TRASHLINIE
By TRASHLINIE
TRASHLINIE wordt gemaakt door architectuurhistoricus / publicist Roel Griffioen en geluidskunstenaar / radiomaker Sjoerd Leijten. TRASHLINIE is een samenvloeisel van het radioprogramma trashkot op Radio Centraal en publicatieplatform De Frontlinie.
TRASHLINIEOct 23, 2019
Dwarsliggen, bouwen en standhouden in het Noordenbergkwartier, Deventer. Aflevering 2/2
Buurtverzet helpt, bewijst het Noordenbergkwartier. Het is nu moeilijk voor te stellen, maar deze volksbuurt in Deventer was een kleine halve eeuw geleden een grimmige plek. Platwalsen en opnieuw beginnen, dacht de gemeente. Parkeergarages, kantoorkolossen en nieuwe woningen voor nieuwe bewoners. De buurt werd gered door een gemêleerde groep Noordenbergers, oud-bewoners en kunstenaars. Twee jonge architectuurstudenten, Jim Peters en Willem Smid, ontwierpen een alternatief ´wederopbouwplan´ ontwierpen, met betaalbare huurwoningen en voorzieningen voor de buurt. Onwaarschijnlijk maar waar: hun plan werd uitgevoerd.
TRASHLINIE laat zich rondleiden door Jim Peters en Toni Britsia. In deze aflevering hebben we het over de strijd na de strijd: De strijd om de buurt duurzaam betaalbaar en sociaal te houden. En we stellen de vraag of het voorbeeld van het Noordenbergkwartier dode geschiedenis is, of dat we lessen kunnen trekken voor de vernieuwing van democratie van onderaf? Met medewerking van Annerike Hekman.
Radical Murmur - Episode 3 - Reflections amidst the Noise
RADICAL MURMUR is a three-part sonic essay on the possibilities of sound. Close your eyes, open your ears.
Part 3: REFLECTIONS AMIDST THE NOISE. "Sound can get contagious and move from mouth to mouth, or from body to body." In the third and final episode, we immerse ourselves in the remarkable sonic practices of two sound artists. On the Hembrug terrain in Zaandam, Mint Park takes us on a field recording session. Mint uses turbulence and field recordings to bring about a distinct non-human perspective. We also meet Davide Tidoni. His work involves flogging microphones and speakers, popping balloons and documenting the vocal culture of hooligans. In two languages, Davide provides a listening guide to his multifaceted work. What artistic and political potential is hidden in sound? An episode about risk, entropy, turbulence, contamination, control and chance.
RADICAL MURMUR is made in collaboration with rekto:verso, Gonzo (circus) en Collateral.
Radical Murmur - Episode 2 - Resonances of Loss
RADICAL MURMUR is a three-part sonic essay on the possibilities of sound. Close your eyes, open your ears.
Part 2: RESONANCES OF LOSS. In this episode, we listen to the sighing and groaning of a tired planet. In composer Evelien van den Broek's music, we hear field recordings of animals that no longer exist. This is how she tries to make the current "biological destruction" palpable. Peter Cusack travelled to Chernobyl and other ecological disaster zones as a "sonic journalist". What do places we know from the news but that we have never 'heard', sound like? And philosopher Salomé Voegelin reflects on how the COVID-19 crisis threw us back on ourselves, threatening to evaporate the sonic "in-between" between people. "There is no inner genius, there is only an outer connection."
RADICAL MURMUR is made in collaboration with rekto:verso, Gonzo (circus) en Collateral.
SOURCES AND REFERENCES
03:07> Fragment of "Pacific Fanfare" by Barry Truax from the double CD "The Vancouver Soundscape 1973; Soundscape Vancouver 1996".
07:54 > Fragment of "I Rainforest" from the album "Endlings" by Evelien van den Broek with field recordings by Bernie Krause. Available here.
11:44 > Fragment from the album “Autumn Day in Yellowstone” by Bernie Krause. Available here. AUTUMN DAY IN YELLOWSTONE © 2007 Wild Sanctuary. All rights reserved.
14:04 > Fragment of “V The Last Kauai ‘O ‘O Bird” from the album "Endlings" by Evelien van den Broek.
