie literaturę faktu, może być usprawiedliwieniem i wszystko rozgrzesza? Co nam zrobiły współczesne książki o tematyce obozowej? Czy autor zawsze musi wszystko sprawdzać? Dlaczego plagiatorzy mają się dobrze?

Na te i inne pytania odpowiada dzisiejszy odcinek.

Przy jego tworzeniu wykorzystałam fragment z:

A imię jego czterdzieści i cztery! W 44. odcinku usłyszycie o książkach świątecznych. Czy to pełnoprawna literatura? A może tzw. wyrób książkowy lub nawet książkopodobny? Jakie są zalety książek świątecznych, a jakie wady? I dlaczego, do diabła, wychodzą już w październiku?

Mój kawałek podłogi:

Nie łudźmy się, książka napisana w całości przez AI to tylko kwestia czasu. Scenariusze już powstają, ba, zaistniał nawet strajk scenarzystów protestujących przeciwko takim praktykom. Po co płacić pisarzom? AI pracuje za darmo ;-)

Czy i komu grozi bezrobocie w królestwie słowa? Dlaczego pisarz korzystający z dobrodziejstw AI może się obawiać pozwu o naruszenie praw autorskich? I czym, do licha, jest ta cała sztuczna inteligencja? Jaki wpływ ma na pisarza, rynek książki i czytelnika?

Dodatkowo parę słów na temat książki "Głód" Knuta Hamsuna. Oj, oberwało się nobliście. Eeeee, zaraz... Nobliście?!

Uwaga! Nowe intro! A co! :-)

Przy tworzeniu odcinka korzystałam z następujących podcastów

Po półtora roku trwania wojny w Ukrainie, kiedy już mamy jej dość, kiedy nam się przejadła, kiedy z telewizorni zniknęły krzyczące czerwone paski, a rosyjska agresja ustąpiła miejsca innym newsom, kiedy już myślimy, że się napomagaliśmy i chcemy mieć święty spokój, ta książka powinna być przeczytana. Przeczytana i przemyślana, bo jest się nad czym zastanawiać.

Dziś wisienka na torcie bez tortu: książka Oksany Zabużko, ukraińskiej pisarki o międzynarodowej sławie, warta jest tego, by powięcić jej więcej czasu.

Mój kawałek podłogi:

Rzecz dotyczy zarobków pisarzy, wydawnictw, dystrybutorów, wydawania książki samemu i w wydawnictwie, czyli ogólnie tego, o czym wam już dwa razy mówiłam. Ponieważ nadal jeszcze jest spora ilość osób wierzących głęboko, że ich pierwsza książka, którą właśnie piszą, jest tą, na którą świat czekał od zarania dziejów, kariera czeka za progiem gotowa rzucić się w ramiona, a wydawcy zaliczają nirwanę na samą myśl o tym tytule, o który zresztą będą walczyć jak lwy, to wrócę do tego po raz kolejny. Nie chcem, ale muszem, jak mawiał klasyk. Jak nie dołączyć do bezimiennej masy pisarskiego planktonu? Jak nie stać się meteorem, który błyska na chwilę, by przepaść bez pamięci? O tym właśnie dzisiaj. Takie post scriptum do odcinka nr #8, #17 i #20.

W ramach wisienki na torcie trochę o książce"Droga" Cormaca McCarthy'ego.

Wieść gminna głosi, że czarny charakter skonstruować jest łatwiej, nieszczęście, dramat, tragizm i zło przyciągają większą uwagę. Sporo w tym prawdy. Dlaczego tak się dzieje? Co nas ciągnie do złego?

W dzisiejszym odcinku powiem Wam o tym, że to nie stricte do złego bohatera nas ciągnie, tylko do czegoś, czym może dysponować zarówno pozytywna, jak negatywna postać. Co to takiego? Ano posłuchajcie.

Zajrzyjcie też tutaj:

Klaudia Tyszkiewicz:

Niektórzy mówią, że do powieści czytanych w przeszłości nie powinno się wracać, bo ponowna lektura może okazać się rozczarowaniem. Są jednak takie książki, które nie powinny być czytane zbyt wcześnie, a już na pewno nie jako lektury szkolne. Dziś o "Mistrzu i Małgorzacie" Michaiła Bułhakowa. Było w liceum, po co więc sobie to zrobiłam i wróciłam do czegoś, wydawałoby się, poznanego na wszystkie strony? (Plus sprawdzian z treści, wiadomo).

Bułhakow czytany w wieku lat 47 (sic!) brzmi zupełnie inaczej niż czytany w wieku lat 18, a jeśli dołożymy formę słuchowiska, superprodukcji, to ho, ho! Ta interpretacja! Ta plejada najlepszych aktorów! Okazuje się, że mamy niezłą bibę u szatana ;)

Mój kawałek podłogi:

Ziścił się czarny sen wszystkich budujących sobie popularność za pomocą serwisów społecznościowych - Meta wprowadza opłaty za posiadanie znaczka potwierdzającego weryfikację konta. I to wcale nie takie małe: 65 zł i 80 zł. Dla osób publicznych, twórców i wszystkich, którym zależy na popularności (bo to przekłada się na ich dochody) weryfikacja ma znaczenie, ale czy skuszą się na comiesięczny tak wysoki abonament? I za co w ogóle będzie się płacić? Co dostaje się w zamian? No i gdzie w tym wszystkim są pisarze?

Dodatkowo parę słów na temat poradnika (tak, tak, poradnika) dotyczącego wychowania nastolatków. Jest o czym rozmawiać, oj tak ;)

Sznurki do źródeł:

Tak, tak, nowość w podcaście "Pisarski backstage"! Oprócz merytorycznych odcinków rozbierających na czynniki pierwsze wszystko, co wiąże się z pisarzem, pisarstwem i rynkiem wydawniczym pojawiać się będą przemyślenia na temat książek, które ostatnio - pardon maj frencz - zaliczyłam. To nie znaczy, że wszystko się zmieni, o nie.

Są jednak książki, którym należy się więcej niż trzy lub cztery minuty audycji. Zarówno te, które zrobiły na mnie ogromne wrażenie, jak i te, których analizie warto poświęcić więcej czasu. "Ruda Kejla" zdecydowanie należy do tej pierwszej grupy.

Krótki odcinek, wpadajcie!

Mój kawałek podłogi:

Statystyczny Kowalski wyobraża sobie pisarza, który siada przy maszynie (tfu, przy laptopie!), obok stoi kawa, pod nogami kręci się kot, a pisarz w akcie twórczym porwany przez wenę pisze, pisze, pisze, póki nie skończy.

I w sumie to się zgadza, tylko że nie.

Bardzo ważnym elementem jest zbieranie informacji. Żeby udźwignąć temat, trzeba coś wiedzieć, a żeby wiedzieć, trzeba szukać i znajdować.

Dzisiaj więc odcinek wykopkowo-wykopaliskowy. Po co zbierać informacje do książki? Czy każdy i zawsze musi się przygotowywać?(spoiler alert: TAK!). Jakich informacji szukać, gdzie je znajdować, co nam to daje i dlaczego tak wielu albo tego nie robi, albo robi w niewystarczającym zakresie?

Oprócz tego na czynniki pierwsze rozebrałam powieść Tomasza Kieresa "Za horyzont".

Sznurki dla piszących książki. Tu znajdziecie:

Z panią Eweliną Szyszkowską rozmawiamy o poradnikach i podręcznikach dla pisarzy znajdujących się na różnym etapie ich pisarskiego rozwoju: od nastolatek stawiających pierwsze kroki po tych z ukształtowanym warsztatem, którzy chcą wiedzieć więcej i pisać jeszcze lepiej. Dlaczego wybrano akurat takie książki i dlaczego zabrakło poradników Katarzyny Bondy i Remigiusza Mroza?