18:13 > Fragment of “IV The Blue Whale” by Van den Broek, idem.
21:49 > Fragment of the album “Rainstorm in Borneo” by Bernie Krause. Available here. RAINSTORM IN BORNEO © 1998 Wild Sanctuary. All rights reserved.
24:28 > Fragment of “II Bees” from the album "Endlings" by Evelien van den Broek with field recordings by Bernie Krause.
25:36 > Fragment of “Chernobyl Frogs” by Peter Cusack from the double album (+ publication) “Sounds from Dangerous Places”. Available here.
33:57 > Fragment of “Oilfield Soundwalk 1” by Peter Cusack, idem.
37:47 > Fragment of “Radiometer Kopachi” by Peter Cusack, idem.
41:17 > Fragment of “Cranes passing, playing voice” by Peter Cusack recorded in Berlin. Published on radio aporee.
45:09 > Fragment of “Saturday morning, bird song playback” by Peter Cusack, recorded in Berlin. Published on radio aporee.
50:06 > Fragment of “A score to start hearing the invisible” by KMRU from the album “Paint your lips while singing your favourite pop song” by Salomé Voegelin. Available here.
56:15 > Fragment of “Unheard Sound” by Siavash Aminivan from the album “Paint your lips (...)”.
All other sound clips recorded by Sjoerd Leijten.
Interviews and text: Sjoerd Leijten and Roel Griffioen
Voice: Sjoerd Leijten
Radical Murmur - Episode 1 - The Sonic City
RADICAL MURMUR is a three-part sonic essay on the possibilities of sound. We live in an age dominated by images and language. What do we learn about ourselves and the world when we close our eyes and open our ears?
Part 1: THE SONIC CITY. In this episode, we listen to the bustling hum of human activity, the reverberation of sounds between buildings and the familiar ring of the tram bell. What city sounds do we become attached to and why? How does sound help us navigate traffic, society and history? We climb a former Nazi bunker with sonic philosopher Salomé Voegelin, hear the squeaks and creaks of Berlin's S-Bahn with artist and sound connoisseur Peter Cusack, and reflect on sonic utopias and ways to 'read' city sound with sound artist Justin Bennett in a shopping arcade in The Hague.
RADICAL MURMUR is made in collaboration with rekto:verso, Gonzo (circus) en Collateral.
SOURCES AND REFERENCES
0:00 > Sound recording of farmer Gjalt Tjeerdsma's milking machine recorded by artist Stijn Verhoeff while making the film ANSAGE ENDE.
15:17 > Three fragments from soundwords.tumblr.com, “a blog about sounds and words”, by Salomé Voegelin.
27:54 > Fragment of "Symphony Of Groans, Spreepark Ferris Wheel In Abandoned Fun Fair" by Peter Cusack, recorded in Berlin as part of the project Favourite Sounds.
31:08 > Fragment of "S-Bahn Train In And Out Of Bellevue Station" by Peter Cusack, idem.
37:36 > Fragment of "Midnight Nightingale, Crystal Clear" by Peter Cusack, idem.
42:38 > Fragment of "Bruitage", audiotape by Constant Nieuwenhuys, courtesy of Fondation Constant.
52:12 > Fragment of “COL_DRN” from the album “BXL_FLT” by Justin Bennett. Available here.
54:47 > Fragment of "Bruitage", audiotape by Constant Nieuwenhuys, courtesy of Fondation Constant.
57:48 > Fragment of "Bruitage", audiotape by Constant Nieuwenhuys, courtesy of Fondation Constant.
1:02:17 > Fragment of “BLM_SIR”, from the album “BXL_FLT” by Justin Bennett. Available here.
1:02:43 > Fragment from the publication “Siren Song” by Justin Bennett.
1:03:46 > Fragment from “AUT_SIR” from the album “BXL_FLT” by Justin Bennett. Available here.
1:07:52 > Fragment from “WTC_2” from the album “BXL_FLT” by Justin Bennett. Available here.
All other sound clips recorded by Sjoerd Leijten.