Polecane książki:

Zapytałam Was na Facebooku i Instagramie, czy chcielibyście się czegoś o mnie dowiedzieć z dziedziny dowolnej, nie tylko pisarskiej. Wzorem klasyka powinnam ten odcinek zatytułować "Szczerze", bo i jest szczerze. Oprócz tego, co dotyczy pytania - wcale mnie nie zdziwiło, że ta kwestia Was porusza - dokładam kilka informacji o tym, skąd jestem i gdzie się wychowałam, jakie są moje ulubione utwory czy zespoły muzyczne, dlaczego gorąco i całym sercem polecam podcast Strefa Psyche SWPS oraz co tak naprawdę najbardziej utrudnia mi pisanie.

Dodatkowo refleksje po przeczytaniu (a właściwie po przesłuchaniu) książki Oty Pavela "Śmierć pięknych saren".

Poniżej drogowskazy do źródeł, na które powoływałam się przy tworzeniu odcinka:

Częstokroć przy danej książce możecie zauważyć, że została zaliczona do jakiejś kategorii. Mamy informację, że to, co Was interesuje, to literatura piękna, obyczajowa i romans, kryminał, thriller, literatura faktu, powieść historyczna itp. My, ludzie uwielbiamy grupować i systematyzować, dlatego dzisiaj powiem Wam, co stoi za tymi podziałami literackimi i dlaczego o jakiejś książce mówi się, że reprezentuje literaturę piękną lub literaturę popularną. Będzie o różnicach między nimi oraz o wadach i zaletach obydwu. Będzie o polu minowym literatury popularnej i ryzykach, jakie wiążą się z literaturą piękną. Jestem przekonana, że po wysłuchaniu tego odcinka więcej spraw stanie się zrozumiałych, a kto wie, może zmieni się Wasze spojrzenie na niejeden tytuł.

Przyznaję też kolejne wyróżnienie "Ja tu książki mam!" dla osoby, która ciekawie, oryginalnie i rzetelnie promuje czytelnictwo na Instagramie. Po dwóch kobietach pora na mężczyznę. Kto to taki? Posłuchajcie.

W ramach wisienki na torcie dzielę się wrażeniami z lektury "Złego" Leopolda Tyrmanda. Zaprawdę powiadam Wam, nie pożałujecie, jeśli tego posłuchacie :)

Tradycyjnie sznurki do źródeł i nie tylko:

Komu więcej dano, od tego więcej wymagać się będzie - mówi Pismo. Jesteś odpowiedzialny za to, co oswoisz - powiedział Lis do Małego Księcia. W internetach rozpętała się burza z piorunami wokół książek Maksa Czornyja. Zwolennicy i przeciwnicy pisarza rozpoczęli walkę, w której nie bierze się jeńców. Czym Czornyj tak zaszokował odbiorców? O co cała afera? Czy to realny i spory problem, czy też kolejny "kałszkwał"? W tle kontrowersyjna metoda marketingowa i zbrodniarze-sadyści.

Dodatkowo parę słów na temat "Niebezpiecznych związków" Pierre'a Choderlos de la Close'a - dzielę się wrażeniami z lektury.

Dzisiejszy odcinek okupuje literatura wojenna i obozowa, ukazująca się współcześnie, w ostatnich kilku latach. Co ze sobą niesie? Czy jest moda na "auszwice"? Czy mamy dość, bo ten typ książek otacza nas zewsząd i strach otworzyć lodówkę, czy wprost przeciwnie, chcemy więcej i mamy poczucie niewykorzystania tematu do końca? Zapytałam o odczucia na Facebooku i na Instagramie, oddźwięk z pewnością wyda się Wam interesujący. Postawiłam też pytanie, z czego wynika aż taka popularność wojenno-obozowych książek i chyba znalazłam odpowiedź w kulturze clickbaitu. Co to jest i jak wpływa na dzisiejszego odbiorcę? Posłuchajcie.

Dodatkowo dzielę się odczuciami po przeczytaniu książki Marcina Mortki "Głodna puszcza" i wrzucam parę słów na temat "Złego" Leopolda Tyrmanda.

Piekło zamarzło! W tym odcinku odnoszę się do wyników sondy, jaką przeprowadziłam na Instagramie. Zależało mi na tym, by zbadać, jak kojarzy się termin "literatura kobieca" i co właściwie przez niego się zwykle rozumie. Pokusiłam się o wskazanie, co jest przyczyną tego, że literatura kobieca wywołuje najczęściej oddźwięk pejoratywny (tak, spoiler taki mały), a następnie ponownie weszłam na pole minowe, po którym starałam się przejść bezbłędnie (saper myli się tylko raz). Mam nadzieję, że mi się to udało.

Przy okazji dzielę się też wrażeniami po lekturze książki ubiegłorocznej noblistki, Annie Ernaux pt. "Lata".

Przy tworzeniu odcinka korzystałam z:

Z ankiety przeprowadzonej na Instagramie wyszło mi, że 74% pytanych osób nie ufa lub ufa tylko w ograniczonym stopniu opiniom książkowym pojawiającym się na bookstagramie, czyli książkowej odnodze Instagramu. Co ciekawe, wśród tych osób są również te, które opiniami się dzielą. Dlaczego? Co poszło nie tak? Dlaczego pomimo bardzo pozytywnego odniesienia do książek i pomimo intensywnej promocji czytelnictwa działania bookstagramerów odbierane są tak negatywnie? Co w tym wszystkim robi rycerz Barter i czy zmierzy się ze smokiem Fiskusem? Dziś o bajce niekoniecznie dla grzecznych dzieci. Dodatkowo wrażenia o lekturze książki Szczepana Twardocha "Chołod". 

Przy przygotowaniu odcinka korzystałam z:

Wydaje Wam się, że wiecie, czym zajmują się biblioteki? Macie racje - wydaje Wam się :) Ten odcinek Was zaskoczy. Westa Kowalska - która już gościła w moim podcaście - opowie o tym, jakie działania podejmują biblioteki. Nie uwierzycie, ile się dzieje. Rozmawiamy też oczywiście o spotkaniach autorskich od kuchni - od czego zależy, że przyjeżdża taki a nie inny pisarz, albo dlaczego nie przyjeżdża i czy pisarze robią to w czynie społecznym, czy niekoniecznie. 

Czy platformy streamingowe i książki w formacie cyfrowym są zagrożeniem dla bibliotek? A może niebezpieczeństwo czeka gdzie indziej? Jak biblioteki wpływają na lokalne społeczności i od czego to zależy?

Jako wisienka na torcie moje wstawki z danymi z najnowszego raportu czytelnictwa (o całym raporcie w odcinku nr 25). Merytoryczna, wartościowa rozmowa, zapraszam!

Westę znajdziecie tutaj: 

Dzisiaj o tym, czy Polacy czytają, a jeśli czytają, to co czytają, kto i gdzie czyta, którzy pisarze są najpopularniejsi i czy dla czytelnictwa ma znaczenie wiek lub płeć. Będzie też o wnioskach, jakie wyciągnęłam z najnowszego raportu czytelnictwa sporządzonego przez Bibliotekę Narodową.

Zanim jednak o tym, to zgodnie ze świecką tradycją tego podcastu parę słów o książce, która zrobiła na mnie ogromne wrażenie - Aleksandra Zbroja "Mireczek".

Korzystałam z:

Błądzić jest rzeczą ludzką, ale trwać w błędzie - diabelską. Ponoć. Czy autor ma prawo do błędów? Jeśli tak, to do jakich? Dziś o błędach, jakie napotkałam w przeczytanych książkach. Nie chodzi o subiektywne odczucia - chodzi o warsztat.