Interviews and text: Sjoerd Leijten and Roel Griffioen
Voice: Sjoerd Leijten
Dwarsliggen, bouwen en standhouden in het Noordenbergkwartier, Deventer. Aflevering 1/2
Buurtverzet helpt, bewijst het Noordenbergkwartier. Het is nu moeilijk voor te stellen, maar deze volksbuurt in Deventer was vijftig jaar geleden een grimmige plek. Eeuwenoude gevels zakten vermoeid in elkaar, hele straten werden aan verkrotting overgelaten en bomgaten uit de Tweede Wereldoorlog bleven gapend liggen. Platwalsen en opnieuw beginnen, dacht de gemeente. Parkeergarages, kantoorkolossen en nieuwe woningen voor nieuwe bewoners.
Gelukkig bleef de buurt behouden dankzij het aanhoudende actievoeren van een gemêleerde groep Noordenbergers, oud-bewoners, kunstenaars en twee architectuurstudenten, Jim Peters en Willem Smid. Zij tekenden een alternatief ´wederopbouwplan´ met betaalbare huurwoningen en voorzieningen voor de buurt. Een inspirerend voorbeeld van democratie van onderaf en architectuur als sociale acupunctuur.
TRASHLINIE bezoekt in dit tweeluik het Noordenbergkwartier en laat zich rondleiden door Jim Peters en Toni Britsia. Met medewerking van Annerike Hekman.
Radicaal geroezemoes - aflevering 3 - REFLECTIES IN DE RUIS
RADICAAL GEROEZEMOES is een sonisch essay in drie delen over geluid. Sluit je ogen, open je oren.
Deel 3: REFLECTIES IN DE RUIS
Sound can get contagious and move from mouth to mouth, or from body to body. In de derde en laatste aflevering dompelen we ons onder in de bijzondere, sonische praktijken van twee geluidskunstenaars. Op het Hembrugterrein in Zaandam neemt Mint Park ons mee op een field recording-sessie. Mint gebruikt turbulenties en field recordings om een ander, niet-menselijk perspectief te bewerkstelligen. We ontmoeten ook Davide Tidoni. In zijn werk geselt hij microfoons en luidsprekers, laat ballonnen knallen en doet sonisch onderzoek naar de zangcultuur van hooligans. In twee talen geeft Davide een luisterwijzer bij zijn veelzijdige werk. Wat voor artistieke en politieke potentie zit er in geluid verstopt? Een aflevering over risico, entropie, turbulentie, besmetting, controle en toeval. En over geluid natuurlijk.
Radicaal geroezemoes - aflevering 2 - RESONANTIES VAN VERLIES
RADICAAL GEROEZEMOES is een sonisch essay in drie delen over geluid. Sluit je ogen, open je oren.
Deel 2: RESONANTIES VAN VERLIES. In deze aflevering luisteren we naar het zuchten en steunen van een vermoeide planeet. In de muziek van componist Evelien van den Broek horen we veldopnames van dieren die niet meer bestaan. Zo probeert ze de huidige “biologische vernietiging” invoelbaar te maken. Peter Cusack trok als ‘sonisch journalist’ naar Tsjernobyl en andere ecologische rampgebieden. Hoe klinken plekken die we kennen uit het nieuws of uit de geschiedenisboeken, maar die we nooit hebben gehoord? En filosoof Salomé Voegelin reflecteert op hoe de coronacrisis ons terugwierp op onszelf waardoor het sonische “in-between” tussen mensen onderling dreigde te verdampen. “There is no inner genius, there is only an outer connection.”
I.s.m. rekto:verso, Gonzo (circus) en Collateral
BRONNEN EN VERMELDINGEN
03:07> Fragment van “Pacific Fanfare” van Barry Truax van de dubbel-cd “The Vancouver Soundscape 1973; Soundscape Vancouver 1996”.
07:54 > Fragment van “I Rainforest” van het album “Endlings” van Evelien van den Broek met field recordings van Bernie Krause. Hier verkrijgbaar.
11:44 > Fragment van het field recording album “Autumn Day in Yellowstone” van Bernie Krause. Hier verkrijgbaar. AUTUMN DAY IN YELLOWSTONE © 2007 Wild Sanctuary. All rights reserved.