Błędy narracji, konstrukcji bohaterów, błędy dotyczące dialogów, zdarzeń, niedokładne przygotowanie do książki itp. Podaję przykłady z przeczytanych powieści.

Uwaga! Mówię też o MOICH błędach, popełnionych PRZEZE MNIE, żeby nie było, że przyganiał kocioł garnkowi, a sam smoli.

Czy czytałbyś dalej książki ulubionego pisarza, gdyby się okazało, że tak naprawdę piszą je ghostwriterzy, a autor daje tylko swoje nazwisko? A gdyby się okazało, że tak naprawdę pisze je sztuczna inteligencja (automat), a autor daje jedynie koryguje i daje swoje nazwisko? Czy w ogóle jest możliwe, by AI napisała powieść i czy nadchodzi zmierzch pisarzy i więcej nie będą już potrzebni (co za ułatwienie sytuacji i oszczędność!)?

O zaufaniu do autora, o tym, kiedy czytelnik może się czuć oszukany i dlaczego tak właśnie się czuje.

Korzystałam z:

Jeśli wypożyczymy książkę w bibliotece, to jej nie kupimy. Zatem czy naprawdę w interesie autora leży to, by jego książki były wypożyczane. Otóż tak, leży. Dzisiaj o tym, jak pisarz może zarabiać na tym, że jego książki są dostępne w bibliotekach.

Linki:

Zaprawdę, zaprawdę powiadam Wam, nie warto oszczędzać na pracy redaktora, a trudna jest to praca i wymagająca. Czy z redakcji i korekty można się utrzymać? Jak się przygotować do bycia redaktorem i czy każdy może wykonywać ten zawód? Jak w redakcji i korekcie przydają się talenty Gallupa? Czy redakcja postów wrzucanych na Instagram ma sens? Jak nie zwariować wśród przecinków? Czy redaktor może tak "normalnie" i "niezawodowo" czytać książki? Co jest najtrudniejsze w pracy redaktora, a co przynosi najwięcej satysfakcji? Do czego przydaje się transkrypcja tekstów? Zapraszam na rozmowę z Karoliną Przybył, redaktorką, korektorką i specjalistką od transkrypcji tekstów.

Tu znajdziecie Karolinę:

O tym, co jest gorsze, co lepsze, niejeden już się wypowiedział i niejeden wypowie. Jeśli jednak zastanawiasz się nad wypuszczeniem na rynek swojej pierwszej książki, dobrze, żebyś poznał(a) różne punkty widzenia różnych osób dysponujących różnym doświadczeniem. W tym odcinku dzielę się moimi obserwacjami jako autorki. Takie spojrzenie, jak sądzę, też może być cenne.

Blaski i cienie samodzielnego wydawania książki oraz za pośrednictwem profesjonalnego wydawnictwa. Na co trzeba być przygotowanym, co wziąć pod uwagę i gdzie czyhają pułapki. Jak płynąć, by nie osiąść na mieliźnie. No i - a jakże - kasa, kasa, kasa.

Dodatkowo parę refleksji po lekturze książki Marcina Mortki "Nie ma tego złego"

Przy tworzeniu odcinka korzystałam z:

Czym jest kicz i jakie są jego przejawy na dzisiejszym rynku wydawniczym? Co robi nam kicz? Czy powinien istnieć? A może kicz jest OK, może jest potrzebny i spełnia określone zadanie? Mówię o tym, czym charakteryzują się kiczowate okładki, mówię o masowym korzystaniu z banków zdjęć przy ich tworzeniu, co sprawia, że zdarzają się książki z niemal identycznymi okładkami. Trochę też o kiczowatych fabułach.

W kąciku książkowym dzielę się wrażeniami po lekturze "Śladów" Jakuba Małeckiego oraz "Jedynej na świecie" Agaty Przybyłek.