14:04 > Fragment van “V The Last Kauai ‘O ‘O Bird” van het album “Endlings” van Evelien van den Broek. Hier verkrijgbaar.
18:13 > Fragment van “IV The Blue Whale” van Van den Broek, idem.
21:49 > Fragment van het field recording album “Rainstorm in Borneo” van Bernie Krause. Hier verkrijgbaar. RAINSTORM IN BORNEO © 1998 Wild Sanctuary. All rights reserved.
24:28 > Fragment van “II Bees” van het album “Endlings” van Evelien van den Broek met field recordings van Bernie Krause.
25:36 > Fragment van “Chernobyl Frogs” van Peter Cusack van de dubbel-cd (+ publicatie) “Sounds from Dangerous Places”. Hier verkrijgbaar.
33:57 > Fragment van “Oilfield Soundwalk 1” van Peter Cusack, idem.
37:47 > Fragment van “Radiometer Kopachi” van Peter Cusack, idem.
41:17 > Fragment van “Cranes passing, playing voice” van Peter Cusack, opgenomen in Berlijn. Gepubliceerd op radio aporee.
45:09 > Fragment van “Saturday morning, bird song playback” van Peter Cusack, opgenomen in Berlijn. Gepubliceerd op radio aporee.
50:06 > Fragment van “A score to start hearing the invisible” door KMRUvan het album “Paint your lips while singing your favourite pop song” van Salomé Voegelin. Het album is hier verkrijgbaar.
56:15 > Fragment van “Unheard Sound” door Siavash Aminivan het album “Paint your lips (...)”.
Alle andere geluidsfragmenten opgenomen door Sjoerd Leijten
Interviews en tekst: Sjoerd Leijten en Roel Griffioen
Stem: Sjoerd Leijten
Radicaal geroezemoes - aflevering 1 - DE SONISCHE STAD
RADICAAL GEROEZEMOES is een sonisch essay in drie delen over de mogelijkheden van geluid. We leven in een tijd die wordt gedomineerd wordt door beeld en taal. Wat leren we over onszelf en de wereld als we onze ogen sluiten en oren openen?
Deel 1: DE SONISCHE STAD. In deze aflevering luisteren we naar het bedrijvige gezoem van menselijke activiteit, het galmen van gebouwen en het vertrouwde gerinkel van de tram. Aan welke stadsgeluiden hechten we ons en waarom? Hoe helpt geluid ons te navigeren in het verkeer, de samenleving en de geschiedenis? We beklimmen een voormalige Nazi-bunker met sonisch filosoof Salomé Voegelin, horen het piepen en kraken van de Berlijnse S-Bahn met kunstenaar en klankconnaisseur Peter Cusack, en reflecteren met geluidskunstenaar Justin Bennett in een Haagse winkelpassage op sonische utopieën en manieren om stadsgeluid te 'lezen'. Een aflevering over de resonantie van gisteren, het rumoer van het heden en de ‘sonic possible worlds’ van morgen.
RADICAAL GEROEZEMOES wordt gemaakt in samenwerking met rekto:verso, Gonzo (circus) en Collateral.
BRONNEN EN VERMELDINGEN
0:00 > Geluidsopname van melkmachine van boer Gjalt Tjeerdsma opgenomen door kunstenaar Stijn Verhoeff tijdens het maken van de film ANSAGE ENDE.
15:17 > Drie voorgelezen tekstfragmenten van soundwords.tumblr.com, “a blog about sounds and words”, van Salomé Voegelin.
27:54 > Fragment van "Symphony Of Groans, Spreepark Ferris Wheel In Abandoned Fun Fair" van Peter Cusack, opgenomen in Berlijn. Onderdeel van het Favourite Sounds-project.
31:08 > Fragment van "S-Bahn Train In And Out Of Bellevue Station" van Peter Cusack, opgenomen in Berlijn. Onderdeel van het Favourite Sounds-project.
37:36 > Fragment van "Midnight Nightingale, Crystal Clear" van Peter Cusack, opgenomen in Berlijn. Onderdeel van het Favourite Sounds-project.
42:38 > Fragment van “Bruitage”, geluidsband van Constant Nieuwenhuys, ter beschikking gesteld door Fondation Constant.
52:12 > Fragment van “COL_DRN”, afkomstig van het album “BXL_FLT” van Justin Bennett. Verkrijgbaar als digital release via bandcamp.
54:47 > Fragment van “Bruitage”, geluidsband van Constant Nieuwenhuys, ter beschikking gesteld door Fondation Constant.
57:48 > Fragment van “Bruitage”, geluidsband van Constant Nieuwenhuys, ter beschikking gesteld door Fondation Constant.
1:02:17 > Fragment van “BLM_SIR”, afkomstig van het album “BXL_FLT” van Justin Bennett. Verkrijgbaar als digital release via bandcamp.
1:02:43 > Voorgelezen tekstfragment van de publicatie “Siren Song” van Justin Bennett.
1:03:46 > Fragment van “AUT_SIR”, afkomstig van het album “BXL_FLT” van Justin Bennett. Verkrijgbaar als digital release via bandcamp.
1:07:52 > Fragment van “WTC_2”, afkomstig van het album “BXL_FLT” van Justin Bennett. Verkrijgbaar als digital release via bandcamp.
Alle andere geluidsfragmenten opgenomen door Sjoerd Leijten.
Tekst: Sjoerd Leijten en Roel Griffioen
Interviews: Sjoerd Leijten en Roel Griffioen
Voice-over: Sjoerd Leijten
De onzichtbare wooncrisis
TRASHLINIE is op woninginspectie in Waregem met Joy Verstichele, coördinator van het Huurdersplatform en auteur van De onzichtbare wooncrisis (2019). Het sterk op eigendom gerichte Vlaamse woonbeleid heeft in de afgelopen halve eeuw een waaier van problemen voortgebracht. Ongeveer honderdduizend ‘noodkopers’ hebben geen geld om hun woning te onderhouden. Sociale huur is verworden tot kale armoedehuisvesting en schiet zelfs daarin tekort. En in de private verhuur worden te veel slechte, dure woningen verhuurd. Op de koop toe dreigt de ongelijkheid door de coronacrisis verder te verdiepen. Een gesprek over de nood aan een robuust, eerlijk en ja, pragmatisch woonbeleid.
TRASHLINIE SPECIAL: Hoe de auto met de stad in botsing kwam
Door de lockdown kon TRASHLINIE even niet de straat op. Vandaar deze Special: een virtuele wandeling door autostad Antwerpen, met Google Street View als vehikel. We volgen het historische spoor dat het automobilisme door deze stad getrokken heeft. Van de ontluikende autocultuur in de vroege twintigste eeuw, langs het naoorlogse massa-automobilisme, naar de autoluwe lente van 2020, waarin we onverwacht het beeld van een meer veilige en schone stad voorspiegeld kregen. De rondleiding wordt begeleid door field recordings zodat de luisteraar-fauteuiltoerist zich sonisch ter plaatse waant. Wandel mee, vanuit uw zetel, door een stad die zich opnieuw moet uitvinden.
Let op: Google Street View is geen neutraal vehikel. Wij gebruiken het, maar het gebruikt ons ook. TRASHLINIE adviseert daarom het gebruik van een Virtual Private Network, beter bekend als VPN.
‘Hoe de auto met de stad in botsing kwam’ kwam tot stand in samenwerking met Rekto:verso en met ondersteuning van de regeling 'De Wacht-Ruimte' van de Nederlandse Ambassade in België. Met de stem van Anke Verschueren. Coverillustratie door Mario Debaene.
Markt en strijd in de Brusselse Noordwijk
De Noordwijk rond het Brusselse World Trade Center moest het kruispunt van Europa worden. In de jaren zeventig werd er een volksbuurt platgewalst om plaats te maken voor kantoortorens. Elfduizend bewoners werden onteigend. Deze gigantische operatie werd met publieke middelen gefinancierd, terwijl de winst in private zakken belandde. Inmiddels is een nieuwe transformatiecyclus aangevangen en is de vraag opnieuw relevant wie er betaalt, wie er bepaalt en wie aan het einde van het liedje het rendement binnenhaalt. Een wandeling door knock-off Manhattan met stadsonderzoeker Jan Denoo (Endeavour).