Korzystałam z:

Unia Literacka, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich - znane są Wam te nazwy? A może Team Pocisk czy Harda Horda? Jeśli nic Wam to nie mówi, odcinek jest dla Was, jeśli mówi, a nawet mówi sporo - też jest dla Was, bo z przyjemnością dzielę się z Wami moim punktem widzenia. Czy pisarze powinni się wspierać, a jeśli tak, to w jaki sposób? Czy stowarzyszenia są dzisiaj potrzebne i czy spełniają swoje zadanie? Dlaczego tak wiele osób je omija? Jak do nich wstąpić i czy to ma sens? Dzisiaj o tym, jak pisarze radzą sobie na bardzo trudnym rynku wydawniczym. 

Dodatkowo wrażenia po lekturze książki Aleksandry Tyl "Zgodne małżeństwo". 

Niedawno ukazał się raport autorstwa Katarzyny Boni, w którym znajdziemy analizę anonimowych ankiet 41 twórców, członków Unii Literackiej, dotyczących stawek dla autorów. Co prawda nagrywałam już odcinek o zarobkach pisarzy, ale raport jest ciekawy, warto wiec się nad nim pochylić. Padnie też parę słów o samej Unii Literackiej, bo niejeden słuchacz mógł o niej nie słyszeć. Z grubsza rzecz ujmując wysokość zarobków pisarzy zależy od trzech rzeczy: objętości utworu, gatunku oraz... płci. A owszem. Zapraszam po szczegóły. 

Przy okazji wrażenia po odsłuchaniu jednoaktówki Szczepana Twardocha "Byk". 

Źródła: 

Wiecie już, jak zabrać się za pisanie książki, żeby w ogóle ruszyć z kopyta i dojechać do mety (najgorszą przeszkodą nie jest brak talentu, a słomiany zapał). Wiecie już, o co zadbać podczas pisania i jak rozplanować sobie pracę, przeszukiwanie źródeł itp., żeby nie tylko dojechać do mety, ale zrobić to w terminie.

Dzisiaj o kwestiach technicznych - w czym konkretnie pisać książkę, bo przecież nie na maszynie, bądźmy poważni :) W Wordzie? A może w jakimś innym programie? Dlaczego ważny jest tryb śledzenia zmian? Dlaczego tak ważne jest robienie kopii zapasowej i dlaczego w końcu upieram się, by wykonywać ją w czasie rzeczywistym? Technikalia, ale arcyważne technikalia.

Dodatkowo wrażenia po lekturze książki "Powróceni" Abdulrazaka Gurnaha, laureata literackiej nagrody Nobla z 2021 roku. W sondzie rozpisanej na Instagramie wyszło, że 89% osób nie wie, kim jest autor. Dlatego tym bardziej powinniście przesłuchać ten odcinek. Zapraszam :)

Wszystko, co chcecie wiedzieć o plagiacie, ale boicie się zapytać! Co odróżnia inspirowanie się czymś od plagiatu i jak ta różnica wpływa na konsekwencje prawne? Co to jest prawo cytatu i kiedy można przegiąć przy jego stosowaniu? Co z parodią, analizą i innymi formami wykorzystania utworów oryginalnych bez wiedzy autora? Czy wykorzystanie cudzego utworu zawsze jest karalne?

Trochę o instagramowych smaczkach: czy zgrabne nózie w skarpetuniach, kawunia i książka pojawiające się na fąfnastym zdjęciu to plagiat, inspiracja, a może jeszcze coś innego? Dlaczego na zdjęciach z gór ludzie są w żółtych kurtkach (konia z rzędem temu, kto wskaże kurtkę dajmy na to różową)?

No i oczywiście wisienka na torcie: dwa przykłady polskich oskarżeń o naruszenie praw autorskich, o których było głośno.