Op zoek naar Lotte Stam-Beese in Ommoord, Rotterdam
TRASHLINIE is in het Rotterdamse Ommoord, Nederlands eerste hoogbouwwijk, met cultuurhistoricus en biograaf Hanneke Oosterhof om meer te weten te komen over de ongrijpbare Lotte Stam-Beese (1903-1988). Zij schopte het van Bauhaus-drop-out tot een van de belangrijkste stedenbouwkundig ontwerpers van het naoorlogse Nederland. Ondanks de obstakels die zij moest overwinnen als vrouw in een mannenwereld. Een uitzending over een Europese nomade met een radicale kijk op politiek en stedenbouw. "Want de grond behoort ons allen toe".
Straatpolitiek in Zaandam
TRASHLINIE is deze aflevering in Poelenburg, een wederopbouwwijk in Zaandam die door de hoodvlogs van Ismail Ilgun landelijke bekendheid kreeg. We ontmoeten er politiek filosofe en antropologe Femke Kaulingfreks, auteur van het boek Straatpolitiek (2017). Zij doet hier “praktijkgericht onderzoek” naar talentontwikkeling en jongerenwerk. Een wandelgesprek over het engagement van een generatie jongeren die de reputatie heeft niet in politiek te geloven, over goed en slecht beleid en over de betrekkelijkheid van het planologische gebod ‘Gij zult mixen’.
De klimaatblokkade van Extinction Rebellion in Amsterdam
'You're sexy, you're cute, take off your riot suit!' Extinction Rebellion blokkeert in Amsterdam de Stadhouderskade pal voor het iconische Rijksmuseum. Ondertussen zingen de actievoerders de oproerpolitie op speelse, humoristische toon toe. Desalniettemin is het doel van de actiegroep bloedserieus: men wil voorkomen dat de mensheid door een klimaatcatastrofe uitsterft, aldus woordvoerder Frank. Waarom slaat Extinction Rebellion zo aan? Hoe zit de organisatie in elkaar? Wat zijn de doelen? TRASHLINIE gaat samen met gastinterviewer Stijn Verhoeff op zoek naar antwoorden en peilt de sfeer.
Stijn Verhoeff is kunstenaar en maakte recent ANSAGE ENDE, een film over klimaatactivisme.
De dreigende teloorgang van de Arenawijk in Antwerpen
Sloop en verkoop, dat lijkt na decennia van structurele verwaarlozing het tragische eindpunt van de Arenawijk (1966-1971) in Antwerpen-Deurne, een markant sociaal huisvestingsproject van de geëngageerde architect Renaat Braem. TRASHLINIE ontmoet er acteur, theatermaker en Braem-vertolker Dimitri Leue, die een lans breekt voor de buurt en haar bewoners. Is er een alternatief voor de politiek van – om voorbijganger Marc te citeren – “platgooien en de mensen buitenzetten”?
Dimitri Leue is theatermaker en schrijver. In 2018 maakte hij het theaterstuk 'Braempraat', gebaseerd op het manifest 'Het lelijkste land ter wereld' van Renaat Braem.
Het giftige geschenk van INEOS aan de Antwerpse Haven
TRASHLINIE praat met kersverse burgerbeweging Antwerpen Schaliegasvrij. Pieter Lievens is hiervan mede-initiatiefnemer. Hij geeft al meer dan 15 jaar les over o.a. klimaat en heeft daarom sterke bezwaren tegen de vervuilende installaties die INEOS wil bouwen in Antwerpen. We treffen hem op 26 juni 2019 onmiddellijk na een gesprek bij het havenbedrijf en praten over het controversiële fracking, over het gitzwarte klimaatimago van Ineos, over burgerlijke ongehoorzaamheid en ontgroeien.
Pieter Lievens is docent van het vak 'Wereldbrede Uitdagingen' en woordvoerder van burgerbeweging ‘Antwerpen Schaliegasvrij’.