O inflacji mówią dziś wszyscy, co jest oczywistą oczywistością. Już w kwietniu 2022 ceny papieru były o 45% wyższe w relacji do poprzedniego roku. O ile zdrożeją książki i czy to nieuniknione? Czy odpowiedzią na rosnące ceny papieru może być przejście na ebooki? Jak wyższa cena książek wpłynie na wydawnictwa i pisarzy? (bo na czytelników to mniej więcej wiadomo ;) ). Co mają do tego Chiny? "55 złotych za książkę nie powinno dziwić – prognozuje Sonia Draga, prezeska Polskiej Izby Książki i właścicielka wydawnictw Sonia Draga oraz Debit." - czytamy w press.pl.

Mierzę się z tymi pytaniami i próbuję dać odpowiedź. Poniżej linki do źródeł, z których korzystałam:

Jakie możliwości ma ktoś, kto chce zadebiutować jako autor książki? Z grubsza trzy: publikacja w tradycyjnym wydawnictwie (co wcale nie jest takie proste i tłumaczę dlaczego), samodzielne wydanie książki własnym sumptem (co ma swoje wady i zalety, przy czym zdecydowanie więcej jest tych pierwszych w kontekście przyszłej sławy i pieniędzy oraz skalę działań koniecznych do ogarnięcia) oraz publikacja w wydawnictwie vanity (co nie jest takie, jak się wydaje i dziś o tym dlaczego). Wydawnictwa vanity publikują książki za pieniądze twórcy (twórca w całości finansuje przedsięwzięcie lub koszty są dzielone). 

Afera, o której mowa, dotyczy właśnie tej trzeciej opcji. Linki do źródeł poniżej.

Dodatkowo w odcinku o tym, dlaczego postanowienie, by przeczytać książki wszystkich laureatek nagrody Nobla okazało się trudne, choć na takie nie wyglądało oraz o tegorocznej nagrodzie dla Annie Ernaux.

W dzisiejszym odcinku goszczę osobę, która zawodowo przeczytała już 300 książek. Jej głos znacie z najróżniejszych audiobooków, czytała również moje powieści. Pani Donata Cieślik opowiada o kulisach pracy lektorki, o trudnościach, ciekawostkach i wpadkach, o drodze do zawodu, przygotowaniach, o uznaniu i hejcie. Dodatkowo jako bonus kilka przykładów wpadek lektorskich (spokojnie, to się wycięło :D). 

Pani Donata, co warto podkreślić, pracuje z osobami niedowidzącymi i niewidomymi (tak!!!), które, a jakże!, zajmują się między innymi realizacją dźwięku. Czyż to nie wspaniałe? Oprócz tego prowadzi hodowlę psów rasy chihuahua i jest pieskową prababcią. To odcinek z mocnym psim akcentem, zapraszam :-)

Gdzie przebiega granica pomiędzy pisarzem a jego dziełem? Ile jest twórcy w tym, co tworzy? Czy są jakieś zdarzenia, sytuacje w życiu prywatnym czy też szerzej "pozapisarskim" danego twórcy, które spowodowałyby, że przestalibyśmy czytać jego książki? Przekręty finansowe? Skandal obyczajowy? Oskarżenie o ciężkie przestępstwo a może plagiat? Czy mamy prawo rozliczać twórcę z tego, co robi na co dzień? Te i inne kwestie poruszam w tym odcinku podcastu.

Piekło zamarzło! Bardzo (bardzo!!) subiektywna lista siedmiu czynników psujących sferę na Instagramie wiążącą się ze wszystkim, co dotyczy książek, zwaną powszechnie bookstagramem.

1. Patronaty, których nie było.

2. Korzystanie z botów.

3. Ocenianie książek, których się nie przeczytało.

4. Niesłusznie zawyżone i nieuczciwe recenzje.

5. Wypraszanie książek od autorów.

6. Recenzje pisane fatalną polszczyzną.

7. Złudzenie popularności (grzech autorów korzystających z Instagrama).

Można się oczywiście nie zgodzić, warto porozmawiać. Czy wymienione przeze mnie zjawiska faktycznie stanowią narośl rakową na sferze książkowej? A może zupełnie chodzi o coś innego?

Linki: